Punim per procesin e tarifimit, karakteristikat dhe llojet

1. Tarifimi

2. PËRMBAJTJA
 Procesi i tarifimit
 Hapat ne percaktimin e tarifave
 Llojet e tarifave
 Procesi i marrjes në sigurim
 Trajtimi i dëmeve
 Procesi i vlerësimit të dëmeve

3. Procesi i tarifimit
 Procesi i tarifimit është procesi i parashikimit të
dëmeve dhe shpenzimeve të ardhshme dhe
shpërndarja e këtyre kostove midis klasave të
ndryshme të të siguruarve.
Çfarë nënkuptojmë me tarifë të sigurimit?
 Tarifa e sigurimit është çmimi për njësi sigurimi dhe
si çdo çmim është funksion i kostos së prodhimit.
 Për ndryshim nga industritë e tjera, në sigurim
kostoja e prodhimit nuk njihet në momentin që
nënshkruhet kontrata dhe mbetet e panjohur derisa
kontrata përfundon.

4. Hapat në përcaktimin e tarifave
 Procesi i përcaktimit të tarifave fillon me përcaktimin
e vlerës totale të primeve që duhet për të paguar
dëmet, mbuluar shpenzimet operative dhe për të
arritur një normë caktuar fitimi.
 Më pas vazhdojnë hapat si më poshtë:
1. Klasifikimi i risqeve
2. Mbledhja e statistikave për dëmet e ndodhura në të
shkuarën
3. Përcaktimi i primit të pastër
4. Përcaktimi i primit total
5. Përcaktimi i tarifës

5. Klasifikimi i risqeve
 Klasifikimi i risqeve mund të bëhet në bazë të më
tepër kritereve
 Mirëpo siguruesit klasifikimin e risqeve kryesisht e
bëjnë duke u bazuar në dy kritere kryesore.Ato janë:
1. Llojet e objekteve të sigurimitt
2. Kërcënimet nga ekspozimi

6. Mbledhja e statistikave për dëmet e
ndodhura në të shkuarën
 Siç e dimë dëmet në kohën në të cilën po jetojmë janë të
pashmangshme, ne kanosemi nga rreziqe të ndryshme
çdo ditë, dhe probabiliteti që ato të përsëriten është
shumë i madh.
 Prandaj studiuesit dhe vlerësuesit bazohen shumë në
dëmet që kanë ndodhur në të kaluarën duke analizuar
statistikat e tyre.
 Vlefshmëria e statistikave varet nga të dhënat e dëmeve
që përfshijnë një numër të caktuar dëmesh në një
periudhë të caktuar.
 Sa më i madh grupi dhe koha e analizuar, aq më të
qëndrueshme janë rezultatet.
 Statistikat e dëmeve u mundësojnë siguruesve
përllogaritjen e frekuencës së dëmeve dhe dëmin

7. Përcaktimi i primit të pastër
 Primi i pastër është primi i cili që nevojitet për të
mbuluar dëmet që ndodhin.
Shembull:
 Nëse një në 10 shtëpi pëson dëm deri në 350 euro
ëdo vit, atëherë primi i pastër që do kërkohet nga të
siguruarit do të jetë 35 euro çdo vit, nëse supozojmë
se shtëpitë kanë të njëjtën vlerë.Ndërsa nëse
shtëpitë kanë vlera të ndryshme të bëhen rregullime
në mënyrë proporcionale për të kompensuar
diferencat në vlerë.

8. Përcaktimi i primit total
 Primi total përcaktohet pasi përcaktohet primi i
pastër duke shtuar tendencat për ndodhjen e disa
ngjarjeve të ndryshme të cilat mund të jenë:
1. Aksidentet- këtu përfshihen rritja në zjarre, vjedhje
apo edhe në kushtet klimatike
2. Inflacioni
3. Shpenzimet e marrjes në sigurim- përfshihen
komisionet e agjentëve në sigurim, brokerët,
reklama etj.
4. Shpenzimet administrative- pagat, taksat,
shpenzime për zyra etj.
5. Fitimi

9. Përcaktimi i tarifës
 Përcaktimi i tarifës ndryshe quhet edhe si
përllogaritja e kostos për njësi sigurimi.
 Pavarësisht nga lloji i sigurimit, të ardhurat nga primi
për sigururesit duhet të jenë të mjaftueshme për të
mbuluar dëmet dhe shpenzimet.
 Primi përfundimtar që i siguruari paguan është primi
bruto i cili bazohet mbi tarifën bruto.
 Tarifa bruto përbëhet nga dy pjesë, një për të
mbuluar pagesat e dëmeve dhe pjesa tjetër quhet
ngarkesë për të mbuluar shpenzimet e veprimtarisë.

