Türkiye'de kamuda değişim yönetimi ve uygulamaları, Geleneksel ve Yeni kurumsalcı kamu yönetimi karşılaştırması, e-devlet

1. KAMUDA
DEĞİŞİM YÖNETİMİ
VE UYGULAMALARI

2. 1.Değişim Kavramı……………………………………………………………………………………………………….3
2.Kamu Tanımı……………………………………………………………………………………………………………..7
3.Kamu Yönetimi Tanımı……………………………………………………………………………………………….8
4.Kamu Yönetiminde Değişim……………………………………………………………………………………….9
4.1. Kamu Yönetiminde Değişim Stratejileri………………………………………………….14
4.2. Türkiye’de Kamuda Dönüşüm…………………………………………………………………17
4.3. Türkiye’de Kamu Yönetimi Uygulamaları………………………………………………..18
5.Geleneksel Kamu Yönetimi Anlayışı………………………………………………………………………….19
6.Kamu Yönetiminde Değişim……………………………………………………………………………………..22
6.1. Yeni Kurumsalcı Kamu Yönetimi……………………………………………………………..22
6.2. YKY Anlayışının Ortaya Çıkışı………………………………………………………………….24
6.3. YKY Anlayışının Temel Özellikleri…………………………………………………………….25
6.4. Küresel Değişimin Kamu Yönetimi Üzerindeki Etkileri……………………………..28
6.5. Kamu Yönetiminde Demokratikleşme Arayışı…………………………………………31
7.Kamu Yönetiminde Paradigma Değişimine Neden Olan Başlıca Eğilim ve Etmenler….34
8.Kamu Yönetimi Temel Kanunu Tasarısının Türk Kamu Yön. Getirdiği Temel İlkeler…….53
9.Ombudsman……………………………………………………………………………………………………………55
İçerik

3. 1. DEĞİŞİM KAVRAMI
Planlı ya da plansız bir şekilde bir sistemin bir
durumdan başka bir duruma dönüşmesidir.
Türkiye’de 1980’li yıllarda başlayan dışa açılmayla
birlikte iş dünyasında da köklü değişimler
görülmektedir. Değişim öncelikle işletmenin yönetim
felsefesine yansımıştır.

5. Çağdaş Yönetimde Amaç: 3 Gülen Yüz
ÇALIŞAN YÖNETİCİ VATANDAŞ,
MÜŞTERİ,
PAYDAŞ

6. 1. 1. Değişime Zorlayan Güçler
Örgüt Dışı Güçler Örgüt İçi Koşullar
 Tüketicilere ilişkin koşullar
 Rekabete ilişkin koşullar
 Teknolojiye ilişkin koşullar
 Yasal koşullar
 Toplumsal koşullar
 Uluslararası çevre koşulları
 Örgütsel yetersizlik
 Küçültme politikası
 Örgütsel değerlerin değişimi
 Büyüme politikası
 Şirket birleşmeleri

7. 2. Kamu Tanımı
 Yasal tanım: Devlet kurumları ve kamu yasalarıyla yönetilen
kurumlardır.
 Finansal tanım: Kamu kaynakları ile finanse edilen kurumlardır.
(eğitim ve sağlık kurumları gibi)
 İşlevsel tanım: Kamu yönetimi alanına giren; sosyal güvenlik,
adalet, güvenlik, eğitim, sağlık, kültür (finansal kaynağından
bağımsız olarak) kurumlarıdır.

8. 3. Kamu Yönetimi Tanımı
 Kamu yönetimi hükümet etmenin uygulama yada işletme yönüdür,
çünkü amacı kamuya ilişkin işleri mümkün olduğu kadar halkın arzuları
ve zevkleri doğrultusunda verimli bir şekilde yerine getirmektir.
(Wilson, 1887: Aktaran: Kalfa, 2011:5 ).
 Geniş anlamda tanımlanması ile , kamu yönetimi kamu politikasının icra
edilmesi ya da yürütülmesi amacıyla gerçekleştirilen işlemlerin tümüdür.
(White, 1949: Aktaran: Kalfa, 2011:5).

9. Kamuda yönetiminde reform ya da yeniden düzenleme çabaları
ekonomik, sosyal, siyasal ve idari gerekçelere dayanmaktadır.
Ancak bu genel nedenlere dayanan idari reform çabalarının
etkinliği ve derinliği ülkelerin durumsal yapısına göre farklılık arz
etmektedir.
Örneğin, dünyada kamu yönetimi alanında değişimin öncüsü
olan ülkelerde iç dinamiklerin etkisi ön plana çıkarken; az
gelişmiş ülkelerde ise yönetim sistemleri iç dinamiklerden daha
fazla dış dinamiklerin etkisiyle değişmekte ve gelişmiş ülke
yönetimleri taklit edilmektedir. (Şahin, 2014:1)
4. KAMU YÖNETİMİNDE DEĞİŞİM

