2. Ang paggawa ay anumang bagay na pinaglalaanan ng
lakas o enerhiya upang maganap ang isang gawain o
maisagawa ang isang layunin. Dahil dito, mahalaga na sa
tahanan pa lamang ay simulant na ang magandang gawi
tungo sa matiyaga at mapagpunyaging paggawa.
Ang magandang gawi ng personal na kalinisan, pagtulong sa
paghahanda ng pagkain, pag-aalaga sa mga hayop at
paglilinis ng bahay ay nangangailangan din ng pagsasanay.
Ang lahat ay maaaring gawin ng may pagtitiyaga o may
katamaran. Bennett (1997)
3. Ano ang kaibahan ng pagpupunyagi at pagtitiyaga?
Ang salitang pagpupunyagi ay mula sa salitang-ugat na
“punyagi” nag ang ibig sabihin ay “maalab o walang humpay na
pagsusumikap, o determinasyon.”
Kung minsan, ang pagtitiyaga (patience) at pagpupunyagi
(perseverance) ay nagpapalit ng gamit. Ang kaibahan ng dalawang
salitang ito ay napakakitid subalit dapat gamitin ang dalawang ito sa
magkaibang konsepto. Ayon kay Jocano.
Halimbawa:
1. Buong tiyagang nagbabasa si Maria ng maraming aklat upang
maging kahanga-hanga ang kaniyang investigatory project.
2. Nagpupunyagi si Maria sa paghahanap ng maraming resulta ng
mga eksperomentong may kaugnayan sa kaniyang investigatory
project upang higit na maging kahanga-hanga ito.
4. “Ang pagtitiyaga ay hindi nangangahulugan na tayo
ay uupo na lang sa mahabang panahon at maghihintay na
mangyari ang mga bagay-bagay,” Talha Tashfeen Qayumn.
Ang pagtitiyaga ay makikilala sa mga taong patuloy
pa rin sa paggawa kahit sa mahirap na kalagayan: sa mga
taong hindi sumusuko kahit pa sabihin ng iba na hindi
magagawa ang kaniyang inaasam na layunin o magiging
bunga ng kaniyang plano. “Sa ganitong aspeto naman
pumapasok ang pagpupunyagi. Sa madaling salita, ang
pagiging mapagpunyagi ay mayroong ningas o
pangmatagalang pagsusumikap, tulad ng pag-abot ng
pangarap.” Qayumn.
5. Ayon kay Qayumn, kapag dumarating ang kahinaan ng loob at
nababawasan ang ating pagiging matiyaga at masigasig, gawin
ang mga sumusunod:
1.Pangalagaan ang sariling kalusugan
2.Tanggapin na hindi mo kontrolado ang lahat ng
bagay
3.Isipin na ang mga nakakaharap mong pagsubok ay
hindi permanente
4.Gumawa ng alternatibong bagay
5.Tanungin ang sarili: Ano ang pakinabang nito sa
akin?
6. Ang pagtitiyaga ay makikilala sa mga taong patuloy pa
rin sa paggawa kahit sa mahirap na kalagayan; sa mga taong
hindi sumusuko kahit na sabihin pa ng iba na hindi
magagawa ang kaniyang inaasam na layunin o magiging
bunga ng kaniyang mga plano. Sa ganitong aspeto naman
pumapasok ang pagpupunyagi. Sa madaling salita, ang
pagpupunyagi ay mayroong ningas sa pag-aasam ng
katuparan ng anumang pagmaikling panahong layunin o
proyekto o pangmatagalang pagsusumikap, tulad ng pag-
abot ng pangarap.
7. GAWAIN #4
Nasa ibaba ang ilan sa mga kasabihan ukol sa pagtitiyaga at
pagpupunyagi. Pumili ng isa at isulat sa isang buong papel
ang isang karanasang patotoo ukol dito.
“Pag may tiyaga, may nilaga”
“Ang lahat ng mga paghihirap ay madadaig ng pagtitiyaga at
pagsisikap.”
“Hindi baleng mabagal ang pag-akyat. Huwag lang titigil.”
“Walang bagay sa buhay na mahirap na hindi
napagtatagumpayan. Ang paniwalang ito ay makapaglilipat
ng bundok. Makapagpapabago ito ng tao, makapagpapabago
ng mundo.”
“Huwag na huwag na huwag kang susuko.”
