Türkçe sağlık broşürü

1. www.okanhastanesi.com.tr
İdrar
Kaçırma ile
İlgili Bilinmesi
Gerekenler

2. Okan Üniversitesi Hastanesi
Mesane nedir?
Mesane göbek altındaki kasların arkasında, makatın
önünde, erkeklerde bağırsakların kadınlarda rahmin
altında yer alan bir organdır. Böbreklerden gelen idrarın
biriktiği torbadır.
Mesane nasıl çalışır?
Böbreklerden gelen idrar mesaneyi doldurmaya
başladığında beyine sinir yoluyla sinyal gider, buna
karşılık beyin hem mesanenin kasılmasını engelleyecek
hem de idrar tutmayı sağlayan kasların kasılmasını
sağlayacak sinyaller gönderir. Ancak, mesanede biriken
idrar kapasiteyi zorlamaya başladığında beyine giden
sinyaller sıkışır ve beyin kişiyi tuvalete yönlendirerek
uyguladığı baskıyı kaldırır. Böylece mesane adalesi
kasılır, idrar tutmayı sağlayan kaslar gevşer ve kişi
idrarını yapar. Mesanede (idrar torbası) normal bir
erişkinde 350-500 ml kadar idrar birikebilir.

3. İdrar Kaçırma
İdrarı nasıl tutarız? İdrar tutmayı sağlayan
faktörler nelerdir?
İdrar birikirken mesane elastik olduğundan genişlemeye
başlar, bu sayede mesane içerisinde basınç artışı
olmaz, böbreklerden gelen idrar rahatlıkla mesaneye
girebilir. Ayrıca, mesanenin hemen altında idrar
tutmaya yarayan ve devamlı kasılı olarak duran kaslar
idrar torbasında biriken idrarın kaçmasına engel olur.
Kadınlarda anatomik olarak idrar borusu erkeklere göre
daha kısadır. Kadınlarda salgılanan bazı hormonlar idrar
borusuna (üretra) destek sağlar. İdrar yaparken mesane
bir miktar aşağı doğru hareket eder.
Neden idrar kaçırılır?
Birçok nedeni vardır. Mesanenin enfeksiyonları
(kadınlarda sistit, mesane iltihabı ), vajina enfeksiyonları,
mesane taşları, tümörleri, zorlu doğumlar, menopoz
sonrası hormonal değişiklikler, karın bölgesine
uygulanan şua tedavisi, sinirsel hastalıklar ve özellikle
erkeklerde görülen prostat büyümesi gibi nedenlerle
mesane çıkışı tıkanıklıkları idrar kaçırma nedeni olabilir.
Ayrıca kadınlarda devamlı idrar kaçırmaya sebep
olabilecek nedenler arasında mesane-vajina arasında
ya da böbrekle mesane arasındaki idrar borusu
(üreter)-vajina arasında oluşacak birleşmeler sayılabilir.
Kontrolsüz şeker hastalığında, alkolizmde de idrar
kaçırmaları görülebilir.
Kadın yada erkeklerde geçirilmiş çeşitli ameliyatlar idrar
kaçırmaya yol açabilirler. Erkeklerde prostatın özellikle
kanserine yönelik ameliyatlar, diğer prostat ve mesane
boynu ameliyatları, mesane ve idrar tutma mekanizması
çevresindeki ameliyatlar gibi nedenler sayılabilir.
İlaçlar da idrar kaçırmaya sebep olabilir veya
kolaylaştırabilir. Bunlar arasında adele gevşeten
ilaçlar, tansiyon düşürücü ilaçlar, idrar söktürücüler,
sakinleştiriciler, depresyona karşı alınan ilaçlar, alerji
ilaçları vb gibi ilaçlar yer alır.
Beyin fonksiyonlarında yavaşlamaya neden olan
hastalıklarda (demans, alzheimer, damarsal hastalıklar
vb) idrar kaçırmaya neden olur.

4. Okan Üniversitesi Hastanesi
Normal doğum neden idrar kaçırma riskini
artırır?
Mesanenin sabit durmasını sağlayan kaslar normal
esnasında yırtılır veya zarar görür. Normalde
hapşırırken, öksürürken mesane aşağı doğru hareket
eder. Mesanenin aşağı doğru daha fazla hareket
etmesini alttan gelen destek kas dokusu engeller ve
kişi idrar kaçırmaz. Ancak, çevredeki kasların zarar
görmesi veya yırtılması nedenleriyle özellikle hapşırırken,
öksürürken mesane sabit duramayarak aşağı doğru
yer değiştirir, alttaki destek kas dokusu hasarlı olduğu
için yeterli desteği sağlayamaz ve mesane aşağı doğru
daha fazla sarkar ve kişi idrarını kaçırır.
İdrar kaçırma nasıl teşhis edilir?
Bunun için öykü, muayene, günlük idrar takip çizelgesi,
kişinin kaçırdığı idrar miktarının tespit edildiği ped testi
ve gerekirse ürodinami adı verilen mesanenin nasıl
çalıştığını gösteren testlerle tanı konur. Ürodinami
özellikle daha önce idrar kaçırma ameliyatı olmasına
rağmen idrar kaçırmaya devam eden hastalar ve
ameliyat yapılacak hastalara uygulanan daha ayrıntılı bir
incelemedir. Bu işlem sırasında hastanın mesanesine
yerleştirilen bir kateter ile mesanenin nasıl çalıştığı ve
idrar kaçırmanın nedenleri ile ilgili değerli bulgular elde
edilir.

