1. Huisarts en vroedvrouw: 4
handen op 1 zwangere buik
Masterproef 4de master huisartsgeneeskunde
Brouwers Elien
Devriendt Dymphna
Gijsen Charlotte
Simons Sofie
Promotor: Prof. Dr. B. Schoenmakers
Copromotoren: Dr. S. Van Baelen, Dr. J. Lisaerde, Dr. E. Lenaerts
2. Inhoudstafel
• Inleiding
o VRINDSCHAP
o Onderzoeksvragen
• Methode
• Resultaten
• Discussie
• Tekortkomingen
• Implicaties verder onderzoek
• Implicaties praktijk
3. Inhoudstafel
• Inleiding
o VRINDSCHAP
o Onderzoeksvragen
• Methode
• Resultaten
• Discussie
• Tekortkomingen
• Implicaties verder onderzoek
• Implicaties praktijk
4. Inleiding
• België 2012: 9 zwangeren/huisarts
• Minder zwangerschapsopvolging in eerste lijn
• Eerste lijn unieke positie om tijd en aandacht te besteden
Proefproject Leuven: VRINDSCHAP
5. VRINDSCHAP
VRoedvrouwen IN Duo Samen Co HuisArtsPraktijken
• september 2014
• Eerstelijnsopvolging zwangerschap
• Deelnemende praktijken / ziekenhuizen
o De Bakermat
o Universitaire groepspraktijk Leuven en huisartsenpraktijk Brugberg
Kessel-Lo
o UZ Leuven + Heilig Hartziekenhuis Leuven
6.
7.
8. Onderzoeksvragen
1. Hoe verloopt de opvolging binnen het VRINDSCHAP-
project?
2. Waarom kiezen zwangere vrouwen voor een opvolging
in eerste lijn?
3. Wat zijn de valkuilen en mogelijke verbeterpunten?
Doel: exploreren van ervaringen en formuleren van
aanbevelingen
9. Inhoudstafel
• Inleiding
o VRINDSCHAP
o Onderzoeksvragen
• Methode
• Resultaten
• Discussie
• Tekortkomingen
• Implicaties verder onderzoek
• Implicaties praktijk
10. Methode
• Veldstudie
o Kwalitatieve studie
o Studiepopulatie
• Sept 2014 - mei 2015
• Exclusiecriteria
• Data-verzameling & analyse
o Enquêtes
• Uitkomstmaten
o Doorslaggevende factoren om voor project te kiezen
o Ervaringen van contactmomenten
o Suggesties ter verbetering zwangerschapsopvolging
11. Inhoudstafel
• Inleiding
o VRINDSCHAP
o Onderzoeksvragen
• Methode
• Resultaten
• Discussie
• Tekortkomingen
• Implicaties verder onderzoek
• Implicaties praktijk
13. Resultaten
• Kenbaarheid
o Meerderheid via huisarts
o Kleine bijdrage van De Bakermat
o Geen gebruik van andere media: bv posters, vermelding op
website,..
14. Resultaten
• Doorslaggevende factoren
o Vertrouwensband = meest doorslaggevend
o Bereikbaarheid en beschikbaarheid
o Zelf bewust keuzes kunnen maken
o Krijgen van voldoende informatie
o Financiële aspect: slechts kleine minderheid
15. Resultaten
• Contactmomenten
o Voldoende vragen kunnen stellen
• Vroedvrouw en huisarts > gynaecoloog
o Uitleg rond zwangerschap en bevalling
• Vroedvrouw > huisarts > gynaecoloog
o Beschikbaarheid
• Vroedvrouw en huisarts > gynaecoloog
16. Resultaten
• Contactmomenten
o Aantal contactmomenten
• Goed bij gynaecoloog en vroedvrouw
• Te weinig bij huisarts
o Communicatie
• Meerderheid heeft indruk dat gynaecoloog niet op hoogte is
• Samenwerking loopt niet altijd vlot
17. Resultaten
• Algemeen
o ‘Tevreden’ tot ‘zeer tevreden’ over VRINDSCHAP-project
o Meerwaarde bij ongecompliceerde zwangerschap
• Verbeterpunten
o Taken theoretisch goed verdeeld MAAR in praktijk loopt dit niet
altijd zo goed (bv. informatie-uitwisseling)
o Folder: onduidelijkheid i.v.m. zwangerschapsopvolging
18. Inhoudstafel
• Inleiding
o VRINDSCHAP
o Onderzoeksvragen
• Methode
• Resultaten
• Discussie
• Tekortkomingen
• Implicaties verder onderzoek
• Implicaties praktijk
19. Discussie
• Kenbaarheid