10. 1980’den sonraki dönemde birey, toplum ve devlet bağlamında birçok
kavram anlamını yitirmiştir. Bireylerin günlük yaşantıları başta olmak
üzere devlet-vatandaş ilişkisi, kamu kurumlarının, özel sektörün ve
sivil toplum kuruluşlarının yapısı, işleyiş mekanizmaları, temel ilkeleri
ve hizmet anlayışları tamamen değişmiştir.
Buna bağlı olarak da devletin rolü ve işlevleri değişin tartışmalarının
merkezine oturmuştur.
Bilimsel literatürde; 1980 öncesi dönem yani “idari reform” dönemi ;
1980 sonrası ise “yapısal uyarlama” dönemi olarak kabul
edilmektedir.
4. KAMU YÖNETİMİNDE DEĞİŞİM

11. Kaynak: SIĞRI Ünsal, Değişim yönetimi ve inovasyon, T.C. Devlet Personel Bşk.lığı,
Kamuda yönetici yetkinliklerinin artırılması Eğt. Prog., s.7
4.

12. Sanayi toplumundan
bilgi toplumuna geçiş
Yeni yönetsel değerler
Uluslararası kuruluşların
artan etkisi
Devlet
anlayışında
değişim
Ekonomik ve sosyal nedenlerle
verimlilik arayışları
Weberyen bürokratik yönetim
modelinin yetersizliği
Küreselleşme
KAMU
YÖNETİMİ
Kaynak: EKŞİ Hülya, Kamu yönetiminde değişim ve yeni yönetim modelleri,
SÜ İİBF Sosyal ve ekonomik araştırmalar dergisi, 2003:493

13. Sözü edilen dinamiklerin hepsi de birbirlerini dinamik ve karmaşık
bir biçimde besleyerek kamu yönetiminin değişiminde belirleyici
olmakta, ekonomik ve siyasal dönüşümlerle iç içe geçerek, kamu
yönetiminin mevcut geçerlilikteki yapılarının ve değerlerinin
gözden geçirilmesini gerekli kılmaktadır.
(Gülsarı, 2000:27)

14. 4.1. Kamu Yönetiminde Değişim Stratejileri
Rekabeti ve
sözleşmeyi
esas alır.
Yöneticilerin
profesyonel
yetenek ve
çalışmalarını
temel alır ve
yöneticilerin
güçlendirilmesi
ni amaçlar.
Kaynakların
yeniden dağıtımı
için mevcut
politikalar
ve bunların
uygulanmasına
yönelik
programların
analizine ve
yeniden
değerlendirilmes
i esasına dayanır.
Kamunun daha
verimli çalışması
için kuralların ve
uygulamanın
sürekli gözden
geçirilmesi
esasına dayanır
Piyasacı strateji
Yönetsel reform
stratejisi
Program stratejisi
Aşamalı ve
yavaş değişim stratejisi
Kaynak: YILMAZ Osman,Bir kamu yönetimi reformu için strateji seçenekleri, Planlama
Dergisi-DPT’nin Kuruluşunun 42. Yılı Özel Sayısı, Ankara, s.22

15. Bu dört yaklaşımın da ortak noktaları bulunmaktadır. Hepsinde amaç
ortaktır;
Daha verimli ve etkili çalışan, vatandaşın taleplerine
duyarlı bir kamu yönetimi sistemi kurmak.
Hepsinde hizmetlerin çeşitlendirilmesi ve hizmet
sunumunda esneklik teşvik edilmektedir.
Bununla beraber yaklaşımlar arasında temel bir takım farklılıklar da
mevcuttur. Bu farklılığın esas kaynağı devletin rolünün nasıl
algılandığıdır.
4.1. Kamu Yönetiminde Değişim Stratejileri

16. Hemen her ülkede izlenen yaklaşımı bu dört başlıktan biri içine almak
olanaklınıdır. Örneğin;
 Yeni Zelanda’da piyasacı bir yaklaşım benimsenirken
Kanada’da program yaklaşımı izlenmiş
 Almanya’da ise aşamalı ve küçük değişikliklerle yetinilmiştir.
Amerika Birleşik Devletlerinde ise yönetsel yaklaşım ağır basmaktadır.
Bununla beraber ağır basan bir yaklaşımın yanında her ülkede diğer
yaklaşımlardan da öğeler bulunduğu ve bu çerçevede her ülkenin
kendine özgü bir karışım oluşturduğu söylenebilir.
4.1. Kamu Yönetiminde Değişim Stratejileri

17. 4.2. Türkiye’de Kamuda Dönüşüm
Onuncu Kalkınma Planı ( 2014 -2018)
Kamuda Stratejik Yönetim
Kamuda İnsan Kaynakları Yönetimi
-Kamuda Hizmet Kalitesi ve Personel Verimliliği
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu
Kamu İdarelerinde Stratejik Planlama Yönetmeliği
Stratejik Planlar
İyi yönetim uygulamaları kapasitesini geliştirmek

