2. Hedef ve Kazanımlar
• Etik kavramını açıklayabileceksiniz.
• Bilgi çağında karşılaşılan etik sorunları
tartışabileceksiniz.
• Öğretmenlik meslek etiği ilkelerini açıklayabileceksiniz.
• Bilişim Teknolojileri öğretmenlerinin taşıması gereken
etik ilkelerini söyleyebileceksiniz.
• Bilgisayar dersi için geliştirilen Bilişim Teknolojileri Etiği
ve Sosyal Değerler kazanımlarını söyleyebileceksiniz.
• Etik değerlere bağlı okul ortamının oluşturulabilmesi
için yapılması gerekenleri tartışabileceksiniz.
• Etik eğitimi verilmesinin gerekliliğini
açıklayabileceksiniz.
3.
4. ETİK
Etik veya en yalın tanımıyla töre bilimi.
Etik kavramı Yunanca “ethos’’ sözcüğünden
gelmekte olup karakter, alışkanlık, anlamları
taşımaktadır.
5. Etik: Felsefenin ‘ödev’, ‘yükümlülük’, ‘sorumluluk’
ve ‘erdem’ gibi kavramlarını analiz eden, ‘doğruluk’ veya
‘yanlışlık’ ile ‘iyi’ veya ‘kötüyle’ ilgili ahlaki yargıları ele
alan, ‘ahlaki eylemin’ doğasını soruşturan ve iyi bir yaşamın
nasıl olması gerektiğini açıklamaya çalışan dalı.
6. ETİK – AHLAK İLİŞKİSİ
Ahlak: “Bir toplum içinde kişilerin
benimsedikleri, uymak zorunda bulundukları
davranış biçimleri ve kuralları.’’ veya “İyi nitelikler,
güzel huylar.’’ olarak tanımlanabilir.
7. Etik: Etik, insanlara ‘‘işlerin nasıl yapılması
gerektiğini’’ belirlemede yardımcı olan kılavuz değerler,
ilkeler ve standartlardır.
Ahlak olgusal ve tarihsel olarak yaşanan bir şey
olmasına karşılık etik, bu olgunun kendisine yönelik
araştırmadır.
8. Toplum büyük bir hızla değişmektedir. Değerler,
anlayışlar ve toplumsal normlar son yıllarda hızlı bir evrim
geçirmiştir. Türkçe’ de etik kavramı, tek bir sözcükle tam
anlamıyla karşılanamamaktadır.
9. İnsanoğlu yaşam ve ilişkilerinde kendisini yöneten ve
yönlendiren bu verilerle, sistemini ve düzenini kurar. Sosyal,
siyasal, toplumsal, dini, milli, ahlaki, geleneksel, töresel tüm
soyut değerler etiğin konusudur.
10. Etik, ayni metafizik gibi; ne bilimin konusudur, ne de
bilimseldir. evrensel ortak bir onayı olmadığı gibi,
yanılsanamazda. Sadece içinde bulunduğu toplumun ideolojik
inançsal doğrusu olarak o toplumu bağlar.
11. Ayni coğrafyanın ayni toplumunda bile, kişilerin; bilgi,
bilinç, birikim, vs.. deneyleri temelinde; hem etik sel değerler,
hem de bu değerlere verilen içerik ve bağlar farklılık gösterir.
Herhangi bir insanoğlu düşünce ve davranışının, etik
sel bir içerik alabilmesi için, toplumu yönlendiren ve
yapılandıran bir içeriği olması gerekir.
12. Etik sel değerlerin mimarisi insanoğlu olduğunu
düşünür ve bu insanoğlunun hem yönlendiren hem de
yönlenen hem etik sel değerleri veren, hem de üzerine etik sel
değerler verilen olan olduğunu algılarsak; etiğin tek gördüğü
işlev, toplumları birebirinden ayırmaktan ve en önemlisi
kişinin yaşamının önüne bu değerleri koymasından başka bir
içerik taşımaz.
13. O yüzden herkes kendi bilinç yüzeyinde bu etik sel
değerleri uygularken, kendisine ters düşebilecek aynı etik sel
değerlerin farklı uygulamalarını da nötr algılamalıdır.
14. Her ne kadar uygulamaları etikte incelenen soruların
çoğu kamu politikasını içerse ve doğrudan kamusallaşmış
uygulama ve olaylara dair olsa da, uygulamalı etik başlığı
altında farklı sorularda incelenebilir
15. Uygulamalı etiğin farklı uzmanlıklardaki etik sorunları
inceleyen bazı alt dalları (disiplin) mevcuttur.
Her alt bu uzmanlıkların etik kuralları içerisinde ortaya
çıkan yaygın meseleleri karakterize eder ve bunların kamuya
olan sorumluluklarını tanımlar.
16. Örneğin;
• Kürtaj, yasal ve ahlâkî meseleler
• Hayvan hakları
• Biyoetik
• İş etiği
• Kriminal adalet
• Çevresel etik
• Feminizm
• Eşcinsel hakları
• İnsan hakları
• Gazetecilik etiği
• Tıbbi etik
• Faydacı etik
• Faydacı biyoetik
• Dinî etik
17. Söz konusu etik teorileri konularına göre;
normatif etik , meta etik ve uygulamalı etik olmak
üzere üç ama başlık altında incelenmekte, ayrıca bazı
kaynaklarda etik teorilerin betimleyici etik, normatif
etik ve meta etik olarak sınıflandırıldığını
belirtmektedir.
18. • Betimleyici etik, insan eylemini gözlemleyerek
eylemlerin sonuçlarını betimler.
• Normatif etik, insanların inanması gereken doğru
veya yanlışları ortaya koymakta ve bunun için
birtakım toplumsal kurallar , ilkeler ya da normlar
geliştirmektedir.
19. • Meta etik, ahlaki yargıların nesnel veya kişiye göre
değişen göreceli bir kavram olup olmadığını ele alır
ve inceler.
• Uygulamalı etik ise, belli bir alanda ortaya çıkan
etik sorunların tartışılması için ilkeler oluşturma ve
bu ilkelerin bireylerin davranışlarında uygulanması
ile ilgilenir.
20. Etik günü
25 Mayıs tarihi bütün
dünyada etik günü
olarak kutlanmaktadır.
Bizim kültürümüze
kavram ve çerçeve
olarak farklı olan bu
terim son yıllarda
ülkemizde de önem
kazanmış
bulunmaktadır.
21. Yakın çağda bilim ve teknolojinin ilerlemesi, devlet
kurumlarının aşırı güç kazanması vb. nedenler etik ilkelerinin
oluşturulması ve benimsenmesini gerekli kılmıştır.
İlk önce Batı dünyasında bilgi ve gücü iç denetime
kavuşturmak için etik kuralları oluşturulmaya başlanmıştır. Bu
etik kuralları, bazen yasa gücünde bazen de bir meslek
grubunun iç denetim ilkeleri olarak ortaya çıkmaktadır.
22. Ancak bu alanda tam bir başarı sağlandığını
söyleyebilmek zordur. Zira insanoğlunun iyi ve kötü tarafının
da gelişimi sonsuzdur. Etik değerlerin hatırlatılması, bir bilinç
oluşturulması için de 25 Mayıs tarihi Etik Günü olarak kabul
edilmiştir.
23.
24. BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE ETİK
Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki (BİT) gelişmeler,
yaşadığımız dünyayı küresel bir bilgi toplumuna dönüştürmüştür.
Bilgisayarların ve özellikle internetin ortaya çıkışı ve geniş
kitlelerce yaygın bir biçimde kullanımı, insan yaşamını bir
anlamda “elektronik” veya bir başka deyişle e-yaşam biçimine
dönüştürmüştür.
25. Bilgi çağının en belirgin özelliklerinden birisi nitelik ve
nicelik olarak artan biliginin BİT aracılığı ile hızlı bir biçimde
yayılmasıdır.Film, müzik,kitap gibi fikir ve sanat eserleri de yine
çoklu ortam (multimedya) destekli gelişmiş BİT ile binlerce
kullanıcıya iletilebilmektedir.
26. Bilişim etiğine ilişkin günlük hayatta en sık
kullandığımız kavramlar bilgisayar etiği ve internet etiğidir.
Bilgisayar etiği; sürekli gelişen bilgisayar
teknolojilerindeki kavram, politika ve değerler arasındaki
ilişkileri ele alan dinamik ve karmaşık bir çalışma alanı
biçiminde tanımlanabilir.
27. Bilgisayar Etiği Enstitüsü tarafında ortaya konan 10
etik kural şu şekilde özetlenebilir.
1. Bir bilgisayarı diğer insanlara zarar vermek için kullanma.
2. Diğer insanların bilgisayar çalışmalarına engel olma.
3. Diğer insanların dosyalarındaki bilgileri karıştırma.
4. Bir bilgisayarı çalmak için kullanma.
5.Bir bilgisayarı yalancı şahitlik için kullanma.
28. 6. Bedelini ödemediğin bir yazılımı kullanma ve kopyalama.
7. Yetki almaksızın veya karşılığını ödemeksizin diğer insanların
bilgisayar kaynaklarını kullanma
8.Diğer insanların zihinsel/fikri üretimlerini kendine mal etme.
9.Yazdığınız programın veya tasarladığınız sistemin sosyal sonuçları
ile ilgili olarak düşünün.
10.Bilgisayarı yakınınızdaki insanları düşünerek ve saygı duyarak
kullanın.
29. İnternet etiği, internet üzerinde kabul edilebilir ya da
kabul edilemez davranışları belirleyen kurallardır. İnternet etiği
hakkında 10 temel kural belirlemiştir:
1. İnsan olduğunu unutmayın.
2. İnternet ortamında gerçek hayatta davrandığınız gibi davranın.
3.Sanal ortamda bulunduğunuz yerin bilincinde olarak davranışta
bulunun.
4. İnsanların zamanlarına ve internet erişim olanaklarına saygı gösterin.
30. 5.İnternette güzel görünün.
6.Bilgilerinizi paylaşın.
7.Ateşli tartışmalarda kontrolünüzü kaybetmeyin.
8.İnsanların özel hayatlarına saygı gösterin.
9.Gücünüzü kötüye kullanmayın.
10. İnsanların hatalarına karşı bağışlayı olun.
31. Farklı durumlar temelinde örneklendirildiğinde korsan yazılım
kullanımı, bilgisayar ve internet aracılığı ile başkalarına ait
bilgilere yasal olmayan biçimde erişim, uzun ve yorucu
süreçler ile üretilen fikir ve sanat eserlerinin yine yasa dışı bir
biçimde dağıtılması ve kullanılması bunlardan sadece öne çıkan
bazılarıdır. Gizlilik, Doğruluk, Fikri Mülkiyet ve Erişim olmak
üzere 4 ana başlıkta ele almıştır.
32. Mason (1986), BİT’te meydana gelen gelişmeleri
(izleme,hesaplama,erişme vb. yeteneklerinin artması ve
kolaylaşması) ve karar alma sürecinde kullanılan bilginin
değerinin artmasının bireylerin özel yaşantı alanlarını tehdit
eden iki önemli güç olduğunu belirtmiştir.
Gizlilik
33. BİT yardımı ile bankacılık, ticaret , iletişim, eğlence ve
eğitim etkinlikleri hızlı ve kolay bir biçimde
gerçekleştirilebilmektedir..
Ancak söz konusu işlemlerin gerçekleştirilebilmesi
bireylerin kimlik bilgileri, banka hesap numaraları, iletişim
adresleri gibi özel bazı bilgilerin elektronik veri tabanlarında
saklanmasını gerektirmektedir.
34. Başkalarına ait bilgiye elektronik ortamda gizlice erişime
yönelik girişimlerin tümüyle önlenebilmesi olanaklı
gözükmemektedir. Toplumu oluşturan bireylerin gizliliği hiçe
sayan ve iyi niyetli olmayan davranışlara karşı etik bir bakış açısı
ve duyarlılık geliştirmesi kaçınılmaz olmuştur.
35. Bilgi çağında geçmiş tarihsel dönemlere göre özellikler BİT’in
kullanımı bilginin hem miktarında hemde niteliğinde büyük
artış sağlamıştır.
Dünyanın bilgi temelleri her 2-3 yılda ikiye katlanmaktadır.
Hergün 7000 bilimsel ve teknik makale yayınlanmaktadır.
Doğruluk
36. Elektronik ortama girilen bilginin doğruluğu çoğu zaman
kontol edilmediği için sorunlar oluşturabilmektedir.
Bazen bilginin doğruluğu çok kritik ya da hayati değer
taşıyor olabilir.Örneğin ilk yardım konusunda yanlış elde
edilen bir bilgi, bireylerin ölümüne neden olabilir.
37. Ticari işlemlerde yanlış girilen rakam birey ya da
şirketleri ekonomik olarak uçuruma sürükleyebilir. “Bilgi
çöplüğü” olarak gösterilen internet ortamında yer alan tüm
bilgilerin doğruluğunun kontrol edilmesi olanaksız
gözükmektedir.
38. Doğru bilgiye ulaşmak isteyen bireylerin ya güvenilir
sitelerden bilgilere erişmesi ya da elde ettiği bilgileri diğer
bilgilerle karşılaştırarak zihninde muhakeme ederek onaylatması
gerekmektedir.
39. Mason (1986), bilginin doğruluğunun ortaya
konulmasında gerçeklik , güvenirlik, tam ve kesin olma gibi
konularda kimin sorumlu olduğu gibi soruları gündeme
getirerek bilişim çağında büyük miktarda bilgi arasından elde
edilecek gerçek, doğru ve güvenilir bilginin önemine dikkat
çekmektedir.
40. Fikri Mülkiyet
Bilgi çağına gelindiğinde soyut, bireylerin veya grupların
entellektüel birikim süreçlerine dayanan, bilgi, fikir veya eser
biçimlerinde ifade edilebilecek bir tür üretim ortaya çıkmıştır. Bu
üretimin sonucunda ortaya çıkan ürünlerin BİT ile elektronik
ortamda kolayca kopyalanabilmesi ve dağıtılabilmesi fikri
mülkiyet temelinde birtakım sorunlar ortaya çıkarmıştır.
41. Bilgi çağında fikri mülkiyet, yani kullanılan bilginin
kime ait olduğu önde gelen bilişim etiği sorunları arasında yer
almaktadır. “Bilginin sahibi kimdir, bilgiye karşılık ödenmesi
gereken ekonomik bedel nedir?” gibi sorular fikri mülkiyet
kavramı ile ilgili olarak ortaya konması gereken yanıtları
içermektedir.
42. Erişim
Bilgi toplumunda bireyin herhangi bir bilgiye erişebilmesi
için öncelikle okuma, yazma, hesaplama, yorumlama gibi temel
zihinsel becerilere sahip olması gerekmektedir.
