1. 1-15 lipiec 2021 • nr 13 (2140) • GAZETA GÓRNICZA • cena 1,85 zł (w tym 8 proc.VAT)
Czy rząd zapomniał o firmach
zaplecza górniczego?
Czytaj s.2
Rada Krajowa ZZG w Polsce 2 lipca zaapelo-
wała do rządu o pilne rozpoczęcie prac nad
wypracowaniem systemu wsparcia i zawarcie
porozumienia z sektorem zaplecza górniczego.
Protest w JSW
Czytaj s.3
Pikiety w Jastrzębiu,Mikołowie i w Katowicach
zorganizowały 1 lipca reprezentatywne związki
zawodowe w Jastrzębskiej Spółce Węglowej.
Festyn rodzinny w Zielonej
Czytaj s. 10
Porozumienie płacowe w
Bogdance
Czytaj s.5
- Myślę, że jest dobry odbiór przez pracowni-
ków odnośnie podpisanego porozumienia pła-
cowego – mówi „Górnikowi” Grzegorz Jadwi-
żuk – przewodniczący ZZG w Polsce w LW
Bogdanka.
Całe rodziny pracowników Weglokoks Kraj,
mieszkańcy okolic i turyści wzięli udział w fe-
stynie rodzinnym z okazji dnia dziecka.
ISSN 0017-226X
Ukazuje się od 1897 roku
www.gornik.zzg.org.pl www.facebook.com/dwutygodnikgornik
Powstanie węglowy gigant?
Rząd chce połączyć Polską Grupę Górniczą, Tauron Wydobycie i Węglokoks
Kraj w jedną spółkę. W pierwszym etapie Skarb Państwa zamierza przejąć
100 proc. akcji tych spółek. Związki zawodowe nie godzą się na ich połączenie
w jeden podmiot.
Czytaj s.4
2. 2
strona
„Górnik”- Dwutygodnik Zwiazku Zawodowego Górników w Polsce
Redaktor naczelny: Jarosław Bolek. Rada Programowa: Marek Gaik, Leszek Piotrowski, Arkadiusz Siekaniec, Wojciech Skowron, Krzysztof Wojciechowski
Adres wydawcy: Jarbol Media, ul. Jana III Sobieskiego 376, 42-580 Wojkowice, tel. 507 871 129; kontakt: Rada Krajowa ZZG w Polsce, Plac Grunwaldzki 8-10,
40-950 Katowice, tel.: 32 255 36 63, kom. 507 871 129; fax: 32 255 16 46; https://gornik.zzg.org.pl; jarbol@gazeta.pl
Wydawca: JARBOL MEDIA. Druk: Polskapresse Sp. z o.o. Oddział Poligrafia
Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, zastrzega sobie prawo do adiustacji i skracania tekstów oraz nie odpowiada za treść ogłoszeń reklamowych.
PG Silesia bez osłon socjalnych ?
Podczas negocjacji dotyczących kształtu umowy
społecznej strona związkowa zabiegała o to, żeby
ze wsparcia i pakietów osłonowych mogli skorzy-
stać również górnicy z prywatnej kopalni Silesia
w Czechowicach-Dziedzicach. Wiceminister ak-
tywów państwowych Artur Soboń odpowiada na
poselską interpelację, z której wynika, że z takiej
pomocy nie będzie mogła skorzystać prywatna
kopalnia węgla kamiennego – PG Silesia. „W
związku z niekorzystną sytuacją rynkową oraz
zaostrzającą się polityką Komisji Europejskiej
wobec węgla, wypracowaliśmy i podpisaliśmy w
dniu 28 maja 2021 r. ze stroną społeczną Umowę
społeczną dotyczącą transformacji sektora górnic-
twa węgla kamiennego oraz wybranych procesów
transformacji woj. śląskiego. Celem planowanych
w Umowie społecznej mechanizmów wsparcia pu-
blicznego będzie zapewnienie stabilności na ślą-
skim rynku pracy. W toku negocjacji ustalono, że
system dotyczył będzie wyłącznie spółek kontro-
lowanych bezpośrednio lub pośrednio przez Skarb
Państwa w dniu podpisania Umowy Społecznej”
– napisał Soboń.
Urlopy górnicze i jednorazowa odprawa
Ponad 1,8 tys. pracowników Jastrzębskiej Spółki
Węglowej (JSW) wyraziło chęć skorzystania z
osłon socjalnych po przekazaniu do Spółki Re-
strukturyzacji Kopalń (SRK) wyodrębnionej czę-
ści kopalni Jastrzębie-Bzie; trwa weryfikacja ich
wniosków - wynika z informacji Ministerstwa
Aktywów Państwowych. Z informacji MAP wy-
nika, że wnioski dotyczące skorzystania z osłon
złożyło w sumie 1804 pracowników JSW, z któ-
rych 1367 chciałoby przejść na urlopy górnicze, a
437 - otrzymać jednorazową odprawę pieniężną.
Obecnie trwa w spółce weryfikacja złożonych
wniosków.
Koncesja niemożliwa
Nowelizacja ustawy z dnia 24 czerwca 2021 r. o
zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o śro-
dowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w
ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływa-
nia na środowisko została podpisana przez Prezy-
denta RP. Zakłada ona, że jednorazowe przedłu-
żenie koncesji bez konieczności uzyskania decyzji
środowiskowej nie będzie możliwe w przypadku
węglowodorów, węgla i siarki, została podpisa-
na przez prezydenta - poinformowała Kancela-
ria Prezydenta RP. Nowe przepisy to odejście od
warunkowego wyłączenia obowiązku uzyskania
decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla
jednorazowego wydłużenia terminu obowiązywa-
nia koncesji na wydobycie węgla kamiennego, wę-
gla brunatnego oraz siarki rodzimej wydobywanej
metodą otworową. Przypomnijmy, że te zmiany
pochodzą z 2018 r., kiedy w wyniku przeciągają-
cych się w nieskończoność procedur kopalniom
zagrażało przerwanie ciągłości wydobycia. Mini-
sterstwo Środowiska zwlekało wtedy z decyzjami.
Tymczasem w sierpniu 2020 r. wygasało 21 kon-
cesji (PGG, JSW, PG Silesia, KWB Bełchatów i
KWB Turów),co groziło spadkiem potencjału wy-
dobywczego węgla nawet o 70 proc. Nowe prze-
pisy mają zlikwidować wątpliwości prawne co do
zgodności obecnych przepisów z unijnymi.
Merkel odrzuciła apele aktywistów
JAK informuje Agencja Reutera kanclerz Angela
Merkel odrzuciła apele aktywistów, domagających
się wcześniejszej daty wyjścia Niemiec z węgla.
Obecnie Niemcy planują swój „coalexit” najpóź-
niej na rok 2038. „Ludzie dotknięci transformacją
potrzebują pewnej stałości na ścieżce do neutral-
ności klimatycznej (…)” - powiedziała kanclerz
Merkel, dodając jednocześnie, że nie chce zmie-
niać programu odejścia od węgla zaledwie rok po
jego oficjalnym wejściu w życie. Harmonogram
odchodzenia RFN od węgla został ustalony przez
tzw. komisję dekarbonizacyjną, która zakończyła
prace w 2019 roku.
Rada Krajowa ZZG w Polsce 2 lipca zaape-
lowała do rządu o pilne rozpoczęcie prac nad
wypracowaniem systemu wsparcia i zawarcie
porozumienia z sektorem zaplecza górni-
czego. Sytuacja tych firm jest dramatyczna i
pogarsza się z dnia na dzień. Bez konkretnej
pomocy setki tysięcy pracowników mogą tra-
fić na bruk, bo rząd mimo zapisów umowy
społecznej wciąż milczy i nie podjął dialogu
z branżą okołogórniczą. Tymczasem umo-
wa społeczna z 28 maja jasno zobowiązy-
wała rząd do stworzenia systemu wsparcia
dla tej branży i podpisania z nią odrębnego
porozumienia. Niestety wciąż brak informa-
cji o terminie rozmów. A problem dotyczy,
jak wylicza Górnicza Izba Przemysłowo-
-Handlowa aż 400 tys. pracowników. ZZG
w Polsce już wcześniej apelował do premiera
Mateusza Morawieckiego za pośrednictwem
OPZZ o rozpoczęcie negocjacji. Niestety
bez odzewu. Kolejny apel górniczej centrali
wzywa do pilnego rozpoczęcia rozmów. Rada
Krajowa Związku Zawodowego Górników w
Polsce w piśmie podpisanym przez Dariusza
Potyrałę – przewodniczącego ZZG w Pol-
sce i Arkadiusza Siekańca – wiceprzewod-
niczącego naszego związku, a skierowanym
do wiceministra rozwoju, pracy i technologii
zwróciła się o pilne rozpoczęcie prac nad wy-
pracowaniem systemu wsparcia dla firm oko-
łogórniczych. - W obecnej, pogarszającej się
sytuacji firm zaplecza górniczego stworzenie
dodatkowego systemu wsparcia dla specja-
listycznych przedsiębiorstw górniczych ko-
operujących z górnictwem staje się potrzebą
coraz bardziej aktualną. Biorąc pod uwagę,
że sektor zaplecza górniczego zatrudnia (wg
różnych szacunków) od kilkudziesięciu tysię-
cy do kilkuset tysięcy pracowników, problem
już chwili obecnej jest bardzo poważny – czy-
tamy w związkowym apelu. W „Górniku” nr
10/2021 pisaliśmy o potrzebie podjęcia na-
tychmiastowych rozmów. Zapisy umowy
społecznej nie konkretyzują pomocy dla tej
branży, ale obiecują, że zostanie podpisane
porozumienie z zapleczem górniczym. Tym-
czasem mija już drugi miesiąc od podpisania
umowy społecznej i rząd milczy w tej kwestii.