18. 4.3. Türkiye’de Kamu Yönetimi Uygulamaları

19. 5. Geleneksel Kamu Yönetimi Anlayışı
₰ Kamu politikalarının oluşturulması ve bu politikaların yürütülmesi işi birbirinden
ayrılmalıdır. İdare sadece kuralları uygulayan bir araçtır; strateji ya da politika
geliştirme siyasi liderlerin işidir.
₰ Devlet bir politika alanına girdiyse, bu alanla ilgili kamu mallarını üretme ve kamu
hizmetlerini sunma işini bürokratik kurumları aracılığıyla kendisi yapacaktır.
₰ Taylor’ın bir işi yapmanın mevcut olan tek doğru yolunu ortaya koyduğu bilimsel
yönetim ilkelerine tam uyumlulukla kamu organizasyonları etkin ve verimli
çalışacaktır.
₰ Bürokrasi: Kamu hizmetleri Weber’in tanımladığı gibi hiyerarşik ve bürokratik
prensiplerle oluşturulan kamu kurumları tarafından görülmelidir.

20. 5.1. Geleneksel Kamu Yönetimine Eleştiriler
Bürokrasi güçlü bir araçtır, ancak her durumda iyi çalışmadığı gibi bazı
olumsuz sonuçları vardır.
Bir işi yapmanın en iyi yolunu bulmak her zaman mümkün değildir, bu
çaba katı uygulamalara neden olabilir.
Kamu mallarını üretmenin ve kamu hizmetlerini sunmanın tek yolu
bürokrasi değildir. Devlet her zaman kamu hizmetlerinin sağlayıcısı olmak
zorunda değildir, kamu hizmetlerinin gördürülmesi işini sözleşmelerle ya
da düzenlemelerle devredebilir.
Siyaset ile iç içe girmiş, “kayırma” zemini oluşturan bir yapı,
Siyaset/Yönetim ikiliği ve “Liyakat” tartışmaları gösterilebilir.

22. 6. KAMU YÖNETİMİNDE DEĞİŞİM
6.1. Yeni Kamu Yönetimi
Devlete ya da kamu yönetimine ilişkin
kavram ve olgular toplum hayatını
etkileyen gelişmelerle bağlantılıdır.
Bu yüzden, kamu yönetimindeki değişim
bir bütün olarak toplumsal, ekonomik,
siyasal ve kültürel alanlardaki değişim
çizgisine paralel ya da bağlantılı bir seyir
izlemektedir.

23. 6.1. Yeni Kamu Yönetimi
Kamu yönetiminin temel amacı, vatandaşın
beklediği kamusal hizmetleri sunabilmek
için eldeki kaynakların görevliler tarafından
en verimli şekilde kullanılmasını sağlamaktır.
Günümüzde vatandaşın devletten beklentileri
artmaktadır. Örneğin, bir zamanlar internet
kullanımı lüks sayılırken, günümüzde
ülkemizin en ücra köşesinde yaşayan
vatandaşlar devletten internet hizmetine
erişmeyi talep etmektedir.

24. 6.2. Yeni Kamu Yönetimi Anlayışının Ortaya Çıkışı
Anlayış ilk olarak ABD’de kırsal isyanlarla ırkçılığa karşı müdahalelerde ve
Güneydoğu Asya’da yaşanan öldürücü savaşlar ve iflaslar karsısında gündeme
geldiği belirtilmektedir.
ABD’deki Watergate skandalı politik krizler, hükümetlere karsı şüpheci
yaklaşımların doğmasına yol açmış, bütün bunların sonucunda mevcut kamu
kurumlarına olan güvenin sarsıldığı ifade edilmektedir.
Bu krizlerin temel nedeni olarak, geçmişle yapılan aşırı harcamalar ve
cevaplanamayan ve çözümlenemeyen sistem sorunları görülmektedir. Bu
olaylar yeni programlarını gündeme getirmiş ve kamu yönetimi pratiklerinde
nasıl değişiklik yapılabileceğinin tartışılmasına yol açmıştır.

25. 6.3. YKY Anlayışının Temel Özellikleri
Kamu sektöründe yöneticiye geniş yönetme serbestliğinin tanınması
Performans ölçümü yapılması,
Sonuçlara, prosedürlerden daha çok önem verilmesi,
kaynakların kullanımında disiplin ve tutumluluk,
Kamu sektöründe rekabetin artırılması
Büyük yapılı organizasyonların, optimal büyüklükte yeni yapılara
dönüştürülmesi,
Kamuda, özel sektör yönetim tekniklerinin uygulanması (Hood 1991; Aktaran:
Eryılmaz, 2008:22).

