1. Լճաշենի կիկլոպյան ամրոցի
մասին
Լճաշեն գյուղից հարավ-արևմուտք, ոչ այնքան բարձրադիր
սարի վրա են գտնվում ուրարտական հնագույն ամրոցի
պատերը: Շուրջ չորս մետր լայնությամբ հսկայական
պատերն ընդգրկում են ինչպես սարերի կատարները,
այնպես էլ առանձին տարածքներ դրանց միջև`
առաջացնելով առանձնացված փակ տարածքների մի
ամբողջ համակարգ: Դրսի պատերը, որոնք իջնում են
գետի մոտ, միացնում են երկու ափերը: Լճաշենի ամրոցի
նշանակությունը պարզ է առաջին հայացքից. այն
հյուսիսից պաշտպանում էր արևմտյան ափը: Դրանով էլ
բացատրվում են ամրոցի թե չափսերը, և թե հզորությունը:
2. Լճաշենի կիկլոպյան ամրոցի
մասին
Ամրոցը թվագրվում է մոտավորապես մ.թ.ա. VII դարին:
Քարերից մեկի վրա գտնվել է ուրարտական Արգիշտի
Առաջինի որդի Մենուայի սեպագիր արձանագրությունը:
Բերդում պեղված գտածոների շարքում առանձնանում են
առաջին հազարամյակի կավե իրերը: Կատարված
պեղումների ընթացքում Լճաշեն գյուղում այստեղ
հայտնաբերվել են նախապատմական շրջանի
բնակատեղիներ, բերդ-ամրոցներ, դամբարանադաշտեր
ու առանձին կոթողներ: Իսկ այստեղից հանված
ռազմակառքերն ու սայլերը, նաև բազմաթիվ
հնագիտական նյութերը Հայաստանի պատմական
թանգարանի հազվագյուտ զարդերից են:
3. Լճաշենի կիկլոպյան ամրոցի
մասին
Այսօր էլ պահպանվում են մինչուրարտական շրջանի
շինությունները, Կիկլոպյան ամրոցի եւ Իշտիկունի
քաղաքատեղիի մնացորդները, որոնք գտնվում են գյուղից
2 կմ հարավ, և Իշտիկունի քաղաքի գրավման մասին
Արգիշտի առաջինի հայտնի արձանագրությունը, որը
տեղակայված է գյուղի կենտրոնում: