Ky eshte studimi i pare ne Shqiperi dhe ne Rajon.

1. REPUBLIKA E SHQIPËRISË
UNIVERSITETI I MJEKËSISË, TIRANË
FAKULTETI I MJEKËSISË
DEPARTAMENTI I SHËNDETIT PUBLIK
TEMË DIPLOME
NJOHURITË, SJELLJET DHE QËNDRIMET E POPULLATËS
FEMËRORE URBANE, MBI KANCERIN E GJIRIT,
NË 16 QYTETE TË SHQIPËRISË
PUNOI: Andi Rabiaj UDHËHOQI: Prof. Ass ALBAN YLLI
Ilir Alimehmeti Phd, Msc Md

2. Prirja epidemiologjike e Kancerit të Gjirit
 Renditet I pari në llojin e kancerave që prekin femrat si në vëndet në zhvillim ashtu
edhe në vendet e zhvilluara.
 Renditet I dyti si shkaktari kryesor i vdekjeve per femrat në mbarë botën dhe po
ashtu edhe në vendin tonë.
 1 në 8 femra ka risk për tu prekur nga kanceri i gjirit dhe është gati dyfishin e riskut
për tu prekur nga kanceri I mushkrive

3. Prirja epidemiologjike e Kancerit të Gjirit
 Karakterizohet nga luhatje të thella të incidencës në
a. zona gjeografike;
b. popuj e grupe etnike të ndryshme;
c. ndërmjet shtresave të ndryshme brenda të njëjtit vend.
 Ky kancer është i lidhur me tranzicionin epidemiologjik dhe atë
demografik
 Trend rrites por ulje e vdekshmerise per shkak te rritjes se depistimeve
dhe permiresim te trajtimit.
 Mbijetesa pas 5 vitesh eshte 60%-80% ne varesi te testit te depistimit (ëorld
Cancer Report 2014)

4. Prirja epidemiologjike e Kancerit të Gjirit
Të dhëna për vitin 2012- World Cancer Report 2014
1,67 milion raste të reja me Kancer gjiri ose 25% e të gjitha
rasteve me kancer që prekin femrat ose 12% të gjithë
kancerave në të dyja gjinitë.
522 000 raste me kancer gjiri vdiqën ose 15% e të gjitha
vdekjeve nga kancerat.

5. Prirja epidemiologjike e Kancerit te Gjirit- Vëndet e Zhvilluara
Incidenca me e larte ne vendet e Zhvilluara
Amerika Veriore dhe Evropa Veri- Perëndimore (70/100 000 femra)
Prevalenca: 25%-28%
Shkaktari kryesor i vdekjeve në grup-moshën 35-55 vjec
Në vendet e zhvilluara kanceri i gjirit ka një incident prej 66,4 për 100.000 banorë dhe
vdekshmëri 15.3 për 100.000 banorë
Jemal at al 2011

6. Prirja epidemiologjike e Kancerit të Gjirit -Vëndet në Zhvillim
Incidenca me e ulët në vendët më pak të zhvilluara
Afrika dhe Azia Jug-Lindore përfshirë dhe Japoninë ku është 5-10 herë më i rrallë.
Në vendet në zhvillim ka një incidenc prej 27.3 për 100.000 banorë dhe vdekshmëri
10.08 për çdo 100.000 banorë, të dhëna këto të standardizuara sipas moshës
Jemal at al 2011

7. Prirja epidemiologjike e Kancerit të Gjirit
Incidenca e kësaj sëmundje është në raport të drejt më shkallën e
urbanizimit dhe zhvillimit të një vendi dhe që nënkupton jo vetëm
industrializimin por dhe stilin e jetesës.
Por dhe vet brenda të njëjtit vend incidenca është më e lartë në zonat
Urbane dhe në vendet që kanë shtresa me nivel me të lartë socio-
ekonomike.
Kjo është një tregues i qartë se kanceri i gjirit është sëmundje e
vendeve të zhvilluara.