26. GELENEKSEL KAMU YÖNETİMİ ANLAYIŞI YENİ KAMU YÖNETİMİ ANLAYIŞI
Katı bürokrasi Dar merkez
Hiyerarşi Geniş sınırsız çevre
Güçlü merkeziyet Yerelleşme
Merkezi kontrol Performans hedefleri
Geniş personel Az sayıda personel, daha çok uzman
Merkezileşmiş pazarlık Yerelleşmiş pazarlık
Katı yönetim Esnek/katılımcı
Yasal güvence Fayda/maliyet analizi
Statüye ilişkin sorunlar Etkenlik, verimlilik, ekonomiklik, kalite ve kârlılığa
ilişkin sorunlar
Yasal düzenlemelerle kural ve normları ayrıntılı
belirlemek
Yasal düzenlemelerin sayıca azaltılması ve
sadeleştirilmesi
Yetki, yetki gaspı ve geçişmesi ile ilgili endi-
şeler
Amaç ve hedeflerin gerçekleştirilmesi ile ilgili
endişeler
Kurallar Roller, kamu hizmetleri ölçünleri
Muhafazakarlık Değişim
Yurttaş Müşteri
Emir – komuta Karar almaya ve yönetime katılma
Durağanlık Devingenlik

27. Kamu otoritesine saygı Yurttaşın müşteri olarak görülmesi, yurttaş
gereksinmelerine duyarlılık
Denetim: yasallık, hukuksallık Yol göstericilik, paranın değer karşılığı, başarının
denetimi
Eşit ücret Başarıma dayalı ücret
Genel yönetim alışkanlıkları Proje yönetimi
Klasik devlet muhasebesi ve bütçe sistemi Maliyet-yarar oranı, nakit akış kestirimi,
maliyetin geri dönüşü
Kamu sektörünün kesin egemenliği Özel sektörden daha fazla yararlanma çabası
Kamunun tekelciliği Rekabet, piyasa türü yönetim araçları
Klasik mülkiyet kavramı Mülkiyet kavramının yeniden algılanması
Zaman ve eylem araştırması, insan ilişkileri
Başarım yönetimi, sonuç yönetimi, duyar- lılık
yönetimi, sorumluluk yönetim, toplam kalite
yönetimi
Hizmet dağıtımında “nicelik” Hizmet dağıtımında “nitelik”
Sınırlı işgören katkısı Azami işgören katkısı
Kapalı enformasyon kanalları Açık enformasyon kanalları
Bürokrat tipi yönetici Girişimci yönetimci
Kaynak: EKŞİ Hülya, Kamu yönetiminde değişim ve yeni yönetim modelleri, SÜ İİBF Sosyal ve ekonomik
araştırmalar dergisi, 2003:496

28. 6.4. Küresel Değişimin Kamu Yönetimi Üzerindeki Etkileri
Küreselleşme; ekonomik, sosyal, teknolojik, kültürel, politik ve
ekolojik açılardan global bütünleşmenin, entegrasyonun ve
dayanışmanın artmasıdır. Hiçbir ülke kendisine yeterli değildir. Hepsi
de kendi ürünlerini diğer ülkelerle değişime sokma ihtiyacı duyar
(Aydın, 2013).
Küreselleşme ile birlikte küresel gelişmeler kamu yönetimini etkiler.
Uluslarüstü bir hukukun oluşması küreselleşmenin etkisiyle var
olmuştur ve kamu yönetimini etkilemektedir.

29. 6.4. Küresel Değişimin Kamu Yönetimi Üzerindeki Etkileri
Burada karıştırılmaması gereken bir konu ise kamu yönetiminin
küreselleşmesi ile küreselleşmenin kamu yönetimini etkilemesi
aynı şey değildir.
Çünkü kamu yönetiminin küreselleşmesi dünyada tek bir
devletin olması anlamına gelir ki böyle bir değişimin olması
beklenemez.

30. Küreselleşme ile birlikte kamu yönetiminde aşağıdaki etkiler
görülmüştür.
Katılıktan esnekliğe
Geçmiş yönelimli anlayıştan gelecek yönelimli ve sorunları önlemeye
yönelik pro-aktif anlayışa
Ayrıntıcılıktan asli işlerde yoğunlaşmaya
Kapalılıktan şeffaflığa
Sorumsuzluktan hesap verebilirliğe
Kaynakların kötü kullanımından etkili ve verimli olmaya doğru bir
değişim sürecine girmiştir.

31. 6.5. Kamu Yönetiminde Demokratikleşme Arayışı
6.5.1. Yönetişim
Yönetişim, küreselleşme ile birlikte önemli hale gelen Dünya Bankası,
OECD, Birleşmiş Milletler ve IMF gibi kuruluşların yürüttükleri kalkınma
programları, teknik ve mali yardım ve kredi ilişkileri çerçevesinde
kullandıkları teknik bir terim olarak geliştirilmiştir.
Yönetişim, en basit ve en kısa tanımıyla; resmî ve özel kuruluşlarda
idari, ekonomik, politik otoritenin ortak kullanımıdır (Saran, 2004:22).

