վիրուսներ

1. Վիրուսներ
Գայանե Օհանյան

2.  Վիրուսը ոչ բջջային կառուցվածք
ունեցող հարուցիչ է, որը բազմանում է միայն
կենդանի բջիջների ներսում։ Վիրուսները
վարակում են կյանքի բոլոր բջջային
ձևերը՝ կենդանիներից ու բույսերից մինչև
բակտերիաներ և արքեաներ։ Վիրուսներն
առաջին անգամ նկարագրվել են 1892
թվականին Դմիտրի Իվանովսկու կողմից
որպես՝ ծխախոտի բույսերը վարակող ոչ
բջջային ախտածիններ։

3.  Վիրուսները բաղկացած են երկու կամ երեք
մասերից՝
 բոլոր վիրուսներն ունեն գենետիկական
նյութ՝ ԴՆԹ կամ ՌՆԹ։ Սրանք երկար
մոլեկուլներ են, որոնք կրում են
գենետիկական տեղեկատվությունը,
 բոլոր վիրուսներն ունեն սպիտակուցե
կապսիդ, որը պաշտպանում է գեները,
 որոշ վիրուսներ ունեն նաև
լիպիդային պատյան, որը շրջապատում է
կապսիդը բջջից դուրս գտնվելու ժամանակ

4.  Վիրուսների ծագումն ամբողջությամբ պարզ չէ։
Հնարավոր է՝ նրանց մի մասը ծագել է
բակտերիաներից։ Վիրուսները խաղում են
կարևոր դեր գեների հորիզոնական
տեղափոխման մեջ՝ սրանով նպաստելով
գենետիկական բազմազանությանը։ Որոշ
գիտնականներ վիրուսները համարում են
կենդանի ձևեր, քանի որ վերջիններս կրում են
գենետիկական նյութ: Վիրուսները տարածվում են
բազմաթիվ ճանապարհներով, փոխանցվում են
բույսից բույս բուսահյութով , փոխանցվում են
արնախում միջատների միջոցով։

5. Վիրուսաբանությունը
Հայաստանում
 Հայաստանում վիրուսներն ուսումնասիրող
գիտական կառույցներն երկուսն են: Մարդու և
կենդանիների բջջային կուլտուրանների
ուսումնասիրություններով բացահայտվել են
կայուն բջիջների առաջացման ժամանակ
վիրուսների ընտրողական ազդեցության
մեխանիզմները։ Վիրուսներն առաջացնում
են ապոպտոզ և կարող են ձևափոխել
բջիջները՝ առաջացնելով դիպլոիդ
պոպուլացիաներ: