1. การบรรยายครั้งที่ 4
รหัสวิชา CMA448 หัวข้อพิเศษทางสื่อดิจิตอล
Special Topic in Digital Media
บทที่ 4
บุคลากร
ในการผลิตรายการวิทยุโทรทัศน์

2. Who is Who in TV Studio

3. 1.ลักษณะการทางาน
ของการผลิตรายการวิทยุโทรทัศน์
 ดร.บุญรักษ์ บุญญะเขตมาลา เคยกล่าวว่า
 “ภาพยนตร์” เป็นศิลปะแขนงที่ 7
ที่รวมศิลปะทัง้ 6 แขนง
วรรณกรรม จิตรกรรม
ประติมากรรม สถาปัตยกรรม
ดนตรี ละคร เอาไว้ด้วยกัน
 โทรทัศน์ คือการต่อยอดของภาพยนตร์
ที่อาศัยวิทยาการและนวัตกรรมสมัยใหม่
เข้ามาเป็นเครื่องมือ แทนภาพยนตร์นั่นเอง

4. การผลิตรายการโทรทัศน์

5. 1.ลักษณะการทางาน
ของการผลิตรายการวิทยุโทรทัศน์
 กว่าจะเกิดรายการวิทยุโทรทัศน์หนึ่งรายการ จะต้องผ่าน
กระบวนการจัด และ ผลิตรายการ
ซงึ่งานทัง้สองส่วนนีแ้ยกออกจากกัน
 การจัดรายการ (Programming)หมายถึง งานที่
เกี่ยวข้องกับการเตรียมการเพื่อเลือกสรรรายการ และ จัดผัง
รายการเพื่อการออกอากาศ
 ส่วนงานผลิตรายการวิทยุโทรทัศน์(Programming
Production)หมายถึงการวางแผนและนาแผนนัน้ไป
ดาเนินการผลิตรายการวิทยุโทรทัศน์ให้เสร็จสมบูรณ์
ซงึ่กระบวนการนีต้้องมีบุคลากรจานวนมากเข้ามาเกี่ยวข้อง

6. บุคคลากรผลิตรายการวิทยุโทรทัศน์
 การผลิตรายการโทรทัศน์
ต้องใช้ความรู้ความสามารถ
 ในเชิงเทคนิค
 ความคิดสร้างสรรค์
 รู้จักใช้อุปกรณ์ เครื่องมือที่ทันสมัย
และที่ขาดไม่ได้คือ บุคลากรในการทา งาน
(TV Production Teams )
ในที่นีจ้ะอธิบายถึงองค์กรวิทยุโทรทัศน์หรือสถานี ฯ
ที่มีการแบ่งงานออกเป็นฝ่ายต่างๆ และ
อธิบายถึงบุคคลากรที่สา คัญแต่ละตา แหน่ง

7. องค์กรวิทยุโทรทัศน์หรือสถานีวิทยุโทรทัศน์
ส่วนใหญ่จะแบ่งงานออกเป็น 4 กลุ่ม ได้แก่
 ฝ่ายรายการและฝ่ายข่าว
 ฝ่ายผลิตและเทคนิค
 ฝ่ายการเงินและสานักงาน
 ฝ่ายโฆษณาและการตลาด
ทุกฝ่ายอยู่ภายใต้การควบคุมของ ฝ่ายบริหาร
ซึ่งมีหน้าที่บริหารสถานีให้ดาเนินงานไปตามวัตถุประสงค์
และนโยบายที่ตัง้ไว้

8. 2.บทบาทและหน้าที่ของบุคคลากรด้านรายการ

9. บุคคลากรผลิตรายการวิทยุโทรทัศน์
 มีผู้เกี่ยวของกับการผลิตรายการวิทยุโทรทัศน์จานวนมาก แต่ละตาแหน่งมีหน้าที่
รับผิดชอบที่แตกต่างกัน ดังนี้
ผู้อา นวยการบริหารการผลิต
(Executive Producer)
เป็นหัวหน้าฝ่ายผลิตรายการ
ควบคุม/ประสานงาน
การบริหารธุรกิจ / งบประมาณ
บริหารองค์กร / วางนโยบาย
สถานีโทรทัศน์ หมายถึงผู้บริหารสถานี
หรือ ผู้บริหารบริษัทฯที่ผลิตรายการโทรทัศน์
มีอานาจสงั่การอนุมัติ หรือยกเลิก
การผลิตรายการใดรายการหนึ่งได้

