BÀI 4_PHÁN ĐOÁN.ppt

NHẬP MÔN LOGIC HỌC
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNG
KHOA KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
Bộ môn Lý luận chính trị
Giảng viên biên soạn: Ths. Lê Thị Trường Giang
SĐT: 0357774561
Email: Lethitruonggiang1961@gmail.com
1
Mã môn học: 302003
12/23/2022
302003 - Chương 4: Phán đoán

BÀI 4
PHÁN ĐOÁN
12/23/2022
2

I. KHÁI QUÁT VỀ PHÁN ĐOÁN
II. PHÁN ĐOÁN THUỘC TÍNH ĐƠN
III. PHÁN ĐOÁN PHỨC
12/23/2022
3

1. Định nghĩa
2. Phán đoán và Câu
3. Giá trị chân lý của phán đoán
4. Phân loại phán đoán
KHÁI QUÁT VỀ PHÁN ĐOÁN
12/23/2022
4

HÌNH THỨC CỦA
TƯ DUY
Khẳng
định
Phủ
định
Trạng thái
12/23/2022
5

Phán đoán là một điều khẳng định
hay phủ định, đúng hoặc sai
12/23/2022
6

Ví dụ về phán đoán
1. Hạnh phúc là đấu tranh
2. Nguyễn Trãi không phải tác giả của Bình Ngô
Đại Cáo
3. Quảng cáo là sức mạnh của cạnh tranh
4. Dây cao su dẫn điện
5. Số 1 không là số nguyên tố
6. Anh An là Luật sư
12/23/2022
7

Câu
Chứa phán
đoán
Không chứa
phán đóan
Câu là lớp vỏ ngôn ngữ của phán đoán
12/23/2022
8

1. Đẹp vô cùng tổ quốc ta ơi!
2. Tiền nhiều để làm gì?
3. Em là ai: cô gái hay nàng tiên?
4. Đừng làm việc riêng trong giờ học!
5. Cô kia múc nước bên đàng, sao cô múc
ánh trăng vàng đổ đi?
VÍ DỤ
12/23/2022
9

1. Tôi đang nói dối.
2. Ớt nào là ớt chẳng cay ?
3. Chúng ta có nên hút thuốc lá không?
VÍ DỤ
12/23/2022
10

Xét các ví dụ sau
1. Bông hoa này màu đỏ
2. Câu này sai
3. Tại sao phải học môn này?
4. Tôi biết anh ta giỏi
5. Chúng ta có nên hút chích ma túy không?
12/23/2022
11

Phân loại phán đoán
Phán đoán đơn
Phán đoán đơn
….
Phán đoán phức
12/23/2022
12

1. An là sinh viên
2. Mùa xuân đến và những bông hoa đua
nở
3. Một số kim loại dẫn điện
4. Mọi sinh viên đều thi đậu môn Logic
VÍ DỤ
12/23/2022
13

Phán đoán thuộc tính đơn
1. Định nghĩa
2. Cấu trúc
3. Phân loại
4. Tính chu diên của hạn từ trong phán đoán
5. Quan hệ giữa các phán đoán thuộc tính đơn
12/23/2022
14

Định nghĩa
Là phán đoán đơn Khẳng định hay phủ định một
tính chất nào đó của đối tượng
12/23/2022
15

Ví dụ
2. Rắn là loài bò sát
3. Mọi số chẵn đều chia hết cho 2
4. Một số không kim loại dẫn điện
5. Một số sinh viên không phải là sinh viên
đại học Tôn Đức Thắng
6. Pháp luật là hệ thống xử sự có tính bắt
buộc chung
12/23/2022
16

Chủ từ S
Thuộc từ P
Hệ từ
Lượng từ
Cấu trúc
12/23/2022
17

Chủ từ S
Nêu lên loại đối tượng mà phán đoán nói về
4. Một số kim loại không dẫn điện
5. Một số sinh viên không là sinh viên đại học
Luật TP.HCM
12/23/2022
18

Thuộc từ P
Nêu tính chất mà phán đoán khẳng định hay phủ
định về đối tượng
4. Một số sinh viên không là sinh viên đại
học Luật TP.HCM
12/23/2022
19