8. Prirja epidemiologjike e Kancerit të Gjirit
Prevalenca 5 vjecare /100,000 Femra

9. Prirja epidemiologjike e Kancerit të Gjirit
Incidenca

10. Prirja epidemiologjike e Kancerit të Gjirit- Shqiperia
 Gjatë 25 viteve të fundit ka pasur një rritje te shpejt të rasteve me Kancer të gjirit
(GlobalCan 2012)
 Prej vitit 1980 deri, vdekshmëria është rritur me 3 here per vit. Kjo vërehet edhe në
shtete të tjera në zhvillim.
 Një pjesë e madhe e rritjes së numrave të kancerave shpjegohet nga rritja e moshës
mesatare të popullatës por në Kancerin e gjirit kjo rritje mbetet edhe pas mënjanimit
të efektit moshë.
 Eshtë kanceri që haset me shpesh te femrat mbi 50 vjec.

11. Raste te reja me kancer gjiri te diagnostikuar ne QSUT gjate viteve
Burimi: Instituti i Shëndetit Publik

12. Diametri I kancerit te gjirit ne momentin e diagnozes. Mesataret
vjetore ne periudhen 2006-2010 krahasuar me periudhen 2011-2013
Burimi: Instituti i Shëndetit Publik

13. NJOHURITË, SJELLJET DHE
QËNDRIMET E POPULLATËS
FEMËRORE URBANE, MBI KANCERIN
E GJIRIT,
NË 16 QYTETE TË SHQIPËRISË
Studimi i parë i këtij lloji në Shqipëri por dhe në Rajon

14. Tabela e përmbajtjes
1. Qëllimi dhe Objektivat e studimit
2. Metodologjia e përdorur
3. Rezultatet e Studimit
4. Rekomandime në bazë të rezultateve

15. Qëllimi kryesor i studimit
Vlerësimi i njohurive dhe qëndrimeve të
popullatës femërore Urbane, Shqiptare mbi
faktorët e riskut, shenjat, simptomat e
hershme dhe metodat e depistimit të
kancerit të gjirit.

16. Objektivat specifik të studimit:
 Vlerësimi i nivelit të njohurive të popullatës femërore shqiptare në 16 qytete
kryesore mbi faktorët e riskut, shenjat dhe simptomat e hershme të kancerit të gjirit
 Vlerësimi i qëndrimeve të popullatës target kundrejt kësaj neoplazme.
 Analizimi, rishikimi i situatë dhe sugjerime për ndërtimin e programeve të
ndërhyrjeve efektive dhe efecientë në kuadër të kësaj sëmundje
 Vlerësimi i diferencave apo dallimet e shfaqjes së kancerit të gjirit në grupet e
popullatës.
 Verifikimi i lidhjeve ndërmjet njohurive/informacionit mbi kancerit të gjirit dhe
qëndrimeve/sjelljeve kundrejt kësaj sëmundje.
 Përshkrimi i karakteristikave socio-demografike të një grupi femrash më kancer gjiri.

17. Metodologjia e përdorur
Studim deskriptiv, transversal me intervista te administruara nga intervistuesit te trajnuar me
pare.
Periudha: Tetor 2014 –Tetor 2015
16 Qytete te përfshira në studim
Studimi u krye mbi kampione proporcionale joprobabilitare.
Shkalla e përgjigjeve 1/4
Pyetesori ishte i ndare ne kater seksione .
 Sesioni I : Te dhena demografike;
 Sesioni II : Te dhena te lidhura me sjelljen kundrejt Ca te Gjirit
 Sesioni III : Te dhena te lidhura me shenjat dhe simptomat
 Sesioni IV : Te dhena te lidhura me faktoret risk.