10. ผู้อา นวยการผลิต( Producer )
ทาหน้าที่
 อานวยการ / ประสานงานการผลิต
รายการไปตามแผนการผลิตที่วางไว้
 จัดเตรียมองค์ประกอบต่างๆในการผลิตรายการ
ตัง้แต่ขัน้ตอนแรกจนถึงขัน้ตอนประเมินผล
 เป็นผู้มีอา นาจตัดสินใจสูงสุดในการผลิตรายการ
สถานีโทรทัศน์ขนาดใหญ่ อาจมีรองผู้อานวยการ
ผลิต (Co Producer ) เพิ่มขึน้อีกตาแหน่ง
มาเป็นผู้ช่วย Producer ในด้านต่างๆ

11. ผู้สร้างสรรค์รายการ (Creative )
 ทา หน้าที่
พัฒนาและสร้างสรรค์รูปแบบ
การนาเสนอรายการให้น่าสนใจ

12. ผู้กา กับรายการ
(Director or Production Director )
 คือผู้รับผิดชอบ
การผลิตรายการโทรทัศน์
ตัง้แต่เริ่มจนกระทงั่เสร็จเรียบร้อย
 เปรียบเสมือนแม่ทัพ
ควบคุม กากับงาน ในขัน้ผลิตรายการ
สงั่กล้อง / ตัวแสดง ฝ่ายฉาก แสง เสียง
ผู้อานวยการผลิต และ ผู้กากับรายการ
อาจเป็นคนเดียวกันก็ได้

13. ผู้ช่วยผู้กา กับรายการ
(Assistant Director /AD)
ทาหน้าที่ช่วย
เตรียมนักแสดง กล้อง เทปต่างๆ
ที่ใช้ประกอบรายการให้เป็นไปตามคิว
ควบคุมเวลาในแต่ละช่วงรายการ
: สาหรับการถ่ายทาละคร
อาจมีผู้ช่วยได้หลายคน
เรียก ผู้ช่วย 1 , ผู้ช่วย 2
: ผู้ช่วย 1 อยู่ใกล้ผู้กากับ ร่วมปรึกษางาน
: ผู้ช่วย 2 ดูแลความเรียบร้อยบริเวณ
production area, คุม Extra

14. ผู้จัดการกองถ่าย
(Production Manager)
 ทาหน้าที่
 จัดการความเรียบร้อยของกองถ่าย
 ควบคุมคิวจัดลาดับการถ่ายทา
 รับผิดชอบการเงิน
 สาหรับการถ่ายทาละคร
เป็นผู้จัดทา break down
และโทรนัดหมายคิวนักแสดง

15. ผู้เขียนบทวิทยุโทรทัศน์ ( Script Writer )
 ทาหน้าที่
แปรแนวความคิดของผู้อานวยการผลิต
ให้ออกมาเป็นบทโทรทัศน์
ผู้เขียนบท ต้อง
 ศึกษา ค้นคว้าข้อมูล
 ตีความเนือ้หา
 ลาดับการนาเสนอ

16. ผู้ประสานงาน ( Co-ordinator )
มีหน้าที่ติดต่อประสานงาน
ทั้งภายนอก
(แขกรับเชิญ / สถานที่ / อาหาร ฯลฯ)
 และภายใน (ฝ่ายต่างๆ)
ให้ทา งานได้อย่างราบรื่น
และสัมพันธ์กัน