10. Llojet e tarifave
 Gjatë vendosjes së tarifave mund të bëhen dy
klasifikime sipas së cilave ato vendosen:
1. Sipas klasave
2. Individuale

11. Tarifat sipas klasave
 Caktimi i tarifave sipas klasave ka të bëjë me
praktikën e përllogaritjes së çmimit për njësi sigurimi,
i cili zbatohet për të gjithë aplikantët që zotërojnë një
bashkësi të caktuar karakteristikash.
 Avantazh i caktimit të tarifave sipas klasave është se
i lejon siguruesit zbatimin e një tarife të vetme ndaj
një numri të madh të siguruarish, duke lehtësuar
procesin e përcaktimit të primit.
 Caktimi i tarifave sipas klasave është qasja më e
zbatuar sot dhe përdoret për sigurimin e jetës
poashtu edhe shumë sigurime të pronës dhe
përgjegjësive.

12. Tarifat sipas klasave
 Në përcaktimin e tarifave sipas klasave përdoren
poashtu të ashtuqujturat planet e tarifave sipas
meritave, të cilat modifikojnë tarifat sipas klasave.
 Këto shërbejnë për dy qëllime kryesore:
1. I lejojnë siguruesit të përmirësojë tarifën sipas
klasës, për të reflektuar disa karakteristika të
identifikueshme për një të siguruar të caktuar.
2. Nxisin aktivitetin e kontrollit të dëmeve duke i
shpërblyer të siguruarit e ndërgjegjshëm, përmes
vendosjes së një tarife më të ulët se sa në rastin
kur kontrolli i dëmeve nuk praktikohet.

13. Tarifat sipas klasave
 Disa shembuj të planeve të caktimit të tarifave sipas
meritave janë:
1. Planet e sigurimit për përdoruesit e kujdesshëm të
automjeteve
2. Zbritje e primit
3. Tarifat sipas eksperiencës
4. Tarifat sipas skeduleve

14. Tarifat individuale
 Tarifat individuale përdoren në raste të ndryshme në
të cilat nuk ka mundësi që të përdoren apo nuk janë
të përshtatshme tarifat e klasave, rast i tillë janë
pronat me karakteristika të veçanta.
 Çdo tarifë individuale reflekton karakteristikat e
veçanta të pronës si prsh:
1. Llojin e ndërtimit
2. Përdorimin
3. Masat e mbrojtjes nga zjarri
4. Ekspozimet ndaj faktorëve të jashtëm etj.

15. Procesi i marrjes në sigurim
 Marrja në sigurim është procesi i përzgjedhjes të të
siguruarve , tarifimi, përcaktimi i kushteve dhe
termave të polisave të sigurimit dhe më pas
momitorimi i i vendimeve që lidhen me marrjen në
sigurim.
 Procesi i marrjes në sigurim përfshin 4 hapa
kryesorë:
1. Mbledhja e informacionit për marrjen në sigurim
2. Marrja e vendimit të marrjes në sigurim
3. Zbatimi i vendimit të marrjes në sigurim
4. Monitorimi i vednimit të marrjes në sigurim

16. Mbledhja e informacionit për marrjen në
sigurim
 Sigurimi i informacioneve të nevojshme është ao që
ekspertët kanë nevojë gjatë marrjes së vendimeve
në sigurim, atyre u nevojitet ky informacion që të
analizojnë dëmet potenciale që përfaqëson secili
aplikant.
 Burimet nga ekspertët marrin informacione janë të
ndryshme.Ato mund të jenë:
1. Vlerësimet e ndërmjetësve
2. Raportet nga palë të pavarura
3. Raportet e inspektimit
4. Praktikat e dëmeve etj.

17. Marrja e vendimit për marrjen në sigurim
 Në marrjen e vendimeve ndikojnë informatat të cilat
ekspertët i kanë mbledhur
 Pasi bëhet vlerësimi i tyre poashtu bëhet edhe
analizë dhe vlerësim i të gjitha alternativave për të
zgjedhë më të mirën.
 Në analizë përfshihen:
1. Analizimi i kërcënimeve
2. Vlerësimi i opsioneve të marrjes në sigurim

18. Zbatimi i vendimeve të marrjes në sigurim
 Nëse konstatohet se vendimi i marrjes në sigurim
është brenda autoritetit të ekspertit të marrjes në
sigurim dhe në lidhje me udhëzimet përkatëse,
atëherë eksperti i marrjes në sigurim mund të
provojë polisën dhe të kalojë praktikën më tej deri në
emetimin e polisës.
 Në rastet më të komplikuara, siguruesi i komunikon
ndërmjetësit vendimin, së bashku me tarifën e ofruar
dhe kushtet e polisës dhe ndërmjetësi diskuton me
aplikantin në lidhje me vendimet e marra.
 Në rastet kur aplikimi tejkalon nivelin e autoritetit të
ekspertit, kërkohet aprovim në nivel menaxherial.