Zaś z dnia dzień kurczy się rynek, na którym
działają firmy okołogórnicze. Dochodzi do
niewypłacalności czy redukcji zatrudnienia.
Ok. 400 tys. pracowników tych zakładów
oczekuje czytelnego programu pomocy i roz-
woju, który pozwoli im przejść transformację
energetyczną.
Nawet cały załącznik nr 4 do umowy jest po-
święcony wstępnej koncepcji takiego wspar-
cia. Niestety, dla branży okołogórniczej jest
zbyt ogólny i bez konkretnych rozmów z za-
interesowanymi, pracownicy tych firm, mogą
nie przetrwać transformacji energetycznej.
Już teraz, jak podaje Górnicza Izba Przemy-
słowo-Handlowa (GIPH),82 proc.przedsię-
biorstw okołogórniczych odnotowało spadki
obrotów z branżą górniczą, a w przypadku
26 proc. z nich zagraża to kontynuacji dzia-
łalności.
- Nie znamy zasad na jakich miałaby nastąpić
ta reorganizacja naszych firm w dobie trans-
formacji energetycznej – mówi „Górnikowi”
Piotr Porębski – przewodniczący ZZG w
Polsce w Górniczym Przedsiębiorstwie In-
westycyjnym w Rybniku. - Litania pytań jest
bardzo długa, stąd nasz apel, by usiąść do
stołu rozmów i wypracować rzetelny plan na
przyszłość – dodaje Porębski.
Jarosław Bolek
fot.: gpi.rybnik.pl
Czy rząd zapomniał o firmach zaplecza górniczego?
3. Mamy 13 mln osób biernych zawodowo
Rząd chce oddzielić ubezpieczenie zdrowotne od sta-
tusu bezrobotnego. Jeśli wejdzie w życie, nie trzeba
będzie mieć formalnie statusu bezrobotnego, aby móc
korzystać z państwowej opieki zdrowotnej (składka
zdrowotna zostanie przeniesiona do ZUS-u). Eksper-
ci OPZZ przewidują, że jeśli przepisy wejdą w życie,
rządzący będą mogli pochwalić się „papierowym”spad-
kiem bezrobocia.
- Chodzi nie tylko o statystyki, tylko o to, żeby praco-
wać z tymi osobami,które naprawdę chcą znaleźć pracę
– zapewniała dyrektor Departamentu Rynku Pracy. I
obiecywała, że restrukturyzacja nie będzie wiązać się
ze zwolnieniami wśród urzędników, a nikt, kto dziś
jest uprawniony do korzystania z ubezpieczenia zdro-
wotnego, tego prawa nie straci. - Oddzielenie statusu
bezrobotnego od ubezpieczenia zdrowotnego absolut-
nie nie pozbawi nikogo do niego prawa. Naszym celem
jest, aby do urzędów pracy zgłaszały się osoby, które
chcą pracować, natomiast ci, którzy chcą tylko ubez-
pieczenia, a nie chcą pracować, zgłaszali się do innych
instytucji,bo urząd pracy jest od pracy.Przewodniczący
OPZZ Andrzej Radzikowski zapewniał, że dostrzega
konieczność reformy urzędów pracy, tak, aby lepiej
spełniały potrzeby obywateli i aktywizowały niepracu-
jących. - Bardzo dużo słyszymy o rejestrowanym bez-
robociu. Ale rejestrowane bezrobocie to tylko ci, którzy
zgłosili się do urzędów pracy. Z drugiej strony mamy
13 mln osób biernych zawodowo, z których dużą część
można by zaktywizować. Więcej pracujących osób z
kolei więcej wpływów do budżetu i lepsze usługi pu-
bliczne dla wszystkich – tłumaczył.
Rząd chce obniżyć emerytury
dorabiającym emerytom
Sejmowa Komisja Polityki Społecznej i Rodziny zare-
komendowała głosami partii rządzącej zmiany w usta-
wie o systemie ubezpieczeń społecznych. Jeśli przepi-
sy wejdą w życie, emeryci, dorabiający emeryci stracą
nawet kilkaset zł miesięcznie. Rząd tłumaczy, że chce
równo traktować wszystkich emerytów. OPZZ odpo-
wiada: to równanie w dół. Chodzi o art. 110 i 110 a.
ustawy o emeryturach i rentach z 1998 r., które dotyczą
osób dorabiających do rent i emerytur według zasad sta-
rego systemu emerytalnego, czyli sprzed reformy eme-
rytalnej z 1998 r. Reforma z 1998 r. zmieniała sposób
wyliczania emerytury – o ile wcześniej bardzo ważnym
wskaźnikiem była średnia krajowa (wraz z jej wzrostem
rosła także wysokość emerytury),o tyle według nowych
zasad przeciętne wynagrodzenie w gospodarce nie ma
już żadnego znaczenia. ZUS wprowadził za to wów-
czas nowy wskaźnik, przewidywalną długość trwania
życia (im dłużej żyjemy, tym mniej każdego miesiąca
dostają emeryci). Dziś pracujący emeryci z tzw. stare-
go systemu mogą liczyć, że gdy zrezygnują z pracy, ich
nowa składka zostanie wyliczona na podstawie starych,
korzystniejszych przepisów. Rząd po pandemii szuka
jednak oszczędności i chce to ukrócić, wprowadzając
dla wszystkich mniej korzystny, nowy przelicznik. „W
zakresie przeliczania emerytur z tzw. starego i nowego
systemu należy podkreślić, że obecnie istniejąca prefe-
rencja emerytów z tzw.starego systemu nie jest zasadna
i sprawiedliwa społecznie” – czytamy w uzasadnieniu
projektu ustawy. Jeśli przepisy wejdą w życie, emeryci
ze starego systemu mogą dostać nawet kilkaset zł eme-
rytury mniej. Ogólnopolskie Porozumienie Związków
Zawodowych od początku konsultacji nad projektem
wypowiada się w tej sprawie negatywnie.
Kilkuset związkowców demonstrowało swoje
niezadowolenie pod siedzibą spółki oraz pod
mikołowskim biurem europosłanki Izabeli
Kloc i katowickim biurem poselskim premiera
Mateusza Morawieckiego. W petycji skiero-
wanej do premiera reprezentatywne organiza-
cje związkowe JSW SA zażądały odwołania
pani Barbary Piontek z funkcji prezesa Za-
rządu JSW,odwołania Tomasza Dudy z funk-
cji członka Zarządu JSW, zmian w składzie
Rady Nadzorczej JSW oraz „spowodowania
aby do JSW S.A. trafiły osoby znające się na
górnictwie, ale także przygotowane i kompe-
tentne w zakresie zarządzania”. Protestujący
zarzucili zarządowi JSW wiele zaniedbań
dotyczących między innymi wydobycia, roz-
woju spółki oraz brak dialogu. Dodatkowo
protestujący sprzeciwiali się również polityce
firmy. Ich zdaniem sterowanej z góry przez
lokalnych polityków Prawa i Sprawiedliwości.
Przemawiający wspominali również o pro-
blemach całej górniczej branży jak choćby o
problemie braku odbioru zakontraktowanego
węgla przez państwowe koncerny energetycz-
ne. - Panie premierze! Nie pozwolimy na to,
żeby powtórzył się w Jastrzębskiej Spółce
Węglowej 2015 rok. Bardzo chętnie chwali-
cie się tym, że tam było strzelanie do górni-
ków, że wtedy nie było dialogu... Dzisiaj też
nie ma dialogu! – podkreślił podczas pikiety
jeden z liderów związkowych. Przemawiający
podkreślali, że problem niekompetencji wśród
kadr zarządzających państwowymi spółkami
węglowymi jest znacznie szerszy i dotyczy nie
tylko JSW.
- Wzięliśmy udział w proteście – mówi nam
Mateusz Nabiałczyk – przewodniczący ZZG
w Polsce w KWK Knurów – Szczygłowice
Ruch Knurów, ponieważ nie mamy zamiaru
przyglądać się, jak toczone w Biurze Zarządu
JSW wojenki paraliżują pracę kopalń. Praco-
dawca, gospodarz powinien dbać i pilnować,
a nie dezorganizować i wprowadzać zamęt.
Pracownicy potrzebują stabilności i przewi-
dywalności, planowanie produkcji powinno
przebiegać w sposób płynny, a decyzje „góry”
ułatwiać i usprawniać pracę załogi. Proste, ale
chyba nie wszyscy to rozumieją. Dla nas jest
to oczywiste – sypie się węgiel, przodki robią
metry, czyli nie mamy się co martwić o miej-
sca pracy i wypłaty, a idącą hossę należy wy-
korzystać maksymalnie i wyciągnąć wnioski z
poprzedniego cyklu koniunkturalnego.
Jarosław Bolek; fot. facebook
Tekst wyróżniony tłem pochodzi
z petycji do premiera
Protest w JSW
Pikiety w Jastrzębiu, Mikołowie i w Katowicach zorganizowały
1 lipca reprezentatywne związki zawodowe w Jastrzębskiej Spółce
Węglowej. Zarzucają one władzom spółki brak rzetelnego dialogu i
łamanie praw pracowniczych i związkowych.
