Powerpoint ter verdediging van masterpaper 'Associatie tussen levensstijl- en omgevingsfactoren en blootstelling aan fijn stof' voor het behalen van de graad master in de geneeskunde.
Studenten: Karen Anthonissen, Marlies Theunis, Dorien Van Drom, Lisa Van Eyck, Laurien Vandepaer
Promotors: Gijs Van Pottelbergh, Katrien De Troeyer
Associatie tussen levensstijl- en omgevingsfactoren en blootstelling aan fijn stof
1. Associatie tussen
levensstijl- en
omgevingsfactoren en
blootstelling aan fijn stof
Confounders en cofactoren met een invloed op relatie tussen
fijn stof en gezondheidsoutcome
Karen Anthonissen, Marlies Theunis, Dorien Van Drom, Lisa Van Eyck, Laurien Vandepaer
Promotors: Katrien De Troeyer, Gijs Van Pottelbergh
4. • “Fijn stof, of particulate matter (PM), is een samenvattende term die
verwijst naar een heterogeen mengsel van microscopische partikels in de
lucht.”
Faculteit geneeskunde, verdediging masterthesis huisartsgeneeskunde4
Fijn stof
Aandeel (%) van de verschillende sectoren in de PM2,5- en PM10-emissie in Vlaanderen (2015)
12. Faculteit geneeskunde, verdediging masterthesis huisartsgeneeskunde12
Exposure: Fijn stof
PM2,5 en PM10
Outcome:
Gezondheidseffecten
Cardiovasculair en respiratoir
Kenmerken
binnenshuis (indoor)
Kenmerken
buitenshuis (outdoor)
Persoonsgebonden en
socio-economische
factoren
Roken
Stap 1: Associatie levensstijl-
en omgevingsfactoren en fijn
stof
Tabaksrook is een belangrijke
indoorbron van fijn stof
Stap 2: Associatie levensstijl-
en omgevingsfactoren en
gezondheidseffecten
Roken heeft respiratoire en
cardiovasculaire gevolgen
Stap 3: Confounders
relatie tussen fijn stof en
gezondheidseffecten
Roken is een
confounder
13. • Roken verhoogt de
indoor concentratie
fijn stof
Faculteit geneeskunde, verdediging masterthesis huisartsgeneeskunde13
Roken en fijn stof
Verschillen in indoor en outdoor PM1-, PM2.5- en PM10- concentraties bij
rokers binnenshuis (huis 7) en bij niet-rokers (huis 5)
(Stranger et al (2009))
14. Faculteit geneeskunde, verdediging masterthesis huisartsgeneeskunde14
Exposure: Fijn stof
PM2,5 en PM10
Outcome:
Gezondheidseffecten
Cardiovasculair en respiratoir
Kenmerken
binnenshuis (indoor)
Kenmerken
buitenshuis (outdoor)
Persoonsgebonden en
socio-economische
factoren
Roken
Stap 1: Associatie levensstijl-
en omgevingsfactoren en fijn
stof
Tabaksrook is een belangrijke
indoorbron van fijn stof
Stap 2: Associatie levensstijl-
en omgevingsfactoren en
gezondheidseffecten
Roken heeft respiratoire en
cardiovasculaire gevolgen
Stap 3: Confounders
relatie tussen fijn stof en
gezondheidseffecten
Roken is een
confounder
15. • myocard infarct (Theo et al. (2006))
• astma (Reha Cengizlier et al. (2006))
• …
Faculteit geneeskunde, verdediging masterthesis huisartsgeneeskunde15
Roken en gezondheidseffecten
16. Faculteit geneeskunde, verdediging masterthesis huisartsgeneeskunde16
Exposure: Fijn stof
PM2,5 en PM10
Outcome:
Gezondheidseffecten
Cardiovasculair en respiratoir
Kenmerken
binnenshuis (indoor)
Kenmerken
buitenshuis (outdoor)
Persoonsgebonden en
socio-economische
factoren
Roken
Stap 1: Associatie levensstijl-
en omgevingsfactoren en fijn
stof
Tabaksrook is een belangrijke
indoorbron van fijn stof
Stap 2: Associatie levensstijl-
en omgevingsfactoren en
gezondheidseffecten
Roken heeft respiratoire en
cardiovasculaire gevolgen
Stap 3: Confounders
relatie tussen fijn stof en
gezondheidseffecten
Roken is een
confounder
17. Vraag Antwoordmogelijkheid
Hebt u minstens 100 sigaretten (ongeveer 5 pakjes)
of een gelijkaardige hoeveelheid tabak gerookt
tijdens uw leven?
