Melanoma tumor
•Download as PPTX, PDF•
3 likes•1,709 views
Melanoma tumor, arisni melanocyte esiin Hortoi havdar,
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Viewers also liked
Viewers also liked (20)
Melanoma tumor
- 2. Арьсны нөсөө нийлэгжүүлэгч эс болох меланоцитын хяналтггүй үржил, хувиралтын үр дүнд үүсдэг арьсны хортой хавдарыг меланом гэнэ. Тодорхойлолт
- 3. Тархвар зүй
- 4. 2000-2004 он. 100 000 эрэгтэй хүн ам тутамд меланом өвчний тархалтыг /арьсны өнгө/ харьцуулан харуулав
- 8. Эрсдэлт хүчин зүйлс Immune system
- 10. Эмгэг жам
- 12. Кларкийн ангилал
- 13. 1 A Asymmetry Харалдаа бус байрлалтай 2 B Border Зах ирмэг нь зөв бус 3 C Color Жигд бус өнгөтэй 4 D Diameter Хэмжээ нь > 6мм том 5 E Evolving Арьснаас дээш өргөгдсөн (хэмжээ нь өөрчлөгдөнө, дүрс, өнгө) A, B, C, D, E морфологи ангилал
- 14. Asymmetry 14
- 15. Border
- 16. Color
- 18. Evolving
- 20. Distribution of Skin Melanomas Men on their back
- 21. Distribution of Skin Melanomas Women on the back legs
- 28. Үе шат I Some of the melanocytes are atypical, and their numbers increase.
- 29. T1a = 1mm, no ulceration T1b = 1mm, ulceration or T2a = 2mm
- 30. Үе шат II Radical Growth Phase (RGP) Melanoma
- 32. Үе шат III Vertical Growth Phase (VGP), Leads directly to metastasis
- 35. Оношлогоо Тусгай шинжилгээний аргууд Цөмийн оношлогоо Якшийн урвал Бүтцийн шинжилгээ Эдийн шинжилгээ
- 36. Эмчилгээ Мэс заслаар тайрч авах ( Нэгдүгээр сонголтын эмчилгээ)
- 37. Эмчилгээ Хэсгийн лимфийн зангилааг авах
- 39. Ном зүй 1. Б. Хандсүрэн. Арьсны өвчин. 2010 2. Р. Сундуйжав. Хавдар судлал. 2014 3. Д. Цолмон. Ц. Тунгалаг. Гистологийн сурах бичиг боть II. 2005 4. Stiffen Silbernagl. Florian Lang. Color atlas of pathophysiology. 2000 5. https://ru.m.wikipedia.org/wiki/Меланома 6. www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2 7. www.slideshare.net MedicineAndDermatology/malignant- melanoma 8. https.en.m.wikipedia.org/wiki/Melanin
- 40. Thank you
Editor's Notes
- Тодорхойлолт Арьсны нөсөө нийлэгжүүлэгч эс болох меланоцитын хяналтггүй үржил, хувиралтын үр дүнд үүсдэг арьсны хортой хавдарыг меланом гэнэ.
- Тархвар зүй Өмөнгийн нийт өвчлөлийн дотор 1% орчмыг эзэлдэг. Харин арьсны өмөн дотроо 2% эзэлнэ. Манай оронд нэн ховор бөгөөд 2-3 жилд 1-2 тохиолдол гардаг. Меланомын өвчлөл нь 30-39 насанд эрс ихсээд дараа нь хөгшрөлтийн нас хүртэл аажим тасралтгүй ихсэж байдаг жамтай. Меланомын тархалт нь арьсны өмөн шиг газарзүй цаг агаарын онцлогтой холбоотой. Экваторт ойр орны хүмүүс, цайвар цагаан арьстай хүмүүс илүү өвчилдөг. АНУ-д меланомоорцагаанарьстангууднигерүндэстнээс 7-10 дахин илүү өвчилдөг.