43. Bilgisayarların İşyerlerinde Kullanılması
Günümüzde bilgisayarlar birçok işin üstesinden
gelmektedir. Bazen tamire gereksinim duyulsa bile;
bilgisayarlar uyumazlar, yorulmazlar, hasta olmazlar ve
dinlenmeleri için zamana ihtiyaç duymazlar. Bu yüzden
birçok meslek dalında insanların yerlerine bilgisayarlar
kullanılmaktadır. Bu durum istihdam için kötü bir durum
olarak gözükse bile donanım ve yazılım mühendisliği, sistem
analistliği, bilgisayar öğretmenliği, bilgisayar satıcılığı gibi
yeni mesleklerde oluşturmaktadır.
44. Bilgisayar Suçları
Zararlı yazılımlar, bilgisayar kullanıcılarına ve kurumlara
başta veri kaybı ve sistem çökmesi olmak üzere çok büyük
maddi ve manevi zararlar verebilmektedirler. Kötü niyetli
kişiler, kullanıcıların kredi kartı bilgileri ve parolaları gibi gizli
verilerini elde edebilirler.
45. Bilgisayar uzmanlığı ile ilgili mesleki kuruluşlari etik
ilkeler oluşturmuş,etik sorumlulukların yönetimi ve anlaşılması
için ders programları geliştirmişlerdir.
Mesleki Sorumluluk
46. Küreselleşme
• Küresel yasal durumlar, küresel iş ilişkileri ya da küresel
eğitim ortamlarında geçerli olacak etik kurallar ve değerlerin
belirlenmesi gerekmektedir.
48. Meslek Etiği (1/2)
• Meslek etiği bir meslek yerine getirilirken uyulması
gereken davranış kuralları biçiminde tanımlanabilir.
• İş hayatındaki davranışları yönlendiren, onlara
rehberlik eden etik prensipler ve standartların
toplamına “mesleki etik” denilmektedir.
49. Meslek Etiği (2/2)
• Her mesleğin kendine özgü etik ilkeleri (mesleki
etik) olması beklenir. Doktorlar için tıp etiği,
öğretmenler için öğretmenlik meslek etiği gibi…
50. Öğretmenlik Meslek Etiği
• Öğretmenlik mesleği doğrudan insanla ilgili bir
meslek olduğundan, bu meslek yerine getirilirken
etiğin önemli bir yeri olduğu düşünülmektedir.
• Eğitim programını uygulayan ve öğretim sürecini
yönlendiren öğretmenlerin yeterlikleri genel kültür
özel alan bilgisi ve pedagojik formasyon
boyutlarındadır.
51. Öğretmenlik Meslek Etiği
• Öğretmenlik mesleği etik ilkeleri oluşturulması için
çeşidi kurum, kuruluşlar ve öğretmen dernekleri
etik kodlar üretmişlerdir.
52. Öğretmenlik Meslek Etiği
• Amerikan Öğretmenler Derneği (AAE) danışma ve
yürütme kurulunun öğretmenler için belirlenmiş
olduğu etik kodları 4 ana grupta toplanmıştır (AAE,
2010).
53. Öğretmenlik Meslek Etiği
1. Öğrencilere Yönelik Etik Davranış
2. Mesleki Uygulamaları ve Performansa Yönelik
Etik Davranış
3. Meslektaşlarına Yönelik Etik Davranış
4. Aile ve Topluma Yönelik Etik Davranış
54. A. Öğrencilere Yönelik Etik
Davranışlar (1/2)
• Öğretmen, yasa ve okul kurallarına uygun olarak
öğrencilerin karşılaştıkları problemlere çözüm alır
ve onların üstesinden düzgün bir biçimde gelir.
• Öğretmen, öğrencilerinin kasıtlı olarak aşağılamaz.
• Öğretmen, öğrencilerini kasıtlı olarak aşağılamaz.
• Öğretmen, yasalarca gerekmedikçe öğrencilerine
ait gizli bilgileri açıklamaz.
55. A. Öğrencilere Yönelik Etik
Davranışlar (2/2)
• Öğretmen, öğrencilerinin sağlık ve güvenliklerine
gelebilecek zararlardan korumak için çaba gösterir.
• Öğretmen, gerçekleri çarpıtmayarak ve önyargısız
biçimde sunmak için çabalar.
56. B. Mesleki Uygulamalar ve
Performansa Yönelik Etik
Davranış (1/2)
• Öğretmen, bir pozisyona mesleki yeterliğine göre
başvuru, kabul eder ya da atanır.
• Sözleşme ya da atanma kurallarına bağlı kalır.
57. B. Mesleki Uygulamalar ve
Performansa Yönelik Etik
Davranış (2/2)
• Öğretmen, mesleki görevlerini yapabilmek için
zihinsel sağlığa, fiziksel olarak dayanma gücüne ve
sosyal sağduyuya sahiptir.
• Öğretmen, okul veya eğitim kurumlarının resmi
politikalarını kasıtlı olarak yanlış yorumlamaz, kendi
kişisel görüşlerinden ayırır.
58. C. Meslektaşlarına Yönelik Etik
Davranış
• Öğretmen yasal olarak gerekmedikçe meslektaşları
ile ilgili gizli bilgileri açıklayamaz.
• Öğretmen, kasten meslektaşları ya da okul sistemi
ile ilgili yanlış beyanlarda bulunmaz.
• Öğretmen, meslektaşının özgür seçimine müdahale
etmez ideolojilejini desteklemesi
• için zorlamaz.
59. D. Aile ve Topluma Yönelik Etik
Davranış
• Öğretmen, öğrencinin faydasına olacak tüm bilgileri
ailelerle haberleşmek (bilgi alıp verme) için çaba
gösterir.
• Öğretmen, okul toplum ilişkilerinde olumlu ve aktif
rol alır.
60. Öğretmenlik Meslek Etiği
İlkeleri (1/6)
• Aydın (2003) öğretmenlik meslek etiği ilkelerini 11
başlık altında toplamıştır.
1)Profesyonellik: Öğretmenlik mesleğinin
gerekliliğini yapabilecek nitelik ve yeterliklerin
olması olarak tanımlanır.
2)Hizmette sorumluluk: Öğretmenin öğrenme-
öğretme sürecinde davranışlarından sorumlu
olmasıdır.
61. Öğretmenlik Meslek Etiği
İlkeleri (2/6)
3)Adalet: Öğretmenin öğrencilerine adil
davranmasıdır.
4)Eşitlik: Öğretmenin sunduğu hizmette eşit
davranmasıdır.
62. Öğretmenlik Meslek Etiği
İlkeleri (3/6)
• 5)Sağlıklı Ve Güvenli Bir Ortamın Sağlanması:
Öğretmenin sınıfta düzen ve disiplin sağlayarak
sağlık ve güvenliği tehdit edebilecek durumları
ortadan kaldırması
63. Öğretmenlik Meslek Etiği
İlkeleri (4/6)
6)Yolsuzluk Yapmamak: Öğretmenin çıkar amaçlı
ayrıcalık yapmaması veya görevini kötüye
kullanmaması olarak tanımlanır.
7)Dürüstlük-Doğruluk ve Güven
8)Tarafsızlık
64. Öğretmenlik Meslek Etiği
İlkeleri (5/6)
9)Mesleki Bağlılık Ve Sürekli Gelişme: Öğretmenin
meslekte gelişme ve ilerlemeye istekli olması,
gelişmeleri takip etmesidir.