Hệ từ
Từ hoặc cấu trúc câu nêu sự khẳng định
hay phủ định tính chất hay MQH của phán
đoán
4. Một số sinh viên không là sinh viên đại
học Luật TP.HCM
12/23/2022
20

Lượng từ
Từ hoặc cấu trúc câu nêu lên đặc trưng về lượng
của phán đoán.
4. Một số sinh viên không phải là sinh viên đại
học Luật TP.HCM
12/23/2022
21

Tính chất P
Khẳng định hay phủ định
toàn bộ đối tượng trong S
thì lượng từ “với mọi”
Khẳng định hay phủ
định một số đối tượng
trong S thì lượng từ “tồn
tại”
LƯU Ý
12/23/2022
22

Pháp luật là hệ thống xử sự có
tính bắt buộc chung
Một số sinh viên không là sv ĐH Tôn Đức
Thắng
Lượng
từ
Chủ
từ
Hệ từ Thuộc từ
12/23/2022
23

Về
chất
Về
lượng
Khẳng
định
Phủ
định
Toàn thể
Bộ phận
KĐ toàn thể
PĐ bộ phận
KĐ bộ phận
PĐ toàn thể
12/23/2022
24

Bài tập
1. Cá sống dưới nước.
2. Một số sinh viên tốt nghiệp ngành luật.
3. Người Việt Nam không thích chiến tranh
4. Tuyệt đại đa số các quốc gia ở Đông Nam Á
đều giáp biển.
5. Không phải sinh viên nào cũng giỏi tiếng Anh.
6. Sống và làm việc theo pháp luật là nghĩa vụ
của mọi người
12/23/2022
25

Một số sinh viên học ngành Kế Toán
s P
K
• S=Sinh viên
• P= người học
ngành Kế toán
• K= Sinh viên
học ngành Kế
toán
12/23/2022
26

Cho x ∊ S/P. Hỏi x ∊ K ?
Đủ thông tin trả lời S/P +
Không đủ thông tin trả lời S/P -
Tính chu diên của S và P
12/23/2022
27

Khẳng định toàn thể
P
S
Mọi S là P
A, SaP
Mọi sinh viên ĐH
TĐT đều học logic
12/23/2022
28

Khẳng định toàn thể*
S,P
Mọi S là P
A, SaP
Mọi số chẵn đều
chia hết cho 2
12/23/2022
29

Khẳng định bộ phận
Có S là
I, SiP
Có sinh viên là
đoàn viên
s P
12/23/2022
30

Khẳng định bộ phận*
Có S là P
I, SiP
Một số người là
sinh viên
S
P
12/23/2022
31

Phủ định toàn thể
s P
Mọi S không là P
E, SeP
Mọi sinh viên
không là luật sư
12/23/2022
32

Phủ định bộ phận
s P
Có S không là P
O, SoP
Có loài chim không
biết bay
12/23/2022
33

Phủ định bộ phận*
s
P
Có S không là P
O, SoP
Có người không là
sinh viên
12/23/2022
34

Hạn từ
A E I O
CHỦ TỪ S
+ + - -
THUỘC TỪ P
- + - +
Loại phán
đoán
12/23/2022
35

1. Một số người rất thích trái cây
2. Nam là sinh viên
3. Đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý
cùng thực hiện một tội phạm
4. Mọi sinh viên đều không tham gia NCKH
5. Tuyệt đại đa số mọi người đều thích đi du lịch
6. Mọi người không thích cô đơn
Xác định thành phần và tính chu diên
của hạn từ trong phán đoán
12/23/2022
36

Hình vuông logic
A E
O
I
Đối lập trên
Đối lập dưới
Phụ
thuộc
Phụ
thuộc
12/23/2022
37

Phán đoán phức
1. Định nghĩa
2. Phân loại
3. Quy luật và mâu thuẫn logic
4. Phương pháp xác định quy luật logic
5. Biến đổi tương đương
12/23/2022
39

Định nghĩa
Phán đoán
phức
Phán
đoán 1
Phán
đoán 2
Phán
đoán 3
Phán
đoán n
12/23/2022
40

Ví dụ
Nếu là chim tôi sẽ là loài bồ câu trắng
Người nào vô ý làm chết người thì bị phạt tù từ
6 tháng đến 5 năm
Sinh viên có thể học tiếng Anh hoặc học tiếng
Pháp
12/23/2022
41