o Afhankelijk van motivatie huisartsen
Efficiënter om zwangeren vroeger op de hoogte te stellen
Bv: Flyers, affiches wachtzaal, website praktijk
20. Discussie
• Doorslaggevende factoren
o Vertrouwensband
• Continuïteit en goede arts-patiënt relatie
• Vooral geruststelling door arts belangrijk
o Bereikbaarheid en beschikbaarheid
• Huisarts toegankelijker, beter bereikbaar en laagdrempeliger dan
gynaecoloog
21. Discussie
• Contactmomenten
o Voldoen aan verwachtingen bij meerderheid
Echter: folder verwarrend
Folder = leidraad: elke opvolging wordt individueel bepaald
o Tijd vrijgemaakt tijdens consult
• Grootste tevredenheid over vroedvrouw van De Bakermat
22. Discussie
• Contactmomenten
o Aantal zwangerschapsconsultaties
• Onenigheid literatuur
• VRINDSCHAP: 12 prenatale contactmomenten
• 3 echografieën bij gynaecoloog voldoende
• Minderheid wilt meer consulten bij huisarts
Kloof tussen 8 en 28 weken
23. Discussie
• Contactmomenten
o Communicatie en informatie-uitwisseling tussen
zorgverleners
• Belangrijkste verbeterpunt
Bepaalde medische info kan zo soms verloren gaan
• Voorbeelden ter verbetering
• Labo
• Intakegesprek
• Zwangerschapsboekje
24. Inhoudstafel
• Inleiding
o VRINDSCHAP
o Onderzoeksvragen
• Methode
• Resultaten
• Discussie
• Tekortkomingen
• Implicaties verder onderzoek
• Implicaties praktijk
25. Tekortkomingen
• Kleinschalig onderzoek
o Beperkt aantal geïncludeerde zwangeren
o Geen significante resultaten
• Grotere studie nodig voor correcter en accurater beeld te
schetsen
Grotere betrouwbaarheid
26. Inhoudstafel
• Inleiding
o VRINDSCHAP
o Onderzoeksvragen
• Methode
• Resultaten
• Discussie
• Tekortkomingen
• Implicaties verder onderzoek
• Implicaties praktijk
27. Implicaties verder onderzoek
• Ervaring huisartsen omtrent dit project
• Standpunt gynaecologen omtrent gedeelde opvolging t.o.v.
persoonlijke opvolging
28. Inhoudstafel
• Inleiding
o VRINDSCHAP
o Onderzoeksvragen
• Methode
• Resultaten
• Discussie
• Tekortkomingen
• Implicaties verder onderzoek
• Implicaties praktijk
29. Implicaties praktijk
Werkpunten en aanbevelingen:
Vroeger warm maken van zwangeren
Duidelijke uitleg bij folder omtrent verloop opvolging
Interval tussen contactmomenten bij huisarts verkleinen
30. Implicaties praktijk
Communicatie en informatie- uitwisseling tussen
huisarts, vroedvrouw en gynaecoloog verbeteren.
Vergaderingen
Zwangerschapsboekje
Labo
Intakegesprek
Toekomst: gezamenlijk elektronisch dossier
31. Referenties
1. Nationaal Insituut voor de Statistiek van de Belgische Federale Overheid; Bevolkingsstatistieken FOD
Economie. December 2013. URL: statbel.fgov
2. Seuntjens L, Neirinckx J, Van Mackelenbergh A, Van Royen P, Vervaeck N, Jacquemyn Y, et al.
Zwangerschapsbegeleiding. Huisarts Nu 2006;35(5):261-298.
3. Humblet PC, Wollast E, Vandenbussche P, Leleux P, Buekens P. Organization of prenatal care in Belgium. Biol
Neonate 1989;55(1):55-62.
4. Villar J, Carroli G, Khan-Neelofur D, Piaggio G, Gülmezoglu M. Patterns of routine antenatal care for low-risk
pregnancy. Cochrane Database Syst Rev 2001;(4):CD000934
5. Hoste J. De Maeyer L, Seuntjens E, Fransen E, Hendrickx K. Gedeelde zorg voor zwangeren: een haalbare
taak? Huisarts Nu 2012;41(5):238-242.
6. Robeyns K, Hendricks K. Zorgpad voor zwangerschapsbegeleiding: een evaluatie in de regio Mol. Masterproef
Huisartsgeneeskunde Leuven; 2010.
