pav howest maatschappelijke vaardigheden vakstudie 3

1. Arm-moe
PAV – VS3
Davy Mortier

2. 24/05/2020 Voettekst

3. 34/05/2020 Voettekst
Stellingen door
Geert Stienissen
via Klascement
Discussiespel

4. 44/05/2020 Voettekst
1. Armoede is een mensenrechtenschending
2. Mensen zijn arm door hun eigen schuld, bijvoorbeeld door een verslaving
3. In de klas wordt er te weinig rekening gehouden met de persoonlijke
achtergrond van leerlingen
4. In Vlaanderen is niemand echt arm
5. Een rekening niet betalen maar wel een nieuwe smartphone kopen is
onbegrijpelijk gedrag
Discussiespel 1
Organisatie
De studenten nemen naast elkaar plaats op een denkbeeldige lijn. Als ze akkoord gaan met de stelling,
zetten ze een stap vooruit. Indien niet akkoord, een stap achteruit. Verplicht hen om een keuze te maken.
Stellingen
Formuleer één van de stellingen.
Bespreking
Stel (kritische) bijvragen waarbij deelnemers hun keuze motiveren.
Speel de reacties door naar medestudenten.

5. 54/05/2020 Voettekst
1. Wie werk wil, zal werk vinden en dus nooit arm zijn
2. Armoede is altijd zichtbaar: een onverzorgd gebit of oude kleren verklappen het
3. Op vakantie gaan is een overbodige luxe
4. Arme mensen kunnen overal hulp krijgen, deze hulp niet aanvaarden is dom
5. De overheid heeft als taak om ervoor te zorgen dat armoede wordt uitgeroeid
6. Als je net als je ouders arm wordt, dan ligt dit aan jezelf want je koos net als je ouders het verkeerde pad
Discussiespel 2
Organisatie
De studenten nemen plaats in het midden van het lokaal. Als ze akkoord gaan met de stelling, gaan ze naar
de linkerkant. Indien niet akkoord, naar de rechterkant. Verplicht hen om een keuze te maken.
Stellingen
Formuleer één van de stellingen.
Bespreking
Stel (kritische) bijvragen waarbij deelnemers hun keuze motiveren.
Speel de reacties door naar medestudenten.

6. 64/05/2020 Voettekst
1. Rijke mensen zouden meer belastingen moeten betalen zodat de overheid de
armen kan helpen
2. Als je OCMW-hulp krijgt, dan mag je zeker niet de nieuwste laptop bezitten
3. Armoede maakt ziek en ongezond
4. Een bedelaar een euro geven, is hetzelfde als zijn drankverslaving sponsoren
5. Goede keuzes maken is gemakkelijk, dus armoede is te vermijden
6. Arm zijn in Vlaanderen is erger dan in derdewereldland omdat je hier in een
uitzonderingspositie verkeert
Discussiespel 3
Organisatie
De studenten nemen plaats op een stoel in een cirkel (met twee stoelen extra). Als ze akkoord gaan met de
stelling, gaan ze aan de linkerkant van de moderator zitten. Indien niet akkoord, gaan ze naar de
rechterkant. Verplicht hen om een keuze te maken.
Stellingen
Formuleer één van de stellingen.
Bespreking
Stel (kritische) bijvragen waarbij deelnemers hun keuze motiveren.
Speel de reacties door naar medestudenten.

7. 74/05/2020 Voettekst
https://www.ikbenpola.be/
(lessenpakket beschikbaar)

8. 84/05/2020 Voettekst
Extreme armoede: ‘Op straat’ (2017)
Hoe voelt het om helemaal niets te hebben? Geen huis, geen auto, geen luxe. Wat als je
nog enkel de kleren die je draagt bezit? Kijk en argumenteer. Tv-maker Wannes ging
één maand lang onder Antwerpse daklozen leven. Hij wilde aan den lijve ontdekken hoe
zij de "warme" kerstdagen 's winters doorbrengen. Jij krijgt een blik op het leven en de
emoties die gepaard gaan met het leven als dakloze. Bekijk de videoclip. Wat zie je?
Hoe voelt de documentairemaker zich?
Weblink: https://www.een.be/op-straat/nog-altijd-op-straat

