1. P H A Â N T ÍC H D Ò C H
MAØ N G P H O ÅI
TH S G VC TR A À N TH Ò
K H A Ù N H TÖ Ô Ø N G
B M N O Ä I Ñ H YK P H A ÏM
N G O ÏC T H A ÏC H
July 23, 2012 1

2. C A Á U T A ÏO K H O A N G
MAØ N G P H O ÅI
July 23, 2012 2

3. S IN H L YÙ K H O A N G M A Ø N G
P H O ÅI
. Dòch MP ñöôïc taïo ra bôûi tuaàn hoaøn MP thaønh (parietal circulation )
töø ÑM gian söôøn (intercostal arteries) vaø ñöôïc taùi haáp thu bởi heä
baïch huyeát.
 Khaû naêng taùi haáp thu coù theå taêng 20-40 laàn so vôùi bình thöôøng
neáu coù dòch tích tuï nhiều trong khoang maøng P.
 TDMP khi dòch MP ñöôïc taïo ra quaù nhieàu gặp trong beänh lyù do söï
maát caân baèng giöõa AL thuûy tónh vaø AL keo vaø hoaëc giaûm söï taùi
haáp thu cuûa heä baïch huyeát.
July 23, 2012 3

4. ÑÒNH NGHÓA
TDMP laø söï tích tuï dòch baát thöôøng trong
khoang maøng phoåi.
Dòch maøng phoåi coù theå laø: Maùu,Dòch
döôõng chaáp, Muû,Dòch thaám,Dòch thanh
tô huyeát.
Traøn dòch maøng phoåi töï do vaø TDMP
khu truù ( vuøng ñænh, vuøng hoaønh, raõnh
lieân thuøy )
July 23, 2012 4

5. C Ô C H E Á B E ÄN H
S IN H
Tràn dịch màng phổi xảy ra khi có sự mất cân
bằng giữa tiết dịch và hấp thu dịch, có thể do:
Mất cân bằng giữa áp lực thủy tĩnh và áp suất
keo trong hệ mm hệ thống, mm phổi hoặc sự
giảm hấp thu hay rò rỉ của mạch bạch huyết.
Tăng tính thấm mao mạch.
July 23, 2012 5

6. C Ô C H E Á B E ÄN H
S IN H
Taêng AL thuûy tónh
Mao maïch heä thoáng : ST P, vieâm maøng ngoaøi tim co thaét.
Mao maïch phoåi : ST T
Giảm AL keo : Xơ gan, SDD, HCThận hư
Giảm aùp löïc trong khoang MP : xeïp phoåi
Taêng tính thaám mao maïch: vieâm MP moïi NN
Giảm taùi haáp thu cuûa maïch baïch huyeát :
U phoåi, TDMP caän vieâm phoåi
Thaám dòch töø khoang maøng buïng qua khe hôû cô hoaønh hay
maïch baïch huyeát xuyeân cô hoaønh : thaåm phaân phuùc maïc.
July 23, 2012 6

7. N G U YE Â N N H A Â N
DM P d ò c h t ie á t
T DM P d ò c h t h a á m
 Nhieãm truøng :
 Beänh lyù tim: Suy tim öùù
o Lao
huyeát laø NN thöôøng gaëp 1,
o VK ( TD MP c a än VP )
thöôøng gaây TDMP 2 beân hay
o Virus beân P ; Vieâm maøng ngoaøi tim
o KST co thaét.
 Ung thö maøng phoåi  Beänh lyù gan: Xô gan
o Nguyeân phaùt  Beänh lyù thận:HCTH
o K di c aê n : K P Q -P , vuù…  Suy dinh döôõng
 Beänh lyù taïo keo:
o Lupus ban ñoû
o VÑKDT
 NN khaùc :
o Vieâm tuïy caáp, HC
Dressler,HC Demons Meigs
July 23,Abscess gan, döôùi hoaønh
o 2012 7
o Thuye ân tắ c P hoÂi