32. 6.5.2.İyi Yönetişim
Vatandaşların güvenliğinin sağlandığı, hukukun üstünlüğünün
gerçekleştiği ve yargı bağımsızlığının var olduğu hukuk devletini,
kamu harcamalarının adil ve doğru bir şekilde yöneten kamu
kuruluşlarını, siyasal liderlerin eylemlerinden dolayı halka hesap
verebildiği veya halkın onlardan hesap sorabildiği, bütün
vatandaşların gerekli bilgiye kolayca ulaşabildiği saydam yönetimi ve
insan haklarının asgari gereklerini içermektedir (Saran, 2004:24).

33. İYİ
YÖNETİŞİM
Kalite
Şeffaflık
Hukukun
Üstünlüğü
Yerinden
Yönetim
Sivil
Toplum
Yönetim
Ahlakı
Denetim
ve Hesap
Verebilme

34. 7. Kamu Yönetiminde Paradigma Değişimine Neden Olan
Başlıca Eğilim ve Etmenler
Toplam kalite yönetimi
Dış kaynak kullanımı
Kıyaslama
İşgören güçlendirme
Küçülme
Bilişim teknolojilerinin yönetimde kullanılması
Stratejik yönetim

35. 7.1. Toplam Kalite Yönetiminin Kamu Yönetiminde Uygulanması
Küresel arz – talep dengesinin bozulması, rekabet şartlarının
sertleşmesi ve karların azalmasına bağlı olarak dünyadaki Pazar
paylarının giderek küçülmesi nedeniyle Japon rakipleri karşısında zor
durumda kalan Amerikan şirketlerinin yaşadıkları krizden çıkış yolu
bulmak amacıyla başlattıkları TKY uygulamaları etkili olmuş ve bu
alanda başarılı sonuçlar elde edilmiştir (Saran, 2004:64).

36. 7.1. Toplam Kalite Yönetiminin Kamu Yönetiminde Uygulanması
Kamu hizmetlerinde kalitenin yükseltilmesi, kârlılığın artışı açısından her ne
kadar özel kesim kuruluşları ölçüsünde bir sonuç getirmese de kamu
hizmetinin daha iyi görülmesiyle vatandaşların memnuniyetinin sağlanacağı
ve böylelikle devlet yönetimlerinin kamuya karşı olan toplumsal
sorumluluklarının gereğinin yerine getirilmiş olacağı düşüncesi kamu
yönetiminde kalite odaklı uygulamaların başlatılmasında hayli etkili
olmuştur.

37. 7.1.1. TKY’nin Kamu Kesiminde Uygulanmasında Karşılaşılan
Sorunlar
Kalitenin öneminin üst yönetimce yeterli düzeyde algılanamaması
TKY ile kendi konumlarının sarsılacağını düşünen personellerin varlığı
Sorun çözmeyi sadece üretimle kısıtlayıp yönetim süreçlerinin
geliştirilmesinin ihmal edilmesi
Uzmanlık ve danışmalık hizmetlerinin yetersizliği
TKY’nin her türlü sorunun çözümünü sağlayacak mucize bir reçete
olarak görülmesi
Çalışanların TKY için gerekli eğitimi almaması
Genel Sorunlar

38. 7.1.2. TKY’nin Kamu Kesiminde Uygulanmasında Karşılaşılan
Sorunlar
Kamuda değişime daha fazla direnç gösterilmesi
Çalışanlarla etkenlik ve başarı ölçüsünün dikkate alınmaması,
profesyonelliğin kaybı
Kamu harcamalarında verimlilik ve performans kriterlerinin bulunmayışı
Kamu kesiminin karmaşık ve büyük ölçekli örgütlenmesi
Kamu kesiminin genel toplumsal- siyasal sisteme olan bağımlılığı
Örgüt kültürünün elverişsizliği
Belirsizlik ve istikrarsızlık ortamı ve liderlik eksikliği
Kamu Kesiminin Yapısından Kaynaklanan Sorunlar

39. Ayrıca kamu yönetiminin geleneksel bürokratik yapısından kaynaklanan
sorunlar da vardır. Bürokratik örgütlerde genellikle kamu hizmetinin
gerçek hedef kitlesi, hizmeti alan vatandaşlar değil bizzat hizmeti sunan
bürokratlardır.
Hizmetin amacı müşteri tatmini sağlayarak kamu görevi sorumluluğunu
yerine getirmek değil, hiyerarşik ihtiyaçları karşılamaktır. Bu çerçevede
bürokratlar örgütün varlık nedeni olup, neredeyse kendileri dışındaki her
şeyi örgütü besleyen bir hammadde olarak görürler (Saran, 2004).
TKY’nin Kamu Kesiminde Uygulanmasında Karşılaşılan
Sorunlar

40. 7.2. Dış Kaynak Kullanımı (Outsourching)
Dış kaynak kullanımı, uzmanlık gerektiren bir takım hizmetlerin
işletmenin dışında başka bir kuruluştan alınmasıdır.
Bu anlamda YKY anlayışı, kamu sektörünün temel yeteneklerine
yoğunlaşmasını, en iyi olduğu işi icra etmesini öngörmekte olup diğer
faaliyetlerini ilgili alanda güçlü olan kamu veya özel sektöre gördürmeyi
amaçlamaktadır.
Böylelikle hem üretilen ya da sunulan mal veya hizmete odaklanılarak
kaliteli çıktılara ulaşılması, hem de alan dışı işlevlerin daha düşük
maliyetle verimli bir şekilde vatandaş/müşterilere aktarılması sağlanmış
olacaktır (Özmen, 2012:51).

