SlideShare a Scribd company logo
1 of 27
İmmunologiya
Ziyəddin Məmmədov
Ədəbiyyat
1. İmmunologiyanın əsasları (Məmmədov Z., Axundov R.)
2. İmmunologiya (Məmmədov Z.,Qənbərov X., Ağayeva N.)
3. Основы иммунологии (Ярилин А.А.)
4. Иммунология (Галактионов В.Г.)
5. Иммунология (Ройт А ., Брестофф Дж., Мейл Д.)
6. Immunology (Roitt I., Brestoff J., Male D.)
7. Essential Immunology (Roitt I., Delves P.)
8. Immunology (Lydyard P., Whelan A., Fanger M.W.)
9. Immunology (Murphy Kenneth)
Azərbaycanca ədəbiyyat
Xarici dildə ədəbiyyat
İMMUN SİSTEMİ VƏ ONUN TƏŞKİLİ
1. İmmunologiya və immun sistemi haqda məlumat
2. Anadangəlmə və qazanılmış immun sistemi
3. Anadangəlmə immun sisteminin komponentləri
4. Qazanılmış immun sisteminin komponentləri
5. Anadangəlmə immun sisteminin hüceyrələri
6. İmmun sisteminin toxuma və orqanları
7. İmmun sisteminin molekulları
8. Anadangəlmə və qazanılmış immun sistemlərinin
işləmə prinsipi
9. İmmunopatoloji hallar və onların immunoloji əsasları
İmmunologiya haqda ümumi məlumat
1. İmmunologiya və immun sistemi haqda
2. İmmunologiyanın öyrənilməsinin
əhəmiyyəti və perspektivləri haqda
3. İmmun sisteminin funksiyası
4. İmmun sisteminin işləmə prinsipi
5. Antigen, anticisim, hapten anlayışları
Anadangəlmə immun sistemi
1. Anadangəlmə immun sisteminin xüsusiyyətləri
2. Anadangəlmə immun sisteminin komponentləri
• Fiziki baryerlər (dəri, selik, göz yaşı, ağız suyu, xitin,
əhəngləşmiş çanaq və s.)
• Fizioloji baryerlər (temperatur, pH, lizosim, ROS, kəskin
mərhələ zülalları, interferonlar, komplement sistemi)
• Endositoz prosesi (faqositoz və pinositoz prosesləri)
• Təbii killerlər (virus və şiş hüceyrələrinə qarşı)
• İltihab prosesi
Fiziki və fizioloji baryerlər
Qazanılmış immun sistemi
1. Qazanılmış immun sisteminin xüsusiyyətləri
• Spesifiklik
• Yaddaş
• Antigenlə induksiya
1. B limfositləri və humoral immunitet
2. T limfositləri və hüceyrə tipli immunitet
Anadangəlmə immun sisteminin hüceyrələri
1. Monosit/makrofaqlar (mononuklear faqositlər)
2. Qranulositlər (neytrofillər, bazofillər, eozinofillər)
3. Təbii killerlər
4. Mastositlər
5. Dendritli hüceyrələr
6. Eritrositlər
7. Trombositlər
8. Endotelial hüceyrələr
9. Stromal hüceyrələr
Qazanılmış immun sisteminin hüceyrələri
1. B limfositləri (B1 və B2 limfositləri)
2. T limfositləri
• T-killerlər (Tk və ya T-sitotoksiki hüceyrələr)