17. ผู้กา กับศิลป์
( Art Director/Scene Designer / Property )
ทาหน้าที่รับผิดชอบ
งานสร้างสรรค์ ออกแบบฉาก สร้างฉาก
 ออกแบบ ประสานงานการจัดหาอุปกรณ์ประกอบฉาก
 กากับ ควบคุมงานศิลป์
 การให้แนวคิดการจัดหา เสอื้ผ้า แบบผม และ อื่นๆ
มี เจ้าหน้าที่เป็นผู้ช่วย อาทิ
 ช่างที่ทาหน้าที่ผลิตฉากต่างๆ
 และช่วยจัดหาอุปกรณ์ประกอบฉาก
 ช่างแต่งหน้า แต่งผม แต่งตัว

18. เจ้าหน้าที่ฉากและอุปกรณ์ประกอบฉาก
รับคา สั่งจากผู้กา กับศิลป์
มาดาเนินการออกแบบ
 ผลิตฉาก
 จัดหาอุปกรณ์ประกอบฉาก

19. เจ้าหน้าที่ฝ่ายเสือ้ผ้าและฝ่ายแต่งหน้า
(Costume & Make Up)
1. ฝ่ายเสือ้ผ้า เครื่องแต่งกาย (Costume)
: ในงานละคร ต้องมีทีมงานหลายคนเพื่อดูแลการ
เปลี่ยนเครื่องแต่งกาย และเช็คความต่อเนื่อง
2. ช่างแต่งหน้า ทาผม (Make up Artist & Hair
Stylist)
: ในงานละคร ต้องสามารถแต่ง effect ได้
ระวังเรื่องความต่อเนื่อง
รับคา สั่งจากผู้กา กับศิลป์
 จัดหาและดูแลเสือ้ผ้า / เครื่องแต่งกาย / การแต่งหน้า /
ทาผม

20. เจ้าหน้าที่ผลิตงานกราฟฟิก
 เป็นบุคลากรในฝ่ายศิลปกรรม
 ทา หน้าที่เตรียมงานกราฟฟิกทุกชนิด
ตัวอักษร Lettering
ภาพ illustration
ตัวอักษร+ภาพ
Off-Stage Graphics
ไม่อยู่รวมกับ MC Guest ทาในห้องควบคุม
On-Stage Graphics MC
ถือ, ฉากด้านหลัง
ชนิดของงานกราฟิก
• TELOP
• CAPTION
• CG = Character Generator

21. ผู้กา กับเวที ( Floor Manager )
 คือหัวหน้าเจ้าหน้าที่
ที่กากับ /ประสานงานด้านเวทีทัง้หมด
 ควบคุมความเรียบร้อยขณะบันทึกเทป
 ในบริเวณห้องส่งหรือเวที
 ช่วยถ่ายทอดคาสงั่ของผู้กากับรายการ
 ไปสู่ผู้แสดงหรือช่างกล้อง
 ดูแล ติดไมโครโฟน เช็คเสียง ผู้แสดง พิธีกร
 บางกรณี คอยเป็นคนเชียร์อัพ ( CheerUp)
คนดูในห้องส่งให้สนุกสนาน
มีส่วนร่วมกับรายการ

22. ฝ่ายสถานที่ (Location)
: ในงานละคร
มีหน้าที่จัดหาสถานที่ถ่ายทา
ให้สอดคล้องกับบท
และความต้องการของผู้กากับ

23. ผู้กา กับบท – ประสานงานการผลิต
( Production Assistant : PA )
 หรือเรียกว่าผู้ช่วยกองถ่าย
 การถ่ายในสตูดิโอ มีหน้าที่ถือคิวการ์ด
จดบันทึกการแก้ไขสคริปต์ ช่วยเหลือผู้ช่วยผู้กากับ
 ประสานงานทวั่ไปในกองถ่าย
 เรียกนักแสดงเข้าฉาก
 แจ้งลาดับการถ่ายทาในแต่ละฉากให้ทุกฝ่ายได้ทราบ
 ทาหน้าที่ บอกบทให้ผู้กากับรายการ
 ประสานงานการผลิตทุกด้าน
 ระหว่างผลิตรายการต้องจด
บันทึกรายละเอียดการถ่ายทา
เพื่อเป็นข้อมูลไปใช้ในขัน้ตอน
การตัดต่อ

