Frumkynning

1. Almenn safnkynning
fyrir nemendur í viðskiptafræði
4. september 2014
Halldóra Þorsteinsdóttir

2. Efnisyfirlit
• Almenn atriði um safnið
 Afgreiðslutími
 Skipulag og miðlun
 Safngögn – tilhögun
 Flokkun og skráning
 Skrár um safnkostinn
• Leitartækni
 Grunnatriði

3. Landsbókasafn Íslands – Háskólabókasafn
Var opnað í Þjóðarbókhlöðu 1. desember 1994
Landsbókasafn Íslands
stofnað 1818
Háskólabókasafn
stofnað 1940
Stærsta rannsóknarbókasafn landsins með
margþætt hlutverk

4. Hvað er í safninu ?
• 1 milljón: bækur, tímarit, bæklingar, smælki o.fl.
 allt íslenskt efni, skylduskil
 erlent efni – 75% rita á erlendum málum
• Rafræn gögn,
 Tímarit, gagnasöfn, bækur, uppsláttarrit, vefsíður o.fl.
• Landsaðgangur – hvar.is. Tölvur með íslensk IP númer
• Háskólanetið – VPN – séráskriftir safnsins
• Handrit
 Í handritasafni eru um 15 þúsund handrit, einkum pappírshandrit
allt frá 17. öld –
• Unnið er að stafrænni endurgerð – handrit.is
• Tón- og myndefni
 Hljóðbækur, hljómplötur, diskar og myndbönd
• Íslensk hljóðrit, skylduskil (1977- )
• Íslenskt og erlent myndefni

5. 1. hæð
 Íslandssafn
• Skylduskil á íslensku efni
• Rit um Ísland
• Sérsöfn
 Handritasafn
2. hæð
 Útlán
• Bókasafnsskírteini
• Útlán og skil
• Ljósritunarkort - ritföng
 Upplýsingaþjónusta
• Upplýsingar og leiðsögn
• upplys@landsbokasafn.is
 Handbækur
 Millisafnalán
3. hæð
 Tímarit - dagblöð
• 001-199
 Lokaverkefni
 Hópvinnuherbergi
4. hæð
 Bækur
• Íslenskar og erlendar
 200-999
 Tón- og myndsafn
 Námsbókasafn
• skammtímalán
 Miðstöð munnlegrar sögu
 Kvennasögusafn
 Hópvinnuherbergi
Hvar er hvað?

6. Afgreiðslutími – aðstaða
Vetrartími
mánudaga – fimmtudaga 8:15-22:00
föstudaga 8:15-19:00
laugardaga 10:00-17:00
sunnudaga 11:00-17:00
Aðstaða
700 lessæti á 3. og 4. hæð - einstaklingsborð, 4 manna borð,
26 lesherbergi fyrir nemendur í framhaldsnámi og fræðimenn
3 hópvinnuherbergi
50 notendatölvur á 3. og 4. hæð
150 geymsluskápar
ljósritunarvélar/skannar – ljósritunarkort seld í útlánaborði
námsbókasafn á 4. hæð

7. Skipulag og miðlun gagna
• Flokkun
 safngögn eru flokkuð eftir DEWEY flokkunarkerfinu og
raðað í hillur samkvæmt því - þ.e. í töluröð eftir
flokkstölum
• Skráning
 safngögn eru skráð í tölvukerfið Gegni – Leitir.is

8. Dewey-kerfið – aðalflokkar
000 Rit almenns efnis
100 Heimspeki - Sálarfræði
200 Trúarbrögð
300 Félagsvísindi
400 Tungumál
500 Raunvísindi
600 Tækni - Viðskipti - Atvinnuvegir
700 Listir - Skemmtanir - Íþróttir
800 Bókmenntir
900 Saga - Landafræði - Ævisögur

9. Dewey - viðskiptafræði
650 Viðskiptafræði, stjórnun, markaðsfræði
651 Skrifstofuhald
657 Bókhald
658 Stjórnun fyrirtækja
658.1 Skipulag og fjármál
658.2 Rekstur og skipulag á húsnæði
658.3 Starfsmannastjórnun
658.4 Framkvæmdastjórnun
658.5 Framleiðslustjórnun
658.7 Eftirlit með birgðum og búnaði
658.8 Markaðsstjórnun
659 Auglýsingar og almannatengsl

10. Flokkstala og raðorð eru neðst á bókarkilinum
Ritum er raðað í hillur í töluröð eftir flokkstölu 001-999
samkvæmt Dewey-kerfinu og í stafrófsröð eftir raðorði
Röðun í hillur
949.1
Jón

11. Skrár um safnkostinn – Leitarvefir
• Leitir.is
 Gegnir, Bækur.is, Hirslan, Hvar.is, Myndasafn Ljósmyndasafns
Reykjavíkur, Skemman, timarit.is
• Finna tímarit
 Rafræn tímarit í Landsaðgangi = sömu titlar og í hvar.is
 Rafræn tímarit í áskrift Lbs. – Hbs.
 Ýmis tímarit í opnum aðgangi – OA

12. AND
NOT
OR
cat
cat
cat dog
dog
dog
AND þrengir leit.
Bæði orðin þurfa að koma fyrir
OR víkkar leit.
Annað hvort orðið þarf að koma fyrir
NOT þrengir leit, með því að útiloka
færslur þar sem seinna orðið kemur
fyrir. Notist með varúð
Leitartækni – tengingar - samsett leit

13. Leitartækni - tákn
* enginn eða nokkrir óþekktir bókstafir í enda orðs. Finnur
mismunandi endingar
Iceland* = Iceland, Icelandic, Icleander ...
enginn eða nokkrir óþekktir bókstafir inni í orði
behavi*r = behavior, behaviour
wom?n = woman, women
“nn” þrengir og/eða gerir leit markvissari. Orðasambönd þarf oft að setja
innan gæsalappa til að tryggja að orðin standi hlið við hlið og í þeirri
röð sem þau eru slegin inn, t.d.
“internet fraud”, “submarine volcano”, “red blood cell”
( ) svigar eru notaðir til að afmarka leitarliði og segja til um tengsl
leitarorða
(child* OR infant*) AND (food OR diet)

14. Íslensk tímarit
• Timarit.is
 Um 800 Íslensk, færeysk og grænlensk blöð og tímarit frá upphafi til ca
1940
• Nokkur yngri íslensk tímarit
• Íslensk dagblöð frá upphafi til síðustu ára