Тармақталу командалары

1. Сабақ жоспары
Пәні: Программалау тілдері Бекітемін:
Күні: 09/11/2013
Тобы: И-И-11к
Оқытушы: Л.Күзбаева
Сабақтың тақырыбы: Тармақталу командалары
Сабақтың мақсаты: А) білімділік: оқушыларға қайталану алгоритмін еске түсірте
отырып, Visual basic тілінде «үшін» циклі программасының
жазылу ережесімен таныстыру, программа құра білуге,
нәтижесін алып, талдай білуге үйрету.
Б) дамытушылық: Оқушылардың ойлау, есте сақтау
қабілеттерін дамытып, қызығушылығын ояту, білім-білік
дағдыларын қалыптастыру
С) тәрбиелік: Оқушыларды ізденуге, әдіптілікке,
мақсатшылдыққа тәрбиелеу. Мұқияттылыққа, өзін-өзі сенімді
болуға баулу.
Д) Кәсіби: Оқушыларды ақпараттық мәдениетке, кәсіби
сауаттылыққа тәрбиелей отырып, болашақ мамандығына
байланысты кәсіби бағыт беру.
Оқушы білуі қажет: Циклге берілген есептерге программа жазуды, оператордың
жазылу, берілу ережесін білу, цикл денесін ажырата білу
Оқушы меңгеру
керек: Үшін циклін пайдаланып есептерді шығару, Visual basic
программалау тілінде «үшін» циклінің жазылу түрін,
программада орналасу ретін, программа құра білуді,
программаны жүргізе білуді, дұрыс нәтиже алып, талдай
білуді.
Сабақтың түрі: лабораториялық
Қолданылатын пед.технология: Дамыта оқыту технологиясы /ДОТ/, компьютерлік
оқыту технологиясы /КОТ/, деңгейлік саралап оқыту
технологиясы /ДСОТ/
Оқыту әдіс-тәсілдер: Түсіндіре баяндау әдісі, сұрақ-жауап әдісі, көрнекілік әдісі,
тұжырым жасау, дәлелдеу
Қолданылатын техникалық
құралдар, көрнекілік: магнитті тақта, кітаптар, таратпалар, проектор, слайд
Пайдаланылатын әдебиеттер:
Негізгі:
1. Ұ.Смайлова «Программалау: алгоритм құру технологиялары
2. Камардинов «Информатика»
Қосымша:
1. Ж.Дінисламов «Turbo Pascal ортасында программалау»
2. В.Н.Кирнос «Язык Паскаль и численные методы»
Пәнаралық байланыс: Математика

2. Сабақтың барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі
А) Сәлемдесіп, аудиторияның тазалығына назар аудару, қауіпсіздік ережесіне сай
сырт кейпі мен заттарының орнында болуын қадағалау
Б) Оқушыларды түгендеп, журналға белгі соғу
В) Оқушылардың компьютерге отыру уақытын тіркеу журналына белгі соғуын
қадағалау
Г)Оқушылардың назарын сабаққа аударып, сабақтың барысымен таныстыру
ІІ. Қызығушылықты ояту
Сөзжұмбақ шешу:
1. Берілгендерді енгізу операторы -
2. Нәтижесі ақиқат не жалған болатын пікір -
3. Нәтижені шығаратын оператор -
4. Айнымалыларды сипаттау бөлімі -
5. Паскаль тілінде қолданылатын алфавит қай елдің алфавиті -
6. Программа соңы
Жауабы:
1. READ
2. ШАРТ
3. WRITE
4. VARIABLE
5. ЛАТЫН
6. END
ІІІ. Өткен материалдарға шолу жасау
А) өткен сабақтар негізіне шолу жасау (дәптерге шығарған есептерін тексеру)
Б) Деңгейлік тест сұрақтары арқылы (Visual Basic ортасында дайындалған тест
бағдарламасы арқылы). Тест тапсырмалары 3 деңгейде берілген: 1 деңгей сұрақтары
(қанағаттанарлық), 2 деңгей сұрақтары (жақсы), 3 деңгей сұрақтары (үздік)
1 деңгей сұрақтары (қанағаттанарлық)
1. х-санының квадратын табу функциясы –
1. sqr(x)
2. sqrt(x)
3. sin(x)
4. cos(x)
2. х-санының квадратын түбірін табу функциясы –
1. exp(x)
2. sqr(x)
3. sqrt(x)
4. int(x)
3.Енгізу операторы -
1. write
2. read
3. while
4. repeat
4.Шығару операторы –
1. write
2. for
3. if
4. case
5. Меншіктеу операторы –
1. <> 2. ;=