24. ช่างภาพหรือช่างกล้อง ( Camera Man )
 ทาหน้าที่ควบคุมกล้อง
ให้สามารถถ่ายภาพได้ตามที่
ผู้กากับรายการต้องการ
ต้องเป็นผู้ที่มีความรู้เรื่องการ
ถ่ายภาพเป็นอย่างดี
 รู้จักการวางองค์ประกอบของภาพ
 ให้สวยงามและสื่อความหมายได้
 รู้จักวิธีการเคลื่อนกล้องทุกรูปแบบ

25. ผู้ช่วยตากล้อง
(Camera Assistant /Cable man)
 ผู้ช่วยตากล้อง
ดูแลอุปกรณ์กล้อง
สายกล้อง
เคลื่อนกล้องบนราง dolly

26. เจ้าหน้าที่สวัสดิการกองถ่าย
 : ดูแลเรื่องอาหาร น้าดื่ม
 : ปฐมพยาบาลทีมงาน และนักแสดง

27. คุณสมบัติและคุณลักษณะพนื้ฐาน
ของบุคคลากรด้านรายการ
Producer & Director
 1. เป็นผู้มีความรู้
 2. สร้างผลงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
 3. สามารถทางานร่วมกับผู้อื่นได้ดี
 4. รับผิดชอบต่อหน้าที่
 5. มีความรับผิดชอบริเริ่มสร้างสรรค์
 6. เข้าใจกระบวนการผลิตรายการเป็นอย่างดี
 7. เข้าใจวิธีการใช้อุปกรณ์ต่างๆ
 8. เป็นคนตรงต่อเวลา
 9. มีมนุษย์สัมพันธ์ที่ดี
 10. สามารถแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าได้
 11. เป็นผู้ใฝ่รู้อยู่เสมอ
 12. เป็นผู้มีคุณธรรม
 13. เป็นนักบริหาร

28. คุณสมบัติและคุณลักษณะพืน้ฐาน
ของบุคคลากรด้านรายการ
โฆษก / พิธีกร
 1. เสียงดีและพูดเป็น
 2. มีรสนิยม พูดชัดเจน
 3. มีอารมณ์ขัน ทันสถานการณ์
 4. หมนั่ศึกษาหาความรู้ และรู้จักเล่า
 5. เข้าใจผู้อื่น สุขภาพดี กระตือรือร้น
 6. สุภาพ รับผิดชอบ เตรียมตัวอยู่เสมอ
 7. หน้าตาดี แต่ไม่จาเป็น
 8. รอยยิม้และใบหน้าที่ฉายแววอบอุ่นจาเป็นกวา่
 9. ความรู้และความรักในเนือ้หานัน้ควรพิจารณา
 10. บุคลิกและอารมณ์ขันมีส่วนช่วยมาก
 11. ใช้ภาษาคล่องแคล่ว เข้าใจง่าย
 12. การรู้จักปรับตัว และทางานร่วมกับผู้อื่นได้เป็นสิงจาเป็น
 13. คนที่ดีเยี่ยมควรจะปรากฏตัวต่อหน้ากล้อง

29. บทบาทและหน้าที่บุคคลากรด้านเทคนิค

30. ผู้กา กับรายการฝ่ายเทคนิคหรือผู้กา กับเทคนิค
(Technical Director )
 เป็นผู้ควบคุมการทางานของสวิชเชอร์
( Switcher )ในห้องควบคุม
การผลิตรายการ โดยเลือกตัดภาพ
จากกล้องต่างๆ ตามคาสงั่ของ
ผู้กากับรายการ
 ทาหน้าที่ประสานงานกับ
 ผู้ควบคุมอุปกรณ์ต่างๆในการผลิต

31. ผู้กา กับภาพหรือช่างเทคนิคด้านภาพ
( VDO Engineer )
 ทาหน้าที่ควบคุมภาพที่ศูนย์ควบคุมการทางานของกล้อง
 หรือ ซีซียู
 คอยปรับแต่งภาพจากกล้องที่ปรากฏให้มีคุณภาพดี
 สีถูกต้อง
 ผู้กากับภาพทางานประสานกับผู้กากับรายการ และ ผู้กากับ
เทคนิคอย่างใกล้ชิด เพื่อคุณภาพที่ดีในการนาสัญญาณส่งออก
อากาศ