65. Öğretmenlik Meslek Etiği
İlkeleri (6/6)
10) Saygı: Öğretmenin öğrencilerine, öğrenci
velilerine ve meslektaşlarına saygı göstermesidir.
11) Kaynakların Etkili Kullanımı: Başta zaman olmak
üzere tüm araç ve gereçleri etkili kullanmasıdır.
66. Bilişim Teknolojileri
Öğretmenliği Meslek Etiği Özel
Alan Yeterlik
• Öğretmen yeterlikleri "Öğretmenlik Mesleği Genel
Yeterlikleri" ile sınırlı değildir. İlköğretim kademesi
öğretmenlerinin 14 branş temelinde "özel Alan
Yeterlikleri" oluşturulmuştur. "Yeterlik alanları'
yeterlik a]anlarına ait "Yeterlikler'' ve her yeterliğe
ait A1, A2, A3 şeklinde düzeylendirilmiş
"Performans Göstergeleri''nden oluşan ..özel Alan
Yeterlikleri", Bakanlık Makamının 25 Temmuz 2008
tarihli onay ile yürürlüğe girmiştir.
67. Bilişim Teknolojileri
Öğretmenliği Meslek Etiği Özel
Alan Yeterlik
• Talim ve Terbiye Kurulunca uygun bulunan Bilişim
Teknolojileri öğretmeni Özel Alan Yeterlikleri,
Bakanlık Makamının 25 Temmuz 2008 tarih ve 239l
sayılı onayı ile yürürlüğe konulmuştur.
68. Bilişim Teknolojileri
Öğretmenliği Meslek Etiği Özel
Alan Yeterlik
• Bilişim Teknolojileri Öğretmeni Özel Alan
Yeterlikleri, 6 ana yeterlikten oluşmaktadır.
• Öğretim sürecini ve ortamının tasarlama, planlama,
düzenleme
• Teknolojik kavramlar ve uygulamalar
69. Bilişim Teknolojileri
Öğretmenliği Meslek Etiği
Yeterlik Alanları
• Öğretme-öğrenme-programı
• Gelişimi izleme ve değerlendirme
• Okul aile toplum ilişkileri, etik ve sosyal konular
• Mesleki gelişim
70. Bilişim Teknolojileri
Öğretmenliği Meslek Etiği
Yeterlik Alanları
• Okul aile toplum ilişkileri, etik ve sosyal konular
yeterliği kapsamında yer alan 2. alt yeterlik olan
‘Bilişim teknolojilerinin kullanımında etik kurallara
uyabilme’nin A1, A2 ve A3 düzeylerine performans
göstergeleri bulunmaktadır.(MEB 2010)
71. A1 Düzeyi Performans
Göstergeleri (1/2)
• Bilgi ve teknolojiyi kullanırken etik kurallara
uymamanın yaratacağı sıkıntıları bilir ve bu
kurallara uymaya özen gösterir.
• Öğrenenleri teknolojik araçları kullanırken, gelişim
özelliklerine uygun ve yararlı uygulamaları seçecek
şekilde yönlendirir.
72. A1 Düzeyi Performans
Göstergeleri (2/2)
• Teknolojiden yararlanarak ulaşılan bilgilerin
kullanımında ve paylaşımında, kişisel hak ve
özgürlüklere saygı gösteren davranışlar
geliştirmelerini sağlar.
73. A2 Düzeyi Performans
Göstergeleri
• Öğrenme öğretme sürecinde teknolojinin uygun ve
uygun olmayan kullanımları arasındaki farkı bilir ve
bu konuda meslektaşlarına ve öğrenenlere örnek
olur.
• Öğrenenlerin teknoloji kullanımında olumlu sosyal
ve ahlaki davranışlar göstermesini sağlar.
75. Formatör Öğretmenlik
• Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Teknolojileri Genel
Müdürlüğü (MEBEĞİTEK)‘nın hazırlamış olduğu
"Bilişim Teknolojileri Formatör Öğretmen Eğitimi
Programı'nın amaçlarından birisi de yetiştirilen
öğretmenlerin kurumuna ve çevresine bilişim
teknolojilerinin kullanılmasında rehberlik
etmelerinin sağlanmasıdır.
76. Formatör Öğretmenlik
• MEBEĞİTEK "BiIişim Teknolojileri Formatör
Öğretmen Eğitim Programı "nın tahmini‘ toplam
süresi l80 dakikadır. Bu sürenin 6 saati "Bilgisayar
Kullanımında Sosyal ve Etik Konular" öğrenme alanı
için ayrılmıştır (EĞİTEK, 2007).
• Bu durum, bilişim teknolojileri öğretmenliğinde etik
konusunun önemini göstermektedir.
77. Bilişim Teknolojileri Etiği ve
Sosyal Değerler Kazanımları
• Bilişim Teknolojileri öğretmenleri ilköğretim birinci
ve ikinci kademede "Seçmeli Bilgisayar'' derslerini
yürütmektedirler.
78. Bilişim Teknolojileri Etiği ve
Sosyal Değerler Kazanımları
• İlköğretim Seçmeli Bilgisayar (1-8. Sınıflar) Dersi
Öğretim Programı için Bilişim Teknolojileri Etiği ve
Sosyal Değerler (BTESD) kazanımları belirlenmiştir.
(TTKB, 2006)
79. Bilişim Teknolojileri Etiği ve
Sosyal Değerler Kazanımları
Öğrenciler;
1. Bilişim teknolojilerini kullanırken işbirliği yapar ve
birbirlerine saygı gösterir.
2. Bilişim teknolojilerini kullanırken sınıf içindeki
süreçleri takip eder.
3. Teknolojik araçları kullanırken özen gösterir.
80. Bilişim Teknolojileri Etiği ve
Sosyal Değerler Kazanımları
4. Bilişim teknolojileri ürünlerinin sahipliğini tanır ve
benimser.
5. Kısıtlı kaynakları tasarruflu kullanır.
81. Bilişim Teknolojileri Etiği ve
Sosyal Değerler Kazanımları
• 6. Başkalarının dosyalarını, çalışmalarını veya
klasörlerini izinsiz kullanmanın kişisel gizlilik
haklarına saygısızlık olduğunu bilir.
• 7. Ağ üzerinde kendisinin veya herhangi birinin
kişisel bilgilerini paylaşmaması gerektiğini öğrenir.
82. Bilişim Teknolojileri Etiği ve
Sosyal Değerler Kazanımları
8. Ağ ve internette ahlaka aykırı iletiler ve resimler
göndermenin etik bir davranış olmadığını bilir.
9. Web sitesi gibi elektronik yoldan sağlanan
kaynakları referans göstererek kullanır.
83. Bilişim Teknolojileri Etiği ve
Sosyal Değerler Kazanımları
10.Telif hakkı olan veya herkese açık materyalleri
kullanırken alıntı yaptığı yeri bildirir.
11.Yazılım lisans sözleşmesi, ağ ve internet
konularında okul yönetiminin kullanım politikasına
uyar.
12.Bilişim suçlarına karşı alınabilecek önlemler
hakkında tartışır.
84. Etik Değerlere Bağlı Okul
Ortamı
• Okullarda etik kurallara uyulması kurum işleyişinin
düzeni açısından oldukça önemlidir. Etik kuralların
uygulandığı bir okulun ve bu kurumda görev yapan
personelin saygınlığı artacaktır.
