2. Özel Akıllı Okul Psikolojik Danısma ve Gelisim Merkezi
Çocuklarda Görülen Uyum Ve Davranıs Bozuklukları
Çocuk, gelisim dönemlerinin birinden digerine geçerken bir yandan o dönemin getirdigi
degisikliklere bir yandan da çevresinde olanlara uyum saglamaya çalısır. Yasadıklarına,
karsılastıgı durumlara çesitli tepkiler gösterir. Bu süreçte sorunlar yasar ve bu sorunların
çözümünde engellerle karsılasırsa veya yanlıs tutumlarla yetistirilirse sorunlar ve çözümleri
ileriki yaslara aktarılır ve davranısları olumsuz etkiler.
Bu durumdaki çocukların bazıları, arkadaslarına, bulundugu ortama, yapılan etkinliklere
uyum saglamakta zorlanır. Bazı çocukların davranıslarında günlük yasamlarını olumsuz
etkileyebilecek sorunlar olur, bazıları da yaslarına hiç uygun olmayan sekilde davranırlar.
Örnegin sosyal duygusal gelisimi geregi yasıtlarıyla oyun oynaması gereken bir yasta, sürekli
yalnız kalan çocuk, ileride içine kapanık bir kisi olabilir. Yine bir çocuk, kendi kendine giyine-bilme
becerisini kazandıgı halde annesi ısrarla bunu kabul etmeyip kendisi giydirirse çocuk
yine sorun yasar ve sonraki dönemlerde kazanacagı becerilerde zorlanır. Uyum ve davranıs
bozuklugu olarak adlandırılan bu sorunlar, okul yıllarında daha çok belirginlesir. Basarıyı
olumsuz etkileyebilir, ögretmen ve arkadaslarla iliskilerde sorunlar dogurabilir. Bir davranısın
veya sorunun davranıs bozuklugu olarak tanılanması için sürekli olması, asırıya kaçan bir yönü
olması, sosyal ve kültürel yasantı, kural ve beklentilere uymaması gerekir.
Uyum ve davranıs bozukluklarının ortak noktası, temelinde güven eksikligine baglı
yasantılarla ortaya çıkmasıdır. Çocugun ihtiyacı olan ilgi ve sevgiyi görmemesi ve duygularını
ifade edememesi, bunun sonucunda dikkat çekme ve ilgi bekledigini gösterme çabası, tüm
bozuklukların nedenleri arasında yer alır. Sıkıntısını, öfkesini, korkularını, endiselerini,
kıskançlıklarını ifade edip bosaltamayan çocuk, bunları bilinçsizce davranıslarına yansıtarak
dısa vurur. Bu sekilde ilgi çektigine inanırsa davranıs pekisir. Bu bozukluklar, ayrıca ruhsal bir
sorunun belirtiside olabilir.
Çocuklardaki uyum ve davranış bozuklukları konusunda dikkatli olunmalı ve bilinçli
davranılmalıdır. Çocuk, aslında bu sekilde anne babasına “sorun yasıyorum, bana yardım edin”
mesajı gönderir; böyle sorunlar oldugu fark edilirse ihmal edilmemeli, Psikolojik Danısma ve
Rehberlik Servisine danısmaktan çekinilmemelidir. Çocukların özellikle kisilik gelisiminde çok
önemli olan 0–6 yas döneminde düzenli olarak Okul Psikolojik Danısmanı ile gelisimlerinin
izlenmesi, annebabanın farkına varamadıgı bir sorun olup olmadıgını ögrenmesi ve olası
uyum ve davranıs bozukluklarına karsı önlem alması için yararlıdır. Bu sorunlar, Psikolojik
Danısma ve Rehberlik Merkezind bireysel görüsme ve tedavilerle azaltılabilir ve zamanla
tamamen ortadan kalkabilir.
Ünsal DILEKÇI
Uzm. Psk. Dan.
Psikolojik Danısma ve Gelisim Merkezi