- Меланоцит: Меланоцит нь суурин давхаргын эсийн 10-25%-г эзэлнэ. Энэ нь мэдрэлийн залаанаас нүүдэллэн ирсэн эсүүд бөгөөд олон тооны сэртэнтэй, сийвэндээ тонофиламент ба десмосомгүй, харин меланосом гэж нэрлэгдэх меланин нийлэгжүүлэх бүтэцтэй. Меланосом: Меланосом нь бөөмийн орчим, мөн сэртэнгүүдэд оршино. Эндээс меланосом нь эс хоорондын орон зайд орж, цаашид кератиноцит меланосомыг залгидаг. Меланоцит бүр нь 36 кератиноциттэй үйл ажиллагааны холбоотой байдаг. Энэ харьцаа байнгын бөгөөд өөрчлөгдөхгүй. Меланин: Өнгөн хөрсний меланоцит эс нь хар нөсөөг нийлэгжүүлдэг бөгөөд энэ нь кератиноцит эсийг хэт ягаан туяагаар гэмтэхээс хамгаалдаг.
- Хэт ягаан туяанд өртөх Наранд хэт өртөх Наранд биеэ шарах/зохиомол UV Хүүхэд болон өсвөр насандаа наранд хүнд түлэгдсэн Үе үе наранд хүчтэй өртөх (Жишээ нь: Долоо хоног далайн эрэг дээр байх UVB туяа нь ихэвчлэн хавдарыг үүсгэдэг. Хэт ягаан туяа нь UVнь ДНХ-ийн тимин болон цитозинтэй хоорондоо зэрэгцээ байрлах пиримидины димерт нөлөөлдөг. Цитозин агуулсан хэсгүүд нь C → T шилжилт, буюу зонхилон UVB хамааралт мутаци үүсдэг. ДНХ-ийн эндогенийн систем нь засвар хийхдээ димерүүдийг тасдахдаа жинхэнэ дарааллыг мөн тасалдаг. Ксеродермийн нөсөөжилт нь удамшлын шалтгаантай өвчин бөгөөд ДНХ-ийн тайрах системийн үйл ажиллагааны алдагдлаар илэрдэг меланомын урьдал шалтгаан болдог.. Удмын урьдал байдал Гэр бүлийн хүн нь меланомтой байсан Шаргал үстэй, сэвх толботой, цэнхэр нүдтэй (Fitzpatrick types I and II) Олон тооны мэнгэтэй(>100 хэвийн мэнгэ болон хэвийн бус мэнгэ Ксеродермнөсөөжилт Удамшлын меланомтой хүмүүсийн 25-50% нь CDKN2A хавдар дарангуйлагч генийн мутацитай байдаг бөгөөд энэ нь меланоцит эс хяналтгүйгээр хэт үржихэд хүргэдэг байна. Меланомтой хүмүүсийн 10% удамшлын шалтгаантай байна. Цагаан арьстай хүмүүсийн 80%- нь генетикийн өөрчлөлттэй бөгөөд меланокортин 1 рецептор нь меланины нийлэгжилтийг бууруулснаар, феомеланин (pheomelanin) ялгарснаар цагаан арьстай, улаан үстэй эдгээр хүмүүс нь UVB туяаны хамгаалалтгүй болдог байна. Олон тооны мэнгэтэй байх нь наранд хэт шарсантай хамааралтай бөгөөд энэ нь хэт ягаан туяа хамаааралт арьсны гэмтлийг үүсгэдэг.Энэ нь улмаар меланоцит эсийн үржлийг ихэсгэдэг. Дархлаа дарангуйлах Эрхтэн шилжүүлэн суулгасан хүн ДОХ Меланом бол дархлаа, генийн шалтгаантай хавдар бөгөөд эрүүл дархлаа тогтолцоотой байх нь меланомын эсийн эсрэг хүчтэй хариу урвал үзүүлж чаддаг. Харин дархлаа дутмагшсан хүмүүс нь хавдарт өртөх магадлал нь ихэсдэг . Хүний биеийн дотоод дархлааны хүчтэй хариу урвалын илрэл нь (лимфоцитын нэвчдэс байх бөгөөд ) гаднаас нь дархлаа эмчилгээ (интерферон a-2b ба IL-2) зэргийг хавсран хийх нь тавиланд сайн байдаг.