7. Williams M, Bethea J. Patient awareness of oral cancer health advice in a dental access centre: a mixed
methods study. Br Dent J. 2011 26;210(6):E9.
8. Nishtar S, Zoka N, Nishtar SS, Khan SY, Jehan S, Mirza YA. Posters as a tool for disseminating health related
information in a developing country: a pilot experience. J Pak Med Assoc.
9. Ward K, Hawthorne K. Do patients read health promotion posters in the waiting room? A study in one general
practice. Br J Gen Pract.1994; 44(389):583-585.
10. Smith LF. Views of pregnant women on the involvement of general practitioners in maternity care. Br J
Gen Pract 1996 Feb;46(403):101-104.
32. Referenties
11. Novick G. Women’s experience of prenatal care: an integrative review. J Midwifery Womens Health 2009 May-
Jun;54(3):226-237.
12. Baert M, Jacobs M. Verwachtingen en kennis van vrouwen over zwangerschapsopvolging. Masterproef
huisartsgeneeskunde Leuven; 2012. p. 64.
13. Douglas S, Cervin C, Bower KN. What women expect of family physicians as maternity care providers. Can
Fam Physician 2007;53(5):874-879.
14. Davey MA, Brown S, Bruinsma F. What is it about antenatal continuity of caregiver that matters to women?
Birth 2005 Dec;32(4):262-271.
15. Buekens P. Variations in provision and uptake of antenatal care. Baillieres Clin Obstet Gynaecol
1990;4(1):187-205.
16.Lodewyckx K, Peeters G, Spitz B, Blot S, Temmerman M, Zhang W, et al. Nationale richtlijn prenatale zorg:
een basis voor een klinisch pad voor de opvolging van zwangerschappen. KCE 2004. URL:
www.kenniscentrum.fgov.be.
17. Platform kwaliteitspromotie RIZIV – IMA – KCE – beroepsorganisaties – wetenschappelijke verenigingen;
Prenatale zorg individuele feedback ambulante voorschrijfgegevens huisartsen data 2005. December 2006. URL:
www.riziv.be/care/nl/doctors/promotion-quatlity/feedbacks/feedback-prenatal/pdf/doctor.pdf
18. Royal College of General Practitioners. Report of the RCGP Maternity Care Group. The Role of General
Practice in Maternity Care. Occas Pap R Coll Gen Pract 1995;(72):1-14.
19. Hildingsson I, Rådestad I. Swedish women’s satisfaction with medical and emotional aspects of antenatal
care. J Adv Nurs 2005 Nov;52(3):239-249.
20. Joos E. Toepassing van de Domus Medica aanbeveling over zwangerschapsbegeleiding in de praktijk. Zijn
alle betrokken partijen bereid deze tool te gebruiken? Masterproef huisartsgeneeskunde Gent; 2009. p. 67.
Enquêtes obv bevindingen literatuur.
Bij enquêtes zeker ook zeggen dat we hierbij ruimte hebben gelaten voor vrije tekst om voldoende ruimte te geven voor extra toelichtingen en suggesties.
Exclusiecriteria:
<18jaar of >40jaar
<16 weken zwanger
Hoogrisicozwangerschap
Vrouwen die tijdens de zwangerschap uit het project gestapt zijn
Doorslaggevende factoren
Meest doorslaggevende factor = vertrouwensband
Goed gevoel bij behandelende arts
Organisatorische factoren: bereikbaarheid en beschikbaarheid van huisarts en vroedvrouw
Snel en gemakkelijk bij zorgverlener terecht kunnen
Zelf bewust keuzes kunnen maken
Krijgen van voldoende informatie
Financiële aspect: slechts kleine minderheid
Contactmomenten
Voldoende vragen kunnen stellen
Goed bij vroedvrouw en huisarts
Onvoldoende bij gynaecoloog
Uitleg rond zwangerschap en bevalling
Iedereen tevreden van vroedvrouw
Meerderheid tevreden van huisarts
Minderheid tevreden van gynaecoloog
Beschikbaarheid
Tevreden over wachttijd huisarts en vroedvrouw
Langere wachttijd bij gynaecoloog
Korte afstand naar praktijk huisarts
Snel terecht kunnen bij huisarts
vroedvrouw: een uitgebreide vragenlijst waarbij er voldoende aandacht wordt besteed aan emotionele en praktische zaken
Goede doorstroom van informatie is heikel punt
Behandelende artsen dikwijls niet op hoogte van wat er tijdens vorige consultatie besproken is
Laboresultaten niet doorgegeven
Intake gesprek 2x afgenomen