Wskazaliśmy już kilkanaście razy na
wiele niesprawiedliwości, akie zostały
ujawnione w czasie krótkiej „intensyw-
nej” pracy Pani Prezes. Informowaliśmy
Pana Prezydenta,informowaliśmy także
Pana Premiera, Panów Ministrów, Radę
Nadzorczą. I jaka jest reakcja? Żadna.
Wobec tego musimy już powiedzieć
zdecydowane dość.
Szczególnie jednak nie możemy akcep-
tować faktu, że te wszystkie nieprawi-
dłowości, które zaistniały w ostatnim
czasie w naszej spółce, spowodowane są
nieuprawnionym, wręcz nachalnym za-
angażowaniem w obsadę członków za-
rządu Jastrzębskiej Spółki Węglowej Są.
Przez lokalnych polityków. W sposób
jednoznaczny już to przekazywaliśmy,
że mamy serdecznie dosyć tego, żeby
posłowie czy europosłowie ingerowali w
Jastrzębskiej Spółce Węglowej w proces
wyborczy prezesów. Mówiliśmy wielo-
krotnie o tym, że w PiŚ ścierają się róż-
ne frakcje, ale nie pozwolimy na to, żeby
grać 22 tysiącami miejsc pracy w JSW
i 30 tysiącami w Grupie Kapitałowej
JWS, bo jedna posłanka chce udowodnić
drugiej, że to ona ma rację. Niech sobie
to udowadniają na innym poletku.
3
strona
4. 4
strona
Po spotkaniu z wicepremierem aktywów
państwowych Arturem Soboniem, Krzysz-
tofem Kubowem z gabinetu politycznego
Prezesa Rady Ministrów oraz ich doradca-
mi, związkowcy PGG, Taurona Wydobycie
i Weglokoksu Kraj nie kryją mieszanych
uczuć. Podczas rozmów została omówiona
sytuacja własnościowa w spółkach i informa-
cja, że Skarb Państwa chce przejąć 100 proc.
akcji tych spółek, by przejąć odpowiedzial-
ność za ten proces transformacji i wsparcie
finansowe jakie ma płynąć z tej racji do nich.
W ramach tych 3 firm akcjonariat jest zróż-
nicowany. Ma w nich udziały kilka różnych
podmiotów. - Stąd planowane jest, aby Skarb
Państwa stał się w 100 procentach właścicie-
lem tych spółek. Te transakcje i wykupy zo-
staną przeprowadzone zgodnie z wszystkimi
procedurami korporacyjnymi i uzgodniony-
mi w ramach obowiązujących zasad. Trans-
akcje te będą dokonane w oparciu o wycenę,
które będą sporządzone przez niezależnego
audytora, który będzie wskazywał wartość
rynkową tych transakcji i w oparciu o nią zo-
stanie wyznaczona cena za zakupywane akcje
i w ten sposób będzie zawarta umowa kupna
sprzedaży akcji. Będą też konieczne zgody po
stronie rządu jak i po stronie obecnych akcjo-
nariuszy oraz strony społecznej w poszcze-
gólnych spółkach – komentuje „Górnikowi”
Sebastian Czogała – wiceprzewodniczący
ZZG w Polsce. Głównym zamierzeniem
tej transakcji jest doprowadzenie do większej
przejrzystości ze strony właścicielskiej, po-
nieważ do spółek tych będą płynąć potężne
pieniądze do 2049 roku. Skarb Państwa chce
mieć pełną kontrolę jak te pieniądze będą
wydatkowane. Dotyczyć to będzie oczywiście
wszystkich 3 spółek Skarbu Państwa, które
będą korzystać systemu wsparcia i będzie ko-
rzystała z dotacji budżetu państwa. - Jak nas
poinformował wiceminister Soboń, komisja
europejska zasygnalizowała, żeby rozpocząć
proces konsolidowania tych 3 spółek. - Na
razie nie ma jednak decyzji jak ta konso-
lidacja ma wyglądać czy na bazie PGG czy
na bazie nowego podmiotu. Ten kierunek
nie jest przesądzony. Konsolidacja ta miała-
by na celu między innym przesuwanie pra-
cowników pomiędzy spółkami. Rozliczenia
w ramach jednego podmiotu będą również
uproszczone i będzie to pod egidą jednego
zarządu i rady nadzorczej – mówi wiceprze-
wodniczący Czogała. Nabywanie akcji przez
Skarb Państwa odbywać się będzie przez naj-
bliższe miesiące. Sporządzenie wyceny przez
niezależnego audytora, to również kilku-
miesięczny proces. Równocześnie też toczyć
będą się rozmowy z obligatariuszami mające
na celu umorzenia części obligacji, aby np.
zadłużenie PGG spadło. Aby w przypadku
przejmowania spółki przez Skarb Państwa
te zasady umorzenia ile ma to być i na jakim
poziomie i co się z tym wiąże było uzgod-
nione z obligatariuszami. Rząd bierze pod
uwagę dwa główne scenariusze połączenia w
jedną spółkę. Albo integracja spółek na bazie
PGG, albo na bazie nowo utworzonej spół-
ki. Rząd chciałby do końca 2021r zakończyć
wykup akcji,tak by od 2022r zaczęła funkcjo-
nować jedna spółka węglowa złożona z obec-
nej PGG, Taurona Wydobycie i Weglokoksu
Kraj. Tak optymistycznie nie patrzą jednak
związki zawodowe.I o ile nie mają zastrzeżeń
co do wykupu 100 proc. akcji, to konsolidacji
w jedną spółkę jednym głosem mówią: nie.
- Ze strony ZZG w Polsce w PGG uważamy,
że spółki powinny działać w ramach obec-
nych. Każda fuzja rodzi złe skojarzenia czy to
z likwidacją jakiejś jej części lub utratą ilości
miejsc pracy i niekoniecznie lepszą organiza-
cję. Doświadczaliśmy już tego zamieszania
nie raz. Nie widzimy potrzeby sztucznego łą-
czenia spółek węglowych – uważa wiceprze-
wodniczący Czogała.
- W Tauronie Wydobycie nie ma potrzeby
dokonywania tak radykalnych działań, by
łączyć się z innymi spółkami. Przecież po
to łączyliśmy się z energetyką, by usprawnić
łańcuch dostaw i to się przez lata sprawdzało
– mówi „Górnikowi” Jacek Wandzel – prze-
wodniczący ZZG w Polsce w jaworznickiej
kopalni Sobieski ( Tauron Wydobycie). Przy
tworzeniu molochu zawsze ktoś obrywa. Po-
mysł na jedną spółkę jest zły. Tym bardziej,
że są już daty wygaszania kolejnych kopalń
– dodaje Wandzel. Model połączenia z ener-
getyką się sprawdził i nie ma co go zmieniać.
Taki model się sprawdził.
- Jeśli nie bylibyśmy Skarbu Państwa byłyby
kłopoty z dopłatami bezpośrednimi i to jest
dobry plan. Z kolei konsolidacja to bardziej
kojarzy się z likwidacją. Nie zostawiliśmy
suchej nitki na takiej koncepcji podczas spo-
tkania z wiceministrem Soboniem. Nie ma
takiego wymogu, by powstała jedna spółka.
Nie ma przyzwolenia społecznego na taki
twór – mówi Leszek Piotrowski - przewod-
niczący ZZG w Polsce w Węglokoks Kraj. -
Jesteśmy jedną z najmniejszych kopalń. Przy
jakichkolwiek kłopotach bylibyśmy pierwsi
do likwidacji. Przeżyliśmy to już w 2015r.
Nikt z PGG nas nie chciał. Wolimy na wła-
sny rachunek pracować,niż być marionetką w
rękach polityków.
Strona społeczna obawia się szybszej likwi-
dacji kopalń podczas łączenia w jedną spółkę.
Za tym idzie utrata miejsc pracy, czy maso-
wa alokacja pracowników. Różne są również
zarobki w poszczególnych spółkach i układy
zbiorowe, czy regulaminy. Strona rządowa
wyjaśnia, że rok czasu po połączeniu funk-
cjonowałyby nadal odrębne układy zbiorowe
pracy oraz byłaby odrębność w rozliczeniach
spółek i odrębności księgowej. Związki za-
wodowe nie godzą się na taki scenariusz fuzji
spółek węgla kamiennego.
Jarosław Bolek
Powstanie węglowy gigant?
Rząd chce połączyć Polską Grupę Górniczą, Tauron Wydobycie
i Węglokoks Kraj w jedną spółkę. W pierwszym etapie Skarb
Państwa zamierza przejąć 100 proc. akcji tych spółek. Związki
zawodowe nie godzą się na ich połączenie w jeden podmiot.
5. Niesienie pomocy rodzinom dotknię-
tym tragediami górniczymi, jak również
zmagającym się z problemami wyklucze-
nia społecznego, niepełnosprawnościami,
przewlekłymi chorobami, samotnością w
starszym wieku,to misja Fundacji Rodzin
Górniczych, która od 24 lat wspiera w
najtrudniejszych chwilach. Od 2004 roku
jest organizacją pożytku publicznego -
Nr KRS 0000127003. Nie prowadzi
działalności gospodarczej. Finansowana
jest ze składek i darowizn od firm i osób
prywatnych oraz odliczeń 1% należnego
podatku.