- Hiv oruulah Erhten shiljuulen suulgh humuus
- Меланины төрөл: Меланины хамгийн түгээмэл төрөл Эумеланин юм. Эумеланин нь бор болон хар гэсэн хоёр төрлийн байдаг. Энэ хоёр төрөл нь полимер нэгдэл буюу химийн бүтцээрээ өөр хоорондоо ялгаатай. Бусад пигменттэй нэгдээгүй үедээ бага хэмжээний хар эумеланин нь саарал өнгийн үсийг үүсгэнэ. Харин бага хэмжээний бор эумеланин нь бусад пигменттэй нэгдээгүй үедээ шар (шаргал) өнгийн үсийг бий болгоно. Зураг 3. Эумеланины томъёо Феомеланин нь улаан өнгийн үсийг үүсгэдэг нь бензотиазины полимерыг агуулсан цистейн юм. Феомеланиннь уруул, үтрээ, хөхний товч, хуухнагт хамгийн ихээр агуулагдаж байдаг. Бага хэмжээний бор эумеланин нь бусад пигменттэй нэгдээгүй үедээ шар өнгийн үс үүсгэдэг бол улаан өнгийн феомеланинтай нэгдэхэд үр дүнд нь улаан өнгийн үс үүсдэг. бусад пигментийн дунд , улаан үс нь ихэвчлэн хариуцсан benzothiazine нэгжийн цистеин агуулсан улаан полимер юм. Зураг 4. Феомеланины томъёо Зураг 5. Феомеланин - улаан үс Нейромеланин нь тархинд байдаг ба түүний үйл ажиллагаа нь одоогоор тодорхойгүй байна. Хүрээлэн буй орчны нөлөө (Хэт ягаан туяа ) + генетикийн өртөмтгий байдал (CDKN2A, CDK4, MC1R, BRAF, p16/ARFгенүүд) →нэгдэж генийн мутацийг үүсгэснээр меланоцит онкоген болон идэвхжиж , хавдрын дарангуйлагч ген болон ДНХ-г засварлах системийн үйл ажиллагаа алдагдсанаар → меланоцит эсийн хэт үржил болж судасжилт үүсч, хавдар нэвчин ургаж, дархлааны хариу урвал муудсанаар улмаар үсэрхийлнэ.
- Меланома хавдарын үе шат (Кларкийнхаар) Хортой нөсөө үүсгэгч эсийн мэнгэ : Хэвийн меланоцитын үржил хяналтгүй болсноор хэвийн меланоцит эсүүд хортой мэнгийг бий болгоно. Хэвийн биш мэнгэ : Меланоцитын хэвийн бус өсөлт үржилтийн үр дүнд өмнө нь мэнгэ байсан газар болон шинэ байрлалд хавдарын урьдал эсийн хэв шинжгүйдэл илрэнэ. Энэ нь 5мм дээш хэмжээтэй хавтгай хэлбэрийн толбо харагдах бөгөөд тэгш бус зах ирмэгтэй өнгө нь хувирамтгай байна. Од хэлбэрийн цацарсан ургалт: Меланоцитүүд өнгөн хөрс хүртэл хэвтээ байдлаар үржих боломжтой байдаг бөгөөд үүнийг Е-кадрин эпидермис хүртэл хязгаарлаж байдаг боловч зарим цөөн тооны дермийн давхаргын хөхлөг хүртэл нэвчсэн байдаг. Босоо хэлбэрийн ургалт: Олон биохимийн урвалын үр дүнд буюу Е-кадрен буурах болон Н-кадрены нийлэгжилт ихсэх зэрэг нь хортой эсүүд суурийн мембран руу нэвчих, босоо хэлбэрийн үржил явагдсанаар жинхэнэ арьс хүртэл үргэлжилж зангилаа руу үсэрхийлэх боломжтой болдог. Үсэрхийлэх :Хорт меланоцит эсүүд биеийн бусад хэсэг хүү тархах бөгөөд ихэвчлэн эхлээд лимфийн зангилаа дараа нь арьс, арьсан доорхи эд, уушиг болон тархи руу тархана.