Ja
Neen
Hoe vaak bent u binnenshuis (thuis, op uw
werkplaats of op openbare plaatsen zoals cafés,
restaurants…) blootgesteld aan tabaksrook?
Nooit of bijna nooit
Minder dan 1 uur per dag
1 tot 5 uur per dag
Meer dan 5 uur per dag
Faculteit geneeskunde, verdediging masterthesis huisartsgeneeskunde17
Enkele weerhouden vragen
20. Faculteit geneeskunde, verdediging masterthesis huisartsgeneeskunde20
Weerhouden vragen
Vraag Antwoordmogelijkheid
Vervoersmiddelen: frequentie, type voertuig en
nabijheid tot andere voertuigen
Frequency of heavy vehicles near home Never
Seldom
Frequent
Constant
23. Vraag Antwoordmogelijkheid
Does/did this job expose you to vapors, gas, dust
or fumes?
Yes
No
Is there a smoker in the dwelling? No
Yes, but they don’t smoke in the dwelling
Yes, 1 person smokes in dwelling
Yes, 2+ people smoke in dwelling
Proximity to a main traffic road within 100m Yes
No
Heeft u een kachel of open haard in uw huis die u
gedurende het afgelopen jaar één of meerdere
keren hebt gebruikt?
Ja
Neen
Heeft u een tapijt als vloerbedekking in huis? Ja
Neen
Faculteit geneeskunde, verdediging masterthesis huisartsgeneeskunde23
Enkele weerhouden vragen
25. Inclusie vragenlijst
• Roken
• Socio-economische status
• Fysieke inactiviteit
Exclusie vragenlijst
• Groenten en fruit consumptie
Faculteit geneeskunde, verdediging masterthesis huisartsgeneeskunde25
Persoonsgebonden
26. Vraag Antwoordmogelijkheid
Hebt u minstens 100 sigaretten (ongeveer 5 pakjes)
of een gelijkwaardige hoeveelheid tabak gerookt
tijdens uw leven?
Ja
Neen
Hoe vaak bent u binnenshuis (thuis, op uw
werkplaats of op openbare plaatsen zoals cafés,
restaurants …) blootgesteld aan tabaksrook?
Nooit of bijna nooit
Minder dan 1 uur per dag
1 tot 5 uur per dag
Meer dan 5 uur per dag
What’s your monthly income? <535; 535-1099; 1100-1499; 1500-2099; 2100-2599;
2600-3199; 3200-5299; 5300-7599; >7600 euros
During the past month, other than your regular job,
did you participate in any physical activities or
exercises such as running, gymnastics, golf,
gardening or walking for exercise?
Yes
No
Don’t know or not sure
Refused
Faculteit geneeskunde, verdediging masterthesis huisartsgeneeskunde26
Enkele weerhouden vragen
31. “Blijvende nood aan kennis over de invloed van levensstijl- en
omgevingsfactoren om zo de associatie tussen fijn stof blootstelling en
gezondheidseffecten beter te kunnen bestuderen. Op basis van deze kennis
kan men in de toekomst betere beleidsbeslissingen nemen.”
Faculteit geneeskunde, verdediging masterthesis huisartsgeneeskunde31
Conclusie
32. • 1. Kim KH, Kabir E, Kabir S. A review on the human health impact of airborne particulate matter. Environ Int. 2015;74:136-43.
• 2. Martinelli N, Olivieri O, Girelli D. Air particulate matter and cardiovascular disease: a narrative review. Eur J Intern Med. 2013;24(4):295-302.