Fundacja FRG pomaga potrzebującym
rodzinom górniczym w sfinansowaniu
leczenia, rehabilitacji i bieżących wydat-
ków. W tym roku do tej pory Organiza-
cja przekazała 16 potrzebującym wspar-
cia podopiecznym zapomogi doraźne na
łączną kwotę ponad 30 tys. zł, w tym 3
zapomogi jako pierwsze dla rodzin gór-
ników, którzy zginęli w wypadkach na
kopalniach. Dla 10 najuboższych pod-
opiecznych wypłacane są comiesięczne
zapomogi socjalne, których koszt za pół-
rocze wyniósł 33.000zł.
W ramach programu DOZ Fundacji
dbam o zdrowie „Razem możemy więcej”
2021 edycja IX Fundacja realizuje projekt
pt.: „Dofinansowania do zakupu leków
i wyrobów medycznych dla podopiecz-
nych Fundacji Rodzin Górniczych”.
Łączna wysokość wsparcia w projekcie
60.000zł,z czego dofinansowanie z DOZ
Fundacji wyniesie 20.000zł, a wkład wła-
sny wyniesie: 40.000zł, w tym dofinanso-
wanie z Fundacji ARP 20.000zł. Do tej
pory przekazano dofinansowanie w łącz-
nej wysokości 32.500zł dla 15 chorych,
posiadających orzeczenia o niepełno-
sprawności lub będących w wieku senio-
ralnym podopiecznych Fundacji Rodzin
Górniczych. Fundacja prowadzi też pro-
gram stypendialny dla uczących się dzieci
i młodzieży. W tym roku otrzymuje je 92
podopiecznych Fundacji na łączną kwo-
tę prawie 33 tys. zł miesięcznie, w tym 4
stypendia pierwsze po śmiertelnym wy-
padku dla górniczych sierot. Dodatkowo
w tym roku Fundacja realizuje projekt
„Dofinansowania do sprzętu kompute-
rowego i oprogramowania do nauki dla
uczniów i studentów - podopiecznych
Fundacji Rodzin Górniczych”. Łączna
wysokość wsparcia w projekcie 45.000zł,
w tym dofinansowanie z Fundacji Or-
len - 30.000zł, wkład własny Fundacji
Rodzin Górniczych wyniesie: 15.000zł.
Pomoc zostanie udzielona 55 stypen-
dystom, w których rodzinach są niskie
dochody, osoby ciężko chore, niepełno-
sprawne oraz rodzinom wielodzietnym.
Wszystkie opisane powyżej działania na
rzecz pomocy potrzebującym nie mogły-
by zostać zrealizowane bez darczyńców,
dlatego zachęcamy do wsparcia Funda-
cji Rodzin Górniczych. Konto Fundacji
FRG do darowizn: PKO BP 41 1020
2313 0000 3802 0349 5611. Pracownicy
kopalń i zakładów Polskiej Grupy Górni-
czej S.A., Jastrzębskiej Spółki Węglowej
S.A.,Tauron Wydobycie S.A.,Węglokoks
S.A., Bogdanka S.A., PG Silesia, Głów-
nego Instytutu Górnictwa czy Centralnej
Stacji Ratownictwa Górniczego mogą
bezpośrednio w swoim zakładzie w dzia-
le zajmującym się płacami zadeklarować
miesięczną darowiznę (składkę) na rzecz
działalności statutowej Fundacji.
„Dziękujemy wszystkim darczyńcom,
którzy wspierają naszą działalność za
Waszą empatię i wrażliwość oraz soli-
darność górniczą. To dzięki Wam może-
my pomagać poszkodowanym rodzinom
górniczym. Szczęść Boże”- Prezes Fun-
dacji Ryszard Wyględacz.
BM
Pomoc dla rodzin poszkodowanych w tragediach górniczych
- Rozmowy w Bogdance trwały dość
długo, ale jest efekt w postaci wzrostu
płac. Przy całym zamieszaniu jaki mamy
w branży górniczej nasze porozumienie
daje nam gwarancje stabilności i chociaż
trochę lepszych zarobków – komentuje
porozumienie z zarządem przewodniczą-
cy ZZG w Polsce w Bogdance.
Porozumienie daje pracownikom wzrost
stawki zasadniczej już od 1 lipca o
4,5 proc. Do tego tytułem wyrównania
za pierwsze półrocze do 15 lipca zosta-
nie wypłacone 1500 zł brutto. Wzro-
śnie składka na PPE o 0,5 proc. Nastąpi
wzrost stawki za posiłek regeneracyjny
do 21 zł na dniówkę. I co bardzo waż-
ne, jak podkreśla przewodniczący Jadwi-
żuk ustalono gwarancje zatrudnienia na
5 lat dla pracowników Grupy Kapitało-
wej Bogdanka zatrudnionych minimum
3 lata z ewentualnym odszkodowaniem
równym 24 miesięcznym zarobkom.
- Wcześniej nie mieliśmy gwarancji
pracy. Ale jesteśmy niejako poza umo-
wą społeczną podpisaną na Śląsku więc
chcieliśmy, by pracownicy czuli się nieco
bezpieczniej. Stąd wynegocjowane 5 lat
gwarancji dla każdego stanowiska w całej
Grupie Kapitałowej. Uważam to za nasz
sukces – mówi „Górnikowi” przewodni-
czący Grzegorz Jadwiżuk. Jak przewiduje
porozumienie związki zawodowe i zarząd
po zakończeniu pierwszego półrocza
2022r przeanalizują sytuację ekonomicz-
ną spółki pod kątem rozmów płacowych.
W zależności od rozwoju sytuacji wspól-
nie pracodawca i strona związkowa będą
rozmawiać.
Jarosław Bolek
Porozumienie płacowe w Bogdance
- Myślę, że jest dobry odbiór przez pracowników odnośnie
podpisanego porozumienia płacowego – mówi „Górnikowi”
Grzegorz Jadwiżuk – przewodniczący ZZG w Polsce w LW Bogdanka.
W ramach negocjacji z zarządem spółki uzyskaliśmy podwyżki i
gwarancje zatrudnienia.
5
strona
6. 6
strona
W polskim górnictwie, w latach 2016-2020,
zaistniały łącznie 10 624 wypadki, w tym
102 wypadki śmiertelne i 62 wypadki ciężkie.
2192 wypadki (w tym 16 śmiertelnych i 14
ciężkich) zaistniały z udziałem pracowników
zatrudnionych w podmiotach wykonujących
w zakresie swej działalności czynności po-
wierzone im w ruchu zakładu górniczego
albo zakładu. Analiza wypadkowości ogółem
w górnictwie w latach 2016-2020 wskazuje,
że po corocznym wzroście liczby wypadków
(2074 wypadków w 2016 r., 2078 w 2017 r.,
2117 w 2018 r., 2326 w 2019 r.), w 2020 r.,
liczba wypadków ogółem spadła do 2029 i
osiągnęła najmniejszą wartość w analizowa-
nym okresie. Największy udział w wypadko-
wości ogółem w latach 2016-2020 stanowiły
wypadki zaistniałe w górnictwie węgla ka-
miennego - 80,0%, 15,3% wypadków zaist-
niało w kopalniach rud miedzi, 2,3% w ko-
palniach odkrywkowych, 1,4% w kopalniach
otworowych i przedsiębiorstwach wykonują-
cych roboty geologiczne.
W polskim górnictwie w latach 2016-2020
zaobserwowano trend spadkowy łącznej licz-
by wypadków śmiertelnych i ciężkich (spadek
z 36 wypadków zaistniałych w 2016 r. do 29
wypadków w 2020 r.), przy czym:
• liczba wypadków śmiertelnych kształtowała
się w przedziale od 15 do 27 wypadków (naj-
mniej z nich odnotowano w 2017 r.,a najwię-
cej w 2016 r.);
• liczba wypadków ciężkich utrzymywała się
w przedziale od 9 do 15 wypadków (najmniej
z nich odnotowano w 2016 r., a najwięcej w
2018 r.).
W latach 2016-2020 dla całego górnictwa
wskaźnik wypadków ogółem na 1000 zatrud-
nionych kształtował się w przedziale 11,3-
12,7, osiągając najniższą wartość w 2020 r.,
a najwyższą w 2019 r. W latach 2016-2020
odnotowano spadek wskaźnika wypadków
ogółem na 1000 zatrudnionych w górnictwie
podziemnym, w tym w szczególności w ko-
palniach rud miedzi, gdzie wartość wskaźni-
ka w 2020 r. zmniejszyła się o 41,3% w po-
równaniu do 2016 r. (spadek z 20,6 do 12,1).
Wskaźnik sumy wypadków śmiertelnych i
ciężkich na 1000 zatrudnionych w latach
2016-2020 kształtował się w przedziale 0,16-
0,20, osiągając najniższą wartość w 2017 r. i
2020 r., a najwyższą w 2016 r. i 2018 r., przy
czym:
• wskaźnik wypadków śmiertelnych na 1000
zatrudnionych kształtował się w przedziale
0,08-0,15 (najmniejszy w 2017 r., a najwięk-
szy w 2016 r.);
• wskaźnik wypadków ciężkich na 1000 za-
trudnionych utrzymywał się w przedziale
0,05-0,08 (najmniejszy w 2016 r., a najwięk-
szy w 2017 i 2018 r.).
W 2020 r. w górnictwie, w porównaniu do
2019 r., odnotowano spadek wypadkowości
ogółem i śmiertelnej oraz wzrost wypadko-
wości ciężkiej. Liczba wypadków ogółem
zmniejszyła się o 12,8% (2029 wypadków
ogółem zaistniałych w 2020 r., wobec 2326
w 2019 r.), a śmiertelnych zmniejszyła się o
30,4% (16 wypadków śmiertelnych zaistnia-
łych w 2020 r., wobec 23 w 2019 r.), nato-
miast liczba wypadków ciężkich wzrosła o
18,2% (13 wypadków ciężkich zaistniałych w
2020 r., wobec 11 w 2019 r.).