32. เจ้าหน้าที่บันทึกเทป
(Video tape recorder)
คุมการทางานของเครื่องบันทึกเทป
เช่น เดินเทป หยุดเทป เช็คเทป
นงั่ข้าง switcher

33. ผู้กา กับแสง
( Lighting Director / Gaffer)
 ทาหน้าที่ออกแบบแสง
 ควบคุมระบบแสง สี
เพื่อสร้างบรรยากาศ
ให้สมจริง หรือ สวยงาม
ตามที่ผู้กากับรายการต้องการ
โดยมีช่างแสงคอยทาหน้าที่ช่วยเหลือ

34. ผู้กา กับเสียง ( Audio Engineer )
ทาหน้าที่
 ควบคุม / ผสมเสียงต่างๆ
เพื่อให้รายการมีเสียง
ที่มีคุณภาพ

35. เจ้าหน้าที่ตัดต่อ-ลา ดับภาพ( Editor )
 ทาหน้าที่ตัดต่อ ลาดับภาพรายการ
ที่ได้ถ่ายทาไว้
ให้เป็นไปตามบท และ มีความยาว
พอดีกับเวลาออกอากาศ

36. ผู้ปรากฏตัวทางโทรทัศน์ ( Talent )
มีหลายประเภท เช่น
 ผู้ดา เนินรายการ ( Moderator )
 พิธีกร ( Master of Ceremony – MC )
ผู้ประกาศ ( Announcer )
 ผู้ร่วมรายการ นักแสดง ( Actor or Actress )

37. บุคคลากรการผลิตรายการวิทยุโทรทัศน์
 ยังมีบุคลากรเกี่ยวข้องอีกมากมาย เช่น
 หากใช้ไมโครโฟนบูม จะต้องมี เจ้าหน้าที่ควบคุมบูมไมค์
 หากมีฉากพิเศษต้องมีเจ้าหน้าที่ทาเทคนิคภาพพิเศษ
 หากเป็นรายการละครต้องเจ้าหน้าที่วาวซาวด์ประกอบ
หรืออาจต้องเจ้าหน้าที่ฝึกซ้อมนักแสดงคิวบู๊เป็นต้น
หมายเหตุ :-
บุคลากรผลิตรายการหนึ่งๆ จะมีจานวนมากหรือน้อย
ขึน้อยู่กับรูปแบบรายการที่ผลิต และ งบประมาณการลงทุน

38. คุณสมบัติและคุณลักษณะพืน้ฐาน
ของบุคลากรด้านเทคนิค
มีความรู้ด้านการใช้งานอุปกรณ์การผลิต
ทั้งด้านฮาร์แวร์และซอ๊ฟแวร์
สามารถพลิกแพลงหรือแก้ไขให้ทางานได้

39. TV Production Team
 ทีมงานสามารถแบ่งได้เป็น 2 กลุ่มใหญ่ คือ
1. ทีมงานสร้างสรรค์ (Production Staff)
: มีหน้าที่สร้างสรรค์รายการ creative
เรียกคนกลุ่มนีว้่า above the line หรือ พวกแนวหน้า
2. ทีมงานเทคนิค (Production Crew)
: เป็นทีมงานผลิตที่ต้องเกี่ยวข้องกับเครื่องมืออุปกรณ์ต่างๆ
เรียกกลุ่มนีว้่า below the line
หรือ พวกแนวหลัง

40. TV Production Team
1. Production Staff / Above The Line
Producer
Director / Production Director
Assistant Director (AD)
Production Assistant (PA)
Script Writer
Talent / Master Of Ceremony (MC)
Art Director
Lighting Director

41. TV Production Team
2. Production Crew /Below The Line
2.1 Production
Floor(Stage) Manager / Director (FD)
2.2 Engineer
Technical Director (TD) / Switcher
Camera Man
Lighting Technician
Video Engineer
Audio / Sound Engineer
Videotape Engineer : VCR, VTR, Film