9. 94/05/2020 Voettekst
Gezinsarmoede: ‘Mama, zijn wij arm?’ (2009)
Hoe voelt het om in armoede op te groeien. Akkoord, je slaapt in een warm bed en je krijgt
voldoende eten. Maar toch, voor nieuwe kleren is er geen geld en je eet misschien niet elke dag
een warme maaltijd. Ook voor een sportclub is er geen budget. Bekijk de videoclip. Wat zie je?
Hoe voelen de kinderen in de documentaire zich?
Weblink: https://zembla.vara.nl/dossier/uitzending/mama-zijn-wij-arm (bekijk een zevental
minuten uit de reportage)

10. 104/05/2020 Voettekst
https://www.youtube.com/watch?v=VdAzzZFyqzg&t=1069s (bekijk 24:00-32:00)
Nieuwe Buren, aflevering 1 (2017)
Karen en James kregen een eenvoudig huisje om in te wonen. Ze
kregen ook een budget om het in te richten. Ze gaan op zoek naar
meubelen, toestellen, huisraad … en ondervinden de beperkingen van
het beschikbare budget; iets wat ze niet gewoon zijn. Welke
hindernissen ervaren ze? Waarop willen ze niet toegeven of waarop
moeten ze toegeven? Welke keuzes zou jij maken?

11. 114/05/2020 Voettekst
https://www.youtube.com/watch?v=otBcHnXBCvc
Steenrijk, straatarm 2019
In deze serie – die ook in België bestaat – wisselen rijke en arme
mensen een weekje van woning en van leven. Het weekbudget van
een arm gezin is tientallen, soms honderden keren kleiner dan van
een rijk gezin. Hoe reageren ze op elkaars situatie? Wat maakt de
aanpassingen haalbaar voor één week, maar lastig voor langere
tijd? Welke zaken vind jij overbodig in het rijke leven?

12. 12
Armoedemonitor
4/05/2020 Voettekst
http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/sites/default/files/atoms/files/vlaamse-armoedemonitor-
2017.pdf
Vraag 1: Rondkomen met een loon onder de armoederisicodrempel is een hele klus. Daarom enkele
vragen over dit loon.
a) Hoeveel bedraagt de exacte armoederisicodrempel (het netto beschikbaar inkomen) voor een
alleenstaande en voor een gezin met twee volwassenen en twee kinderen.
-alleenstaande: netto beschikbaar inkomen per maand.
-gezin (2 volw. + 2 kind.): netto beschikbaar inkomen per maand.
a) Hoeveel (in absolute aantal afgerond) Vlamingen die werken zitten toch onder deze
risicoarmoededrempel?
Vraag 2: Met hoeveel daalt of stijgt het aantal gepensioneerden in procenten met een beschikbaar
huishoudinkomen onder de armoederisicodrempel?
Vraag 3: Vergelijk de situatie van huurder en huiseigenaars. Wie heeft de grootste kans op armoede
in procenten? Kan jij hiervoor een logische eigen verklaring formuleren?
opdracht Doorzoek de armoedemonitor om onderstaande informatie te verkrijgen.

13. 13
Kringloop van armoede
4/05/2020 Voettekst
Onderlinge verbanden > belang van inkomen!
https://sensibilisatiearmoede.weebly.com/ (meer uitleg bij dit schema)

14. 14
Armoedeweb
4/05/2020 Voettekst
Concrete voorbeelden en situaties
via het lespakket van Studio Globo.