85. Etik Değerlere Bağlı Okul
Ortamı
• Okulda öğretmen ve öğrenciler arasında bir güven
ortamı oluşacaktır. Sorunlarından arınmış daha
nitelikli bir okulda kaliteli bir eğitim sunulacaktır.
86. Etik Değerlere Bağlı Okul
Ortamı
• Okul müdürü ve öğretmenler etik kuralların okula
yerleşmesinin gerekliliğine inanmalı ve ona göre
davranmalıdır.
• Okulla ilgili tüm bireyler (öğretmen, öğrenci,
yönetici, veli vb) için etik kurallar belirlenip ilgili
yerlere asılmalıdır.
87. Etik Değerlere Bağlı Okul
Ortamı
• Okulla ilgili olan tüm bireylere etik eğitimi
verilmelidir.
• Her kesimden insanın temsil edildiği bir etik kurul
oluşturulmalıdır.
• Etik kurallara uyanlar ödüllendirilmelidir.
• Etik kurallara uymayanlar uyarılmalıdır.
88. Bilgisayar Etiği
• Bilgisayar etiği, bilgisayarların etik kullanılmasıyla ilgili bir
konudur. Hukuk kuralları kesin kurallar koyarak yanlış ve
doğru ayırımı yapmaya çalışsa da her durumun doğruluğunu
veya yanlışlığı gösterecek kuralları ortaya koyamaz. Bu
durumda insanların ilgili meseleler üzerinde etik
düşünmeleri büyük önem kazanır.
89. Bilgisayar Etiği
• Bilgisayar teknolojilerinde yaşanan büyük gelişmeler,
bilgisayarlara ilişkin etik sorunların da ortaya çıkmasına
neden olmuştur.
• Ancak bilgisayarlarla ilgili etik sorunların çözümü oldukça
zor ve karmaşıktır. Kallman ve Grillo (1996) bu zorlukları
şöyle ifade etmektedir (Mollavelioğlu, 2003)
90. Bilgisayar Etiği
• İletişimde bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımı
bireyler arasındaki ilişkileri değiştirmiştir. Kişisel
yakınlığın azalması ve haberleşmedeki hız, eylemlerin
etik boyutunun iyice düşünülmesi için kullanıcılara
yeterince zaman bırakmaz.
91. Bilgisayar Etiği
• Elektronik bilgi, kağıt üstünde olan bilgiden daha fazla
kırılgandır. Çünkü, elektronik bilgi, çok daha kolay
değiştirilebilir ve yetkisiz girişler için tehdide daha çok
açıktır.
92. Bilgisayar Etiği
• Bilgi bütünlüğü, bilgi güvenirliği ve bilgiye
erişilebilirliğin korunmasına yönelik çabalarla, bilgi
paylaşımının sağladığı faydalara yönelik istekler
çatışmaktadır.
• Fikri mülkiyet hakları, eser hırsızlığı, korsanlık ve
gizlilik sorunları güncel sorunlar haline gelmiştir.
93. Bilgisayar Etiği
• Karşılaşılan zor ve karmaşık problemlerden dolayı insanların
bilgisayar etiği hakkında bilgilendirilmesi gerekmektedir.
Yoksa bu sorunlar toplumda büyük yaralar açabilir.
• Örneğin 26 Nisan 1999’da ortaya çıkan CIH (Chernobyl) virüsü
Türkiye’de hava limanlarındaki, radyo-televizyon istasyonları ve
bankalardaki bilgisayarlardaki bilgilerin silinmesine neden olmuştur.
94. Bilgisayar Etiği
• Bilgisayar etiği kavramının zor, çelişkilerle dolu ve karmaşık bir
yapısı olduğunu göstermiştir. Bilgisayarla etkileşen veya
gelecekte etkileşecek insanların belirlenen küresel ölçülerde
davranmaları gerekmektedir. Bu amaca ulaşmanın şüphesiz ki
en verimli ve en etkili yolu; ilgili kişilere bilgisayar etiği
eğitimin verilmesidir.
95. Bilgisayar Etiği Eğitimi
• Bilgisayarların tüm disiplinler tarafından kullanılabilir hale
gelmesi ile birlikte bilgisayar kullanıcılarının sayısında hızlı bir
artış olmuştur. Kullanıcı sayısının hızlı şekilde artması ile,
bilgisayarların ve yazılımların doğru ve etik olarak kullanılması
önemli bir hale gelmiştir. (Charlesworth, 2000).
96. Bilgisayar Etiği Eğitimi
• Bilgisayar etiği eğitimi bugün bilgisayar programcıları ve
tasarımcılarına özel olmayıp, ilköğretim programından
itibaren tüm öğrencilere verilmektedir. Çünkü çağın
gereksinimlerine uygun bireylerin yetiştirilmesi görevini
üstlenmiş eğitim kurumları için; toplumda iletişim
yöntemlerimizden, çalışma yöntemlerimize, eğlence
biçimlerimizden, alış-veriş biçimimize kadar alışkanlıklarımızı
değiştiren bilgisayarların ilköğretim seviyesinden başlayarak
etkili kullanılması gerekmektedir.
97. Bilgisayar Etiği Eğitimi
• Eğitim kuruları da bu durumda üzerine düşen görevi yapmalı
ve öğrencilere giderek artan bilgisayar kullanımı ile şu anda
karşılaştıkları ve karşılaşacakları olayların sonuçlarını ve etik
ikilemlerin farkında olmalarını sağlayacak bilgileri nasıl
öğretebilirim sorusuna yanıt aramalıdır.
98. Bilgisayar Etiği Eğitimi
• Martin ve Holz’a (1992) göre bilgisayar öğretmenleri için bir
önemli meselede, öğrencilerin teknik uzmanlıklarını
geliştirmeye çalışmakla birlikte, bilgisayar teknolojisi ile ilgili
etik ve ahlaki meselelerin farkına varmalarını sağlamaktır.
99. Bilgisayar Etiği Eğitimi
• Bilgisayar etiğine ilişkin ilkelerin öğretiminde bireylere
bilgisayar teknolojilerinin doğru kullanımı ile ilgili salt
kurallar vermek yerine, etiğin özü onlara kavratılmalıdır. Etik
öğretiminde doğrunun ne olduğunu öğretmek yerine
doğrunun neden doğru olduğu öğretilmelidir. Aksi halde
bilgisayar etiği sadece kurallar bütünü olarak kalacak ve
teknolojinin gelişmesiyle ortaya çıkan yeni etik meselelere
uyum sağlamayacaktır.
101. Türkiye Bilişim Vakfı’nın
Hazırladığı
Bilişim Mesleği Etik İlkeleri
• Temel İlkeler
• Genel Mesleki Yükümlülükler
• Bireysel Yükümlülükler
• Toplumsal Topluluklar
• Ürün ve Hizmetle İlgili Yükümlülükler
• Meslektaşlar ve İş Arkadaşlarıyla İlgili Yükümlülükler
• Yöneticilikle İlgili Yükümlülükler
• İşveren ve Müşterilerle İlgili Yükümlülükler
• Bu İlkelerle İlgili Sorumluluklar
102. 1. TEMEL İLKELER
• Toplumun ve bireylerin güvenliğini, sağlığını ve esenliğini
gözetir.
• Adil, dürüst ve güvenilir olup, tüm insanlara karşı hiçbir
ayrım gözetmeksizin eşit davranır.
• İnsanların özel yaşamına, saygınlığına ve iyelik haklarına
saygı gösterir.