18. Popullata e marre studim
Numeri i Rasteve te vlefsheme 5341 nga 5862 raste fillestare
O,4% e Poullatës femërore
0,7% e Popullatës femerore Urbane
Mosha e popullates ne studim 15-86 Vjece
Mosha mesatare dhe deviacioni standard 39,1 vjec SD=15,6 vjec
Numri i rasteve me femije 3369 (72,2%)
Mosha mesatare e lindjes i femijes se pare 23,56 SD=5 vjec
Qytet 82,3%
Fshat 7,3%
Familjare me Ca gjiri 986 (18%)
Me Ca Gjiri 277(5%)

19. Popullata e marre studim
 Popullatë femerore Urbane, me niveli arsimor kryesisht
Universitar (44,5%) dhe Gjimnaz (38,49%)
 Kampioni ishte përgjithësisht me status civil të martuar
(60%) dhe Beqar (31%)
 Përgjithësisht popullatë me nivel ekonomik mesatar 55, 3%

20. Shpërndarja e rasteve sipas Qyeteteve te perfshira ne studim
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
1%
12%
5%
7%
2%
9%
3% 3% 2%
4%
1%
2% 2%
5%
28%
9%
3% 2%
Shperndajra e rasteve sipas qyteteve te perfshira ne studim

21. Shpërndarja Moshore e kampionit Studimor
Grup-Mosha Frekuenca Përqindja (%)
15-44 Vjec 3190 59.7
45-65 Vjec 1925 36.0
66-86 Vjec 226 4.2
Total 5341 100.0
15-24 Vjec 25-34 Vjec 35-44 Vjec 45-54 Vjec 55-64 Vjec 65-74 Vjec 75-86 Vjec
25.3
18.9
15.7
19.5
15.6
4.4
.7
Shpërndarja e rasteve te intervistuara sipas grupmoshës (%)

22. Sjelljet/Qëndrimet ndaj kancerit të gjirit.
 Ky session konsistonte në vlersimin e sjelljeve dhe qendrimeve te femrave te
perfshire ne studim kundrej kesaj semundje. Ketu u moren parasysh vetem
elementet kryesor sic jane Alkooli, Duhanpirja, Vizita te mjeku i familjes ose
specialist, kryerja e vetekontrollit dhe mamografise.
 Cdo pergjigje positive vlersohesh me nje 1 pikë dhe cdo përgjigje negative
vlersohesh me o pikë. Max i pikëve ishte 12 pikë.
 Mesatarja e pikëve të marra ishte 6 pike, me një deviacion standard prej 2 pikësh,
dhe modë prej 5 pikësh
Sjelljet/qendrimet e rasteve te perfshira ne
studim
Piket
Sjellje/qendrime jo te mira 0-7 Pike
Sjellje/qendrime te mira 8-12 Pike

23. Sjelljet/Qendrimet ndaj kancerit te gjirit
73.4
26.6
Sjelljet/Qendrimet ndaj kancerit te gjirit e rasteve te marre ne studim (%)
Sjellje/Qendrime jo te mira (0-7 Pike) Sjellje/Qendrime te mira (8-12 Pike)

24. Sjellja/Qendrimet sipas nivelit arsimore te rasteve te marra ne
studim
0.0%
10.0%
20.0%
30.0%
40.0%
50.0%
60.0%
70.0%
80.0%
90.0%
100.0%
Fillore Tetevjecare Gjimnaz Universitet Pasuniversitar
79.7% 81.8%
69.8% 74.2% 70.7%
20.3% 18.2%
30.2% 25.8% 29.3%
Sjelljet/qendrimet e femrave sipas nivelit arsimor
Sjellje/Qendrime jo te mira (0-7 Pike) Sjellje/Qendrime te mira (8-12 Pike)
Vihet re se niveli arsimor nuk jep ndonje efekt ne permiresimin e sjelljeve dhe qendrimeve
positive ndaj kancerit te gjirit. Testi Chi Square tregoi se nuk ka lidhje ndermjet Arsimit dhe
Sjelljeve/Qendrimeve ndaj kancerit te gjirit ( Vlera e testit 0,034 dhe p=0,186)