41. 7.3. Kıyaslama (Benchmarking)
İşletmelerin stratejilerini ve performansını, içeride veya
dışarıda kendi sınıfının en iyileriyle mukayese ederek ölçmeye
yarayan bir yönetim tekniğidir.
YKY, kıyaslama yöntemi ile kamu sektörü içinde rekabet
edebilirliği tesis etmeyi amaçlamaktadır.

42. 7.4. İşgören Güçlendirme
YKY anlayışının temel vurgu noktalarına bakıldığında işgören güçlendirmenin
ana etmenleri olan katılımcılık, inisiyatif alma, yetki devri gibi unsurların öne
çıktığı görülmektedir. Bu anlamda söz konusu felsefe ile çalışanlar; yaptıkları
işin sonucundan sorumluluk duyma, işi sahiplenme, aitlik duygusu gibi
motive edici olguları yaşayacağından, göreve ilişkin memnuniyet, üretkenlik
ve verimlilik sağlanmış olacaktır.
Özetle kamu yönetiminde personel güçlendirmenin katılım boyutu ile alınan
kararlarda sorumluluk; yetki devri ile ilgili alanda daha fazla uzmanlaşma
tesis edilecektir (Özmen, 2012:54).

43. 7.5. Küçülme (Downsizing)
Küçülme (Downsizing), organizasyonların işlerin bir bölümünü üzerine
alarak, örgütsel etkinliği geliştirme planı yaparak, kademe azaltma,
faaliyet alanını daraltma ve bir takım faaliyetlerde taşeron kullanma
biçiminde gerçekleşen; işletmelerin işgücü miktarında, boyutunda,
çalışma yöntemi ve süreçlerinde bir değişikliği veya gelişmeyi kapsayan
kapsamlı bir stratejik uygulamadır (Zehir, 2000: 9).

44. 7.6. Bilişim Teknolojilerinin Yönetimde Uygulanması
Bilgi ve iletişim teknolojilerinin özellikle kamu sektörü tarafından
kullanılması e-devlet kavramını öne çıkarmaktadır.
E-devlet; kamusal bilgi ve hizmetlere erişimin etkili ve yaygın olarak
sunulması amacıyla bilgi ve iletişim teknolojilerinin; özellikle web tabanlı
uygulamaların kullanımı olarak tanımlanmaktadır.
E-devlet uygulamaları için; devletten vatandaşa, devletten devlete,
devletten özel sektöre, vatandaştan vatandaşa ve devletten sivil topluma
dönük kamusal içerikli iletişimler şeklinde bir sınıflandırmaya gitmek
mümkündür (Yıldız, 2003: 306).

45. 7.6. Bilişim Teknolojilerinin Yönetimde Uygulanması
E-devlet uygulamalarıyla birlikte vatandaşlar bilgisayar ekranlarına, konuşan
makinelere, bilgi veren kiosklara (dokunmatik bilgi terminali) ve telefonla
yönlendirilen servislere uzanan örneklerdeki gibi kamu hizmetinin yeni yüzü ve
imkanlarıyla tanışmışlardır.
ABD’nin Arizona eyaletinde hukuksal sorunları olan vatandaşlar, bir avukata
gitmek yerine üç farklı kente yerleştirilen bilgisayar kiosklarına başvurarak en fazla
karşılaşılan sorunlar hakkında bilgi sahibi olabilmekte, mahkeme için dilekçe
yazdırabilmekte ve iflas konusunda tavsiyeler alabilmektedirler. California’daki
kiosk sisteminde iş olanakları düzenli olarak sunulmakta, doğum sertifikaları temin
edilebilmekte, eyalet kamu hizmetleri konusunda bilgi alınılabilmektedir.
Massachusetts’de ise vergi mükellefleri beyannamelerini ev telefonlarının
tuşlarıyla doldurabilmektedirler (Balcı, 2008:321).