3. 3. =
4. :=
6. Шартты оператордың жазылу пішімі-
1. case <селектор -өрнек>of end;
2. if <шарт> then <оператор1> else <оператор2>;
3. writeln(a1,a2,a3,…an);
4. readln(a1,a2,a3,…an);
7. Таңдау операторы –
1. if then
2. repeat until
3. case of
4. while do
8. Паскаль тілінде неше циклдік оператор бар?
1.1
2.2
3.3
4.4
9. Параметрлі цикл операторы –
1. repeat
2. for
3. while
4. case
10. Қайталану шарты цикл соңында тексерілетін циклдік оператор –
1. if then
2. while
3. for
4. repeat
11. Алдын ала берілген шарт бойынша қайталауды жүзеге асыратын оператор –
1. case
2. repeat
3. while
4. for
12. Цикл ішіндегі цикл дегеніміз не?
1. қабатталған цикл
2. қатарынан орналасқан екі цикл
3. бір программадағы бірнеше цикл
4. түрлі циклдік операторларды
қолдануды айтамыз
13. Бүтін санды қандай тип арқылы сипаттаймыз?
1. real 3. boolean
2. integer 4. char
2 деңгей сұрақтары (жақсы)
14. Readln операторы қандай нәтиже береді?
1. курсорды жоғарғы қатарға көшіреді
2. курсорды келесі қатарға көшіреді
3. ешқандай әрекет жасамайды
4. берілген мәнді енгізеді
15. Паскальда неше шартты оператор бар?
1. 1
2. 4
3. 3
4. 2
16. егер к=5,45 болса, оны қалай сипаттаймыз?
1. var k:char; 2. var k: string; 3. var k: real; 4. var k: integer;
17. for i:=5 to 55 do k:=k+x; циклі қанша рет орындалады?
1. 40
2. 50
3. 55
4. 5
18. writeln(‘x=’, ‘3’); операторының нәтижесі қандай?
1. х=3
2. x3
3. x=’3’
4. ‘x’=’3’
19. Логикалық өрнек нәтижесі қандай болады?
1. real, integer, char
2. begin немес end
3 деңгей сұрақтары
(үздік)
3. true немесе false
4. болады немесе болмайды
20. Программа тақырыбының қайсысы дұрыс жазылған?

4. 1. program esep;
2. program esep:
3. progran esep;
4. program esep 1;
21. Келесі өрнектің қайсы дұрыс емес –
1. k:=u+q/45;
2. x=f*4/6;
3. a:=a/2;
4. temp:=1/(x+a);
22. Келесі енгізу операторының қайсысы дұрыс?
1. read(y1 y2)
2. read(y1;y2);
3. read(y1:y2);
4. read(y1,y2);
23. Келесі шығару операторларының қайсысы дұрыс емес?
1. write(x2);
2. write(x1);
3. write x1,x2
4. write(x1,x2);
24. Егер к=5, x=1 болса, repeat k:=k+x x:=x+2; Until x>10 программа нәтижесінде к-
қаншаға тең болады?
1. 6
2. 30
25. х-санының бүтін бөлігін есептейтін
программа-
3. 21
4. 14
1. int(x); 3. in(x);
2.frac(x); 4.sqr(x)
Барлық оқушылар жеке өз компьютерінде тест сұрақтарына жауап береді.
ІV. Лабораториялық жұмыс кезеңі
1. Лабораториялық жұмысқа әзірлік
-оқушының компьютерлік үстеліне отыруы;
-компьютерді іске қосуы;
-лабораториялық таратпалардың берілуі;
-лабораториялық тірек білімді анықтау;
(проектордан слайд арқылы оқушыларға «үшін» циклінде есеп шығару жолдары
түсіндіріледі, тірек білім қалыптастырылады)
Цикл – белгілі бір әрекеттер тізбегінің бірнеше рет қайталанып орындалуы.
-қадамдар саны белгілі цикл
-қадамдар саны белгісіз цикл (шартты цикл)
Есеп. 1-ден 8-ге дейінгі бүтін сандардың квадраттары мен кубтарын есептеп шығару (a-
дан b-ға дейін).
Ерекшелігі: бірдей амалдар 8 рет орындалады