25. Kryerja e mamografise dhe vetekontrollit te gjirit
Jo Po Nuk e di Mungojne
74.0
25.5
.3 .2
23.1
76.1
.3 .4
Kryerja e mamografise dhe vetkontrollit (%)
Perqindja e Mamografise Perqindja qe kryjne/ ose kane kryer vetkontroll
Vihet re nje diferenc e madhe ndermjet femrave qe kryejne vetekontroll te gjirit dhe femrave qe kryejne
mamografi. Megjithate numri i mamografive te kryera te pakten nje here ne vit ka ardhur ne rritje

26. Sjellje/Qendrime jo te mira 0-7 Pike Sjellje/Qendrime te mira 8-12 Pike
7.8%
74.6%
Shperndarja e mamografive sipas sjelljeve/qendrimeve ndaj kancerit te GJIRIT
Po

27. 462
830
71
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
15-44 Vjec 45-65 Vjec 66-86 Vjec
Kryerja e mamografive sipas 3 grup-moshave
15-44 Vjec 45-65 Vjec 66-86 Vjec

28. Kryerja e mamografise sipas nivelit arsimor
21.6%
19.5%
30.9%
22.9%
22.9%
0.0%
5.0%
10.0%
15.0%
20.0%
25.0%
30.0%
35.0%
Fillore Tetevjecare Gjimnaz Universitet Pasuniversitar
Kryerja e mamografive sipas nivelit arsimor
Po
Verejme se serisht , femrat me nivel arsimor me te lart “Gjimnaz” kane nje perqindje me te larte te kryerjes
se mamografive. Dallohet qe nuk ka nje trend te caktuar ndermjet ketyre dy faktoreve

29. Sjellja/Qendrimet dhe kryerja e vetekontrollit te gjirit
Sjellje/Qendrime jo te mira 0-7 Pike Sjellje/Qendrime te mira 8-12 Pike
69.3%
95.9%
Sjellja/Qendrimet ndaj kancerit te gjirit dhe kryerja e vetekontrollit te gjirit
Po
Nga grafiku vihet re se femrat me sjellje/qendrime te mira kryejne vetekontroll 30% me shume
se femrat qe kane sjellje/qendrime jo te mira.

30. Kryerja e vetekontrollit te gjirit
74.4%
80.3%
71.3%
66.0%
68.0%
70.0%
72.0%
74.0%
76.0%
78.0%
80.0%
82.0%
15-44 Vjec 45-65 Vjec 66-86 Vjec
Kryerja e vetekontrollit te gjirit sipas tre grup moshave
Po

31. Kryerja e vetekontrollit te gjirit sipas nivelit arsimor
Fillore Tetevjecare Gjimnaz Universitet Pasuniversitar
Po 63.5% 68.2% 77.5% 78.1% 79.3%
63.5%
68.2%
77.5% 78.1% 79.3%
0.0%
10.0%
20.0%
30.0%
40.0%
50.0%
60.0%
70.0%
80.0%
90.0%
Kryerja e vetekontrollit te gjirit sipas nivelit arsimor
Ne dallim me kryerjen e mamografive, vetekontrolli i gjirit rritet me rritjen e nivelit arsimor.

