3. Mesut Dönmez
Tekirdağ’ın Çorlu ilçesinde doğan yazar, ilk, orta ve lise öğrenimi-
ni aynı şehirde tamamladı. Yıldız Teknik Üniversitesi’nden “Endüstri
Mühendisi” olarak mezun oldu.
İş hayatının ilerleyen yıllarında Microsoft‘tan “Sistem Mühendisi”
unvanını ve Maltepe Üniversitesi‘nde AB 6. Çerçeve Programı fonları-
nın desteğiyle gerçekleştirilen program neticesinde “KOBİ Uzmanı ve
Danışmanı” unvanını aldı.
İş hayatı sürecinde otomotiv sektöründe “kauçuk hortum” üreten
yerli bir firmada planlama ve endüstri mühendisliği; yine otomotiv
sektöründe “fren parçaları” üreten Alman ortaklı bir firmada endüstri
mühendisliği ve kalite; beyaz eşya ve yapı sektörlerine “temperli cam”
üreten yerli bir firmada satış ve üretim; bir dönem girişimci olarak or-
tağı olduğu “bilişim” firmasında yönetici ortak; yapı sektörüne “beton
pompası” üreten, dalında dünyanın en büyük üreticisi olan Alman firma-
da teknik mühendis; Türkiye’nin en büyük sanayi odası olan İstanbul
Sanayi Odası bünyesinde KOBİ’lere uluslararasılaşma ve inovasyon ko-
nularında danışmanlık hizmeti veren bir “AB projesi“nde proje uzma-
nı; üretim yönetimi yazılımları konusunda faaliyet gösteren bir yazılım
firmasında proje yöneticiliği; KOSGEB girişimcilik destek programı
kapsamında “Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi” ve ayrıca “İhracatta Hedef
Pazar Tespiti” gibi konularda eğitmenlik olmak üzere değişik sektörlerde
ve görevlerde bulundu.
Yazar evli ve iki çocuk babasıdır.
4. İçindekiler
Önsöz..........................................................................................9
1. Girişimci ve Girişimcilik......................................................11
1.1. Girişimcilik Ateşi............................................................................................14
1.2. Girişimciliğin Unsurları................................................................................18
1.3. Girişimden Önce............................................................................................25
1.4. Girişimciliğin Önemi, Risk ve Zorlukları..................................................27
1.5. Girişimci Olmak ya da Olmamak................................................................31
1.6. İş Sahibinin Şapkaları....................................................................................36
1.7. Yalın Girişim (Lean Startup)........................................................................41
1.8. İlginç Girişimcilik Örnekleri........................................................................46
1.9. Girişimcilik Size Uygun mu?.......................................................................50
1.10. Girişimciler Kendilerine Neler Sormalı?.................................................55
2. İş Fikri...................................................................................57
2.1. İş Fikri Geliştirme Yöntemleri.....................................................................63
2.2. İhtiyaca Yönelik Fikir Üretme Soruları......................................................66
2.3. İş Modeli..........................................................................................................67
2.4. PESTLE Analizi..............................................................................................74
2.5. SWOT Analizi.................................................................................................76
2.6. Gelir Modeli....................................................................................................81
2.7. İş Planı..............................................................................................................82
2.8. İş Modeli ve İş Planı İlişkisi..........................................................................85
2.9. İş Fikri Aşamasında Yardımcı Sorular........................................................85
3. Pazar Araştırması..................................................................91
3.1. Pazar Araştırma Kaynakları ve Yöntemleri................................................92
3.2. Pazar Araştırması Bileşenleri........................................................................93
3.3. Teknoloji Yönetimi ve Teknoloji Transferi............................................. 105
3.4. Pazar Araştırmasında Yardımcı Sorular................................................... 106
4. Harekete Geçmek...............................................................111
4.1. Firma Kuruluşu............................................................................................ 111
4.2. Yükümlülükler.............................................................................................. 115
5. 4.3. Firma Varlıkları ve Demirbaşlar................................................................ 116
4.4. Firma Kuruluşu Aşamasında Yardımcı Sorular..................................... 119
5. Finansman ve Muhasebe.....................................................121
5.1. Finansal Kaynaklar...................................................................................... 123
5.2. Yatırım Giderleri.......................................................................................... 126
5.3. İşletme Giderleri.......................................................................................... 127
5.4. Maliyet Hesaplaması................................................................................... 127
5.5. Başabaş Noktası........................................................................................... 128
5.6. Nakit Akışı.................................................................................................... 129
5.7. Muhasebe Kayıtları..................................................................................... 131
5.8. Başlıca Finansal Sorunlar........................................................................... 132
5.9. Finansman ve Muhasebe Konusunda Yardımcı Sorular...................... 134
6. Pazarlama ve Satış...............................................................137
6.1. Müşteri........................................................................................................... 140
6.2. Pazarlama Bileşenleri.................................................................................. 143
6.3. Pazarlama Stratejisi..................................................................................... 169
6.4. Duyuların Pazarlamada Kullanımı........................................................... 172
6.5. Müşteri İlişkileri Yönetimi (CRM).......................................................... 180
6.6. Ödeme Alma Yöntemleri........................................................................... 183
6.7. Satışı Artırmaya Yönelik Neler Yapılabilir?............................................ 184
6.8. Pazarlama Konusunda Yardımcı Sorular................................................ 189
7. Girişimcilik Sürecinde........................................................195
7.1. İnsan Yönetimi............................................................................................. 195
7.2. İnovasyon Yönetimi.................................................................................... 198
7.3. Başarısızlık.................................................................................................... 208
7.4. Başarı İçin...................................................................................................... 219
7.5. Girişimcilik Sürecinde Yardımcı Sorular................................................ 223
Kaynakça................................................................................225
Kavram Sözlüğü......................................................................229
Dizin.......................................................................................233
6. Açıklama
Kitap içerisinde bahsi geçen çeşitli örneklere ait video, resim
ve tablolara ulaşmanız mümkün. Bunun için ▶ simgesinin yanın-
da bulunan bit.ly kısaltma adresini internet tarayıcınız (Chrome,
Firefox, Internet Explorer) ile ziyaret etmeniz yeterli.