Phán đoán hội
Là phán đoán được tạo thành bằng cách liên kết hai
hay nhiều phán đoán bất kỳ bằng phép hội.
Liên từ: dấu phẩy, và, đồng thời, song, vẫn, còn,
nhưng, mà, và
•Kí hiệu: A&B
12/23/2022
42

Phán đoán hội
A & B
Đ Đ Đ
Đ S S
S S Đ
S S S
12/23/2022
43

Nam đọc báo còn Ngọc xem tivi
Mai vừa vui vừa bất ngờ
Công nhân khi về hưu, bệnh tật hoặc mất sức lao
động thì được hưởng BHXH
Nhà nước nghiêm cấm và trừng trị mọi hành
động phản quốc
Ví dụ
12/23/2022
44

Phán đoán tuyển
Là phán đoán được tạo thành từ các phán đoán bất
kỳ và liên kết với nhau bằng phép tuyển
Liên từ: hay là, hoặc là
Bao gồm:
•Tuyển nghiêm ngặt: A v B
•Tuyển không nghiêm ngặt: A v B
12/23/2022
45

Phán đoán tuyển không nghiêm ngặt
A v B
Đ Đ Đ
Đ Đ S
S Đ Đ
S S S
12/23/2022
46

Phán đoán tuyển không nghiêm ngặt
•Cần bảo hành xe sau 2 tháng hoặc/và khi đã đi
2000km
12/23/2022
47

Phán đoán tuyển nghiêm ngặt
A v B
Đ S Đ
Đ Đ S
S Đ Đ
S S S
12/23/2022
48

Phán đoán tuyển nghiêm ngặt
• Hôm nay là thứ bảy hoặc chủ nhật
• Cây hoa sống hoặc đã chết
12/23/2022
49

Phán đoán kéo theo
Là phán đoán được tạo thành từ các phán đoán đơn
và liên kết với nhau bằng phép kéo theo.
•Liên thì: Nếu…thì, vậy,…, thì…, nên, suy ra…
•Dạng: A ⊃ B
12/23/2022
50

Phán đoán Kéo theo
• Nếu trời mưa thì đường ướt
• Một dân tộc đoàn kết thì có thể vượt qua mọi
khó khăn
12/23/2022
51

Phán đoán kéo theo
A ⊃ B
Đ Đ Đ
Đ S S
S Đ Đ
S Đ S
12/23/2022
52

Là phán đoán được tạo thành từ các phán đoán đơn
và liên kết với nhau bằng phép tương đương.
•Biểu thị: Tương đương, điều kiện cần và đủ,…
•Dạng: A ≡ B
Phán đoán tương đương
12/23/2022
53

• Tứ giác ABCD là hình chữ nhật khi và chỉ khi
tứ giác ABCD là hình bình hành có hai đường
chéo bằng nhau
12/23/2022
54

A ≡ B
Đ Đ Đ
Đ Đ S
S Đ Đ
S Đ S
12/23/2022
55

Phán đoán phủ định
Phán đoán phủ định khác với các phán đoán phức
khác, nó được tạo thành từ một phán đoán và một
phép toán phủ định.
Ký hiệu: , ~
12/23/2022
56

Phán đoán phủ định
• Số 9 không phải là số chẵn
• Nam không phạm tội
12/23/2022
57

1. Có tự do thì có hạnh phúc
2. An 20 hay 21 tuổi
3. Nếu Nam học bài sẽ thi đậu. Nam thi đậu, vậy Nam
đã học bài.
4. Triết học, pháp luật có tính giai cấp.
Xác định thành phần của phán đoán phức
12/23/2022
58

Chắc chắn rằng cả Nam và Minh đều không đi
học, bởi hoặc Nam hoặc Minh đi học thì nhóm
của họ đã được tranh luận. Thế nhưng thực tế
nhóm của họ không được tranh luận.
Xác định công thức logic của phán đoán
12/23/2022
59

Quy luật logic
Là phán đoán đúng trong mọi trường hợp.
VD: Trời mưa hoặc trời không mưa
A v ¬A
12/23/2022
60