8. P H A Â N T ÍC H D Ò C H
MAØ N G P H O ÅI
ThS BS Trần Thị Khánh Tường
BM Nội ĐHYK Phạm Ngọc Thạch
July 23, 2012 8

9. M A Ø U S A ÉC
o Dòch thaám vaø 1 soá dòch tieát : maøu vaøng nhaït, trong.
o Muû thaät söï  Traøn muû MP
Muøi hoâi  do VK yeám khí
o Ñuïc nhö söõa
 Döôõng chaáp thöôøng do taéc maïch baïch huyeát (K),
toån thöông oáng ngöïc ( chaán thöông hay PT ).
 Ñònh löôïng Triglycerit dmp >110 mg/dL  TD döôõng
chaáp.
o Maùu :(chaán thöông, K).
Traøn maùu MP khi Hct dmp > 50% Hct maùu
 ña soá caàn daãn löu MP.
July 23, 2012 9

10. C AÙC B Ö Ô ÙC P H AÂN
T ÍC H
 Böôùc 1 : dòch thaám hay tieát döïa vaøo
tieâu chuaån Light
July 23, 2012 10

11. T IE Â U C H U A Å N L IG H T
TDMP dòch tieát khi coù 1 trong 3 tieâu chuaån
sau :
 Protein dmp / Protein huyeát töông > 0,5.
 LDH dmp/ LDH huyeát töông > 0,6.
 LDH dmp > 2/3 trò soá bình thöôøng cao cuûa
LDH huyeát töông.
 Ñoä nhaïy 98%, ñoä chuyeân 83%.
July 23, 2012 11

12. Coù theå aùp duïng :
Protein ht – Protein dmp > 3,1 g% : dòch thaám.
Protein ht – Protein dmp < 3,1 g% : dòch tieát.
July 23, 2012 12

13. Böôùc 2 : Neáu dòch tieát
 Test thöôøng quy (Routine test )
Ñeám teá baøo

 Ñònh löôïng ADA
 Glucose
 Cytology
 Test choïn loïc : LS nghi ngôø
 Nhieãm truøng : pH, caáy
 Suy tim : NT-proBNP
 Döôõng chaáp: Triglycerit
 VTC : Amylase
 …
July 23, 2012 13

14. Böôùc 3 : khoâng roõ NN sau böôùc 2
Löu yù : thuyeân taéc phoåi
XN laøm theâm :
 CT xoaén oác
 Noäi soi PQ
 Sinh thieát maøng phoåi
July 23, 2012 14

15. M O Ä T S O Á X E Ù T N G H IE Ä M
TR O N G D M P
July 23, 2012 15

16. P R O T E IN
 Ña soá dòch thaám < 3g/dl
 Söû duïng lôïi tieåu treân BN suy tim Protein
coù theå taêng ≥ 3 g/dl
 Lao maøng phoåi : Protein > 4g/dl
July 23, 2012 16

17. LDH
 LDH > 1000 U/L Traøn muû MP, VÑKDT,saùn
laù phoåi, coù theå K
 TDMP thöù phaùt VP do Pneumocystis jirovecii
LDH dmp/ maùu > 1.0 vaø protein dmp/maùu <
0.5
July 23, 2012 17

18. G LUC OS E
 Glucose dmp = Glucose maùu.
 Glucose dmp < 60mg/dl hay < 0.5 Glucose maùu
 Muû MP, TDMP caän VP, K, lao, lupus, VÑKDT,
vôõ TQ.
July 23, 2012 18

19. pH
p H : Dòch thaám pH: 7.45-7.5
Dòch tieát : ña soá 7.3-7.45
< 7.3 (pH maùu bình thöôøng ) muû MP,
TDMP caän VP, K, lao, VÑKDT.
July 23, 2012 19

20. A M YL A S E
 Amylase dmp/ Amylase maùu > 1 hay
Amylase dmp > Amylase maùu ( ULN)
 NN :
 Vieâm tuïy caáp, maïn
 Vôõ TQ
 K
July 23, 2012 20

21. A D A ( A d e n o s in
d e a m in a s e )
 ADA > 40U/l
 Lao (> 90 %)
 Muû MP (60 %)
 TD caïnh VP (30 %)
 Ung thö (5 %),
July 23, 2012 21