• T- helperlər (Th0, Th1, Th2 hüceyrələri)
• T-requlyatorlar (T17-hüceyrələri)
Klonal seleksiya
Birincili və ikincili immunoloji cavab
Funksional oxşar hüceyrələr
1. Faqositar hüceyrələr:
• Monosit/makrofaqlar, Neytrofillər, Eozinofillər
2. Antigentəqdimedən hüceyrələr:
• Dendritli hüceyrələr, Makrofaqlar, B-limfositləri
3. İltihab hüceyrələri:
• Bazofillər, Mastositlər
4. Sitotoksiki hüceyrələr:
• T-killer və Təbii killer hüceyrələri
Faqositar hüceyrələr
1. Makrofaqların funksiyaları:
• Faqositoz, hüceyrəxarici sitoliz,
antigentəqdimetmə, sanitar, trofik, humoral
2. Neytrofillər:
• Faqositoz, hüceyrəxarici sitoliz, zəif humoral
3. Eozinofillər:
• Faqositoz, hüceyrəxarici sitoliz
İmmun sistemi hüceyrələrinin inkişafı
Qanın formalı elementlərinin inkişaf mərhələləri
İmmun sisteminin orqan və toxumaları
1. Mərkəzi limfoid orqanları:
• Sümük iliyi, Timus, Fabrisius kisəsi
1. Periferik limfoid orqanları və toxumaları
• Limfa düyünləri, dalaq, badamcıqlar,
adenoidlər, Kor bağırsaq,
• MALT sistemi (Mucosa associated Lymphoid
Tissue), Peyer törəmələri
Mərkəzi və periferik limfoid orqanları
Antigen determinantı
Multivalent Çoxsaylı müxtəlif
İmmun sisteminin molekulları
• Antigenlər
• Anticisimlər
• MHC molekulları
• Kəskin mərhələ zülalları
• Komplement sistemi və onun komponentləri
• Sitokinlər (İnterferonlar, İnterleykinlər,
Koloniyastimullaşdırıcı faktorlar (KSF), Digər
sitokinlər: şiş nekrozu faktoru (α-ŞNF), β-
transformasiyaedici böyümə faktorudur (β-TBF)
• Hüceyrəsəthi molekullar (CD molekulları)
Antigenlər
• Həllolan və korpuskulyar
• Auto-, allo-, ksenoantigenlər
• Süni və təbii antigenlər
• Histouyğunlaşma (transplantasiya)
antigenləri
• Alergenlər
• Tolergenlər
• Haptenlər
Anticisimlərin (İG-rin) sxematik quruluşu
Anticisimlər
MHC molekulları
MHC I MHC II
İmmun sisteminin molekulları
Kəskin mərhələ zülalları:
• C-reaktiv zülalı (CRZ)
• qan zərdabı amiloid A zülalı
• mannanbirləşdirici zülal
(MBZ)
• metalbirləşdirici zülal
(MeBZ)
• komplementin
komponentləri
• fibrinogen
• bəzi proteaza ingibitorları
Sitokinlər:
• İnterferonlar
• İnterleykinlər
• Koloniyastimullaşdırıcı
faktorlar
• α-, β-şiş nekrozu faktoru
• β-transformasiyaedici
böyümə faktoru (β-TBF)
• Hüceyrəsəthi molekullar
(CD molekulları)
İmmunopatologiya
• Autoimmun xəstəlikləri
• Hiperhəssaslıq
• İmmunçatışmazlığı halları