103. 2.Genel Mesleki Yükümlülükler
(1/4)
• Mesleğiyle ilgili her türlü davranış, çalışma ve ilişkilerinde en
yüksek ahlaki değerler doğrultusunda hareket eder ve
sorumluluk üstlenir.
• Mesleği ile ilgili yasa, kural ve standartları öğrenir, izler,
onlara uyar.
• Sahip olduğu mesleki bilgi, beceri ve deneyimleri kişisel ve
kurumsal çıkarlara zarar vermeksizin paylaşır.
• Bireylere ve kurumlara ilişkin özel bilgilerin gizliliğine ve
korunmasına özen gösterir.
104. 2.Genel Mesleki Yükümlülükler
(2/4)
• Bağlı olduğu yükümlülüklere ve sözleşmelere uyar.
• Denetimi altındaki verilere dayanarak yapacağı kestirim ve
saptamalarda gerçekçi ve yansız olur.
105. 2.Genel Mesleki Yükümlülükler
(3/4)
• Sorumlu olduğu iş çerçevesinde ilgili tarafları çıkarları
konusunda bilgilendirir, varsa çıkar çelişkilerinde taraflardan
birinin yararına davranmaz.
• Yolsuzluklara ve dürüst olmayan işlere bulaştığından kuşku
duyduğu kişi ve kurumlarla işbirliğine girmez
106. 2.Genel Mesleki Yükümlülükler
(4/4)
• Sorumlu olduğu işle ilgili, işverenin bilgisi dışında, kişi veya
kuruluşlardan gelebilecek komisyon, pay, prim tekliflerini ve
herhangi bir maddi yardımı geri çevirir.
• Ücretinin belirlenmesine esas alınacak mesleki niteliklerini
tam ve doğru olarak bildirir.
107. 3.Bireysel Yükümlülükler
• Teknik yeterliliğini korur, geliştirir ve yalnızca yeterli eğitim,
bilgi birikimi ve deneyime sahip olduğu alanlarda kendi
isteğiyle görev alır.
• Mesleki eleştirilere açık olur. Bu eleştirilerin sonucu gördüğü
eksikliklerini gidermeye çalışır.
• Hatalarını kabul eder ve örtbas etmeye çalışmaz.
108. 4.Toplumsal Yükümlülükler
(1/2)
• Toplumun esenliği, sağlığı ve güvenliğine uygun kararlar
almadaki sorumluluğunu kabul eder ve toplumu ve çevreyi
tehlikeye sokacak etkenleri gizlemez, duyulmasına çalışır.
• Kendi çıkarını, işvereninin çıkarını ve müşterisinin çıkarını
hiçbir zaman toplum çıkarının üstünde görmez.
• Kamuya yapılan açıklamalarda yansız ve dürüst olur.
109. 4.Toplumsal Yükümlülükler
(2/2)
• Toplumun bilişim teknolojisi uygulamaları ve bunların
doğuracağı sonuçlar hakkında aydınlanmasına ve toplumda
gerekli bilincin oluşmasına katkıda bulunur.
110. 5.Ürün ve Hizmet İle İlgili
Yükümlülükler
• Ürünün ve üretim sürecinin en yüksek niteliğe, verime ve
etkinliğe ulaşması için çalışır.
• Sistem gereksinimlerinin belirlenmesinde ve tasarımında,
kullanıcıların ve sistemden etkileneceklerin
gereksinimlerinin açık olarak ortaya konmasını sağlar.
• Ürün geliştirme ve üretim sürecinde yapılan gözden
geçirme, denetim ve sınamalarda nesnelliği esas alır ve
yapıcı davranır.
111. 6.Meslek ve İş Arkadaşlarıyla İlgili
Yükümlülükler (1/3)
• Meslektaşlarının ve iş arkadaşlarının mesleki gelişmelerine
yardımcı olur ve Meslek Ahlakı İlkeleri'ne uymaları için
özendirir ve destek verir.
• Meslektaşlarının ve iş arkadaşlarının görüş, kaygı ve
şikayetlerine ilgisiz kalmaz.
• Meslek yaşamında ilerlemek için hiçbir zaman
meslektaşlarını gerçek olmayan nedenlerle eleştirmek,
suçlamak yolunu seçerek onlara zarar vermez.
112. 6.Meslek ve İş Arkadaşlarıyla İlgili
Yükümlülükler (2/3)
• Meslektaşlarının çalışma ve çabaları sonucu ortaya çıkan
ürün ve fikir eserlerine karşı gereken saygı, önem ve dikkati
gösterir.
• Meslektaşlarının çalışmalarını, kişisel çıkarları için izinsiz
olarak incelemez, kullanmaz ve geliştirmez. Eğer herhangi
bir şekilde kullanırsa, kaynağını mutlaka belirtir.
113. 6.Meslek ve İş Arkadaşlarıyla İlgili
Yükümlülükler (1/3)
• Henüz patent veya kopyalama hakkıyla ilgili yasal bir hak
almamış olsa bile akademik ve mesleki tüm çalışmalara ve
ürünlere karşı saygılı olur.
• Meslektaşları hakkında bilgi sorulduğunda doğru bilgi verir
ve işle ilgili olmayan özel bilgileri açıklamaz.
114. 7. Yöneticilikle İlgili Yükümlülükler
(1/4)
• Yöneticilik görevlerini yerine getirirken, kuruluşun başta
bilişim ve iletişim kaynakları olmak üzere tüm kaynaklarının
etkin, verimli bir biçimde ve sadece yetkili kişiler tarafından
kullanılmasını sağlar.
• Yönettiği çalışanlar arasında ayrım yapmaz, onlara karşı adil,
dürüst ve güvenilir olur.
115. 7. Yöneticilikle İlgili Yükümlülükler
(2/4)
• Yönetimi altındaki bilgi akışının zamanında ve doğru biçimde
gerçekleşmesini sağlar.
• Yönetimi altındaki personelin toplumsal ve ahlaki
sorumluluklarını yerine getirmesine katkıda bulunur ve
onları bu konuda özendirir.
• Yönettiği çalışanların mesleki gelişmelerine katkıda bulunur,
onları bu konuda yönlendirir ve özendirir.
116. 7. Yöneticilikle İlgili Yükümlülükler
(3/4)
• Yönettiği çalışanların işle ilgili yaptığı katkılar, buluşlar,
bunlardan doğan hakları konusunda adil ve dürüst davranır.
• İşe alacağı elemana, iş teklif ederken herhangi bir kişisel
çıkar gözetmez, ona çalışma koşullarını tüm ayrıntılarıyla
doğru olarak açıklar.
• Çalışma yaşamının ahlaki ilkelerini çiğneyerek rakip
kuruluştan eleman almaz.
117. 7. Yöneticilikle İlgili Yükümlülükler
(4/4)
• Mesleki yaşamını mümkün olabildiği kadar özel yaşamından
ayrı düşünür ve karar alırken profesyonellik ilkesinden
ayrılmamaya özen gösterir.
118. 8. İşveren ve Müşterilerle İlgili
Yükümlülükler (1/2)
• İşvereni ve müşterileriyle olan mesleki ilişkilerinde daima
güvenilir olur ve dürüst davranır.
• İş alırken ve yükümlülüklerini yerine getirirken politik
çevresini, yakınlık ve kişisel ilişkilerini ve maddi gücünü
kullanarak haksız bir yarar veya üstünlük sağlamaya
çalışmaz.
