2. Þjónusta/aðstaða
• Nemendur í HÍ fá gjaldfrjálst lánþegaskírteini
• Ljósritun/skönnun – kort seld í útlánaborði
• Prentun – prentkvóti HÍ virkar
• Lestraraðstaða í næði
• Aðstaða til samvinnu
– 2. hæð er „talandi hæð“
• Notendatölvur á 3. og 4. hæð
– Hægt að skrá sig inn með notandanafni HÍ
• Netaðgangur fyrir eigin tæki
– LBS-HBS/Hotspot
4. Heimildaleit
• Hver er tilgangur leitarinnar?
– Finna svör við tilteknum spurningum, finna ritin á leslista námskeiðsins, skrifa heimildaritgerð,
lokaverkefni, doktorsverkefni
• Hvers konar gögn á að finna?
– Bækur, tímarit, tímaritsgreinar,rannsóknir, skýrslur, doktorsritgerðir ...
• Skilgreina efnið
– Velja leitarorð sem lýsa efninu
• Hvar skal leita?
Fer eftir því hvernig efni er verið að leita að ...
– Google, Google Scholar, skrár bókasafna, rafræn gagnasöfn, vefir einstakra stofnana, skóla ...
– Almennar upplýsingar = Google & Wikipedia
– Bók eða grein af leslista námskeiðs = Leitir.is
– Fræðilegar upplýsingar = sérhæfðir gagnagrunnar [ritrýnt efni]
• Hvernig er hægt að halda utan um heimildirnar?
– Heimildaskráning, EndNote, EndNote Web,
Erlendur Már Antonsson Rósa
Bjarnadóttir
4
5. Leitartækni - Efnisorð
• Mikilvægt í leit:
– Finna efnisorð
• Skilgreina efnið
• Finna leitarorð sem lýsa efninu
– Víðtæk efnisorð veita mikinn fjölda niðurstaðna
• Gott að hafa í huga:
– Nota leitartákn
– Nota þrengri efnisorð
6. Leitartækni í gagnasöfnum
• Nota viðeigandi tengingar – þrengja og víkka leit:
– Boolean-leitarorð
– * óþekktir bókstafir, mismunandi endingar
– " " þrengir leit
– () afmarkar leitarliði – t.d.:
(food OR diet) AND (child* OR infant*)
• Á leitir.is:
– linguistics 296.435 niðurstöður
– talmeinafræði 76 niðurstöður
– Linguistics AND „speech pathology" 4.204 niðurstöður
– "Speech pathology" AND (stud* OR therap*) 3.698 niðurstöður
7. AND
NOT
OR
cat
cat
cat dog
dog
dog
AND þrengir leit (oft ekki nauðsynlegt)
Bæði orðin þurfa að koma fyrir
OR víkkar leit.
Annað hvort orðið þarf að koma fyrir
NOT þrengir leit, með því að útiloka
færslur þar sem seinna orðið kemur
fyrir. Notist með varúð
Rósa Bjarnadóttir 7
Leitartækni – tengingar
8. Leitartækni í gagnasöfnum
? einn óþekktur bókstafur. wom?n = woman, women
?? tveir óþekktir bókstafir o.s.frv.
* enginn eða nokkrir óþekktir bókstafir í enda orðs. Finnur mismunandi endingar
Iceland* = Iceland, Icelandic, Icleander ...
enginn eða nokkrir óþekktir bókstafir inni í orði
behavi*r = behavior, behaviour
( ) svigar eru notaðir til að afmarka leitarliði og segja til um tengsl leitarorða
(food OR diet) AND (child* OR infant*)
“nn” þrengir og/eða gerir leit markvissari. Orðasambönd þarf oft að setja innan gæsalappa
til að tryggja að orðin standi hlið við hlið og í þeirri röð sem þau eru slegin inn,
t.d.
“internet fraud”, “submarine volcano”, “red blood cell”
Erlendur Már Antonsson Rósa
Bjarnadóttir
8
9. Leitir.is/Gegnir.is
• Leitir.is – safngátt
– Yfirlit yfir rit bókasafna
• Leitar í skrám íslenskra safna að upplýsingum um gögn/rit
Gegnir.is
– Leitar einnig í rafrænum gagnasöfnum
• Stór hluti gagnanna í rafrænum aðgangi
• Gott að vera innskráður til að geta t.d. safnað efninu saman í
hillu og merkt efnið
• Efnisorðaleit – nota leitarorð sem lýsir efninu
10. Staðsetning gagna
• Ritum er raðað í hillur eftir efni samkvæmt Dewey-
flokkunarkerfi
• Talmeinafræði í læknisfræði 616.85 og sérkennslu 371.91
• Smella á staðsetning og frátektir flipa:
11. Leitarvélar – Finna tímarit
– Linkur/slóð í leitarglugga á vef Landsbókasafns (www.landsbokasafn.is)
– Veitir aðgang að tímaritum í:
• Landsaðgangi að rafrænum gagnasöfnum (hvar.is) –
– íslenskar IP-tölur
• Séráskrift safnsins og Háskóla Íslands
– Á neti Háskóla Íslands – VPN tenging
• Opnum aðgangi (Open access)
– Gjaldfrjálst efni
• Tímarit.is
Rósa Bjarnadóttir 11
12. Aðgangur að rafrænu efni -
gagnagrunnar
Google – almennar upplýsingar, víðtæk leit
Google Scholar – leitar í fræðilegu efni á netinu
Vefur Landsbókasafns – www.landsbokasafn.is
– Rafræn gögn
– Áttavitinn
Landsaðgangur – www.hvar.is - öllum opinn á netinu
• Með íslenska IP tölu
Séráskriftir HÍ – aðgangur um Háskólanetið
Opinn aðgangur – Open access
16. Heimildaleit
– Leitir.is / Gegnir.is
– Finna tímarit (á vef Landsbókasafns)
– Google
– Google Scholar
– Rafrænu gagnasafni
(sjá: Áttavitinn
• eða
Rafræn gögn á vef Landsbókasafns)
Rósa Bjarnadóttir 16
17. Ritverin
• Ritver Hugvísindasviðs og Menntavísindasviðs Háskóla Íslands
• Afgreiðsla í Þjóðarbókhlöðunni mánudaga – fimmtudaga kl. 13-16
• Ritver Hugvísindasviðs Háskóla Íslands
– Leiðbeiningar á vef (http://vefir.hi.is/ritverhugvisindasvids/)
• Ritver Menntavísindasviðs Háskóla Íslands
• Leiðbeiningavefur
https://skrif.hi.is/ritver/
– Val á heimildum
– Lesmál
– Heimildaskrá og sætin fimm
– Skráning heimilda
– Frágangur