Kitapla ilgili oluşturulmuş sosyal medya hesapları takip etme-
niz için aşağıda özetlenmiştir:
about.me/girisimcilikhapi
girisimcilikhapiTR
@GirisimcilikHap
girisimcilikhapi
girisimcilikhapi
(2020.03)
7.
8. Teşekkür
Beni dünyaya getiren ve üzerime titreyen anneme,
Hayatı boyu girişimci olan, kendisinden çok şey öğrendiğim babama,
Üzerimde çok emeği olan ve birçok açıdan örnek aldığım ağabeyime,
Hayatımı paylaştığım ve her türlü mücadelede yanımda olan eşime.
Sunuş
Oğlum ve kızıma ithafen,
Siz değerli girişimci adayı ve hâlihazırda girişimci dostlara…
9.
10. 9
Önsöz
Sevgili girişimci adayları, geleceğin potansiyel girişimcileri olan
gençler ve girişimcilik konusunda içindeki potansiyelin farkında
olup kafasında bulunan iş fikirleriyle ilgili olarak kendisini geliştir-
mek isteyen arkadaşlar, hepinize merhaba.
Hayata diğerlerine göre başka açılardan bakan insanların gö-
nüllerinde farklı işler veya meslekler yatar. Bazıları bu dünyaya sa-
natçı olmak için gelmişken, kimi insanlar tıpkı çizgi film kahramanı
Garfield gibi, rahat yaşamak için ellerinden geleni yaparak bu dün-
yadan göçüp gidiyorlar. Kimileri ise bir şeyleri değiştirmeye veya
ispatlamaya geldiklerine inanıyorlar.
İşte girişimciler de bir şeylere karşı gelerek kalıpların dışına çık-
mak, yeniliklerle boğuşmak ve kendi istedikleri işi özgürce yapmak
için bu dünyaya geldiklerinin farkına vardıkları andan itibaren bu
yola baş koyuyorlar. Ülkemizin geleceği olan çocuklarımız arasın-
dan girişimci ruha sahip olanlarını, eğitim sistemi içerisinde tıpkı
bir sanatçı yetiştirir gibi yetenekleri ve hayattan beklentilerine göre
doğru yönlendirmeler yaparak yetiştirebilirsek, sanırım atılan taş-
lar ürkütülen kurbağalara değecektir.
Gerek kendi bloğumda (www.mesutdonmez.com) yazdığım
yazılarımla, gerek www.diyalogin.com sitesinde inovasyon içerik-
li yazdığım haberler ve makaleler ile gelişen yazarlık tecrübem;
KOSGEB uygulamalı girişimcilik eğitimlerinde yıllar içinde yüz-
lerce girişimci ile olgunlaşan uygulamalı bilgi birikimimi kitap ya-
zarak paylaşma fikrini oluşturdu.
Üniversitede hocalarımız tarafından birer mühendis adayı
11. 10
olarak yetiştirilirken bizlere öğretilen bir kural vardı: YDİSDU
Kuralı. Yani “Yeter Derece İyi, Son Derece Ucuz” üretmek.
Günümüz girişimcileri Yalın Girişim felsefesinde bu kuralın bir
benzerini uyguluyorlar.
Elinizdeki bu kitap, çalışma hayatım boyunca edindiğim tecrü-
beleri, kendi işimi yaptığım girişimcilik günlerimde yaşadıklarımı,
kendimi ve işimi geliştirmek için okuduklarımdan biriktirdikleri-
mi; verdiğim girişimcilik eğitimleriyle de sentezleyerek, girişimci-
liği düşünenlere yararlı bir kaynak oluşturma amacıyla derlediğim
akıcı anlatıma sahip bir çalışmadır.
Her kitapta okuyucu için alınacak çeşitli dersler vardır.
Girişimcilerin en kısıtlı ve değerli kaynaklarının zaman olduğunu
da biliyorum. Ben de bu kitap ile “kafalarında irili ufaklı sorular
bulunan başlangıç aşamasındaki girişimci adayları” ve “hali hazırda
inişli çıkışlı girişimcilik sürecinde yol alan girişimcilere” hap şek-
linde bilgiler ve pratik örnekler vererek esin kaynağı olmak istedim.
Girişimcilik yolunda mücadele veren kahramanlara, Nasuh
Mahruki’nin “Herkes Everest’e çıkamaz, ancak herkesin çıka-
bileceği kendi Everest’i vardır” sözünü hatırlatarak, gönülden
başarılar dilerim.
Mesut Dönmez