119. 8. İşveren ve Müşterilerle İlgili
Yükümlülükler (2/2)
• Kendi işvereninin bilgisi ve izni olmadan ikinci bir işyerinde
veya projede görev almaz.
• Kendi işvereninin kaynaklarını ve olanaklarını işverenin
onayı dışında kişisel işlerinde veya başka bir grubun
işlerinde kullanmaz.
120. 9.Bu İlkelerle İlgili
Sorumluluklar
• Bu "Bilişim Mesleği Ahlak İlkeleri" ne sahip çıkar ve
yaygınlaşması için çaba gösterir.
• Bu ilkeleri çiğneyen veya göz ardı eden kişi ve kurumlara
karşı gerekli girişimlerde bulunur.
121. • Cornell Üniversitesinde, bilgisayar bilimleri öğrencisi hacker
“Robert T. Morris” 2 Aralık 1988 yılında sistem içerisinde on
kadar ağ vasıtasıyla binlerce makinayı kullanılmaz hale
getirmiştir. Bu nedenle tutuklanmış ve 3 yıl boyunca $10
000 ödemeye ve 400 saatini iletişim servisinde geçirmek
üzere cezalandırılmıştır.”
• Bu örnek olayda nasıl bir bilişim sorunu vardır? Bilişim
mesleği etik ilkelerine aykırılık varsa hangi ilke ihlal
edilmiştir?
122.
123. Performans Soruları (1/10)
123
1-Hangi karar ve davranışların doğru, hangilerinin yanlış
sayılacağını ilişkin değerler bütününü ne ad verilir?
B) Kültür
C) Etik
İPUCU 1
İPUCU 2
D) Kural
A) Kuram
1 2 3 4 5 6 7 9 108
E)Yasa
124. İpucu 1
• Soru 1:Hangi karar ve davranışların doğru,
hangilerinin yanlış sayılacağını ilişkin değerler
bütününü ne ad verilir?
• İpucu1:Felsefenin ‘ödev’, ‘yükümlülük’,
‘sorumluluk’ ve ‘erdem’ gibi kavramlarını analiz
eden
124
SORUYA GERİ
DÖN
İPUCU 2
125. İpucu 2
• 1-Hangi karar ve davranışların doğru, hangilerinin
yanlış sayılacağını ilişkin değerler bütününü ne ad
verilir?
• İpucu2:insanlara ‘‘işlerin nasıl yapılması
gerektiğini’’ belirlemede yardımcı olan kılavuz
değerler
125
SORUYA GERİ
DÖN
133. Performans Soruları (3/10)
133
3-İş hayatındaki davranışları yönlendiren, onlara rehberlik
eden etik prensipler ve standartların toplamına
___________denilmektedir.
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
gelmelidir?
B) Eşitlik
C) Mesleki Etik
İPUCU 1
İPUCU 2
D) Saygı
A) Adalet
E) Profesyonellik
1 2 3 4 5 6 7 9 108
134. İpucu 1
• Soru :İş hayatındaki davranışları yönlendiren, onlara
rehberlik eden etik prensipler ve standartların
toplamına ___________denilmektedir.
• Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
gelmelidir?
• İpucu1: Etik kavramı işte, okulda ve hayatın her yer
yerinde olan bir kavramdır.
134
SORUYA GERİ
DÖN
İPUCU 2
135. İpucu 2
• Soru:İş hayatındaki davranışları yönlendiren, onlara
rehberlik eden etik prensipler ve standartların
toplamına ___________denilmektedir.
• Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
gelmelidir?
• İpucu2: İş yaşamında bulunan etikler mesleki etik
kavramına girer.
135
SORUYA GERİ
DÖN
138. Performans Soruları (4/10)
138
4-Aşağıdaki seçeneklerden hangisi,
öğretmenlerin meslek etiğini öğrenmesi önem
bakımından en üst sırada yer alır?
B) Öğretmenin daha iyi soru sorması için
C) Öğretmenlik mesleğinin doğrudan insanla ilgili
olduğu için sorumluluk gerektirdiğinden
İPUCU 1
İPUCU 2
D) Öğretmenlerin öğrencileri daha iyi tanıması için
A) Öğretmenin sınıfta daha iyi ders anlatması için
E) Öğrencilerin öğretmeni rol modeli almak
istemesinden
1 2 3 4 5 6 7 9 108
139. İpucu 1
• Soru:Aşağıdaki seçeneklerden hangisi,
öğretmenlerin meslek etiğini öğrenmesi önem
bakımından en üst sırada yer alır?
• İpucu 1: Öğretmenlik mesleği yerine getirilirken,
öğretmenlerin doğrudan insanla ilişkili olduğu
unutulmamalıdır.
139
SORUYA GERİ
DÖN İPUCU 2
140. İpucu 2
• Soru : Aşağıdaki seçeneklerden hangisi,
öğretmenlerin meslek etiğini öğrenmesi önem
bakımından en üst sırada yer alır?
• İpucu 2: Öğretmenlik mesleği her şeyden önce,
insanla doğrudan ilişkili olduğu için en önce etik
kavramı öğrenilmelidir.
140
SORUYA GERİ
DÖN
143. Performans Soruları (5/10)
143
5-Aşağıdakilerden hangisi Amerikan Öğretmenler
Derneği’nin (AAE) belirlediği 4 etik kodlar
arasında yer almaz?
B) Mesleki Uygulamaları ve Performansa
Yönelik Etik Davranış
C) Meslektaşlarına Yönelik Etik Davranış
İPUCU 1
İPUCU 2
D) Aile ve Topluma Yönelik Etik Davranış
A) Öğrencilere Yönelik Etik Davranış
E) Mesleki Yeterlilik
1 2 3 4 5 6 7 9 108
144. İpucu 1
• Soru :Aşağıdakilerden hangisi Amerikan
Öğretmenler Derneği’nin (AAE) belirlediği 4 etik
kodlar arasında yer almaz?
• İpucu 1:Öğretmen, öğrenciler arasında ayrıcalık
yapmamalıdır. Öğretmen, öğretmenlik mesleğini
yaparken sağlığına dikkat etmelidir.
144
SORUYA GERİ
DÖN İPUCU 2
145. İpucu 2
• Soru :Aşağıdakilerden hangisi Amerikan
Öğretmenler Derneği’nin (AAE) belirlediği 4 etik
kodlar arasında yer almaz?
• İpucu 2:Öğretmen, diğer meslektaşları ile ilişkilerini
sıcak tutmalıdır. Öğretmen, öğretmenlik mesleğini
yaparken öğrencinin ailesi ile de iletişim halinde
olmalıdır.
145
SORUYA GERİ
DÖN
148. Performans Soruları (6/10)
148
6- Aşağıdakilerden hangisi öğretmenin
meslek etiği ilkelerinde yer alan
profesyonelliğin tanımıdır?
İPUCU 1
İPUCU 2
D) Öğretmenin öğretmenlik mesleğini yapabilecek nitelik ve
yeterliklerin olması
A) Öğretmenin öğrencilerine eşit davranması
E) Öğretmenin öğrencilerine saygı göstermesi
B) Öğretmenin derse zamanında gelmesi
C)Öğretmenin öğrencilerinin kişisel farklarını gözetmesi
1 2 3 4 5 6 7 9 108
149. İpucu 1
• Soru : Aşağıdakilerden hangisi öğretmenin meslek
etiği ilkelerinde yer alan profesyonelliğin tanımıdır?
• İpucu 1: Profesyonellik, sahip olunan mesleğin
yeterliliklerini yerine getirmesidir.