Analiza przyczyn wypadków ogółem zaist-
niałych w latach 2016-2020 wykazała,że pro-
centowy udział wypadków spowodowanych
tzw. „czynnikiem ludzkim” (tzn. będących
następstwem popełnionych przez pracow-
ników błędów, zaniedbań obowiązków oraz
nieprzestrzegania, często podstawowych, za-
sad i przepisów bhp) w wypadkach ogółem,
kształtował się w przedziale od najniższej
wartości 81,1%, odnotowanej w 2016 r., do
najwyższej wartości 86,0%, odnotowanej w
2020 r. W analizowanym okresie najwyższy
procentowy udział wypadków spowodowa-
nych tzw. „czynnikiem ludzkim” odnotowano
w 2020 r. w górnictwie otworowym wraz z
geologią, gdzie wyniósł on 94,7%. Głównymi
przyczynami wypadków ogółem w 2020 r. w
całym górnictwie były:
• potknięcie, poślizgnięcie lub przewrócenie
się osób (29,4%);
• spadnięcie, stoczenie, osunięcie się mas i
brył skalnych oraz opad skał ze stropu i ocio-
sów (19,6%);
• uderzenie się narzędziami pracy oraz o inne
przedmioty (15,9%);
• upadek, stoczenie lub obsunięcie się
przedmiotów lub materiałów (11,7%).
wykazała, że procentowy udział wypadków
spowodowanych tzw. „czynnikiem ludzkim”,
we wszystkich wypadkach śmiertelnych i
ciężkich, kształtował się w przedziale od naj-
niższej wartości 41,7%, osiągniętej w 2016 r.,
do najwyższej wartości 89,7%, osiągniętej w
2020 r. W latach 2016-2020 najwyższy pro-
centowy udział wypadków spowodowanych
tzw. „czynnikiem ludzkim” odnotowano w
górnictwie odkrywkowym, gdzie za wyjąt-
kiem roku 2018, udział wypadków śmier-
telnych i ciężkich spowodowanych tzw.
„czynnikiem ludzkim” wynosił 100%.
Głównymi przyczynami wypadków śmiertel-
nych i ciężkich w 2020 r. w całym górnictwie
były:
• oberwanie się skał ze stropu i ociosu;
• upadek z wysokości w wyniku niestoso-
wania ochron indywidualnych chroniących
przed upadkiem;
• wykonywanie prac przy obsłudze maszyn i
urządzeń niezgodnie z ustaleniami instrukcji,
technologii i dokumentacji technicznych;
• brak prawidłowego zabezpieczenia maszyn i
Wypadkowość w polskim górnictwie
7. urządzeń podczas wykonywania prac konser-
wacyjno-remontowych;
• praca pod wpływem alkoholu (2 wypadki
śmiertelne w górnictwie odkrywkowym).
W górnictwie węgla kamiennego w 2020
roku, w porównaniu do 2019 r., nastą-
pił znaczny spadek wypadkowości ogólnej,
śmiertelnej i ciężkiej:
• liczba wypadków ogółem zmniejszyła się o
11,8% (z 1899 wypadków w 2019 r. do 1674
wypadków w 2020 r.);
• liczba wypadków śmiertelnych zmniejszyła
się o 7 wypadków (z 16 wypadków w 2019 r.
do 9 wypadków w 2020 r.);
•liczba wypadków ciężkich zmniejszyła się o
1 wypadek (z 8 wypadków w 2019 r. do 7 wy-
padków w 2020 r.).
W 2020 r. odnotowano spadek:
• wskaźnika częstości wypadków ogółem na
1000 osób załogi własnej i podmiotów usłu-
gowych w kopalniach węgla kamiennego z
17,7 w 2019 r. do 16,1 w 2020 r.;
• wskaźnika częstości wypadków śmier-
telnych na 1 min ton wydobytego węgla w
kopalniach węgla kamiennego dla załogi
własnej i podmiotów usługowych z 0,26 w
2019 r. do 0,15 w 2020 r.;
• wskaźnika częstości wypadków śmiertel-
nych na 1000 osób załogi własnej i podmio-
tów usługowych w kopalniach węgla kamien-
nego z 0,15 w 2019 r. do 0,08 w 2020 r.
Wskaźnik częstości wypadków ogółem w
przeliczeniu na 1 milion ton wydobytego wę-
gla w 2020 r.w kopalniach węgla kamiennego
wyniósł tyle samo, co w roku poprzednim, tj.
31,3.
Najwyższy wskaźnik wypadkowości ogółem
na 1000 zatrudnionych w latach 2016-2020
zarejestrowano w PGG S.A. Oddział KWK
Ruda Ruch Bielszowice (25,7), natomiast
najniższy w PGG S.A. Oddział KWK ROW
Ruch Marcel (8,7). Przy wyznaczeniu wskaź-
nika uwzględniono sumę wypadków ogółem
zaistniałych w latach 2016-2020 oraz sumę
zatrudnionych w zakładach górniczych w ww.
okresie. W zestawieniu nie ujęto kopalń wę-
gla kamiennego będących w stanie likwidacji.
W czynnych kopalniach węgla kamiennego
w 2020 r., w porównaniu do 2019 r., najwięk-
szy spadek wskaźnika wypadkowości ogółem
na 1000 zatrudnionych zaobserwowano w:
• JSW S.A. KWK „Knurów-Szczygłowice” -
spadek o 69,3% (z 15,0 do 4,6);
• Zakładzie Górniczym Eko-Plus Sp. z o.o. -
spadek o 69,1% (z 31,9 do 9,9);
• PGG S.A. Oddział KWK Murcki-Staszic -
spadek o 40,3% (z 25,1 do 15,0);
• LW „Bogdanka” S.A. - spadek o 29,4% (z
25,8 do 18,2);
• PGG S.A. Oddział KWK ROW Ruch Ry-
dułtowy - spadek o 28,3% (z 14,0 do 10,1).
Z kolei największy wzrost wskaźnika wypad-
ków ogółem na 1000 zatrudnionych w 2020 r.,
w stosunku do roku 2019, odnotowano w:
• PGG S.A. Oddział KWK Ruda Ruch Po-
kój - wzrost o 55,9% (z 35,4 do 55,2);
• PGG S.A. Oddział KWK Piast-Ziemowit
Ruch Ziemowit - wzrost o 24,9% (z 23,0 do
28,7);
• TAURON Wydobycie S.A. ZG Sobieski -
wzrost o 17,2% (z 17,5 do 20,5);
• PGG S.A. Oddział KWK ROW Ruch
Chwałowice - wzrost o 16,8% (z 15,3 do
17,9);
• PGG S.A. Oddział KWK ROW Ruch Jan-
kowice - wzrost o 10,1% (z 12,5 do 13,7).
W zestawieniu kopalń o największym wzro-
ście procentowym wskaźnika wypadków
ogółem na 1000 zatrudnionych nie ujęto
Zakładu Górniczego SILTECH Sp. z o.o.,
ze względu na brak możliwości wyznaczenia
wzrostu procentowego (wartość wskaźnika w
2019 r. wyniosła 0, natomiast w 2020 r. 8,5).
W górnictwie rud miedzi w 2020 r. odnoto-
wano spadek wypadkowości ogólnej i śmier-
telnej oraz wzrost wypadkowości ciężkiej, w
porównaniu do 2019 r.:
• liczba wypadków ogółem zmniejszyła się o
23,2%;
• liczba wypadków śmiertelnych zmniejszyła
się o 2 wypadki (z 5 wypadków w 2019 r. do 3
wypadków w 2020 r.);
• liczba wypadków ciężkich zwiększyła się 2
wypadki (z 2 wypadków w 2019 r. do 4 wy-
padków w 2020 r.).
W pozostałych kopalniach podziemnych
(poza kopalniami węgla kamiennego) w la-
tach 2019-2020 nie odnotowano wypadków
śmiertelnych i ciężkich.Zaobserwowano spa-
dek wypadkowości ogólnej w kopalniach soli
z 17 wypadków w 2019 r. do 14 wypadków w
2020 r.oraz w kopalni cynku i ołowiu (spadek
z 4 wypadków w 2019 r. do 2 wypadków w
2020 r.).
W górnictwie węgla brunatnego w 2020 r.
wystąpił 1 wypadek śmiertelny, podczas gdy
w roku poprzednim nie odnotowano takiego
wypadku. W latach 2019-2020 nie wystąpiły
natomiast wypadki ciężkie. Nastąpił spadek
wypadkowości ogólnej z 32 wypadków w
2019 r. do 27 w 2020 r.
W górnictwie odkrywkowym (poza kopal-
niami węgla brunatnego), w 2020 r., w po-
równaniu do 2019 r. odnotowano wzrost wy-
padkowości ogólnej, śmiertelnej i ciężkiej:
• liczba wypadków ogółem wzrosła o 35,8%;
• liczba wypadków śmiertelnych zwiększyła
się o 1 wypadek (z 2 wypadków w 2019 r. do
3 wypadków w 2020 r.);
• w 2020 r. zaistniały 2 wypadki ciężkie, na-
tomiast w 2019 r. nie było takich wypadków.
