Langer werken staat vandaag hoog op de regeringsagenda. Dit betekent echter ook werk maken van werkbaar werk. Wat kunnen werknemers én werkgevers doen om dit te realiseren? Een kleine bijdrage met tips/aanbevelingen langs werkgevers én werknemerszijde. Eerder dan het of/of verhaal dat hedentendage tentoongespreid wordt in de media en in de Belgische praktijk (cf. stakingen alom, polarisering werkgevers- en werknemersstandpunten) zal eerder een én -én denken nodig zijn om uit de impasse te geraken. Mijns bescheiden inzicht...

1. Voor mens en organisatie
itineris bvba
Houtestraat 9
3990 PEER
Tel.: 0474/97 51 62
Alias: leefbaar werk en werkbaar leven…
31/05/2016
Carine Drijkoningen
Workshop werkbaar werk
en leefbaar leven

2. © 2015 Carine Drijkoningen
Overzicht
1. Langer leven, langer werken?
2. 2de, 3de of 4de carrière: kwaliteitsvol zoeken
naar werk
3. Waar houden werkgevers best rekening mee?
4. Veranderende beeldvorming
 Over werk
 Over 55+

3. Voor mens en organisatie
itineris bvba
Houtestraat 9
3990 PEER
Tel.: 0474/97 51 62
Langer leven, langer
werken?

4. Onze levensverwachting stijgt elke vier jaar
met één jaar
In 2015
jongens +/- 80 jaar
meisjes +/- 85 jaar

5. © 2015 Carine Drijkoningen
Vooruitziende 20’ers…
Zouden nu minstens 111 euro per maand
opzij moeten leggen voor de jaren die ze na
hun 80ste
in een rusthuis moeten doorbrengen
(Coppens, 2006)

6. Van bevolkingspiramide naar bevolkingsei… en omgekeerde
piramide

7. © 2015 Carine Drijkoningen
Cijfers NIS, bevolking
België
2010 2020 2030 2050
60-64 j. 649030 722633 695854 658309
65 en 65+ 1.854864 2.205198 2.647133 2.899324

8. 1950 2015
Intrede op arbeidsmarkt +/- 16 +/- 21(-5)
Wettelijke pensioenleeft. 65 65
Feitelijke pensioenleeftijd 64 59 (- 5)
Levensverwachting 68 79 (+11 )
Duur vd loopbaan 48 38 (- 10)
Pensioenjaren/werkjaren
Actieve jaren/inactieve
4/48
48/20
20/38
38/41

9. © 2015 Carine Drijkoningen
 We leven langer
 We leven langer gezond
 Van 3de
naar 4de
en zelfs 5de
leeftijd (groot
aandeel hoogbejaarden)
 We werken langer niet dan wel…
Conclusie

10. Voor mens en organisatie
itineris bvba
Houtestraat 9
3990 PEER
Tel.: 0474/97 51 62
Kwaliteitsvol zoeken naar werk…
2. 3de
en 4de
leeftijd, nu
ook 3de
of 4de
carrière?

11. © 2015 Carine Drijkoningen
Oefening 1
 De organisatie waarvoor je nu werkt wordt
opgedoekt.
 Uitgangspunt = je bent nog gezond en je kiest
bewust voor een 2de
, 3de
of 4de
carrière
 Vertel per 2 aan mekaar hoe deze er (idealiter)
uitziet
 Maak samen een top 3 van criteria die je
meeneemt bij je keuze (in volgorde van
belangrijkheid)

12. © 2015 Carine Drijkoningen
Oefening 2
 Je kiest een nieuwe gesprekspartner
 Vertel opnieuw je jobverhaal
 Je gesprekspartner gaat op zoek naar
kwaliteiten en talenten die hierin aan bod
komen

13. © 2015 Carine Drijkoningen
Oefening 3: Zelfreflectie
In hoeverre komen deze kwaliteiten en talenten aan bod
in je huidige job?
Bron: Luc Dewulf, Ik kies voor mijn talent

14. © 2015 Carine Drijkoningen
Wat weerhoud je om actie te
ondernemen?
Veel mensen blijven in hun (dis)comfortzone…
14