Mâu thuẫn logic
Là phán đoán sai trong mọi trường hợp.
VD: Trời mưa và trời không mưa
A & ¬A
12/23/2022
61

Lập bảng chân trị
12/23/2022
62

SỐ LƯỢNG TRƯỜNG HỢP
1 Đ S
2 Đ S Đ S
3 Đ S Đ S Đ S Đ S
Gán giá trị theo quy tắc chia đôi
12/23/2022
63

Tính giá trị
•Trong ngoặc đơn trước ngoài ngoặc sau
•Thứ tự ưu tiên: ¬, &, V,⊃,≡
•Cùng dấu làm từ trái sang phải
12/23/2022
64

((p  r ) & q)  ((r  p)  (r  q))
3 biến
((p   r) & q)  ((r  p)  (r  q))
Kẻ bảng
có 2n dòng
12/23/2022
65

((p   r) & q)  ((r  p)  (r  q))
Đ Đ Đ Đ Đ Đ Đ
Đ Đ S Đ Đ Đ S
Đ S Đ S Đ S Đ
Đ S S S Đ S S
S Đ Đ Đ S Đ Đ
S Đ S Đ S Đ S
S S Đ S S S Đ
S S S S S S S
12/23/2022
66

((p   r) & q)  ((r  p)  (r  q))
Đ S Đ Đ Đ Đ Đ Đ
Đ S Đ S Đ Đ Đ S
Đ Đ S Đ S Đ S Đ
Đ Đ S S S Đ S S
S S Đ Đ Đ S Đ Đ
S S Đ S Đ S Đ S
S Đ S Đ S S S Đ
S Đ S S S S S S
12/23/2022
67

((p   r) & q)  ((r  p)  (r  q))
Đ S S Đ Đ Đ Đ Đ Đ Đ Đ
Đ S S Đ S Đ Đ Đ Đ S S
Đ Đ Đ S Đ S Đ Đ S Đ Đ
Đ Đ Đ S S S Đ Đ S Đ S
S Đ S Đ Đ Đ S S Đ Đ Đ
S Đ S Đ S Đ S S Đ S S
S Đ Đ S Đ S Đ S S Đ Đ
S Đ S S S Đ S S Đ S
12/23/2022
68

((p   r) & q)  ((r  p)  (r  q))
Đ S S Đ S Đ Đ Đ Đ Đ Đ Đ Đ
Đ S S Đ S S Đ Đ Đ Đ Đ S S
Đ Đ Đ S Đ Đ S Đ Đ Đ S Đ Đ
Đ Đ Đ S S S S Đ Đ Đ S Đ S
S Đ S Đ Đ Đ Đ S S Đ Đ Đ Đ
S Đ S Đ S S Đ S S S Đ S S
S Đ Đ S Đ Đ S Đ S Đ S Đ Đ
S Đ S S S S Đ S Đ S Đ S
12/23/2022
69

((p   r) & q)  ((r  p)  (r  q))
Đ S S Đ S Đ Đ Đ Đ Đ Đ Đ Đ Đ
Đ S S Đ S S Đ Đ Đ Đ Đ Đ S S
Đ Đ Đ S Đ Đ Đ S Đ Đ Đ S Đ Đ
Đ Đ Đ S S S Đ S Đ Đ Đ S Đ S
S Đ S Đ Đ Đ Đ Đ S S Đ Đ Đ Đ
S Đ S Đ S S Đ Đ S S S Đ S S
S Đ Đ S Đ Đ Đ S Đ S Đ S Đ Đ
S Đ S S S Đ S Đ S Đ S Đ S
12/23/2022
70

Chàng trai nói với cô gái:
- Nếu lấy anh em sẽ không khổ
Cô gái hỏi lại chàng trai:
- Ý anh là nếu không lấy anh em sẽ khổ phải
không?
Cô gái hiểu đúng ý chàng trai hay không?
12/23/2022
71

72
ĐẶT:
Em lấy anh: P
Em sẽ không khổ : Q
Em không lấy anh: ¬ P
Em sẽ khổ: ¬ Q
12/23/2022

