6-р ангийн химийн хичээл

1. Химийн элементийн
нээгдсэн түүх, нэрний түүх

2. Хүчлийг металлаар үйлчлэх
үед үүссэн хийн шинжийг
судлах явцдаа Английн
химич Г.Кавендиш 1766 онд
устөрөгчийг нээжээ. Харин
А.Лавуазье 1779 онд усны
найрлагыг судлах явцдаа
түүний найрлагад 2 элемент
агуулагддаг бөгөөд үүний
нэг нь устөрөгч болохыг
тогтоон нэрлэжээ
Грек гидр- ус, геннао-
төрүүлэгч
УСТӨРӨГЧ
HYDROGEN

3. ГЕЛИ
HELIUM

4. 1817 онд Шведийн химич
А.Арфведсон гэдэг эрдэмтэн
нээжээ.
Грекээр Lithos чулуу
ЛИТИ
LITHIUM

5. 1797 онд Францын
эрдэмтэн Воклен нээсэн
бөгөөд 1828 нод Германий
химич Велер, Францын
химич Бюсс нар цэврээр
гарган авсан. Энэ элемент
биндэръяа болон маргад
эрдэнийн найрлагад ордог
Грек Beryllos берилл
БЕРИЛЛИ
BERYLLIUM

6. 1808 онд Ж.Гей-Люссак,
Л.Ж.Тенар, Деви нар нээсэн
Арабаар burqa монголоор
бура буюу тунсаа гэсэн
утгатай
БОР
BORON

7. Хүмүүс галыг хэрэглэж
эхэлсэн тэр цагаас эхлээд л
нүүрстөрөгч тэдний үүрдийн
дагуул болсон.
Хүмүүс түүнийг алмаз, бал
чулуу, модны нүүрс
байдлаар хэрэглэж ирсэн.
Өнөө үед нанотехнологид
өргөн хэрэглэж байна.
Карбонеум-нүүрсийг
төрүүлэгч
Санскридаар кра - буцалгах
чанах
НҮҮРСТӨРӨГЧ
CARBON

8. 1767 онд Г.Кавендиш
амьсгал тэтгэхгүй гэсэн
нэрээр агаарын шинэ
хэлбэрийг гарган авсанаа
бичиж байжээ. 1772 онд
Шотланд эрдэмтэн
Д.Резерфорд нээсэн
Грекээр а үл, үгүй зос –
амьддрал
Латин нэрний нитрогениум
шүү төрүүлэгч
АЗОТ
NITROGEN

9. Биесүүдийг шатаах болон
металлыг улайсгах зэрэг
үзэгдлийг үед эдгээр нь
агаараас ямар нэгэн юмыг
өөртөө нэгдүүлээд байх шиг
байна гэсэн бүдэг бадаг
төсөөлөл байсан.
1774 онд Пристли, Шееле,
Лавуазье нар бараг зэрэг
нээсэн.
Амьдруулагч агаар хэмээн
нэрлэж байв.
Грек oxy- хүчил төрүүлэгч
ХҮЧИЛТӨРГЧ
OXYGEN

10. 1886 онд Францын химич
А.Муасан цэврээр ялга
авсан.
Грекийн хөнөөх үхэл гэсэн
утгатай
Латин нэр Fluere гоожинхой
ФТОР
FLUORINE

11. НЕОН
NEON

12. Цахилгаан химийн аргыг
хэрэглэж нээсэн
элементүүдийн нэг бөгөөд
Английн химич Г.Деви 1807
онд нээсэн
Англиаар Soda монголоор
хужир
НАТРИ
SODIUM

13. 1755 онд Шотландын
Ж.Блек, 1808 онд Английн
химич Г.Деви
Грекээр Магнезия- Грекийн
нэгэн арлын нэр
МАГНИ
MAGNESIUM

14. 1825 онд Данийн химич
Хансом Кристиан нээсэн.
Alumen- квасц
ХӨНГӨНЦАГААН
ALUMINIUM

15. 1824 онд Шведийн химич
Берцеллус нээжээ
Силекс- хатуу чулуу
ЦАХИУР
SILICON

16. Энэ бодис жирийн
температурт агаарт өөрөө
гэрэлтдэг.
Ганбург хотын ядуурч
хоосорсон худалдаачин
Хенинг Брандт анх шээснээс
гарган авсан. Гэвч тэр шинэ
химийн элемент гарган
авсанаа мэдээгүй бөгөөд
Р.Бойл 1680 онд энэ
элементийг гарган авсан
тухайгаа нийтэд зарлажээ
Грекийн фос- гэрэл, форо-
зөөгч
ФОСФОР
PHOSPHORUS

17. Хүхрийг хүмүүс өнө эртнээс
мэднэ. Аль эрт үед эртний
Грекчүүд хүхрийг шатаахад
үүссэн хүхэрлэг хийн онцгой
чанарыг ашиглан түүнийг
орон сууц ариутгахдаа
хэрэглэж иржээ.
Санскрит sulvere- хүхэр
ХҮХЭР
SULFUR

18. 1774 онд Шведийн
эрдэмтэн Шееле нээсэн
Грек хэлний шар ногоон
гэсэн утгатай
ХЛОР
CHLORINE

19. АРГОН
ARGON

20. Цахилгаан химийн аргыг
хэрэглэж нээсэн
элементүүдийн нэг бөгөөд
Английн химич Г.Деви 1807
онд нээсэн
Англиаар potash үнс
монголоор хужир
КАЛИ
POTASSIUM

21. 1808 онд Английн химич
Г.Деви нээсэн.
Латинаар calx -шохой
КАЛЬЦИ
CALCIUM