15. © 2015 Carine Drijkoningen
Enkele ‘locking-in’
factoren
 Het werk als ‘gouden kooi’
 Adaptatie: gewenning
 Specifieke kennis die niet verzilverd kan worden
in een andere organisatie
 Woonplaats en netwerk in functie van de
job/werkplek
 Verloning
 Zelfbeeld: ‘belemmerende leeftijd’, geen zicht
meer op talenten, denken niets anders te kunnen,
…

17. © 2015 Carine Drijkoningen
Conclusies
 Het heft in eigen handen nemen: belang van zelfsturing
 Veel medewerkers doen pas curatief aan ‘balansdenken’ en
blijven lange tijd in hun comfortzone, ook als deze veel
discomfort met zich meebrengt
 Bewustzijn van eigen talenten en kwaliteiten
 Bewustzijn van locking-in-effecten
 Overheid stimuleert reflectie d.m.v. loopbaancheques
VDAB, voor zowel werknemers als zelfstandigen

18. Voor mens en organisatie
itineris bvba
Houtestraat 9
3990 PEER
Tel.: 0474/97 51 62
Wat kan de werkgever doen?
Enkel een opdracht als
werknemer?

19. © 2015 Carine Drijkoningen
1. Stimuleer interne
mobiliteit
 Bv. Janssen Pharmaceutica: interne
loopbaancel; stad Genk: goestingprojecct
 Bv. Stad Lommel
Én creëer hierbij een gevoel van
eigenaarschap (zelfsturing)

20. © 2015 Carine Drijkoningen
2. Denk out of the box
 Gedeeld werkgeverschap
 Vormen van detachering naar andere
organisaties
 Vormen van onderaanneming
= mobiliteit met zekerheidsbescherming
 Stimuleer medewerkers om
loopbaanbegeleiding te volgen en het
aandeel van de werknemer betalen als
werkgever

21. © 2015 Carine Drijkoningen
3. Zet in op blijvende
inzetbaarheid
 Trainingsinspanningen verhogen welzijn
en weerbaarheid
 Onderzoek Univ. Maastricht: significant
positief effect (8 maanden langer werken)
bij het aanbieden van
trainingsmogelijkheden aan medewerkers
op verwachte pensioenleeftijd (positieve
wederkerigheid)

22. © 2015 Carine Drijkoningen
4. Benut geacccumuleerde
kennis
 Geaccumuleerde kennis blijft toenemen
tot 60 jaar
 Benut deze als bv. mentor, storyteller, …
 Cf. stad Bilzen: “ons collectief geweten”
 Cf. Philips: gepensioneerden zetten zich
nog in als mentor
 Cf. lerende netwerken

23. © 2015 Carine Drijkoningen
5. Kom los van oude
beelden
 De 60-jarige van nu is niet die van 30 jaar
geleden – Waarom actieve senioren enkel
actief laten zijn buiten de arbeidsmarkt?
 Enkele voorbeelden uit het leven
gegrepen…
 Adviesraden: op zoek naar zinvolheid
 60-jarige ploegbaas
 62-jarige medewerker die best nog wel wat
langer wil…
 Mijn eigen 69-jarige moeder…
 Prof. Martens…

24. © 2015 Carine Drijkoningen
'Wanneer ik stop? Als ze me tussen vier
planken buitendragen'

25. © 2015 Carine Drijkoningen

26. © 2015 Carine Drijkoningen

27. © 2015 Carine Drijkoningen

28. © 2015 Carine Drijkoningen
Primeur: Ambtenaren in Genk mogen
doorwerken na 65
dinsdag 08 januari 2013 om 05u49
Genk is de eerste gemeente die
ambtenaren die dit wensen na 65 laat
doorwerken. De stad wachtte niet op een
regeling van bovenaf die dat mogelijk
maakt, maar nam zelf initiatief.

29. © 2015 Carine Drijkoningen
06/07/'09 Van alle werkenden tussen de 60 en 65 jaar in
Nederland wil bijna driekwart (73 procent) ook na hun 65e
blijven werken. Een derde van die groep wil zelfs tot na zijn
zeventigste doorwerken. Dat blijkt uit een peiling onder
tweehonderd zestigplussers in opdracht van de
Nederlandse sectorvereniging VPO, de Vereniging van
Payroll Ondernemingen.

30. © 2015 Carine Drijkoningen
De plus en plus de
travailleurs de plus de
65 ans
lundi 03 septembre 2012 à 07h09
En dix ans de temps, le nombre de
personnes qui continuent à travailler après
65 ans a fortement augmenté (+70%) en
Belgique, ressort-il de chiffres du SPF
Economie, publiés lundi par De Standaard

31. © 2015 Carine Drijkoningen
Onderzoek Maastricht
2011-2014
Werkgeversoordeel over competenties van
55+ t.o.v. 35-44j
_ Omgaan met verandering
_ Omgang met collega’s
_ Commerciële vaardigheden
_ Flexibiliteit
+ kennis
+ verantwoordelijkheidszin
+ leidinggeven
+ planning van het werk
+ professionaliteit, zelfstandigheid en nauwkeurigheid

32. © 2015 Carine Drijkoningen
Kom los van oude
beelden
 Voer geen ontziebeleid, maar zet oudere
medewerkers in op hun kwaliteiten, laat
hen blijvend meerwaarde leveren
 Van ontziebeleid naar investeringsbeleid

33. © 2015 Carine Drijkoningen
6. Van
competentiedenken naar
talentdenken Van gapdenken naar ‘alles wat je aandacht geeft groeit’
 Mensen inzetten op wat ze goed kunnen én graag doen in
functie van de organisatiedoelstellingen
 Is ook: zelfreflectie en feedbackcultuur!!
(talenten worden zichtbaar in interactie)
zodat medewerkers zelfrealisatie kunnen vinden in het werk
i.p.v. enkel daarbuiten
 ook voor laaggeschoolden
 voor alle leeftijden

34. © 2015 Carine Drijkoningen
7. Ga in dialoog met
medewerkers
 Bespreek in welke mate zij zichzelf kunnen
realiseren binnen de organisatie en haar
doelstellingen
 “Hoe kunnen ze zich zinvol blijven inzetten tot
aan hun pensioen?”
 Zoek desgevallend naar transities naar andere
organisaties
 Bespreek loopbaanaspiraties – voer
loopbaangesprekken – pas “traditionele”
functioneringsgesprekken aan

35. © 2015 Carine Drijkoningen
8. Stop met creatie van
‘slapende vermogens’
 Arbeidersniveau: splitsing denken en doen
 Cf. Henk Coppens CEO Philips
 Slapende vermogens pas ‘wakker schudden’ na 55… een
onbegonnen zaak – veel eerder mee beginnen –
leeftijdsbewust personeelsbeleid is van alle leeftijden!
 Creëer betrokkenheid
 Zorg ervoor dat medewerkers inzicht hebben: WHY (Simon
Sinek)
 Benut competenties en talenten
 Geef verantwoordelijkheden
 Delegeer – geef vertrouwen – laat los – wees je bewust van
aangeleerde hulpeloosheid

36. Voor mens en organisatie
itineris bvba
Houtestraat 9
3990 PEER
Tel.: 0474/97 51 62
Over werk en over werkenden…
Veranderende
beeldvorming

37. © 2015 Carine Drijkoningen
Over werk…
 Loopbaan nu nog vaak gezien als carrière
ofschoon innovatieve organisaties veelal
vlakker gestructureerd zijn
 Van lineaire naar grillige loopbanen
 Kloof tussen have’s en have not’s (Cf. Mc
Donalds, jaarloon vs dagloon)
 Van onwrikbare loopbaan naar
transitionele loopbaan

38. © 2015 Carine Drijkoningen
Over 55+ers
 Actiever dan ooit
 Gezonder dan ooit
 Jonger dan ooit
 Zelfbewuster dan ooit?

39. Betaalde bezigheden
39
Onbetaalde bezigheden
gestructureerdniet
gestructureerd

40. © 2015 Carine Drijkoningen