149
SORUYA GERİ
DÖN
İPUCU 2
150. İpucu 2
• Soru : Aşağıdakilerden hangisi öğretmenin meslek
etiği ilkelerinde yer alan profesyonelliğin tanımıdır?
• İpucu 2: Meslek ilgili gerekli bilgi ve becerilere sahip
olmak profesyonellik ile alakalıdır.
150
SORUYA GERİ
DÖN
153. Performans Soruları (7/10)
153
7-Öğretmenlik meslek etiği arasında yer alan, tanımı
‘’Öğretmenin başta zamanı ve diğer tüm araç gereçleri
etkili kullanması’’ ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?
B) Eşitlik
C) Kaynakları Etkili Kullanması
İPUCU 1
İPUCU 2
D) Saygı
A) Adalet
E) Profesyonellik
1 2 3 4 5 6 7 9 108
154. İpucu 1
• Soru : Öğretmenlik meslek etiği arasında yer alan,
tanımı ‘’Öğretmenin başta zamanı ve diğer tüm
araç gereçleri etkili kullanması’’ ilkesi
aşağıdakilerden hangisidir?
• İpucu 1: Öğretmenin elinde bulunan kitap, araç ve
gereçler kaynak olarak adlandırılır. Bu kaynakların
ekonomik bir şekilde kullanılması gerekir.
154
SORUYA GERİ
DÖN İPUCU 2
155. İpucu 2
• Soru : Öğretmenlik meslek etiği arasında yer alan,
tanımı ‘’Öğretmenin başta zamanı ve diğer tüm
araç gereçleri etkili kullanması’’ ilkesi
aşağıdakilerden hangisidir?
• İpucu 2: Zaman hızlı akıp geçen bir süreçtir. Sınırlı
olan bu zamanı etkili bir şekilde kullanmak gerekir.
155
SORUYA GERİ
DÖN
158. Performans Soruları (8/10)
158
I. Etik kuralların uygulandığı bir okulda görev yapan öğretmenin
saygınlığı artar.
II. Okulda öğretmen ve öğrenciler arasında bir güven ortamı oluşacaktır.
III. Etik kurallarla sağlanmış disiplinle yönetilen bir okulda öğretmenler
daha kaliteli ders anlatacaktır.
8- Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri okulda
etik kavramı sağlanmasının öğretmenlere olan
yararlarındandır?
İPUCU 1
İPUCU 2
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I-II
D) II-III
E) I-II-III
1 2 3 4 5 6 7 9 108
159. İpucu 1
Soru : Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri okulda etik
kavramı sağlanmasının öğretmenlere olan yararlarındandır?
İpucu 1: Okulda etik kuralları tam bir şekilde oturmuşsa
öğretmenlerin anlattıkları dersler daha verimli olacaktır.
I.Etik kuralların uygulandığı bir okulda görev yapan öğretmenin saygınlığı artar.
II.Okulda öğretmen ve öğrenciler arasında bir güven ortamı oluşacaktır.
III.Etik kurallarla sağlanmış disiplinle yönetilen bir okulda öğretmenler daha kaliteli
ders anlatacaktır.
159
SORUYA GERİ
DÖN İPUCU 2
160. İpucu 2
• Soru : Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri okulda etik
kavramı sağlanmasının öğretmenlere olan yararlarındandır?
• İpucu 2: Okulda etik kuralları tam bir şekilde oturmuşsa
öğretmen ve öğrencilerin arasına güçlü bağlar olacaktır ve
öğretmen saygın bir rol model olacaktır.
I. Etik kuralların uygulandığı bir okulda görev yapan öğretmenin saygınlığı artar.
II. Okulda öğretmen ve öğrenciler arasında bir güven ortamı oluşacaktır.
III.Etik kurallarla sağlanmış disiplinle yönetilen bir okulda öğretmenler daha kaliteli
ders anlatacaktır.
160
SORUYA GERİ
DÖN
163. Performans Soruları (9/10)
163
9-Aşağıdakilerden hangisi okulda etik
kavramını oluşması için yapılması
gerekenlerden değildir?
B) Etik kurallara uyanlar ödüllendirilmelidir.
C) Okulla ilgili tüm bireyler için etik kurallar belirlenip
ilgili yerlere asılmalıdır.
İPUCU 1
İPUCU 2
D) Okulla ilgili olan tüm bireylere etik eğitimi
verilmemelidir.
A) Her kesimden insanın temsil edildiği bir etik kurul
oluşturulmalıdır.
E) Etik kurallara uymayanlar cezalandırılmalıdır.
1 2 3 4 5 6 7 9 108
164. İpucu 1
• Soru : Aşağıdakilerden hangisi okulda etik kavramını
oluşması için yapılması gerekenlerden değildir?
• İpucu 1: Okulda etik kavramını benimsetmek için;
etik kurallara uyan öğrenciler ödüllendirilirken,
uymayanlar cezalandırılmalıdır.
164
SORUYA GERİ
DÖN İPUCU 2
165. İpucu 2
• Soru : Aşağıdakilerden hangisi okulda etik kavramını
oluşması için yapılması gerekenlerden değildir?
• İpucu 2: Okulda belirlenen etik kurallar okulun
panosuna asılmalıdır. Ve okulda etik kurulu
oluşturulması gerekir.
165
SORUYA GERİ
DÖN
168. Performans Soruları (10/10)
168
10- Aşağıdaki ifadelerden hangisi, ahlâk
kurallarının göreli olması nedeniyle, yabancı bir
işletmenin yerel kültüre uyum sağlaması
gerektiğini savunur?
İPUCU 1
İPUCU 2
D) “Sonuca ulaştıran her yol mübahtır”
A) “Benim doğrularım mutlak doğrulardır”
E) “Evrensel ahlâk ilkelerine uymak esastır”
B) “Roma’dayken Romalılar gibi yap”
C) “Her yiğidin ayrı bir yoğurt yiyişi vardır”
1 2 3 4 5 6 7 9 108
169. İpucu 1
• Soru Aşağıdaki ifadelerden hangisi, ahlâk
kurallarının göreli olması nedeniyle, yabancı bir
işletmenin yerel kültüre uyum sağlaması
gerektiğini savunur?
• İpucu 1: İnsanoğlu yaşam ve ilişkilerinde kendisini
yöneten ve yönlendiren bu verilerle, sistemini ve
düzenini kurar
169
SORUYA GERİ
DÖN
İPUCU 2
170. İpucu 2
• Soru Aşağıdaki ifadelerden hangisi, ahlâk
kurallarının göreli olması nedeniyle, yabancı bir
işletmenin yerel kültüre uyum sağlaması
gerektiğini savunur?
• İpucu 2:Sosyal, siyasal, toplumsal, dini, milli, ahlaki,
geleneksel, töresel tüm soyut değerler etiğin
konusudur.
170
SORUYA GERİ
DÖN
Toplumların gelişmesinde en önemli öğenin, nitelikli insan gücü olduğu düşünülmektedir. Nitelikli insan gücünün yetiştirilmesi ise o toplumun, veya ülkenin eğitim sisteminin niteliği ile doğrudan ilişkilidir. Eğitim sisteminin başarılı olması ise sistemin uygulayıcıları olan öğretmenlerin yeterlik ve niteliklerine bağlıdır. Öğretmenlik mesleğini layıkıyla yapabilecek niteliğe sahip olmayan birey için öğretmenlik meslek etiğinden bahsetmek olanaksızdır