W górnictwie otworowym i przy robotach
geologicznych w 2020 r. nie odnotowano
wypadków śmiertelnych i ciężkich (w 2019 r.
wystąpił 1 wypadek ciężki), natomiast wy-
padkowość ogólna wzrosła z 29 wypadków w
2019 r. do 38 wypadków w 2020 r.
W podmiotach wykonujących w zakresie
swej działalności zawodowej czynności im
powierzone w ruchu zakładu górniczego albo
zakładu w 2020 r., w porównaniu do 2019 r.
odnotowano spadek wypadkowości ogól-
nej, śmiertelnej i ciężkiej. Liczba wypadków
ogółem zmniejszyła się o 20,8% w stosunku
do roku poprzedniego (spadek z 476 wypad-
ków w 2019 r. do 377 w 2020 r.). W 2019 r.
zaistniały 4 wypadki śmiertelne i 2 ciężkie,
natomiast w 2020 r. zaistniał jeden wypadek
ciężki oraz nie odnotowano wypadku śmier-
telnego.
Źródło: WUG - Ocena stanu bezpieczeństwa pracy,
ratownictwa górniczego oraz bezpieczeństwa
powszechnego w związku z działalnością
górniczo-geologiczną w 2020 roku
7
strona
8. 8
strona
Zaszczep się i wygraj!
Wykonaj szczepienie przeciw COVID-19
dowolnym preparatem dostępnym w Pol-
sce. Dzięki temu będziesz mógł zareje-
strować się w Loterii Narodowego Pro-
gramu Szczepień do 30 września i wziąć
udział w losowaniu atrakcyjnych nagród.
Pamiętaj, że wygrana jest możliwa przy
pełnym zaszczepieniu.
Rejestracja na szczepienie przeciw CO-
VID-19 zajmuje tylko chwilę. Zapisz sie-
bie lub kogoś bliskiego przez:
- bezpłatną infolinię 989
- pacjent.gov.pl
- SMS o treści SzczepimySie na numer
880-333-333
- pobliski punkt szczepień
Zasady loterii – zarejestruj się przez
Internetowe Konto Pacjenta lub
zadzwoń na 989
Loteria potrwa od 1 lipca do 30 września
2021 r.Udział w Loterii jest bardzo prosty.
Wystarczy komputer lub telefon z dostę-
pem do Internetu oraz ukończony 18. rok
życia. Zarejestruj się na swoim IKP przez
stronę www.pacjent.gov.pl lub zadzwoń
na infolinię 989 i wyraź zgodę na udział w
Loterii do 30 września.
Warto sprawdzić czy na IKP jest nasz ak-
tualny numeru telefonu komórkowego.Na
ten numer przyjdzie powiadomienie SMS
w przypadku wygranej. Zwycięzcy otrzy-
mają także wiadomość SMS z PKO BP
z kodem umożliwiającym wypłatę nagro-
dy z bankomatu. Pieniądze będzie można
wypłacić także w oddziale PKO BP.
Zarejestrowałeś się?
Jesteś o krok od wygranej!
Każda osoba w pełni zaszczepiona ma
cztery szanse na nagrody: 1 nagroda na-
tychmiastowa, 1 nagroda tygodniowa,
1 nagroda miesięczna oraz 1 nagroda fina-
łowa. Sprawdź co możesz wygrać:
Nagrody natychmiastowe
– codziennie do wygrania:
- nagrody pieniężne o wartości 200 zł
przyznawane co 500 uprawnionej osobie
lub 500 zł przyznawane co 2 tys. osobie.
Pula nagród natychmiastowych jest ogra-
niczona i wynosi ponad 14 mln zł.
Nagrody tygodniowe
– 12 losowań w każdą środę:
- 60 nagród pieniężnych w wysokości
50 tys. złotych
- 720 hulajnóg elektrycznych marki Se-
gway-Ninebot
Nagrody miesięczne – 3 losowania
w okresie trwania loterii:
- 6 nagród pieniężnych w wysokości
100 tys. złotych
- 6 samochodów osobowych Toyota Co-
rolla
Nagrody finałowe
– losowanie 6 października:
- 2 nagrody pieniężne w wysokości
1 mln zł
- 2 samochody osobowe Toyota C-HR
W przypadku losowań (tygodniowych,
miesięcznych, finałowego) wyłonienie
laureatów odbywa się za pomocą certy-
fikowanego urządzenia losującego. Zwy-
cięzcy nagród zostaną poinformowani o
wygranej w przeciągu 2 dni roboczych od
dnia losowania.
Organizatorem loterii jest Totalizator
Sportowy Sp. z o.o.
Szczegóły dotyczące loterii, w tym termi-
ny losowań oraz regulamin,dostępne będą
od 1 lipca na www.gov.pl/szczepimysie/
loteria
Szczepienia w Polsce
- odpowiedzialność każdego z nas
Mamy już ponad 27 mln wykonanych szcze-
pień. Pierwszą dawkę przyjęło 16 mln osób
a w pełni zaszczepionych jest już ponad 11
mln obywateli. Pamiętaj, że szczepienie
pozwala uniknąć zachorowania na CO-
VID-19 lub łagodnie przejść przez zaka-
żenie. Stale podkreślamy, że pandemia jesz-
cze się nie skończyła, a koronawirus wciąż
jest niebezpieczny. Zachowajmy czujność i
bądźmy odpowiedzialni. Zarejestruj się na
szczepienie przeciw COVID-19 i bądź bez-
pieczny. Wspólnie możemy uniknąć IV fali
koronawirusa.
Może wygrać również twoja gmina
Jeśli jesteś po pełnym szczepieniu, to gmi-
na, na terenie której mieszkasz, ma rów-
nież szanse na nagrody finansowe, które
będzie mogła wydać na dowolny cel.
Pierwszych 500 gmin, które będą miały
zaszczepionych 67% mieszkańców, otrzy-
ma 100 000 złotych w ramach konkursu
Gmina na Medal #SzczepimySię. Gminy
mogą wygrać kolejne środki finansowe w
ramach konkursu „Najbardziej Odporna
Gmina”,który składa się z dwóch elemen-
tów i kilku kategorii.
Pierwszy element konkursu został po-
dzielony na trzy kategorie ze względu na
liczbę mieszkańców w gminach:
Kategoria Małe Gminy: skierowana do
gmin do 30 tys. mieszkańców. Do wy-
grania jest aż 1 mln zł – dla gminy z
najwyższym odsetkiem zaszczepionych
mieszkańców w każdym z byłych 49 wo-
jewództw.
Kategoria Średnie Gminy: skierowana do
gmin z 30-100 tys. mieszkańców. Do wy-
grania po 1 mln zł dla 3 gmin w Polsce
z najwyższym odsetkiem zaszczepionych
mieszkańców.
Kategoria Duże Gminy: skierowana do
gmin powyżej 100 tys. mieszkańców. Do
wygrania 1 mln zł dla gminy z najwyż-
szym odsetkiem zaszczepionych miesz-
kańców w Polsce.
Drugi element konkursu to jedna katego-
ria ogólnokrajowa – Najbardziej Odporna
Gmina w Polsce.Jest o co walczyć! Gmina
z najwyższym odsetkiem wyszczepionych
mieszkańców w Polsce wygra 2 mln zł.
Ważne! Laureatami poszczególnych kategorii
mogą być tylko te gminy, w których poziom
wyszczepienia mieszkańców osiągnie mini-
mum 50 proc.
Ruszyła Loteria Narodowego Programu Szczepień
Każda pełnoletnia i w pełni zaszczepiona osoba ma szanse wygrać atrakcyjne nagrody w Loterii Narodowego Programu
Szczepień. Pieniądze, samochody i hulajnogi czekają na zwycięzców. Zaszczep się przeciw COVID-19 – to szansa na
powrót do normalności oraz okazja na wygraną! Loteria wystartuje 1 lipca i będzie realizowana przez Totalizator Sportowy
przy wsparciu spółek skarbu państwa.
9. Z najnowszych danych Głównego Urzędu Staty-
stycznego (GUS) wynika, że choć liczba niebez-
piecznych miejsc pracy w Polsce maleje, to jednak
wciąż wynosi prawie pół miliona. Najbardziej
zdrowiem ryzykują m.in. górnicy oraz zatrudnieni
w przetwórstwie przemysłowym, a ze względu na
COVID-19 także pracujący w opiece zdrowotnej i
pomocy społecznej.
GUS przebadał 81,1 tys. miejsc pracy, w których
w 2020 r. zatrudnionych było łącznie 6 mln osób.
Spośród nich 7,3 proc., czyli 439,6 tys. pracowało
w warunkach zagrożenia. To o prawie 3 tys. osób
mniej niż w zeszłym roku i o 22,6 tys. mniej niż
dwa lata wcześniej. W badaniu GUS wzięto pod
uwagę trzy rodzaje zagrożeń - związane ze śro-
dowiskiem pracy (narażenie na m.in. substancje
chemiczne, pyły, hałas), uciążliwością pracy (np.
nadmierne obciążenie fizyczne) oraz czynnikami
mechanicznymi związanymi z maszynami szcze-
gólnie niebezpiecznymi. W niektórych regionach
i branżach w przeliczeniu na 1000 zatrudnionych
nastąpił nieznaczny wzrost. W 2020 roku zwięk-
szyła się w badanych zakładach z 72,9 do 73,2.