32. Besimi ne trajtimin e duhur te kancerit te gjirit ne Shqiperi
36.5%
47.4%
54.8%
61.6%
59.0%
0.0%
10.0%
20.0%
30.0%
40.0%
50.0%
60.0%
70.0%
FIL L O R E TETEVJ ECA R E G J IMNA Z UNIVER SITET PA SUNIVER SITA R
A besoni se ne shqiperi trajtohet kanceri i gjirit ne menyren e duhur? (%)
Jo
Me rritjen e nivelit arsimor shikojme qe ulet besimi kundrejt trajtimit te duhur ndaj
kesaj semundje. Besimi kundrejt trajtimit te duhur ndikon drejt per drejt ne programet
e nderhyrjes dhe ne programet depistuese te kancerit te gjirit pasi femrat nuk do te
perfshihen ne keto nderhyrjet. (56% e femrave nuk besonin ne trajtimin e duhur)

33. Njohurit/Informacioni mbi faktoret e riskut dhe simptomat e
Kancerit e Gjirit.
 Ky session kerkonte te vlersonte nivelin e njohurive mbi faktoret e riskut dhe
simptomat e kancerit te gjirit.
 Ne total perbehej nga 23 pyetje.
 Cdo pergjigje e sakt u vlersua me 1 pike dhe cdo pergjigje e gabuar me 0 pike.
 Për arsye lehtësimit të analizës, pikët u grupuan në tre kategori
Njohurit/informacioni mbi kancerin e gjirit Piket
Njohuri/Informacion jo të mirë 0-10 Pikë
Njohuri/Informacion mesatar 11-14 Pikë-
Njohuri /Informacion të mirë ndaj kancerit të
gjirit.
15-23 Pikë-

34. Njohurit/informacioni mbi simptomat dhe faktoret e riskut te
kancerit te gjirit
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
30.0
35.0
40.0
45.0
50.0
NJOHURI JO TE MIRA (0-10 PIKE) NJOHURI MESATARE (11-14 PIKE) NJOHURI TE MIRA (15-23 PIKE)
37.1
49.1
13.8
Njohurit/Informacioni mbi simptomat dhe faktoret e riskut te kancerit te gjirit (%)

35. A ka nje lidhje ndermjet sjelljeve/qendrimeve ndaj kancerit te
gjirit me informacioni
20.7%
29.5%
32.0%
0.0%
5.0%
10.0%
15.0%
20.0%
25.0%
30.0%
35.0%
Njohuri jo te mira (0-10 pike) Njohuri mesatare (11-14 pike) Njohuri te mira (15-23 pike)
Lidhja e Sjelljeve/Qendrimeve ndaj kancerit te gjirit me informacionet/njohurive te femrave
Sjellje/Qendrime te mira 8-12 Pike
Paraqitja grafike tregon per nje mardhenie ndermjet njohurive/informacionit te mire dhe
sjelljeve/qendrimeve positive. Testi Chi Squara tregon se ka nje mardhenie ndermjet ketyre dy
variablave. . (vlera e testit 0,198 dhe p<0,05)

36. Niveli i informacionit/Njohurive mbi simptomat dhe faktoret e
riskut te kancerit te gjirit sipas nivelit arsimor
Fillore Tetevjecare Gjimnaz Universitet Pasuniversitar
56.8%
41.5%
35.7% 36.4%
38.6%
36.5%
48.1%
51.9%
47.5% 47.9%
6.8%
10.4%
12.4%
16.2%
13.6%
Niveli i informacionit/Njohurive mbi simptomat dhe faktoret e riskut te kancerit te gjirit sipas nivelit arsimor
Njohuri jo te mira (0-10 pike) Njohuri mesatare (11-14 pike) Njohuri te mira (15-23 pike)
Nga grafiku vëmë re se me rritjen e nivelit arsimor rriten njohurit dhe informacioni mbi
kancerin e gjirit por që ne nivelin pasuniversitar bien njohurit mbi kancerin e gjirit

37. Niveli I njohurive/informacionit dhe kryerja e vetekontrollit te
gjirit
0.0%
10.0%
20.0%
30.0%
40.0%
50.0%
60.0%
Jo Po
39.0%
31.3%
47.9%
52.8%
13.1%
15.9%
Niveli i njohurive/informacionit dhe kryerja e vetekontrollit te gjirit
Njohuri jo te mira (0-10 pike) Njohuri mesatare (11-14 pike) Njohuri te mira (15-23 pike)