5. Mesane Nedir?
İdrar kaçırma yakınması olan hastalar nasıl
tedavi edilir?
Tedavide egzersiz, ilaç tedavisi ve çeşitli ameliyat
yöntemleri uygulanabilir.
1.Egzersiz
Bazı hastalarda ilk başvurulacak yöntemdir. Herhangi
bir yan etkisi yoktur. Egzersiz uygulaması birçok şekilde
yapılabilir. Hastaya kendi kaslarını doğru şekilde
kasması öğretilerek çalışması istenilir. Genellikle bu
yöntemde hastalar uyumsuz olurlar. Pasif egzersiz
yöntemlerinden en iyisi ve ABD ‘de FDA(Gıda ve İlaç
Birliği) tarafından onaylanmış olan yöntem Manyetik
Pelvik Taban Stimülasyonudur (ExMI). Bu yöntemin
etkinliğinin araştırıldığım bilimsel çalışmalarda her tip
idrar kaçırmaya karşı oldukça etkili bir yöntem olduğu
gösterilmiştir.
Uygulanması son derece basit ve ağrısızdır. Haftada
2-3 kez 20 dakika süreyle uygulanır. Hastanın klinik
özelliğine göre 8-10 hafta uygulama devam eder. Tedavi
esnasında hasta uygulama sandalyesine günlük kıyafeti
ile oturulur. Herhangi bir yan etkisi yoktur. Uygulama
pasif egzersiz yaptırarak pelvik taban kaslarını etkili bir
şekilde çalıştırır. Hastada ek bir motivasyona ihtiyaç
duyulmaz. Bu egzersizde kişi kaslarının kasıldığını
hisseder. Bu kasların güçlenmesi idrar kaçırmayı
tamamen ortadan kaldırır ya da azaltır.
• Manyetik Pelvik Taban Stimülasyonu (ExMI)
Tedavisinden Kimler Fayda Görebilir?
• İdrar kaçıran her erkek ve kadında uygulanabilir.
• Zorlu doğum sonrasında esneyen pelvik taban
kaslarını güçlendirilmesi gerektiğinde kullanabilir.
• Özellikle cerrahi tedaviye uygun olmayan,
• Ameliyat olmak istemeyen idrar kaçırma yakınması
olan kadınlar,
• Zorlu normal doğum sonrasında idrar kaçırma
yakınması olan genç kadınlar,
• Daha önce idrar kaçırdığı için ameliyat olmuş ancak
yakınmaları geçmeyen kadınlar,
• Prostat ameliyatı sonrasında idrar kaçıran erkekler
fayda görebilir.
• Kronik prostat iltihabı olanlar

6. Okan Üniversitesi Hastanesi
Manyetik Pelvik Taban Stimülasyonu (ExMI)
Tedavisinin yan etkisi var mı?
Hayır. Yapılan çalışmalarda herhangi bir komplikasyon
görülmemiştir.
Manyetik Pelvik Taban Stimülasyonu (ExMI) Tedavisi
tekrar uygulanabilir mi?
Evet, 16-20 seanslık uygulamadan sonra hasta tedaviden
fayda görüyorsa belirli aralıklarla tekrarlanabilir. Ancak,
fayda görmeyen hasta grubunda alternatif tedavilere
geçilmelidir.
2. İlaç Tedavisi
Özellikle tuvalete yetişmeyip idrarını kaçıran ve/veya
hapşırırken, öksürürken idrar kaçıran ve tuvalete
yetişemeyip idrar kaçıran hastalarda tek başına ya da
diğer yöntemlerle birlikte kullanılırlar. İdrar kaçırma
tedavisinde kullanılan ilaçlar tansiyon ya da şeker ilaçları
gibi kullanıldığı sürece etkilidirler. Genellikle hastaların
uzun süreli tedaviye uyum sağlamaları zor olmaktadır
ayrıca bazı ilaçların ağız kuruluğu gibi yan etkileri
yüzünden sıcak havalarda sıkıntı yaşanır.
3. Cerrahi Tedavi
Özellikle hapşırırken, öksürürken idrar kaçıran kadınlarda
2000’li yıllara kadar uygulanan ameliyat yöntemleri yüz
gerdirmeyi benzetilebilir. O dönemlerde uygulanan
yöntemler aşağı doğru yer değiştiren mesaneyi yukarı
çekmeye yarayan yöntemlerdi. Bilimsel olarak en başarılı
ameliyat yönteminde dahi ameliyatın 2. yılından sonra
şikayetlerin tekrar etmesi yüzünden büyük oranda
alternatif tedavi yöntemlerinin yapılması gerekmekteydi.
Son yıllarda hapşırırken, öksürürken idrar kaçırmanın
esas nedeninin pelvis tabanındaki destek kas dokusunun
yetersizliği olduğu anlaşılması üzerine, mesanenin yukarı
doğru gelmesini engelleyen ve mesane tabanına hamak
gibi destek sağlayan özel bir madde cerrahi olarak
yerleştirilmeye başlandı. TVT( Trans Vaginal Tape ) adı
verilen bu uygulama son derece kolay, nekahat dönemi
kısa ve hastanede yatmayı gerektirmeyen günübirlik bir
işlemdir. Lokal anestezi ile dahi yapılabilir. Bu yöntem
sayesinde idrar kaçırma tedavisinde önemli bir adım
atılmış oldu.