15. 15
Verklaringsmodel (schuldmodel)
4/05/2020 Voettekst
Maatschappelijke verklaringen > belangrijk van gehele plaatje bekijken!
https://sensibilisatiearmoede.weebly.com/ (meer uitleg bij dit schema)

16. 164/05/2020 Voettekst
1. Ze zijn te lui om te werken en ze verkwisten hun geld maar.
2. Er worden te weinig wetten gemaakt die ten goede komen van de armen.
3. Het zal u maar overkomen, nu ligt ze weer in het ziekenhuis.
4. Als het met de economie beter gaat, komen er vanzelf nieuwe jobs.
5. Mensen die bij ons arm zijn, zijn mensen met een handicap of zieke mensen.
6. Om de gezondheid van de meest kwetsbaren te verbeteren, moeten er maatregelen genomen worden.
7. Er zijn te veel armen door de werkloosheid. Er zijn te veel machines die het werk van mensen doen.
8. De pech blijft sommige mensen achtervolgen: haar tweede baby was heel klein en ziekelijk bij de geboorte.
opdracht Plaats de stellingen bij het juiste verklaringsmodel van armoede.

17. 174/05/2020 Voettekst
http://www.armoede-in-zicht.be/documents/de_vijf_kloven.pdf
Gevoelskloof
- Missen eigenwaarde
- Uitgesloten
- Staan buiten de samenleving
- Willen gelijkwaardigheid: focus op uiterlijkheden
Kenniskloof
- Missen informatie (school, toelagen, uitkeringen …)
- Idem bij sociaal netwerk
Vaardigheidskloof
- Missen vaardigheden om hun leven
efficiënt te organiseren
(opvoedingstechnieken, huishoud-
budget, beleefdheidsvormen …)
- Niet aangeleerd
- Goede voorbeelden ontbreken

18. 184/05/2020 Voettekst
http://www.armoede-in-zicht.be/documents/de_vijf_kloven.pdf
Positieve-krachtenkloof
- Meer positieve krachten
- Dagelijks problemen overwinnen
- Groot solidariteitsgevoel
- Veerbaarheid bij grote tegenslagen
- Rechtuit in taalgebruik: ‘echer’
Structurele kloof
- Worden systematisch uitgesloten
(huisvesting, gezondheidszorg, cultuur,
degelijk onderwijs …)
- Leven ongeveer 7 jaar minder lang.

19. 19
Budgetondersteuning
4/05/2020 Voettekst
•Budgetbegeleiding
•Budgetbeheer
•Schuldbemiddeling
•Collectieve schuldenregeling

20. 20
Link BSO-onderwijs en armoede?
4/05/2020 Voettekst
- Niet zo helder te leggen: wat is oorzaak, wat is gevolg?
- In het jaarboek “armoede en sociale uitsluiting 2009” van de Vlaamse overheid komen
hier ook geen duidelijke tendensen naar voor. Wel duidelijk is het belang van het behalen
van een diploma secundair onderwijs (dus ook BSO en DBSO).
- Demos.be (kenniscentrum dat streeft naar een meer open, inclusieve en democratische
samenleving) doet onderzoek naar kinderen in armoede en stelt onderstaande vast. De
link met armoede is niet helder. Er worden wel linken gelegd naar sociale positie.

21. 214/05/2020 Voettekst
- In het boek “Kinderen in armoede: inspiratie- en doeboek” (J. Billen, 2018),
wijst men op het feit dat een TSO- en BSO-richting duurder zijn.
School bevestigt de sociale opdelingen uit de samenleving.
De levensstijl van de dominante klasse wordt als norm genomen.
We slagen er niet in het maximale uit iedere jongere te halen.
- Via de aanpak “Samen tegen onbetaalde schoolfacturen” probeert men te voorkomen
dat kinderen de dupe worden van financiële moeilijkheden bij hun ouders:
https://www.aanpakschoolfacturen.be/

22. 224/05/2020 Voettekst
Lees de tekst uit Humo (2008) grondig.
1.Verklaar de armoede van het gezin via twee verschillende
verklaringsmodellen van armoede.
2.Illustreer de vier verschillende dimensies van armoede.
3.Hoe herken jij de vijf kloven van armoede in het artikel (de structurele kloof
kwam al deels aan bod via vraag 1)?
https://www.humo.be/humo-dossiers/95906/arm-in-vlaanderen-de-harde-cijfers
opdracht