More Related Content

What's hot

Genetika čoveka
Genetika čovekaGenetika čoveka
Genetika čovekaEna Horvat
 
Tumori pluca, pleure i medijastinuma
Tumori pluca, pleure i medijastinumaTumori pluca, pleure i medijastinuma
Tumori pluca, pleure i medijastinumaDejanaDeki
 
Дисање, варење и излучивање
Дисање, варење и излучивањеДисање, варење и излучивање
Дисање, варење и излучивањеVioleta Djuric
 
Hromozomi čovjeka
Hromozomi čovjekaHromozomi čovjeka
Hromozomi čovjekamaryk26
 
Танко и дебело црево - Петровић М.
Танко и дебело црево - Петровић М.Танко и дебело црево - Петровић М.
Танко и дебело црево - Петровић М.Violeta Djuric
 
Alkeenid alkyynid
Alkeenid alkyynidAlkeenid alkyynid
Alkeenid alkyynidAve Soekov
 
FIZIOLOGIJA ŽENSKIH POLNIH ORGANA
FIZIOLOGIJA ŽENSKIH POLNIH ORGANAFIZIOLOGIJA ŽENSKIH POLNIH ORGANA
FIZIOLOGIJA ŽENSKIH POLNIH ORGANAdr Šarac
 
1. Tvorna tkiva
1. Tvorna tkiva1. Tvorna tkiva
1. Tvorna tkivaltixomir
 
Endokrini anatomija fiziologija
Endokrini  anatomija fiziologija Endokrini  anatomija fiziologija
Endokrini anatomija fiziologija Jovan Šarac
 
15. Efektori-glatki i srcani misic
15. Efektori-glatki i srcani misic15. Efektori-glatki i srcani misic
15. Efektori-glatki i srcani misicltixomir
 
физиологија телесних течности
физиологија телесних течностифизиологија телесних течности
физиологија телесних течностиSanja Kovacevic
 
Respiratorni sistem čoveka
Respiratorni sistem čovekaRespiratorni sistem čoveka
Respiratorni sistem čovekadr Šarac
 

What's hot (20)

Clankoviti crvi
Clankoviti crviClankoviti crvi
Clankoviti crvi
 
Genetika čoveka
Genetika čovekaGenetika čoveka
Genetika čoveka
 
Tumori pluca, pleure i medijastinuma
Tumori pluca, pleure i medijastinumaTumori pluca, pleure i medijastinuma
Tumori pluca, pleure i medijastinuma
 
Дисање, варење и излучивање
Дисање, варење и излучивањеДисање, варење и излучивање
Дисање, варење и излучивање
 
Hromozomi čovjeka
Hromozomi čovjekaHromozomi čovjeka
Hromozomi čovjeka
 
Hormoni
HormoniHormoni
Hormoni
 
Танко и дебело црево - Петровић М.
Танко и дебело црево - Петровић М.Танко и дебело црево - Петровић М.
Танко и дебело црево - Петровић М.
 
Johann Sebastian Bach
Johann Sebastian BachJohann Sebastian Bach
Johann Sebastian Bach
 
Alkeenid alkyynid
Alkeenid alkyynidAlkeenid alkyynid
Alkeenid alkyynid
 
Seenerakk
SeenerakkSeenerakk
Seenerakk
 
оTgoo
оTgooоTgoo
оTgoo
 
FIZIOLOGIJA ŽENSKIH POLNIH ORGANA
FIZIOLOGIJA ŽENSKIH POLNIH ORGANAFIZIOLOGIJA ŽENSKIH POLNIH ORGANA
FIZIOLOGIJA ŽENSKIH POLNIH ORGANA
 
Johann Sebastian Bach
Johann Sebastian BachJohann Sebastian Bach
Johann Sebastian Bach
 
1. Tvorna tkiva
1. Tvorna tkiva1. Tvorna tkiva
1. Tvorna tkiva
 
Endokrini anatomija fiziologija
Endokrini  anatomija fiziologija Endokrini  anatomija fiziologija
Endokrini anatomija fiziologija
 
Paljunemine
PaljuneminePaljunemine
Paljunemine
 
15. Efektori-glatki i srcani misic
15. Efektori-glatki i srcani misic15. Efektori-glatki i srcani misic
15. Efektori-glatki i srcani misic
 
физиологија телесних течности
физиологија телесних течностифизиологија телесних течности
физиологија телесних течности
 
Hipertrofija
HipertrofijaHipertrofija
Hipertrofija
 
Respiratorni sistem čoveka
Respiratorni sistem čovekaRespiratorni sistem čoveka
Respiratorni sistem čoveka
 

More from Nurlan Amrahov

T-limfositlər və hüceyrə tipli immunitet
T-limfositlər və hüceyrə tipli immunitetT-limfositlər və hüceyrə tipli immunitet
T-limfositlər və hüceyrə tipli immunitetNurlan Amrahov
 