• 3. Denil J, Depoorter L, Franckx K, Nissan S. De effecten van fijn stof op het cardiovasculair en respiratoir stelsel. Academisch centrum huisartsgeneeskunde: KU Leuven; 2017.
• 4. Belgisch federaal overheidsdienst Jan 2018 https://www.belgium.be/nl/leefmilieu/vervuiling/luchtvervuiling/kwaliteit_en_metingen.
• 5. Vlaamse milieumaatschappij Jan 2018 https://www.vmm.be/.
• 6. Zuurbier M, Hoek G, Oldenwening M, Meliefste K, van den Hazel P, Brunekreef B. Respiratory effects of commuters' exposure to air pollution in traffic. Epidemiology. 2011;22(2):219-27.
• 7. Behrentz DRE, Pankratz DV, Sabin LD, Colome S, Fruin SA. Measuring self-pollution in school buses using a tracer gas technique. Atmos Environ. 2004;38:3735-46.
• 8. Adar SD, Davey M, Sullivan JR, Compher M, Szpiro A, Liu LJ. Predicting airborne particle levels aboard Washington State school buses. Atmos Environ. 2008;42:7590-9.
• 9. Destrict SCAQM. Los Angeles, USA (1989) Januari 2018 http://www.aqmd.gov/.
• 10. Cepeda M, Schoufour J, Freak-Poli R, Koolhaas CM, Dhana K, Bramer WM, et al. Levels of ambient air pollution according to mode of transport: a systematic review. Lancet Public Health. 2017;2(1):23-34.
• 11. Chertok M, Voukelatos A, Sheppeard V, Rissel C. Comparison of air pollution exposure for five commuting modes in Sydney - car, train, bus, bicycle and walking. Health Promotion Journal of Australia. 2004;15(1):5.
• 12. Bui DS, Burgess JA, Matheson MC, Erbas B, Perret J, Morrison S, et al. Ambient wood smoke, traffic pollution and adult asthma prevalence and severity. Respirology. 2013;18(7):1101-7.
• 13. National Industrial Chemical Notification and Assessment Scheme (NICNAS). Priority Existing Chemical Assessment Report No. 21 NICNAS 2 Februari 2018 https://www.nicnas.gov.au/.
• 14. Organization WH. Children's environmental health: environmental risk Maart 2018 http://www.who.int/en/.
• 15. Giles LV, Koehle MS. The health effects of exercising in air pollution. Sports Med. 2014;44(2):223-49.
• 16. Association AL. 10 Tips to Protect Yourself from Unhealthy Air Januari 2018 http://www.lung.org/.
• 17. Brown T, Dassonville C, Derbez M, Ramalho O, Kirchner S, Crump D, et al. Relationships between socioeconomic and lifestyle factors and indoor air quality in French dwellings. Environ Res. 2015;140:385-96.
• 18. World Health Organization European Centre for Environment and Health B. Guidelines for Indoor Air Quality: Selected Pollutants. Maart 2018 http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0009/128169/e94535.pdf.
• 19. Van der Laan G, Pal T, al. E. Sterfte door werk in Nederland: Verkennend onderzoek in het kader van Workers Memorial Day.: Themapublicatie Nederlands Centrum voor Beroepsziekten.
• 20. Blanc PD, Eisner MD, Balmes JR, Trupin L, Yelin EH, Katz PP. Exposure to vapors, gas, dust, or fumes: assessment by a single survey item compared to a detailed exposure battery and a job exposure matrix. Am J Ind Med. 2005;48(2):110-7.
• 21. World Health Organization European Centre for Environment and Health B. Guidelines for Indoor Air Quality: Selected Pollutants. Maart 2018 http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0009/128169/e94535.pdf.
• 22. Stranger M, Potgieter-Vermaak SS, Van Grieken R. Particulate matter and gaseous pollutants in residences in Antwerp, Belgium. Sci Total Environ. 2009;407(3):1182-92.