Jeszcze dwa lata wcześniej ten wskaźnik wynosił
77,2. Warto też odnotować, że w ciężkich warun-
kach pracują głównie mężczyźni, co jest pochodną
sektorów, w których to zagrożenie występuje
Najwięcej zatrudnionych w warunkach zagrożenia
w przeliczeniu na 1000 osób pracowało w sekcji
górnictwo i wydobywanie – 405,6. Na kolejnych
miejscach znalazły się dwa sektory,w których skala
zatrudnienia w trudnych warunkach w ciągu roku
spadła. To przetwórstwo przemysłowe – 111,8
(113,5 w 2019) oraz wytwarzanie i zaopatrywanie
w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą
wodę, gdzie wskaźnik spadł najmocniej ze wszyst-
kich analizowanych sektorów (ze 120,4 w 2019 do
106,9 w 2020). W większości sekcji najczęstsze
zagrożenia dotyczyły środowiska pracy. Są jednak
branże, w których liczba pracujących w trudnych
warunkach w ciągu roku wzrosła. W 2020 roku
były to górnictwo i wydobywanie (wzrost z 388,2
do 405,6) oraz administrowanie i działalność
wspierająca (wzrost z 33 do 48,1)
- Liczba pracujących w trudnych okolicznościach
wzrosła również w opiece zdrowotnej i pomocy
społecznej. Dane GUS pokazują, jak COVID-19
przełożył się na pogorszenie warunków pracy w
tym sektorze. Jeszcze w 2019 roku w warunkach
zagrożenia pracowało ok. 12 tys. osób. Po wybu-
chu pandemii ta liczba wzrosła do 17,5 tys. W
przeliczeniu na 1000 zatrudnionych, w ciągu roku
wskaźnik pracujących w trudnych warunkach w
ochronie zdrowia wzrósł z 22 do 32. Podobnie jak
w we wcześniejszych edycjach badania, z najtrud-
niejszymi warunkami pracy mieli do czynienia
mieszkańcy województwa śląskiego, gdzie co siód-
ma osoba była zatrudniona w warunkach zagroże-
nia. Natomiast w najbezpieczniejszych warunkach
pracowali badani w województwie mazowieckim
– tam na pogorszenie stanu zdrowia była narażona
co trzydziesta osoba.
r
fot.: pgg.pl
Najbardziej zdrowiem ryzykują górnicy
Przygotowany przez stronę społeczną projekt
ustawy o Funduszu Transformacji Śląska trafił do
premiera Mateusza Morawieckiego. Głównym
jego celem ma być tworzenie nowych miejsc pracy
w zamian likwidowanych kopalni oraz odbudowa
gospodarki regionu. Projekt ustawy został przygo-
towany przez związki zawodowe zgodnie zapisami
umowy społecznej dotyczącej transformacji branży
górnictwa węgla kamiennego. Teraz rząd zgodnie
z obietnicą ma ustawę przeprowadzić przez sejm.
Cel FTŚ to działania inwestycyjne, organizacyjne
i finansowe związane z transformacją Górnego
Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego oraz odbudowa
potencjału gospodarczego regionu. – Fundusz ma
być elementem sprawiedliwej transformacji, Dla
związków tworzenie nowych miejsc pracy to prio-
rytet, szczególnie gdy z mapy regionu mają zni-
kać kopalnie zatrudniające tysiące pracowników
– mówi nam Sebastian Czogała – wiceprzewodni-
czący ZZG w Polsce.
Kapitał początkowy FTŚ ma wynieść nie mniej
niż 500 mln zł. Ma on zostać również wyposa-
żony w dodatkowe mechanizmy gwarancyjne na
poziomie 1 mld zł. Akcjonariuszami FTŚ mają
zostać m.in.: Polski Fundusz Rozwoju, Narodo-
wy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej, Bank Gospodarstwa Krajowego czy
Skarb Państwa. Do FTŚ mają trafiać również
środki z opłaty eksploatacyjnej, którą spółki
górnicze obecnie odprowadzają do Narodowego
Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej. Fundusz będzie także gospodarował
terenami pogórniczymi należącymi do Skarbu
Państwa i przekształcał je w tereny inwestycyjne.
Teraz ruch należy do rządu. Zgodnie z umową
społeczną, strona rządowa do 15 sierpnia dokona
analiz ekonomicznych i prawnych związkowego
projektu ustawy o Funduszu Transformacji Śląska.
I na ich podstawie do 30 września przedstawi osta-
teczną wersję projektu. – Liczymy, że pieniądze z
Funduszu pójdą na nowe miejsca pracy i nie będą
zmarnowane. Jako związki zawodowe będziemy
na bieżąco monitorować funkcjonowanie Fundu-
szu Transformacji Śląska – obiecuje Czogała.
jb
fot.: flickr
Premier otrzymał projekt ustawy o
Funduszu Transformacji Śląska
- Do społeczeństwa powinien być kierowany jasny
przekaz: W tym systemie twój status materialny
na emeryturze będzie wprost uzależniony od tego,
ile zarabiasz i ile składek odprowadzasz. Państwo
taki przekaz jednak regularnie neguje, m.in. wpro-
wadzaniem takich świadczeń jak tzw. 14. emery-
tura” - mówi dr Tomasz Lasocki z Wydziału Pra-
wa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.
W 2020 r. do Ogólnopolskiego Porozumienia
Związków Zawodowych został skierowany do
konsultacji rządowy projekt ustawy o kolejnym w
2021 r. dodatkowym rocznym świadczeniu pie-
niężnym dla emerytów i rencistów. OPZZ wydało
opinię, w której zauważa, że podjęta przez rząd
próba złagodzenia problemów finansowych osób
otrzymujących niskie świadczenia emerytalne i
rentowe ma charakter incydentalny i w perspek-
tywie długofalowej nie przyniesie oczekiwanych
rezultatów (w przeciwieństwie do waloryzacji
świadczeń emerytalno-rentowych). Zdaniem
OPZZ należy wdrożyć systemowe rozwiązania,
które efektywnie mogłyby rozwiązać problem ni-
skich świadczeń emerytalnych i rentowych. Cho-
dzi m.in. o coroczną waloryzację minimalnej eme-
rytury i renty wskaźnikiem cen towarów i usług
konsumpcyjnych dla emerytów i rencistów w po-
przednim roku, powiększonym o co najmniej 50%
realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w
roku poprzednim. W 2021 r. OPZZ negatywnie
oceniło rządową propozycję waloryzacji emery-
tur i rent w 2022 r., uwzględniającą średnioroczny
wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych
dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów,
zwiększony o ustawowe minimum: 20% realnego
wzrostu przeciętnego wynagrodzenia.
opzz.org.pl
„14 emerytura” nie rozwiąże na
dłuższą metę żadnego problemu
9
strona
10. 10
strona
19 czerwca odbył się festyn rodzinny z okazji dnia dziecka, w którym
udział wzięły całe rodziny pracowników Węglokoks Kraj sp. z o.o.,
mieszkańcy okolic oraz turyści, którzy tego dnia byli w okolicy Zielo-
nej. Z samego rana odbyło się uroczyste przywitanie przybyłych gości
przez organizatorów a w szczególności przybyłe dzieci. W trakcie całe-
go festynu dzieci bawiły się na placu zabaw z trampolinami, zamkami
dmuchanymi, gdzie największą radość sprawił im „keciok”. Całe rodzi-
ny mogły brać udział w szeregu gier, zabaw, konkursów, prowadzonych
przez animatorów. Nie zabrakło również konkurencji zorganizowanych
przez bytomskich karateków pod czujnym okiem pana Romka Dragona,
gdzie najlepsze rodziny otrzymały atrakcyjne nagrody. Rano pokrzepiło
wszystkich świeże ciasto i kawa oraz śniadanie, popołudniu zaś obiad,
a późnym popołudniem kiełbaska z ogniska i wyśmienite dodatki. W
trakcie festynu odbyła się loteria fantowa, podczas której każdy mógł
wylosować super nagrody. Dla milusińskich były słodycze, lody, cola
oraz wata cukrowa,która ucieszyła również dorosłych przypominając im
dzieciństwo. Podczas festynu przygrywał wyśmienity DJ Piotr, sprawia-
jąc, że tańcom nie było końca. Wieczorem z żalem iż ten dzień się koń-
czy 400 osób tanecznym krokiem wracało do swoich domów na mecz
Polska - Hiszpania. Impreza miała charakter otwarty dla wszystkich.
Głównymi sponsorami nagród byli: Węglokoks S.A., Węglokoks Kraj
sp. z o .o., Węglokoks Energia, Węglokoks Kraj Serwis, Społem Bytom,
firma Abisal, Przychodnia „Zdrowie”, „Prymus”, Skok Centrum, Level,
Józef Rzepka, Prezydent miasta Bytom , prezydent miasta Piekary Ślą-
skie, v-ce przewodniczący Rady Miejskiej w Bytomiu. Uczestników od-
wiedził przewodniczący Związku Zawodowego Górników w Polsce kol.
DariuszPotyraławrazzeswoimzastępcąSebastianemCzogałąidyrektor
biura Rady Krajowej Bożeną Gawryluk. Również sponsorzy odwiedzili
uczestników w trakcie zabawy z prezesemWęglokoksu Kraj Grzegorzem
Wacławkiem i prezydentem miasta Bytomia Mariuszem Wołoszem
oraz Panią prezydent miasta Piekary Sławą Umińską-Duraj na czele .
Uczestnikom za dobrą zabawę a sponsorom za okazaną hojność bardzo
dziękujemy.
Do zobaczenia za rok.