İmmun sistemi təşkili və komponentləri
İmmun sistemi təşkili və komponentləriİmmun sistemi təşkili və komponentləri
İmmun sistemi təşkili və komponentləriNurlan Amrahov
 
Qazanılmış immun sistemi xüsusiyyətləri
Qazanılmış immun sistemi xüsusiyyətləri Qazanılmış immun sistemi xüsusiyyətləri
Qazanılmış immun sistemi xüsusiyyətləri Nurlan Amrahov
 

More from Nurlan Amrahov (6)

T-limfositlər və hüceyrə tipli immunitet
T-limfositlər və hüceyrə tipli immunitetT-limfositlər və hüceyrə tipli immunitet
T-limfositlər və hüceyrə tipli immunitet
 
Komplement sistemi
Komplement sistemi Komplement sistemi
Komplement sistemi
 
İmmun sistemi təşkili və komponentləri
İmmun sistemi təşkili və komponentləriİmmun sistemi təşkili və komponentləri
İmmun sistemi təşkili və komponentləri
 
B-limfositlər
B-limfositlərB-limfositlər
B-limfositlər
 
Qazanılmış immun sistemi xüsusiyyətləri
Qazanılmış immun sistemi xüsusiyyətləri Qazanılmış immun sistemi xüsusiyyətləri
Qazanılmış immun sistemi xüsusiyyətləri
 