Faculteit geneeskunde, verdediging masterthesis huisartsgeneeskunde32
Bronnen (1)
33. • 23. Vicendese D, Dharmage SC, Tang ML, Olenko A, Allen KJ, Abramson MJ, et al. Bedroom air quality and vacuuming frequency are associated with repeat child asthma hospital admissions. J Asthma. 2015;52(7):727-31.
• 24. Brugge D, Durant JL, Rioux C. Near-highway pollutants in motor vehicle exhaust: a review of epidemiologic evidence of cardiac and pulmonary health risks. Environ Health. 2007;6:23.
• 25. Yifang Z, William CH, Seongheon K, Si S, Constantinos S. Study of ultrafine particles near a major highway with heavy-duty diesel traffic. Atmospheric Environment. September 2002;Volume 36(27):13.
• 26. Le Moual N, Jacquemin B, Varraso R, Dumas O, Kauffmann F, Nadif R. Environment and asthma in adults. Presse Med. 2013;42 (9):317-33.
• 27. Coelho C, Steers M, Lutzler P, Schriver-Mazzuoli L. Indoor air pollution in old people's homes related to some health problems: a survey study. Indoor Air. 2005;15(4):267-74.
• 28. An R, Xiang X. Ambient fine particulate matter air pollution and leisure-time physical inactivity among US adults. Public Health. 2015;129(12):1637-44.
• 29. Naeher LP, Brauer M, Lipsett M, Zelikoff JT, Simpson CD, Koenig JQ, et al. Woodsmoke health effects: a review. Inhal Toxicol. 2007;19(1):67-106.
• 30. Strak M, Janssen N, Beelen R, Schmitz O, Karssenberg D, Houthuijs D, et al. Associations between lifestyle and air pollution exposure: Potential for confounding in large administrative data cohorts. Environ Res. 2017;156:364-73.
• 31. Teo KK, Ounpuu S, Hawken S, Pandey MR, Valentin V, Hunt D, et al. Tobacco use and risk of myocardial infarction in 52 countries in the INTERHEART study: a case-control study. Lancet. 2006;368(9536):647-58.
• 32. Cengizlier MR, Misirlioglu ED. Evaluation of risk factors in patients diagnosed with bronchial asthma. Allergol Immunopathol (Madr). 2006;34(1):4-9.
• 33. Iribarren C, Friedman GD, Klatsky AL, Eisner MD. Exposure to environmental tobacco smoke: association with personal characteristics and self reported health conditions. J Epidemiol Community Health. 2001;55(10):721-8.
• 34. Baxter LK, Clougherty JE, Laden F, Levy JI. Predictors of concentrations of nitrogen dioxide, fine particulate matter, and particle constituents inside of lower socioeconomic status urban homes. J Expo Sci Environ Epidemiol. 2007;17(5):433-44.
• 35. Rotko T, Koistinen K, Hänninen O, Jantunen M. Sociodemographic descriptors of personal exposure to fine particles (PM2.5) in EXPOLIS Helsinki. J Expo Anal Environ Epidemiol. 2000;10(4):385-93.
• 36. Roberts JD, Voss JD, Knight B. The association of ambient air pollution and physical inactivity in the United States. PLoS One. 2014;9(3):e90143.
• 37. Kurti SP, Kurti AN, Emerson SR, Rosenkranz RR, Smith JR, Harms CA, et al. Household Air Pollution Exposure and Influence of Lifestyle on Respiratory Health and Lung Function in Belizean Adults and Children: A Field Study. Int J Environ Res Public
Health. 2016;13(7).
• 38. Lam WK. Lung cancer in Asian women-the environment and genes. Respirology. 2005;10(4):408-17.
• 39. World Health Organization European Centre for Environment and Health B. Guidelines for Indoor Air Quality: Selected Pollutants. Maart 2018 http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0009/128169/e94535.pdf.
• 40. Le Moual N, Jacquemin B, Varraso R, Dumas O, Kauffmann F, Nadif R. Environment and asthma in adults. Presse Med. 2013;42(9 Pt 2):e317-33.
Faculteit geneeskunde, verdediging masterthesis huisartsgeneeskunde33
Bronnen (2)