46. Kaynak: (Uçkan, 2003:47)

47. E-devlet, vatandaş odaklı bir yapı oluşturmuş olup kamu görevlisini sunduğu bilgi
ve hizmetin kalitesinden sorumlu tutan, çalışanların performansını
değerlendiren, iyi performansı ödüllendiren, kötü performansı iyileştirmeye
çalışan, kamu hizmeti sürecini yalnızca kamu kurum ve kuruluşlarının
imkanlarıyla sınırlandırmayarak bu sürece özel sektör ve sivil toplum örgütleri
gibi aktörleri de dahil eden bir anlayış olarak kendini göstermektedir (Yıldız,
2003: 307).
7.6.1. E-Devlet

48. Ayrıca E-Devlet uygulamasına geçişin önemli bir adımı olan 5070 Sayılı ve
2004 tarihli Elektronik İmza Kanunu yürürlüğe girmiştir. Bu kanunla resmi
yazışmaların elektronik ortamda yapılmasına imkan sağlayacak altyapının
temeli atılmıştır.
Türkiye’deki e-devlet uygulamalarına MERNİS (nüfus hizmetleri), SAY 2000i
(Maliye Bakanlığı Saymanlıklar Arası Bilgi Akışı), UYAP (Ulusal Yargı Ağı), POL-
NET (Polis Hizmetleri) gibi sistemler örnek gösterilebilir.
7.6.1. E-Devlet

49. Türkiye’nin e-devlet adresi: http://www.turkiye.gov.tr
7.6.2. E-devlet Uygulamaları Nerelerde Kullanılır ?
Milli Eğitim Bakanlığı’nın e-okul, mebbis gibi e-devlet hizmetleri
bulunmaktadır.
Bu uygulamalar sayesinde, idarecilerin ve öğretmenlerin verileri kolaylıkla
girmesi, velilerin ve öğrencilerin ise bu bilgilere kolaylıkla her istediklerinde
ulaşmaları sağlanır.
Ayrıca bu sistem sayesinde bilgilerin ulaşılabilirliği, denetlenmesi ve
güvenliği de sağlanır.
T.C. kimlik numarası, trafik, vergi, nüfus bilgileri, ehliyet, pasaport ve sağlık
işlemlerinde e-devlet hizmetlerini kullanılabilir.

50. 7.6.2. E-devlet Uygulamaları Nerelerde Kullanılır ?
•E-Sağlık, http://www.hastanerandevu.gov.tr
•Eğitim (e-okul), http://eokul.meb.gov.tr
•Eğitim (mebbis), http://mebbis.meb.gov.tr
•Askerlik, http://www.asal.msb.gov.tr
•Sosyal güvenlik, https://esgm.sgk.gov.tr
•Aile sağlığı, http://www.ailehekimligi.gov.tr
•Nüfus işlemleri, http://www.nvi.gov.tr TC kimlik sorgulama http://tckimlik.nvi.gov.tr
•Çocuk hakları, http:// cocuk.basbakanlik.gov.tr cocuk.html
• Motorlu taşıtlar vergisi; http://www.gib.gov.tr Trafik cezası sorgulama; http://trfdenetleme.iem.gov.tr

51. 7.7. Stratejik Yönetim
Kamuda stratejik yönetim, örgütün misyon ve vizyonunu belirlemesiyle
başlamaktadır.
Üst düzey yönetimin önceliklerine yoğunlaşmasına ve amaçlarını
netleştirmesine yardımcı olan strateji ile oyunun kuralı belirlenerek
belirsizlik azaltılır ve takip edilecek yol ve yöntemler ortaya konulur.
Böylece kamu örgütleri stratejik planlama/yönetim sayesinde hem kıt
kaynaklarını daha etkin ve verimli bir şekilde kullanmış olurlar, hem de
gelecek yönelimli davrandıklarından krizlere karşı daha fazla hazırlıklı
olurlar (Özgür, 2004: 234).

52. Türkiye’de 2003 yılında yürürlüğe giren 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve
Kontrol Kanunu ile stratejik yönetim uygulaması kamu sektöründe de
başlamıştır.
Kamu kurumlarına stratejik planlama ve performans esaslı bütçeleme başlığı
altında stratejik plan hazırlama zorunluluğu getirilmiştir. Bu bağlamda stratejik
plan dahilinde hazırlanan performans esaslı bütçeleme sistemiyle kamu
kurumları kaynaklarını daha etkili ve verimli kullanarak hem hesap verebilirlik
ve mali saydamlıklarını arttıracaklar hem de ürettikleri mal ve hizmetlerde
kamu yararını daha fazla tesis etmiş olacaklardır (Özmen, 2012:71).
7.7. Stratejik Yönetim

53. 8. Kamu Yönetiminin Temel Kanunu Tasarısının Türk Kamu
Yönetimine Getirdiği Temel İlkeler
Kamu yönetiminin yeniden yapılanması, devletin rolü, kamu
kurumlarının görev , yetki ve sorumlulukları, kamuda uyulacak
temel ilke ve etik kurallar; idari bölümlemenin temel ilkeleri,
personel rejimi, iş süreçleri ve yöntemleri, denetim anlayışı gibi
çok sayıda unsuru ve bunları uygulamaya koyacak temel
kanunlarla, kuruluş kanunu tasarılarının hazırlanması konularını
kapsayan bütüncül bir süreçtir (Başbakanlık, 2003:137).