19. Monitorimi i vendimeve të marrjes në
sigurim
 Procesi i marrjes në sigurim nuk përfundon me
marrjen e vendimit, faza e fundit është monitorimi i
rezultateve të vendimmarrjes fillestare.
 Natyra dhe numri i dëmeve në disa raste mun të
çojnë në marrjen e hapave të mëtejshëm.
 Nëse një llogari e caktuar shfaq probleme serioze,
eksperti i marrjes në sigurim duhet që të ndërrmer
hapa korrigjues.
 Në përfundim të kohëzgjatjes të polisës, eksperti i
marrjes në sigurim mund të shikojë të përshtatshme
të përsërisë procesin e marrjes në sigurim.

20. Trajtimi i dëmeve
 Parimi bazë mbi të cilin funksionon sigurimi është pagesa
e dëmshpërlimit, personave brenda grupit që pësojnë
dëmet.
 Trajtues i dëmit quhet individi, i cili investigon dëmet.Ai
përcakton detyrimet dhe shumat që duhen paguar.
 Vlerësues mund të jenë jo vetëm agjentët por edhe stafi,
byroja, vlerësues të pavarur si dhe vlerësues publik.
 Shumë kompani sigurimi punësojnë vlerësues të cilët ato
i paguajnë.Mirëpo ekzistojnë edhe të ashtuquajturit
vlerësues publik, këto vlerësues punësohen nga i
siguruari i cili ka pësuar dëm dhe shpesh nuk ndihet i aftë
të përballojë dëmin.
 Vlerësuesi është specialist në shërbim të të siguruarit.

21. Trajtimi i dëmeve
 Për sa i përket procedurës për shlyerjen e dëmit dy
janë menyrat bazë të veprimit të shoqërisë në
momentin e përballjes me dëmin.
1. Të paguajë
2. Të refuzojë
 Në shumicën e rasteve pagesa e dëmit është
procedura më e zakontë por në rethanat kur
shoqëria vlerëson që dëmi nuk duhet paguar, mund
të refuzojë detyrimim dhe të kundërshtojë dëmin.

22. Procesi i vlerësimit
 Vlerësuesi para se të përcaktojë nëse duhet të
paguajë apo të refuzojë një dëm duhet të ndjek 4
hapa kryesorë:
1. Njoftimi
2. Investigimi
3. Provavërtetimi i dëmit
4. Pagesa ose refuzimi

23. Njoftimi
 Hapi i parë në procesin e dëmeve është njoftimi i
shoqërisë nga ana e të siguruarit për ndodhjen e
dëmit.
 Disa kontrata përcaktojnë që njoftimi duhet të bëhet
në mënyrë të shkruar , por dhe në këto raste kjo
kërkesë nuk është në mënyrë strikte e përcaktuar.
 Normalisht, i siguruari njofton për ndodhjen e dëmit
duke informuar agjentin, dhe kjo plotëson kushtet e
kontratës.

24. Investigimi
 Investigimi është i projektuar për të përcaktuar ,
nëse aktualisht një dëm mbulohet nga polica dhe
nëse po, përcakton shumën e dëmit.
 Për të vendosur nëse dëmi mbulohet , vlerësuesi
duhet të përcaktojë fillimisht nëse ka patur dëm dhe
më pas nëse dëmi mbulohet nga polica.

25. Investigimi
 Vlerësuesi duhet të përcaktojë fillimisht përgjigjet e disa
pyetjeve të cilat mundësojnë të sigurohet nëse mund të
mbulohet ose jo dëmi.Disa prej tyre janë:
1. Nëse ka patur dëm dhe më pas nëse dëmi mbulohet
nga polica?
2. A ka qenë polica në fuqi kur ka ndodhur dëmi ?
3. A ka ndodhur dëmi përpara se polica të hynte në fuqi ,
apo kemi të bëjmë me rastin kur dëmi ka ndodhur pasi
polica ka përfunduar ?
4. A ka qenë rreziku i cili ka shkaktuar dëmin , i siguruar ?
 Nëse përgjigja e të gjitha këtyre pyetjeve është ' po ' ,
atëherë dëmi është i mbuluar , por duhet përcaktuar dhe
masa e dëmit , gjë që është më e komplikuar sesa
përcaktimi nëse rasti është i mbuluar nga polica e
sigurimit

26. Provavërtetimi i dëmit
 Brenda një kohe të përcaktuar pas njoftimit , i
siguruari duhet të depozitojë një dëshmi për
ndodhjen e dëmit .
 Kjo është një deklaratë nën betim apo vërtetim
miqësor i ngjarjes , në të cilën deklarohet që dëmi ka
ndodhur , shumën e dëmit dhe rrethanat e ndodhjes
së dëmit .
 Vlerësuesi normalisht ndihmon të siguruarin në
përgatitjen e këtij dokumentacioni.

27. Pagesa ose refuzimi
 Nëse çdo gjë shkon mirë , shoqëria e sigurimit vijon
me procedurat e pagesës për dëmin . Nëse jo,
refuzon dëmin.
 Dëmshpërblimi mund të refuzohet nëse nuk ka patur
dëm polica nuk e mbulon dëmin, ose vlerësuesi
gjykon se shuma e pretenduar është e paarsyeshme
.

28. JU FALEMINDERIT