22. ÑEÁM TEÁ BAØO
 Dòch tieát VP do VK, VTC : toång soá BC thöôøng >
10,000/microL
 Dòch tieát maïn ( lao, K) thöôøng < 5,000/microL
 Lympho > 85% thöôøng lao, lymphoma, sarcoidosis,
TDMP döôõng chaáp
Lympho : 50-70%  thöôøng K
 Eosinophils > 10 % (Pleural fluid eosinophilia ) khoâng
keøm taêng E maùu TK TD MP,nhoài maùu P, KST,
nhieãm na71m (coccidioidomycosis, cryptococcosis,
histoplasmosis), thuoác, K(carcinoma, lymphoma)
July 23, 2012 22

23. CAÁY
 40 % (+) : TDMP caïnh vieâm phoåi
 70 % (+) : Traøn muû MP
 Caáy trong moâi tröôøng caáy maùu ngay
taïïi giöôøng beänh  taêng ñoä nhaïy
July 23, 2012 23

24. CYTOLOGY
 Phaùt hieän TB dò daïng : 60 % trong ung
thö maøng phoåi.
July 23, 2012 24

25. Ñ A Ë C Ñ IE Å M D Ò C H
M A Ø N G P H O ÅI TR O N G
1 S O Á B E Ä N H L YÙ
July 23, 2012 25

26. SUY TIM
 Ña soá Protein < 3g/dl
 Söû duïng lôïi tieåu treân BN suy tim
Protein coù theå taêng ≥ 3 g/dl
 Alb maùu- Alb dmp >1.2g/dl.
 N-terminal pro-brain natriuretic peptide
(NT-proBNP) DMP >1500 pg/mL
July 23, 2012 26

27. TD CAÏNH VIEÂM PHOÅI
(Parapneumonic Effusion)
 TD khu truù
 pH dmp < 7.20
 Glucose dmp < 3.3 mmol/L (<60 mg/dL)
 N h u o ä m g r a m , c a á y ( +)
July 23, 2012 27

28. LAO MAØNG PHOÅI
 A D A d m p > 4 0 U /L
 ñoä nhaïy 90 -100 %, ñoä chuyeân 85 - 95
%
Ñoä chuyeân > 95 % neáu keøm lympho dmp
taêng.
 Polymerase chain reaction (PCR) lao (+)
( tyû leä thaáp)
 Interferon dmp > 140 pg/mL
July 23, 2012 28

29. DÖÔÕNG CHAÁP
(Chylothorax)
 Dòch ñuïc nhö söõa
 T r i g l y c e r i d e > 1. 2 m m o l /L (110
mg/dL).
 NN : chaán thöông, u trung thaát
July 23, 2012 29

30. July 23, 2012 30

31. TRÖÔØNG HÔÏP 1
 Maùu : Protein 7.8 g/dl, Albumin 3.9 g/dl
LDH 250 U/l
 Dòch MP :
 Protein : 2.9 g/dl
 LDH : 110 UI/l
 BC : 220 / mm3 , Neu 25%, Mono 70%
July 23, 2012 31

32. TRÖÔØNG HÔÏP 2
 Maùu : Protein 7.5 g/dl, Albumin 3.9 g/dl
LDH 220 U/l
 Dòch MP :
 Protein : 4.9 g/dl
 LDH : 130 IU/l
 BC : 1520 / mm3 , Neu 25%, Lym 70%
 ? Ñònh löôïng ADA, Glucose, Cytology
July 23, 2012 32

33. TRÖÔØNG HÔÏP 3
 Maùu : Protein 7.8 g/dl, Albumin 3.9 g/dl
LDH 210 U/l
 Dòch MP :
 Protein : 3.5 g/dl, Albumin 1.9 g/dl
 LDH : 95 IU/l
 BC : 150 / mm3 , Neu 25%, Mono 75%
 NT-proBNP >1800 pg/mL
July 23, 2012 33

34. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
 José m. Porcel richard w. light. Diagnostic Approach
to Pleural Effusion in Adults Am Fam
Physician. 2006 Apr 1;73(7):1211-1220
 John E Heffner, Steven A Sahn, Helen Hollingsworth,
Diagnostic evaluation of a pleural effusion in adults .
Uptodate 19.1
 Pleural Effusion . Harrison’s Principle of Medicin, 17
th edition, 2008. The McGraw-Hill company, Inc.
 Jeffrey Rubins, MD; Chief Editor: Zab Mosenifar, MD
Pleural Effusion eMedicine 2011
July 23, 2012 34