54.  Katılımcılık
 Şeffaflık ve bilgi edinme hakkı
 Hesap verebilirlik
 Hizmette yerellik
 Vatandaş/Müşteri odaklılık
 Performans denetimi
 Yönetişim
 İnisiyatif alan yönetici tipi
 Ombudsman
 Alternatif hizmet sunma yöntemleri
(Özmen,2012:110).

55. 9. Ombudsman: Mahalli İdareler Halk Denetçisi
Kamu yönetimine karşı halkın şikayetlerini inceler, yönetimin aksayan,
işlemeyen ve kusurlu yanlarını ortaya çıkarır, bürokratlarla ilgili taraf arasında
arabuluculuk yapar.
Ombudsmanlık Osmanlı Devletinde şeyhülislamlık makamına benzemektedir.
Şeyhülislam, yargıyı ve idareyi gözetim altında tutardı. İslam devletlerinde ise,
‘Divanı Mezalim’ (haksızlıklar divanı) ve ‘Dar’ül adl ‘ (adalet evi) ombudsmanla
benzerlik gösterir.
Ombudsman, 2010 yılından itibaren bir anayasal müessese haline gelmiştir.
Anayasanın 74. maddesinde düzenlenen Kamu Denetçiliği Kurumuna ilişkin şu
hükümler yer almıştır:
‘Herkes bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir.’
(Eryılmaz,2013:207).

56. Ombudsman, halkı yönetimin haksız eylem ve işlemlerine karşı
koruyan bir yargıç gibi görev yapmakta, kamu yönetiminin ilgili
birimlerine rahat bir şekilde girebilmekte, istediği belgeyi temin
edebilmekte ve görevlileri sorguya çekebilmektedir.
İdarenin kötü uygulamalarına karşı bireysel şikayetleri çözümlemek ve
kamu bürokrasisindeki idari hastalıklara kamuoyunun dikkatini çekmek
bakımından alternatif bir denetim kurumudur (Eryılmaz, 2013:210).
9. Ombudsman: Mahalli İdareler Halk Denetçisi

57. Kaynakça
• BALCI Asım, E-Devlet: Kamu Yönetiminde Yeni Perspektifler, Fırsatlar ve Zorluklar, Kamu
Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar, 2. b., Seçkin Yayıncılık, Ankara,2008.
• EKŞİ Hülya, Kamu Yönetiminde Değişim ve Yeni Yönetim Modelleri, SÜ İİBF Sosyal ve
Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2003, Konya.
• ERYILMAZ Bilal, Bürokrasi ve Siyaset,5.b.,Alfa Yayınları, İstanbul,2013.
• KALFA Ceren (2011), “Kamu Yönetimi Disiplinin Gelişimi ve Kimlik Tartışmaları”, Süleyman
Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Yıl 2011, C.16, S.1, Isparta,
ss.403-417.
• ÖZGÜR Hüseyin, Kamu Örgütlerinde Stratejik Yönetim, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2004.
• ÖZMEN Alper (2012), Yeni Kamu Yönetimi Anlayışının Türkiye’de Yönetim Kültürüne Etkisini
Ölçmeye Yönelik Bir Alan Araştırması, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
(Yayımlanmamış Doktora Tezi), Sakarya.
• SARAN Ulvi, Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma, 1.b., Atlas Yayıncılık, Ankara, 2004.

58. Kaynakça
•SIĞRI Ünsal, Değişim Yönetimi ve İnovasyon, T.C. Devlet Personel Başkanlığı, Kamuda yönetici
yetkinliklerinin artırılması Eğitim Programı
•ŞAHİN Ali, Türk Kamu Yönetiminde Yapısal Dönüşüm ve e-devlet, 2014, Konya
•T.C. Başbakanlık, Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma, Değişimin Yönetimi İçin Yönetimde
Değişim, 2003, Ankara.
•UÇKAN Özgür, E-Devlet, E-Demokrasi ve Türkiye, Literatür Yayıncılık, 2003,İstanbul.
•YILDIZ Mete, E – Devlet Kuram ve Uygulamasına Genel Bir Bakış ve Değerlendirme, Çağdaş
Kamu Yönetimi, Nobel Yayın Dağıtım ,2012, Ankara.
•YILMAZ Osman,Bir Kamu Yönetimi Reformu İçin Strateji Seçenekleri, Planlama Dergisi, DPT’nin
Kuruluşunun 42. Yılı Özel Sayısı, Ankara, s.22
•ZEHİRCemal (2000),İşletmelerde Örgütsel Küçülme Stratejisi(Downsizing)ve Türkiye’de Örgütsel
Küçülme Uygulamaları, Gebze İleri teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış
Doktora Tezi), Gebze.