İltihab prosesi
İltihab prosesiİltihab prosesi
İltihab prosesi
 

İmmun sistemi və onun təşkili

  • 2. Ədəbiyyat 1. İmmunologiyanın əsasları (Məmmədov Z., Axundov R.) 2. İmmunologiya (Məmmədov Z.,Qənbərov X., Ağayeva N.) 3. Основы иммунологии (Ярилин А.А.) 4. Иммунология (Галактионов В.Г.) 5. Иммунология (Ройт А ., Брестофф Дж., Мейл Д.) 6. Immunology (Roitt I., Brestoff J., Male D.) 7. Essential Immunology (Roitt I., Delves P.) 8. Immunology (Lydyard P., Whelan A., Fanger M.W.) 9. Immunology (Murphy Kenneth)
  • 5. İMMUN SİSTEMİ VƏ ONUN TƏŞKİLİ 1. İmmunologiya və immun sistemi haqda məlumat 2. Anadangəlmə və qazanılmış immun sistemi 3. Anadangəlmə immun sisteminin komponentləri 4. Qazanılmış immun sisteminin komponentləri 5. Anadangəlmə immun sisteminin hüceyrələri 6. İmmun sisteminin toxuma və orqanları 7. İmmun sisteminin molekulları 8. Anadangəlmə və qazanılmış immun sistemlərinin işləmə prinsipi 9. İmmunopatoloji hallar və onların immunoloji əsasları
  • 6. İmmunologiya haqda ümumi məlumat 1. İmmunologiya və immun sistemi haqda 2. İmmunologiyanın öyrənilməsinin əhəmiyyəti və perspektivləri haqda 3. İmmun sisteminin funksiyası 4. İmmun sisteminin işləmə prinsipi 5. Antigen, anticisim, hapten anlayışları
  • 7. Anadangəlmə immun sistemi 1. Anadangəlmə immun sisteminin xüsusiyyətləri 2. Anadangəlmə immun sisteminin komponentləri • Fiziki baryerlər (dəri, selik, göz yaşı, ağız suyu, xitin, əhəngləşmiş çanaq və s.) • Fizioloji baryerlər (temperatur, pH, lizosim, ROS, kəskin mərhələ zülalları, interferonlar, komplement sistemi) • Endositoz prosesi (faqositoz və pinositoz prosesləri) • Təbii killerlər (virus və şiş hüceyrələrinə qarşı) • İltihab prosesi
  • 8. Fiziki və fizioloji baryerlər
  • 9. Qazanılmış immun sistemi 1. Qazanılmış immun sisteminin xüsusiyyətləri • Spesifiklik • Yaddaş • Antigenlə induksiya 1. B limfositləri və humoral immunitet 2. T limfositləri və hüceyrə tipli immunitet
  • 10. Anadangəlmə immun sisteminin hüceyrələri 1. Monosit/makrofaqlar (mononuklear faqositlər) 2. Qranulositlər (neytrofillər, bazofillər, eozinofillər) 3. Təbii killerlər 4. Mastositlər 5. Dendritli hüceyrələr 6. Eritrositlər 7. Trombositlər 8. Endotelial hüceyrələr 9. Stromal hüceyrələr
  • 11. Qazanılmış immun sisteminin hüceyrələri 1. B limfositləri (B1 və B2 limfositləri) 2. T limfositləri • T-killerlər (Tk və ya T-sitotoksiki hüceyrələr) • T- helperlər (Th0, Th1, Th2 hüceyrələri) • T-requlyatorlar (T17-hüceyrələri)
  • 13. Birincili və ikincili immunoloji cavab
  • 14. Funksional oxşar hüceyrələr 1. Faqositar hüceyrələr: • Monosit/makrofaqlar, Neytrofillər, Eozinofillər 2. Antigentəqdimedən hüceyrələr: • Dendritli hüceyrələr, Makrofaqlar, B-limfositləri 3. İltihab hüceyrələri: • Bazofillər, Mastositlər 4. Sitotoksiki hüceyrələr: • T-killer və Təbii killer hüceyrələri
  • 15. Faqositar hüceyrələr 1. Makrofaqların funksiyaları: • Faqositoz, hüceyrəxarici sitoliz, antigentəqdimetmə, sanitar, trofik, humoral 2. Neytrofillər: • Faqositoz, hüceyrəxarici sitoliz, zəif humoral 3. Eozinofillər: • Faqositoz, hüceyrəxarici sitoliz
  • 17. Qanın formalı elementlərinin inkişaf mərhələləri
  • 18. İmmun sisteminin orqan və toxumaları 1. Mərkəzi limfoid orqanları: • Sümük iliyi, Timus, Fabrisius kisəsi 1. Periferik limfoid orqanları və toxumaları • Limfa düyünləri, dalaq, badamcıqlar, adenoidlər, Kor bağırsaq, • MALT sistemi (Mucosa associated Lymphoid Tissue), Peyer törəmələri
  • 19. Mərkəzi və periferik limfoid orqanları
  • 21. İmmun sisteminin molekulları • Antigenlər • Anticisimlər • MHC molekulları • Kəskin mərhələ zülalları • Komplement sistemi və onun komponentləri • Sitokinlər (İnterferonlar, İnterleykinlər, Koloniyastimullaşdırıcı faktorlar (KSF), Digər sitokinlər: şiş nekrozu faktoru (α-ŞNF), β- transformasiyaedici böyümə faktorudur (β-TBF) • Hüceyrəsəthi molekullar (CD molekulları)
  • 22. Antigenlər • Həllolan və korpuskulyar • Auto-, allo-, ksenoantigenlər • Süni və təbii antigenlər • Histouyğunlaşma (transplantasiya) antigenləri • Alergenlər • Tolergenlər • Haptenlər
  • 26. İmmun sisteminin molekulları Kəskin mərhələ zülalları: • C-reaktiv zülalı (CRZ) • qan zərdabı amiloid A zülalı • mannanbirləşdirici zülal (MBZ) • metalbirləşdirici zülal (MeBZ) • komplementin komponentləri • fibrinogen • bəzi proteaza ingibitorları Sitokinlər: • İnterferonlar • İnterleykinlər • Koloniyastimullaşdırıcı faktorlar • α-, β-şiş nekrozu faktoru • β-transformasiyaedici böyümə faktoru (β-TBF) • Hüceyrəsəthi molekullar (CD molekulları)
  • 27. İmmunopatologiya • Autoimmun xəstəlikləri • Hiperhəssaslıq • İmmunçatışmazlığı halları