73
Nếu lấy anh thì em sẽ không khổ
Nếu không lấy anh thì khổ
(p⊃ q) ≡ (¬ q⊃¬p)
12/23/2022

A & B
Đ Đ Đ
Đ S S
S S Đ
S S S
A v B
Đ Đ Đ
Đ Đ S
S Đ Đ
S S S
A ⊃ B
Đ Đ Đ
Đ S S
S Đ Đ
S Đ S
A ≡ B
Đ Đ Đ
Đ S S
S S Đ
S Đ S
12/23/2022
74

75
12/23/2022

Bảng chân trị
ƯU ĐIỂM NHƯỢC ĐIỂM
Đơn giản
Có thể làm/ áp dụng
cho mọi công thức
Dễ nhầm lẫn
Tốn thời gian
(4,8,16…1024…)
12/23/2022
76

77
12/23/2022

Ý tưởng của lập bảng ngữ nghĩa
Bảng chân trị của công thức A
Có dòng sai  A không là quy luật logic
Không có dòng sai  A là quy luật logic
Lập bảng  phát hiện dòng sai
Đi tìm dòng sai mà không cần bảng chân trị?
12/23/2022
78

Lập bảng ngữ nghĩa
Bảng ngữ nghĩa hay bảng chân lý rút gọn là
phương pháp xác định xem công thức nào đó có
phải là quy luật logic hay không bằng cách tìm xem
trong bảng chân lý có dòng sai hay không. Nếu
không có dòng sai nào thì công thức đã cho là quy
luật logic.
12/23/2022
79

((p  q) & p)  q
F
Ta xét công thức sau:
((p  q) & p)  q
12/23/2022
80

Các bước để lập bảng ngữ nghĩa
1. Kẻ bảng gồm 2 dòng, ghi công thức vào dòng 1
2. Ghi S vào dòng 2, ở ngay phép toán chính
3. Căn cứ vào giá trị đã có, xác định các giá trị còn lại
4. Nếu gặp MÂU THUẪN  KHÔNG CÓ DÒNG SAI
5. Nếu không gặp MÂU THUẪN  CÓ DÒNG SAI
12/23/2022
81

((p  q) & p)  q
T F F
((p  q) & p)  q
T T T F F
12/23/2022
82

Ta xét xem các cột trong giá trị có mâu thuẫn hay
không, nếu có nghịch lý thì ta có thể kết luận giả định
ban đầu của ta công thức đã cho công thức không phải
là quy luật logic là một giả định sai lầm, vậy công thức
đã cho là quy luật logic.
((p  q) & p)  q
T T F T T F F
12/23/2022
83

Xác định công thức sau có phải quy luật logic
hay không
1. p  (q  ¬p)
2. ((p v q)  r))  ((¬p & q)  ¬r)
3. ((p v q) & (p  r))  ((q r)  r)
4. (p  q)  (¬p & q)
5. ((p & ¬q) v r)  ((p v ¬r) q)
12/23/2022
84

Bài tập
Nếu có tiền thì mua laptop. Minh có tiền, vậy
Minh mua laptop.
Suy luận sau có đúng không?
12/23/2022
85

86
Bài tập
Ông chủ nói: “Nếu anh không làm việc này
hoặc làm không tốt sẽ bị đuổi việc.”
Anh đã làm tốt việc này, vì vậy anh ấy nghĩ
anh ấy sẽ không bị đuổi việc
Hỏi anh ta suy luận đúng hay sai?
12/23/2022

Phán đoán đẳng trị
1. A = A
2. (A & B) = A  B
3. (A  B) = A & B
4. A  B = A  B
5. A  B = B  A
6. (A  B) = A & B
7. (A  B)  C =  C  (A & B)
8. (A & B)  C =  C  (A  B)
12/23/2022
87

Ví dụ
A = A
Không phải tôi không muốn đi chơi với
em
Tương đương với
Tôi muốn đi chơi với em
12/23/2022
88

Ví dụ
(A & B) = A  B
Không phải An vừa biết tiếng Anh hay vừa biết tiếng
Pháp đâu.
Tương đương với:
Hoặc An không biết tiếng Anh, hoặc An không biết
tiếng Pháp.
12/23/2022
89

BÀI HỌC KẾT THÚC
90
12/23/2022

BÀI 4_PHÁN ĐOÁN.ppt

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (6)

BÀI 4_PHÁN ĐOÁN.ppt