38. Niveli I njohurive/informacionit dhe kryerja e mamografise
Jo Po Nuk e di
39.2%
32.1%
70.0%
47.8%
52.2%
30.0%
13.0%
15.6%
Niveli i njohurive/informacioni mbi kancerin e gjirit dhe kryerja e mamografis
Njohuri jo te mira (0-10 pike) Njohuri mesatare (11-14 pike) Njohuri te mira (15-23 pike)

39. Analiza e rasteve me kancer gjiri dhe rasteve qe kishin
familjare me kancer gjiri
Njohuri jo te mira (0-10 pike) Njohuri mesatare (11-14 pike) Njohuri te mira (15-23 pike)
66.8%
24.2%
9.0%
Rastet me kancer gjiri dhe niveli i tyre i njohurive/informacionit mbi kete semundje? Po
Pavarsisht faktit te te patur kancer gjiri, duket se nuk ka luajtur ndonje rol ne permiresimin e
njohurive mbi simptomat dhe faktoret e riskut ndaj kancerit te gjirit.

40. Rastet me kancer gjiri dhe sjellja/qendrimet e tyre ndaj kesaj
semundje
Sjellje/Qendrime jo te mira 0-7 Pike Sjellje/Qendrime te mira 8-12 Pike
63.2%
36.8%
Rastet me kancer gjiri dhe sjellja/qendrimet e tyre ndaj kesaj semundje?
Edhe ne kete rast, shumica kishin qendrime/sjellje jo te mira pavarsisht faktit te te patur
kancer gjirir.

41. Femrat qe kishin familjare me kancer gjiri dhe niveli I tyre I
njohurive/informacionit mbi kancerin e gjirit.
Jo Po Nuk e di
36.5%
38.4%
69.7%
49.6%
47.8%
27.3%
13.9% 13.8%
3.0%
Femrat qe kishin familjare me kancer gjiri dhe niveli i njohurive/informacionit mbi kancerin e gjirit
Njohuri jo te mira (0-10 pike) Njohuri mesatare (11-14 pike) Njohuri te mira (15-23 pike)
Duket se fakti I te pasurit familjare me kancer gjiri nuk ka ndihmuar ne rritjen e njohurive/informacionit
mbi kancerin e gjirit. Femrat qe kane familjare me kancer gjiri kane me pak informacion/njohuri te mira

42. Permbledhja e rezultateve te studimit
 Vetëm 26,7% e femrave kishin sjellje dhe qëndrime të mira ndaj kancerit të gjirit.
Një nivel shumë i ulët i sjelljeve dhe qëndrimeve pozitive, gjë e cila ndikon drejt për
drejt në kapjen e hershme të kancerit të gjirit, në trajtimin e tij dhe në implementimin
programeve parandaluese. Ky është një tregues që përshkruan kulturën
shëndetësore dhe jo efektivitetin e programeve që kanë pasur në fokus
përmirësimin e sjelljeve shëndetësore dhe qëndrueshmërinë e saj, specifikisht mbi
kancerin e gjirit.
 Femrat që kishin kryer “gjimnazin” si nivel arsimor më të lart, kishin sjellje/qëndrime
më të mira ndaj kancerit të gjirit (30,2%) në krahasim me rastet e tjera, pjesë e
studimit , të cilat kishin përfunduar nivele të tjera arsimore
 Vetëm ¼ e popullatës së marrë në studimi kishte kryer mamografi të paktën një
herë ne jetën e tyre ndërsa vetëkontrollin e gjirit e kryenin gati 2/3 e tyre
 Femrat kishin një besim të ulët në sistemin tonë shëndetësor për trajtimin e kancerit
të gjirit. Vetëm 28% besonin se kanceri i gjirit mund të trajtohet si duhet në vendin
tonë.