ZZG w Polsce Węglokoks Kraj
Wracamy do normalności
Festyn rodzinny w Zielonej
11. – Dlaczego zatrudnia pan w swojej fir-
mie tylko żonatych mężczyzn?
– Są przyzwyczajeni do poniżeń i obelg,
poza tym nie spieszy im się, żeby punk-
tualnie wychodzić z roboty.
»««»»«
Rozmowa dwóch szefów:
- Dlaczego twoi pracownicy są zawsze
tak punktualni?
- Prosty trick! 30 pracowników a tylko
20 miejsc na parkingu...
»««»»«
Jaka jest różnica między żoną, a kochan-
ką?
- 30 kg.
A między mężem, a kochankiem?
- 30 minut.
»««»»«
Dwóch facetów siedzi w łódce na jezio-
rze, łowi ryby i popija piwo. Nagle jeden
mówi:
- Chyba się rozwiodę z moją żoną. Nie
odzywa się do mnie od pół roku.
Drugi łyknął piwo i mówi:
- Lepiej to przemyśl ? Trudno znaleźć
taką kobietę.
»««»»«
Jola z szefem kochają się w biurze. Nagle
warkocz Joli dostał się do niszczarki
- Warkocz Warkocz!! (krzyczy Jola).
A szef na to:
- Wrrrrrrr, wrrrrrrr
»««»»«
Grzesznik stoi u wrót raju. Św. Piotr
mówi do niego:
- Możesz zobaczyć niebo, piekło i czy-
ściec. Potem zdecydujesz gdzie chcesz
iść.
Grzesznik obejrzał niebo, czyściec. Za-
trzymał się na piekle i patrzy a przed
jego oczyma młoda kobieta obciąga
druta starcowi. Rzekł do Piotra:
- Ja też chcę tak! Zdecydowanie wybie-
ram piekło!
Na to św. Piotr:
- No dobra. Wstawaj mała masz zmien-
nika!
»««»»«
Przychodzi Viagra do baru i mówi:
- Stawiam wszystkim!
»««»»«
Ostatnio oglądałem sobie film na DVD i
poniosły mnie emocje:
- Nie! Nie wchodź tam ty głupcze. Nie
wchodź do tego kościoła!
Weszła moja żona i spytała jaki film
oglądam.
- Nasze nagranie ze ślubu.
»««»»«
Przychodzi koń do baru:
- Piwo proszę.
- 10 zł.
Kiedy koń powoli sączy piwo barman
zagaduje:
- Rzadko widujemy tu konie.
- Nie dziwię się! Piwo za 10 zł...
Rozwiązanie krzyżówki z „Górnika” nr 11 brzmiało: „WIARA CUDA CZYNI”. Na-
grody wylosowali: Marzena Kowalska z Katowic i Piotr z Pomykalski z Jastrzębia
Zdroju. Gratulujemy! Nagrody prześlemy pocztą.
Kolejne liczby umieszczone w prawym dolnym rogu utworzą hasło. Wśród Czytelni-
ków, którzy prawidłowo rozwiążą hasło rozlosujemy nagrody rzeczowe. Rozwiązania
należy przesłać pocztą na adres redakcji z dopiskiem: ZZG w Polsce lub e-mailem.
Prosimy o podawanie adresu zwrotnego. Poprawne rozwiązania prosimy przesyłać do
31 lipca.
Składniki:
Kalafiorowa masa:
• 40 dag kalafiora (½ średniej główki)
• 10 dag cebuli
• 1 łyżka oleju kokosowego
• 5 dag żółtego sera
• 1 ząbek czosnku
• sól
• ½ pęczka koperku
• 1 jajko
• 3 łyżki bułki tartej
• 2 łyżki kaszy manny
• 1 ½ łyżki mąki ziemniaczanej
• sok z cytryny
• majeranek
• ostra papryka w proszku
• pieprz ziołowy
Dodatkowo:::
• bułka tarta
• olej
Wykonanie:
Kalafiora opłukać i podzielić na małe
różyczki. Wrzucić do wrzącej osolonej
wody i gotować pod przykryciem na ma-
łym ogniu pod przykryciem przez około
10 minut. Następnie odcedzić, rozgnieść
tłuczkiem do ziemniaków i odstawić do
ostudzenia.
Cebulę obrać z łusek, opłukać i pokroić
w kostkę. Przełożyć na rozgrzany olej
kokosowy, zrumienić i ostudzić. Żółty
ser zetrzeć na tarce o małych oczkach.
Czosnek obrać z łusek, opłukać, pokro-
ić w kostkę. Posypać solą i rozgnieść wi-
delcem, aby czosnek puścił sok. Koperek
opłukać, osuszyć i pokroić.
Do miski przełożyć kalafiora,cebulę,żół-
ty ser, czosnek i koperek. Dodać surowe
jajko, bułkę tartą, kaszę mannę, mąkę
ziemniaczaną, kilka kropel soku z cytry-
ny, szczyptę majeranku, ostrej papryki w
proszku, pieprzu ziołowego i całość ra-
zem wymieszać.
Z kalafiorowej masy formować kule, ob-
toczyć je w bułce tartej i lekko spłaszczyć,
formując okrągłego kotlecika. Kłaść na
rozgrzany olej i smażyć z dwóch stron na
złoty kolor.
Smacznego!
Kotlety z kalafiora
Żona górnika poleca...
11
strona
12. 12
strona
2 miejsce w Otwartym Turnieju Piłki
Nożnej Plażowej MOSiR Katowice
zajęła drużyna Towarzystwa Spor-
towego Reprezentacji Śląskiej Ligi
Górniczej Katowice. Dla TS RŚLG
Katowice był to ostatni występ w
turniejach piłkarskich. Po ponad 10
latach górnicy zakończyli swoją przy-
godę piłkarską. Dziękujemy!
Spływy kajakowe to jedna z najbardziej
dostępnych dyscyplin turystyki aktywnej.
Jest to również sposób na ekonomicz-
ne spędzenie wakacji na łonie natury, z
dala od miejskiego zgiełku. Okolice rzek
w Polsce to wciąż ostoja nieskażonej
przyrody, cieki wodne przyciągają dzikie
zwierzęta, które często jest okazja zaob-
serwować podczas wodnej włóczęgi.
Kolejny wyjątkowy spływ kajakowy po
rzece Ruda zorganizowany przez Zwią-
zek Zawodowy Górników w Polsce
PGG KWK „Marcel”odbył się w sobotę,
5 czerwca.
Organizatorzy sobotniego spływu kaja-
kowego po rzece Rudzie szykowali sprzęt
już od rana, by wszystko było gotowe i
sprawne . Przy przystani w Rybniku
Stodołach zjawiła się liczna grupa człon-
ków związku wraz rodzinami. Pogoda
dopisała, grupę przywitał organizator
spływu Jacek Kluczniok , który wprowa-
dził nas w plan wyprawy oraz przeprowa-
dził instruktarz. Przedstawił wszystkie
zasady jak sobie radzić na wodzie w ka-
jaku, krótko i szczegółowo opisał nam, w
którym miejscu rozpocznie się spływ, jak
będzie wyglądała nasza trasa w dalszych
etapach pokonywania wodnych perypetii
oraz gdzie zakończymy przygodę z kaja-
kami. Po instruktarzu krótka rozgrzewka
i rozpoczął się spływ.
Początkowo trasa prowadziła przez las,
wśród drzew i opadających gałęzi, na-
stępnie uczestnicy wypłynęli na łąki –
rzeka płynęła wśród traw i trzcin.
Wśród uczestników spływu było kilku
nowicjuszy, były dzieci, a trasa nie była
łatwa. Choć rzeka nie należy do najgłęb-
szych, to jednak ma wiele zakrętów, a
przyroda robi swoje. Zdarzały się na tra-
sie powalone drzewa,czy płycizny.Wtedy
nie było wyjścia, trzeba było odpowied-
nio manewrować kajakiem by ominąć
przeszkody .Na trasie płynęli z nami in-
struktorzy ,którzy cały czas czuwali nad
bezpieczeństwem oraz dawali wskazówki
jak sprawnie pokonać przeszkody.
Atrakcji było wiele, wszyscy świetnie się
bawili i wspaniale odpoczywali. Spływ
trwał przeszło dwie godziny. Zakończył
się w Rudach. Uczestnicy pokonali po-
nad siedmiokilometrową trasę, ale wszy-
scy byli zgodni, że sił i entuzjazmu wy-
starczyłoby im na dużo więcej. Zatem
jest potencjał, kolejne spływy na pewno
będą cieszyły się zainteresowaniem!
Po spływie na wszystkich czekały wy-
śmienite potrawy z grilla, była karkówka
i kiełbaski, a także kawa herbata i zim-
ne piwko. Odbyło się kilka biwakowych
konkursów gdzie najlepszym okazał się
konkurs z wiosłami. To był naprawdę
wspaniały dzień, słoneczny i pełen wra-
żeń. Zmęczeni, ale szczęśliwi podzięko-
waliśmy za miło spędzony czas i zade-
klarowaliśmy się, że wrócimy na kolejny
spływ.
Wydarzenie bardzo dobrze wpisuje się w
nasz kalendarz rodzinnych imprez inte-
gracyjnych.Spływ kajakowy to nie tylko
forma relaksu, służy przede wszystkim
integracji członków związku ,co przekła-
da się na sprawność i efektywność dzia-
łania również na polu zawodowym. Już
teraz zapraszamy na kolejny spływ!!!!!
Marek Gęborski
Kajakami po Rudzie
Ostatni mecz
