Sociale aspecten in duurzame overheidsopdrachten

1. Duurzame overheidsopdrachten:
integratie van sociale aspecten in het aankoopproces
Jo Versteven
11 maart 2014

2. 2 -
Overzicht
Nieuwe EU visie op overheidsopdrachten
Sociale aspecten
Sociale aspecten in overheidsopdrachten
Nieuw in de richtlijn overheidsopdrachten

3. Visie op overheidsopdrachten
Procedures?
3 -

4. Visie overheidsopdrachten
Strategisch instrument (voorstel richtlijn overheidsopdrachten)
“De voorgestelde richtlijn is gebaseerd op het creëren van
mogelijkheden en voorziet de aanbestedende diensten van de
nodige instrumenten om bij te dragen tot de strategische
doelstellingen van Europa 2020 door gebruikmaking van hun
koopkracht voor de aankoop van producten en diensten die
innovatie bevorderen, milieu- en klimaatvriendelijk zijn en ook
gunstig voor werkgelegenheid, openbare gezondheid en sociale
omstandigheden.”
4 -

5. Sociale aspecten
Sociale aspecten
5 -

6. Sociale aspecten
Eerlijke en duurzame handel
Verkoop gecertificeerde fair trade producten:
• in 1999: 21.500 euro
• in 2009: 1.500.000 euro
(COM(2009), 215)
6 -

7. Sociale aspecten
Brand Tazreen Fashions in Bangladesh waarbij 112 mensen omkwamen (24
november 2012)
Instorting Rana Plaza in Savar, Bangladesh. In het acht verdiepingen tellende
gebouw waren voornamelijk kledingbedrijven gevestigd. Meer dan 1.000 mensen
verloren het leven en meer dan 2.000 mensen raakten gewond (24 april 2013).
7 -

8. Sociale aspecten
Verantwoord aanbesteden:
2010 stakingen schoonmaakpersoneel (Nederland)
- teruglopende schoonmaakbudgetten, scherpe prijzenconcurrentie, kortlopende
contracten
- uitbesteding schoonmaakdiensten
- Code van Verantwoord marktgedrag in schoonmaak- en glazenwassersbranche
8 -

9. Sociale aspecten
Werkloosheid BE (3e kwartaal 2013):
• 15-24 jaar: 105,721 pers (werkloosheidsgraad 24,5 %)
• 25-49 jaar: 263,266 pers (werkloosheidsgraad 8,1 %)
• 50–64 jaar: 62,569 pers (werkloosheidsgraad 4,9 %)
(www.statbel.fgov.be)
Arbeidshandicap BE
• Vlaanderen beschutte werkplaatsen: 16.000 pers met arbeidshandicap)
• Wallonie entreprises de travail adapté: 7.000 pers met arbeidshandicap
(www.leseta.be en www.socialeeconomie.be)
9 -

10. Sociale aspecten in overheidsopdrachten
10 -

11. 11 -
Sociale aspecten en overheidsopdrachten
Sociaal als primaire doelstelling:
Instellingen voor sociale voorzieningen
Sociaal als secundaire doelstelling (strategisch gebruik van OO):
• Leveringen: aankoop van uniformen, IT, harde vloeren
• Diensten: tuindiensten, schoonmaakdiensten, …
• Werken: bouw en renovatie

12. 10 x
sociale aspecten in overheidsopdrachten
12 -

13. Sociaal verantwoorde overheidsopdrachten
1) Wetgeving
het respecteren van en controleren op de naleving van de
(internationale, Europese en Belgische) sociale wetgeving;
Bestek: toegangsrecht - de uitsluitingsgronden - en uitvoeringsvoorwaarden
13 -

14. Sociaal verantwoorde overheidsopdrachten
2) Veiligheid en opleiding
- voldoende veiligheidsinstructies,
- opleiding,
(vooral diensten en werken)
Bestek: technische specificaties, de gunningscriteria en de uitvoeringsvoorwaarden
14 -

15. Sociaal verantwoorde overheidsopdrachten
3) Gelijke kansen en diversiteit
Bestek: kwalitatieve selectie, technische specificaties, de gunningscriteria
uitvoeringsvoorwaarden
15 -

16. Sociaal verantwoorde overheidsopdrachten
16 -
4) Toegankelijkheid: minder validen
Bestek: technische specificaties, gunningscriteria
uitvoeringsvoorwaarden

17. Sociaal verantwoorde overheidsopdrachten
5) inschakelen van minder gekwalificeerde doelgroepen,
werklozen en lager geschoolden, enz.
Bestek: toegangsrecht – marktreservatie –
uitvoeringsvoorwaarden;
17 -

18. Sociaal verantwoorde overheidsopdrachten
• 6) sociale economie bedrijven
België: 2480 soc.economie bedrijven (www.mi-is.be)
Bestek: toegangsrecht – marktreservatie – en de uitvoeringsvoorwaarden
18 -

19. Sociaal verantwoorde overheidsopdrachten
www.socialeeconomie.be, www.vosec.be,
http://www.werk-economie-emploi.irisnet.be/
www.leseta.be, www.sawb.be
-

20. Sociaal verantwoorde overheidsopdrachten
7) duurzame en eerlijke handelspraktijken
- Koffiearrest c-368/10 (10 mei 2012)
Bestek duurzame handel: gunningscriteria en de uitvoeringsvoorwaarden
Bestek eerlijke handel: toegangsrecht –uitsluitingsgronden - en de
uitvoeringsvoorwaarden
20 -

21. Sociaal verantwoorde overheidsopdrachten
8) het rekening houden met aanvaardbare arbeidslonen (IAO
conventie n°94) bij de gunning van de opdracht
Voorbeeld Nederland 2010: aanhoudende neerwaartse prijsspiraal bij
overheidsaanbestedingen
Bestek: toepassing van het gunningscriterium ‘prijs’ en het abnormale
prijzenonderzoek
21 -

22. Sociaal verantwoorde overheidsopdrachten
9) het respecteren van de conventies van de Internationale
Arbeidsorganisatie en de mensenrechten
Bestek: toegangsrecht - uitsluitingsgronden en de uitvoeringsvoorwaarden
10) het rekening houden met sociale en milieugevolgen van
productieprocessen in de ganse levenscyclus van een product
Bestek: technische specificaties, de gunningscriteria en de uitvoeringsvoorwaarden
22 -

23. Landmark project
23 -

24. Nieuwe richtlijn overheidsopdrachten
24 -

25. Nieuw in de wetgeving overheidsopdrachten
Onder voorbehoud van finale teksten:
Strategisch: geen algemene verplichtingen op gebied van milieu,
innovatie, sociaal
Niet betaling RSZ (uitsluiting)
Schending van wetgeving van de Unie op gebied van sociaal recht
of internationaal arbeidsrecht (uitsluiting)
• Abnormaal lage prijzen (verplichte uitsluiting)
25 -

26. Verwijzing naar productieprocessen (technische specificaties en
gunningscriteria)
• Gunningscriteria: gezondheid van het personeel
• Gunningscriteria: Sociale integratie van achtergestelde personen of personen
uit kwetsbare categoriën
• Gunningscriteria: Personen met een handicap
Sociale kenmerken vermeld in keuren
• Voorwerp van opdracht
• Voorwaarden voor de keur
• ‘of gelijkwaardig’
26 -

27. www.gidsvoorduurzameaankopen.be
27 -

28. www.gidsvoorduurzameaankopen.be
28 -

29. Dank u
Info:
Federaal Instituut voor Duurzame Ontwikkeling
Hertogstraat 4
1000 Brussel
02/501.04.67
Jo.Versteven@FIDO.fed.be
29 -