3. Kom verder. Saxion.
20ste eeuw: opkomst van het zgn.
arbeidsbestel (1)
• Werk wordt in toenemende mate georganiseerd
in effectief ingerichte organisaties waarin
arbeid wordt gerationaliseerd
4. Kom verder. Saxion.
20ste eeuw: opkomst van het zgn.
arbeidsbestel (2)
• Collectivisering en institutionalisering van de
arbeidsverhoudingen
– Arbeidsverhoudingen: relaties tussen werkgevers
en werknemers
– M.n. arbeidsvoorwaarden worden in de loop van de
20ste eeuw steeds meer via vakbonden en via
collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s)
geregeld
5. Kom verder. Saxion.20ste eeuw: opkomst van het zgn.
arbeidsbestel (3)
• Ontstaan van een mede door de overheid
gereguleerde arbeidsmarkt
– bescherming van zwakke groepen
– overheid gaat een actieve rol spelen bij het
terugbrengen van de risico’s van werkloosheid
• steun en verzekering
– systeem van openbare
arbeidsbemiddeling
6. Kom verder. Saxion.
20ste eeuw: De verzorgingstaat (1)
– Ontstaan als gevolg van de zgn. sociale kwestie:
• Veel armoede en verpaupering aan het einde van de 19e
eeuw onder (fabrieks)arbeiders en werklozen
– overheid gaat een actieve rol spelen in o.a.:
• Verzekeren (wetgeving bij bijv. ziekte en ontslag)
• Verzorgen
• Verbinden
• Verheffen
– Ontstaan van sociale zekerheid (rechten
en plichten)
9. Kom verder. Saxion.
9
Industriële arbeid
Frederick Taylor
(1856-1915)
• het wat is concreet
• het hoe wordt steeds meer
mechanisch
• het waar en wanneer
staan vast
• basis is rationalisering
• ons kunnen is
handvaardigheid
14. Kom verder. Saxion.
14
Postindustriële-arbeid I :
De veranderde aard van ons werk
• wat wij doen is in toenemende mate
onzichtbaar
• dienstverlenende arbeid
– in relatie met de afnemer: vraagt
betrokkenheid
– niet op voorraad leverbaar
– productie/consumptie onscheidbaar
• >>>wie wij zijn wordt belangrijker in wat
wij doen
15. Kom verder. Saxion.
15
PI-Arbeid II: veranderde omstandigheden
van ons werk
• terugtredende overheid: introductie of
versterking van de marktwerking
• bijna alle organisaties: opereren onder
marktconforme condities
• achterliggende filosofie: betaalrelaties
stimuleren kwaliteit
• >>> wij moeten goed en goedkoop zijn in
wat wij doen
16. Kom verder. Saxion.
16
PI-Arbeid III: de veranderde
waarde van ons werk :
• ons arbeidsbestel = betaalde arbeid
• politiek: werk als hét middel om te
participeren en te integreren
• wetgeving = participatie en (re)integratie in
werk
• >>> wie kan werken, moet werken
