2. INFORMACIONE TË
PËRGJITHSHME PËR
VOLTMETRAT :
Voltmetër quhet instrumenti për matjen e tensionit (diferencës se potencialit) ose edhe
madhësit tjera matëse te cilat mund të shndërrohen ne forme te tensionit. Voltmetri ka
rezistencë të brendshme të madhe (ne rastin ideal infinit ) dhe duhet të lidhet paralel me
qarkun ku duhet të matet diferenca e potencialit .Tregimi I vlerës se matur ne te jepet me
njësinë e matjes se tensionit VOLT ose me nënfishat e tij (si mV,µV,nV ), kështu që merr edhe
prefiksin “mili ,mikro dhe nano” varësisht nga brezi ne te cilin matë.
3. ÇFARË JANË VOLTMETRAT
ELEKTRONIKË ?
• Voltmetrat elektronikë janë
ata voltmetra që përdorin
qarqe elektronike me
rezistencë të lartë në hyrje,
të cilët përforcojnë sinjalet e
vogla në nivele të
pranueshme për matje .
4. NDRYSHIMET ME VOLTMETRAT E
ZAKONSHËM :
Voltmetrat, e ndërtuar me sistemet me bobina të lëvizëshme, të
shoqëruara edhe me ndarës tensioni rezistiv, kanë kufizime të
mëdha në përdorimin e tyre.
• Ato nuk mund të masin vlera tensioni të vogla ,pasi
ndjeshmeria e tyre është e madhe.
• Rezistenca e tyre është e vogël, gjë që i bën ata të
papërdorshëm në qarqet me fuqi të vogël në dalje.
Këto kufizime janë
kapërcyer nga përdorimi i
voltmetrave elektronikë.
5. VOLTMETRAT ELEKTRONIKË SI
INSTRUMENTA :
• Voltmetrat Elektronik mund të jenë Instrumenta Analog, ku, si tregues të vlerës,
shërbejnë instrumentat analogë me bobina.
• Instrumenta Numerik, ku madhësia e matur shndrohet në formë numerike dhe, si
tregues vlere shërbejnë afishuesit shifrorë.
6. VOLTMETRAT ANALOG:
Voltmetri analog mat një tension, kur tensioni I tij merr në mënyrë të vazhdueshme çdo
vlerë midis një minimumi dhe një maksimumi. Këtu bëhet fjalë për pothuaj të gjitha
proceset dhe gjendjet reale. Teorikisht është e mundur të regjistrohet cilido ndryshim i
vogël i sinjalit (perimetër shumë i madh dinamik). Gjatë përpunimit problemet shfaqen
zakonisht përmes shushurimës dhe jolinearitetit të konvertuesit të matjes gjatë dallimit të
sinjaleve të ruajtura analoge ose gjatë transmetimit përmes akumulimit të tepërt të
ndërhyrjeve.
7. Voltmetra dixhitale (numerik)
Voltmetra të këtij lloji matin me saktësi
tensionin në krahasim me analogët. Parimi i
funksionimit bazohet në konvertimin e
tensionit analog të hyrjes në një kod dixhital
të furnizuar me një pajisje digjitale të leximit,
e cila konverton kodin binar që rezulton në
një shifër dhjetore të shfaqur në tabelën e
rezultateve. Saktësia e matjes së tensionit
varet nga diskretenca e konvertuesit
analog-dixhital të përfshirë në pajisje.
8.
9. DISA LLOJE VOLTMETRASH
ELEKTRONIKË :
a) Voltmetër me përforcues diferencial.
b) Voltmetër me përforcues operacional si përsëritës tensioni.
c) Voltmetër me përforcues operacional si përforcues tensioni.
10. VOLTMETRAT ME PËRFORCUES
DIFERENCIAL:
Transistorët Q1 dhe Q2 , të lidhur si në skemë ,përbëjnë një
përforcuesi diferencial ose përforcuesi me çiftim
emiterial.
Kur një tension i vogël pozitiv zbatohet në bazën e tranzistori Q1,
tranzistori hapet dhe ryma në të ritet, si pasojë rënia e tensionit
IC1RL1 ritet duke sjellë si pasojë zvogëlimin e tensionit VC1. E
kundërta ndodh në tranzistorin Q2 . Zvogëlimi i rymës IC2 sjell
rënien e tensionit IC2RL2 pra ritjen e tensionit VC2 . Në tregues,
tensioni në të djathtë të tij ritet pozitivisht ndërsa në të majtë
negativisht. Në këtë mënyrë tension V është proporcional me
tensionin e hyrjes E.Vendosja e potenciometrit R3 është një
metodë tjetër për të siguruar vlerën zero të tregimit të voltmetrit
përpara matjes. Kur kursori i R3 lëvis në të djathtë, vlera e
rezistencës në degëzimin e RL1 ritet ndërsa ajo në degëzimin e
RL2 zvogëlohet. Në këtë mënyrë tensionet Vc1 dhe Vc2 mund të
ndryshohen për të marë një tregim zero të voltmetrit.
11. VOLTMETËR ME PËRFORCUES
OPERACIONAL SI PËRSËRITËS
TENSIONI :
Voltmetri Operacional është lidhur si një
përsëritës tensioni. Tensioni i panjohur, pasi
është përshtatur nga pjestuesi i tensionit në
hyrje të skemës, zbatohet në hyrjen jo
invertuese të AO, ndërsa hyrja invertuese
lidhet me daljen e AO. Siç dihet, përforcuesi
operacional tenton vazhdimisht të barazojë e
të mbajë ekzaktësisht të barabartë tensionin
në hyrjen invertuse me atë jo invertuese. Në
këtë mënyrë tensioni i daljes Vo tenton
vazhdimisht të barazohet me atë në hyrje të
amplifikatorit EB në këtë mënyrë dalja e AO
ndjek ekzaktësisht hyrjen e AO. Koeficienti i
amlifikimit të AO në këtë rast është 1 dhe
prej këndej ka marë emrin edhe skema e
mësipërme. Tensioni në dajle të AO zbatohet
në një matës të zakonshëm magnetoelektrik
për të bërë leximin e tensionit të panjohur.
12. VOLTMETËR ME PËRFORCUES
OPERACIONAL SI PËRFORCUES
TENSIONI:
Përforcuesi Operacional mund të
lidhet edhe në regjim përforcimi
duke bërë të mundur matjen e
tensioneve të vogla duke I
amplifikuar ato deri në vlera të
matshme nga treguesi. Tensioni i
panjohur E është zbatuar në hyrjen
jo invertuese ndërsa në hyrjen
invertuese vjen tensioni i daljes pasi
është ndarë në dy rezistencat R3 dhe
R4. Në këtë mënyrë rënia e tensionit
VR3 është e barabartë me tensionin
E të hyrjes joinvertuese. Në këtë
mënyrë mund të përcaktojmë se
tensioni në dalje Vo është i barabartë
me:
