ESP7

2. Madalas nakakarinig tayo ng
mga salitang nagpapabago sa ating
buhay sa hindi inaasahang
pagkakataon. Isang labinlimang taong
gulang na manlalaro ng basketbol ang
dumalo sa isang basketball camp na
pinamamahalaan ng isang taong ang
pangalan ay Easy Ed Macaulay. Sa
isang bahagi ng pagsasanay ay sinabi
niya: “Tandaan ninyo, kung hindi ninyo
lilinangin ang inyong kakayahan
hanggang sa kaya ninyong abutin, may
isang katulad mo rin ang talento na
nagsusumikap na maabot ang rurok ng
kaniyang kakayahan. At isang araw
kayo ay magtatapat sa isang laro, at
mahihigitan ka niya.”
Ang mga katagang ito ay labis
na nakaapekto sa isa sa mga
manlalaro doon – si Bill Bradley.

3. Isinabuhay ni Bradley ang
mga tinurang kataga ni Macauley.
Nagsanay siyang mabuti at
pinagbuti ang paglalaro. Naging
sikat itong manlalaro sa haiskul at
star player ng Princeton University
sa kolehiyo.
Ang kaniyang mga
tagumpay ay lalo pang nagpasigla
sa kaniyang pagnanais na mas
mapahusay pa ang kaniyang
kakayahan. Dahil dito siya ay
naging mahalagang manlalaro ng
New York Knicks’.
Hindi pa rin doon nagtapos
ang kanyang paghahangad sa
kahusayan. Nang magretiro ito sa
paglalaro ng basketbol ay tumakbo
naman siyang pangulo ng America.

4. 1. Anong mga kataga ni Easy Ed Macaulay ang labis na
nakatulong kay Bill Bradley upang magtagumpay?
Tanong:
2. Ano ang nagtulak upang lalong magtagumpay si Bill
Bradley?
3. Gaano kahalaga ang pagkakaroon ng motibasyon
sa pagtatagumpay ng
isang tao?
4. Ano ang iyong motibasyon sa pagsusumikap na
mapaunlad at magamit nang mahusay ang iyong
talento at kakayahan?

5. Ikaw, ano ang ginagawa mo
para mapabuti pa ang iyong
kakayahan? Ano ang iyong
ginagawa upang mahigitan ang
iba pang katulad mo rin ang
talento o kakayahan? Kung ikaw
ay makakatapat nila, sino kaya
ang mas makalalamang?

6. “Talentado ka ba?” Lahat yata ngayon ng estasyon sa
telebisyon ay may
programang ang tema ay pagtuklas ng talento.
Mapapansin ito sa mga programang may pag-awit,
pagsasayaw, pag-arte, o mga kakaiba, kakatuwa at
kamanghamanghangkasanayan o kakayahan. Pero ano
nga ba ang talento? Sa Webster Dictionary, ang talento ay
ginagamit na kasingkahulugan ng biyaya at kakayahan. Ito
ay isang likas na kakayahan na kailangang tuklasin at
paunlarin. Tulad ng isang biyaya, dapat itong ibahagi sa
iba.
Magkasingkahulugan ba ang talento at kakayahan? Ayon
kina Thorndike at Barnhart, mga sikolohista, sa kanilang
“Beginning Dictionary”, ang talento ay isang pambihira at
PAGTUKLAS AT PAGPAPAUNLAD SA MGA
ANGKING TALENTO AT KAKAYAHAN AT
PAGLAMPAS SA MGA KAHINAAN

7. Sa kabilang dako, ang kakayahan ay kalakasang
intelektuwal (intellectual power) upang makagawa ng
isang pambihirang bagay tulad ng kakayahan sa
musika o kakayahan sa sining. Madalas sinasabi ng
mga sikolohista na ang talento ay may
kinalaman sa genetics o mga pambihirang katangiang
minana sa magulang. Ang kakayahan naman ay likas o
tinataglay ng tao dahil na rin sa kaniyang intellect o
kakayahang mag-isip. Sa gayon, ang kahusayan sa
isang larangan ay ayon sa kaniyang kakayahang
intelektuwal. Si Brian Green, isang atleta, ay isa sa mga
naniniwala sa teoryang ito.
Gayunpaman, ayon sa kaniya ang pagtutuon ng
atensiyon nang marami sa talento sa halip na sa
kakayahan ay isang hadlang tungo sa pagtatagumpay.
Ayon sa kaniya mas mahalagang bigyan ng tuon ang
kakayahang magsanay araw-araw at
magkaroon ng komitment sa pagpapahusay sa taglay

8. Ang kakayahang intelektuwal ay nasusukat sa
pamamagitan ng mga pamantayang
pagsusuluit. Ayon sa kaniya, mahirap sukatin
ang talento, madalas nasasabi lamang nating
may talento ang isang tao batay sa nasaksihan
natin o naitalang tagumpay nito. Mahalaga sa
isang atleta ang pagpapaunlad ng kakayahan
kung kayat mahalaga namalaman niya ang
kaniyang pagmumulan (baseline) sa kaniyang
gagawing
pagsasanay, upang maabot ang kanyang nais
na marating.

9. Isang napakahalagang teorya ang binuo ni Dr. Howard
Gardner noong 1983, ang teorya ng Multiple
Intelligences. Ayon sa teoryang ito, ang mas angkop na
tanong ay “Ano ang iyong talino?” at hindi, “Gaano ka
katalino?” Ayon kay Gardner, bagama’t lahat ng tao ay
may angking likas na kakayahan, iba’t iba ang talino o
talento. Ang mga ito:
1. Visual Spatial
2. Verbal/Linguistic
3. Mathematical/Logical
4. Bodily/Kinesthetic
5. Musical/Rhythmic
6. Intrapersonal
7. Interpersonal
8. Existential

11. Ang taong may talinong
visual/spatial ay mabilis matututo sa
pamamagitan ng paningin at pag-
aayos ng mga ideya.
Nakagagawa siya nang mahusay na
paglalarawan ng mga ideya na
kailangan din niyang makita ang
paglalarawan upang maunawaan ito.
May kakayahan siya na makita sa
kaniyang isip angmga bagay upang
makalikha ng isang produkto o
makalutas ng suliranin. May
kaugnayan din ang talinong ito sa
kakayahan sa matematika.
VISUAL/SPATIAL
Ang larangan na angkop sa talinong ito ay sining, arkitektura
at inhinyera.