5. .
2. Лабораториялық жұмыс құрал-жабдықтары
- Компьютер;
- Visual Basic ортасы;
3. Лабораториялық жұмысқа қысқаша нұсқау
- Паскаль программалау ортасында «Үшін» циклімен жұмыс;
- «Үшін» цикліне программа ортасында есептер шығару, программалар құру
(№3 лабораториялық жұмыста берілген деңгейлік тапсырмалар орындалады)
Лабораторялық жұмыс №3 - ке арналған тапсырмалар
Тапсырма №1
1- ден 10-ға дейінгі сандардың квадратын табатын программа құрыңдар
Компьютерде орындап, нәтижесін көрсет.
Тапсырма №2
5-тен 20-ға дейінгі сандардың 5-ке қалдықсыз
бөлінетіндерін квадраттайтын программа құрыңдар.
Компьютерде орындап, нәтижесін көрсет.
Тапсырма №3
Жаңа жылдық шырша программа құрыңдар. Компьютерде
орындап, нәтижесін көрсет.
4. Лабораториялық жұмысты орындау кезеңі
- Операторларды қызметі бойынша реттілігімен жазу;
- программа жазу барысында кездесетін қателіктерді жою;
- дайын болған программаны іске қосып, қатесін тексеру, жою.
5. Лабораториялық жұмыстың нәтижесін шығару
-лабораториялық жұмыстарды қабылдап алу, бақылау сұрақтарына жауап алу;
-лабораториялық жұмыстарды бақылау, бағалау;(Сабақта көрсеткен
белсенділігі, лабораториялық жұмысты орындау, өткен материалдарға жауап беру
белсенділігі ескеріліп, бағаланады)
V. Лабораториялық сабақты бекіту
А)сұрақ-жауап (сын тұрғысынан бағалауға, әділдікке тәрбиелеу)
Лабораториялық сабақты «Түрлі –түсті шаршылар» ойыны арқылы бекіту. Әрбір оқушы
өзі шаршыны таңдай отырып жауап береді.
1. For ... циклдік оператор (параметрлі)
2. For k:=1 to 15 do - айнымалының бастапқы мәні нешеге тең?(1-ге тең)
3. Кему реті бойынша аралықты есептеуде . . . қолданылады.(downto)
4. Өсу реті бойынша аралықты есептеуде ... қолданылады. (to)
5. For k:=m to n do - айнымалының соңғы мәні - (n)
6. For k:=m to n do, мұндағы k - ? (циклдік айнымалы)
7. For k:=1 to 3 do begin
i:=k*k; программа бөлігінде . . . есептеледі. (1-ден 3-ке дейінгі сандардың
квадраты)
VІ. Үйге тапсырма «қысқаша нұсқау арқылы»

6. 1. Ізденушілік бағытта
«Үшін» цикліне 5 түрлі есеп құрастырып, программасын жазып келу
2. Теориялық бағытта
«Үшін» циклі тақырыбында басқа әдебиеттерден мәлімет іздеп, конспект жазу
3.
-келесі №18 лабораториялық жұмыс «Символдық мәліметтермен жұмыс істеу тәсілдері»
мазмұнымен танысу және тірек білімді жинақтау
- символдық мәлімет типтері;
- символдық мәліметтерді программалау
VІ. Сабақты қорытындылау.
- лабораториялық таратпаларды жинау
- компьютерді техникалық қауіпсіздік ережесі бойынша өшіру
- әрбір компьютер тұсындағы тіркеу журналын толтыру

7. 1. Ізденушілік бағытта
«Үшін» цикліне 5 түрлі есеп құрастырып, программасын жазып келу
2. Теориялық бағытта
«Үшін» циклі тақырыбында басқа әдебиеттерден мәлімет іздеп, конспект жазу
3.
-келесі №18 лабораториялық жұмыс «Символдық мәліметтермен жұмыс істеу тәсілдері»
мазмұнымен танысу және тірек білімді жинақтау
- символдық мәлімет типтері;
- символдық мәліметтерді программалау
VІ. Сабақты қорытындылау.
- лабораториялық таратпаларды жинау
- компьютерді техникалық қауіпсіздік ережесі бойынша өшіру
- әрбір компьютер тұсындағы тіркеу журналын толтыру