7. İdrar Kaçırma
Bu yöntemin uzun dönem sonuçlarıda oldukça yüz
güldürücü olduğu bilimsel olarak gösterilmiştir. Erken
dönemde başarı %90’ların üzerinde iken ameliyattan
5 yıl sonra dahi başarı %80’lerin üzerinde olarak
bildirilmektedir.
Mesanenin kasılmasına bağlı idrar
kaçırmaları nasıl tedavi edilebilir?
Düzenli çalışmayan kalbin düzenli çalışması nasıl
bir kalp pili yerleştirilmesi ile sağlanıyorsa, aynı şey
mesanede de uygulanabilir.
Öncelikle ilaç tedavisi uygulanır, ilaç tedavisinden fayda
görmeyen veya ilacı kullanamayan kişilerde mesanenin
kasılmasını sağlayan siniri uyaran bir pil yerleştirilebilir.
Sakral Sinir Stimulasyonu adı verilen bu yöntem seçilmiş
hastalarda oldukça etkili bir yöntemdir. Ancak pahalı
olması en büyük dezavantajıdır.
Mesanenin kasılmamasına bağlı idrar
kaçırmalarda ameliyat dışı tedavi yöntemi
var mı?
Yapılabilen hastaya ya da yakınına temiz aralıklı sonda
takılması öğretilerek mesanede kalan idrar miktarı belirli
aralıklarla vücut dışına alınır.
Alternatif bir diğer yöntem ise idrar borusu içerisine lokal
anestezi ile yerleştirilen bir cihaz ile idrar vücut dışına
alınır ancak bu yöntem sadece kadınlarda kullanılabilir.

8. • Anesteziyoloji ve
Reanimasyon
• Ameliyathaneler
• Yoğun Bakım Üniteleri
• Ağrı Polikliniği (Algoloji)
• Ağız ve Diş Sağlığı
• Beyin, Sinir Cerrahisi
(Nöroşirurji)
• Çocuk Sağlığı ve
Hastalıkları
• Çocuk Alerjisi
• Çocuk Kardiyolojisi
• Çocuk Nefrolojisi
• Çocuk Romatolojisi
• Çocuk Nörolojisi
• Çocuk Cerrahisi
• Dermatoloji
• Enfeksiyon Hastalıkları
• Fiziksel Tıp ve
Rehabilitasyon
• Genel Cerrahi
• Obezite Cerrahisi
• Organ Nakli
• Göğüs Cerrahisi
• Göğüs Hastalıkları
• Göz Hastalıkları
• İç Hastalıkları
• Endokrinoloji
• Gastroenteroloji-Endoskopi
• Tıbbi Onkoloji
• Nefroloji
• Diyaliz Ünitesi
• Kadın Hastalıkları ve
Doğum
• Jinekolojik Onkoloji
Cerrahisi
• Tüp Bebek (IVF)
• Kardiyoloji
• Kalp Damar Cerrahisi
• Kulak Burun Boğaz
Hastalıkları
• Odyoloji
• Nöroloji
• Ortopedi ve Travmatoloji
• Plastik, Rekonstrüktif ve
Estetik Cerrahi
• Ruh Sağlığı ve Hastalıkları
(Psikiyatri)
• Psikoloji
• Üroloji
• Taş kırma
• Radyasyon Onkolojisi
• Radyoloji
• Girişimsel Radyoloji
• USG
• MR
• BT
• Mamografi
• Nükleer Tıp
• Acil Servis 7/24
• Sağlıklı Yaşam
Programları
• Check Up
• Çocuk Check Up
• Emzirme Danışmanlığı
• Yenidoğan Bakım Eğitimi
• Beslenme ve Diyet
• Uyku Laboratuvarı
Tıbbi Bölümlerimiz
444 98 63
okanhastanesi.com.tr I info@okanhastanesi.com.tr
/okanhastanesi
TUZLA - ACIBADEM
FR.KİY.040