43. Permbledhja e rezultateve te studimit
 Popullata jonë e marrë në studim kishte një nivel të ulët njohurish mbi kancerin e
gjirit. Vetëm 14% kishin njohuri të mira mbi kancerin e gjirit, por jo njohuri
maksimale. 37% kishin njohuri të dobëta mbi kancerin e gjirit dhe pjesa tjetër kishin
njohuri mesatare.
 Përkatësisht 66,8% e femrave me kancer gjiri kishin njohuri jo të mira mbi kancerin e
gjirit dhe 66,3% kishin sjellje/qëndrime jo të mira ndaj kancerit të gjirit, pavarësisht
faktit se ishin aktualisht ose kishin qenë me përpara të diagnostikuar me kancer gjiri
si për sjelljet si për njohurit ky grup i lidhur drejt për drejt me kancerin e gjirit kishin
të dhëna shqetësuese.
 Fakti i të pasur kancer gjiri ose të pasur familjar me kancer gjiri duket se nuk ndikon
në njohurit dhe informacionin mbi kancerin e gjirit. Ndërsa femrat që kishin kancer
gjiri pas analizës u vu re një rritje me 10% e sjelljeve dhe qëndrimeve të mira ndaj
kancerit të gjirit kundrejt grupit te cilet nuk kane sjellje/qendrime jo te mira.

44. Rekomandime te bazuara ne rezultate
 Kryerja e një programi kombëtar gjithëpërfshirës mbi edukimin dhe ndërgjegjësimin e
femrave, kryesisht të moshës 40-65 vjeç, si mosha më kritike për shfaqen e kancerit të
gjirit.
 Pjesë e këtij programi gjithëpërfshirës të behën pjese edhe vajzat e reja që prej moshës
20 vjeçare me qëllim që te marrin bazën e parë të edukimit mbi ketë tematik.
 Në këtë program Kombëtar të përfshihen dhe stafi shëndetësor, infermier, mjek i
përgjithshëm, kabineti i planifikimit familjare, etj., si kontakte të parë më komunitetit.
 Të shfrytëzohen mjetet e komunikimit masiv për të arritur edhe femrat të cilat është e
pamundur të arrihen nëpërmjet ndërhyrjeve të ndryshme.
 Krijimi i grupeve të femrave si “edukatore bashkëmoshatarë” me qëllim që të jenë të afta
që të ndërveprojnë në komunitetin femëror për edukim, këshillim dhe referime të rasteve
të dyshimta. Kjo është një metodë kosto efektive e vërtetuar nga shumë studime.

45. Rekomandime te bazuara ne rezultate
 Vendosja pajisjeve të mamografis në çdo spital rajonal me qëllim që femrat të kenë
akses të vazhdueshëm për kryerjen e saj.
 Rritja e informacionit/njohurive dhe aftësive profesionale të personelit shëndetësor, të
cilet merren drejtpërdrejt me femrat të cilat janë diagnostikuar me kancer gjiri me qëllim
rritjen e nivelit të njohurive të këtij grupi
 Të shikohet mundësia e kurrikulave bashkëkohore në Universitete të ndryshme dhe në
shkolla profesionale, të cilat do tu shërbejnë studenteve të marrin informacion mbi
kancerin e gjirit, shenjat, simptomat, faktorët e riskut dhe se si mund ta kapin në faza
shumë të hershme.
 Vetëkontrolli të mos promovohet me si metodë e kapjes në faza të hershme të Kancerit
të gjirit, por të promovohet vetëm ndërmjet femrave të cilat kanë historik familjarë të
kësaj sëmundje. Mjeket të informohen me guidat e reja ndërkombëtare rreth
mamografive dhe vetëkontrollit të gjirit.
 Realizimi i një studimi më të detajuar mbi situatën e kancerit të gjirit në nivel Kombëtar,
si për femrat e zonave rurale dhe për femrat e zonave urbane.

46. Pyetje?

47. Faleminderit per vemendjen