- Меланом эхэндээ арьсны гадарга дээр товойж гарсан бараан толбо юм. Хавдар ихэвчлэн ганцаараа байдаг, олноороо тохиолдох нь ховор. Хавдрын хэмжээ дунджаар 1-2.5 см байна. Гадарга нь ихэвчлэн тэгш, гэхдээ хөхлөг ургалттай, өнгөт байцаа шиг хэлбэртэй барзгар байж болно. Хавдар дугуй буюу зууван, харин хөхлөгөн ургалт явагдахад зөв биш хэлбэртэй болдог. Меланом нь хар бараан өнгө, гялалзсан гадарга, задрах хандлага бүхий 3 үндсэн онцлог шинж тэмдэгтэй. Эдгээр онцлогууд нь меланин будгийн хуримтлалт арьсны давхаргын хамралт, задрах хандлага бүхий процесс юм. Хар бараан өнгө нь бусад хорт хавдраас ялгагдах онцлог юм. Өнгө нь меланины хэмжээнээс хамаарч хар хүрэн буюу хар хөх бүр шатсан нүүрс шиг хар байдаг. Нөсөөт өмөн нь ердийн мэнгэнээс ялгагдах онцлог нь арьсны зураглал алга болдог. Өмөнгийн дээрх өнгөн арьс нь нимгэрч гөлгөр толь шиг байдаг тул танихад хялбархан.
- Тусгай шинжилгээний аргууд Цусны дэлгэрэнгүй шинжилгээ хийнэ. Ихэвчлэн улаан цогцосны тунах хурд өндөрсөнө. Цээжийг гэрэлд харж уушгинд үсэрхийлэл, өөрчлөлт бий эсэхийг шалгана. Цөмийн оношлогоо Цацраг идэвхт фосфор (22-р) шинжилгээнд хэрэглэнэ. Идэвхжүүлсэн фосфорыг уулгаад 2, 24 цагийн дараа тусгай зондын тусламжтайгаар шинжилнэ. Фосфор нь идэвхтэй хуваагдаж үржиж буй эс эдэд амархан шингэнэ. Меланома байвал эрүүл арьсыг бодоход 3-4 дахин их шингэдэг. Үүгээрээ аюул багатай нарийн оношлогооны арга юм. Тэрчлэн фосфор нь цусан тууралт, нөсөөт мэнгэ, бусад хоргүй хавдруудад ч ихээр хуримтлагддаг тул оношлогооны үнэ цэнэ алддаг муу талтай. Якшийн урвал Меланомын үед меланины нийлэгжилтийн өнгөгүй завсрын бүтээгдэхүүн меланоген ихсэж, шээсээр их ялгардаг (меланурия). Энэ нь хүчилтөрөгчийн нөлөөн дор исэлдэж меланин болон хувирч шээс нь хар хүрэн өнгөтэй болдог. Уул урвалыг тавихын тулд 5% хлорт төмрийн уусмалыг хэрэглэнэ. Хуруу шилний ¾ -д хүртэл хийсэн шээсэн дээр уул уусмалаас 0,5 мл дусаана. Шээсэнд урвал эерэг гарвал саарал буюу хүрэн саарал үүл үүсч аажимдаа шилний ёроолд тунадас бууна. Бүтцийн шинжилгээ Энэ өвчний үед эс эдийн шинжилгээ авбал үсэрхийлэл түргэн тарах аюултай учраас эмнэлзүйн практикт хийдэггүй. Зөвхөн эсийн шинжилгээг задарсан хавдраас авч болно. Задарсан хавдар түүний ялгадаснаас шилэнд наалдац бэлтгэх, эсвэл маш болгоомжтой дарж ( тамгалж) авч болно. Эдийн шинжилгээ Хавдрыг мэс заслаар бүрэн төгс авч байж л эдийг авна. Меланомыг хагаслан, хэсэгчлэн авч боллхгүй. Өмөнгөөс эдийн сорьц ( биопси авахдаа) ерөнхий унтуулгатайгаар хавдрын захын ирмэгээс 1,5 см хол зайд эрүүл эдийг оролцуулан мэс заслаар авч яаралтай шинжилгээнд өгнө. Хэрвээ өмөн батлагдвал хавдрын байрлал, хэмжээ, зузаанаас хамаарч хагалгааны хүрээг өргөжүүлнэ.
- Мэс заслаар тайрч авах ( Нэгдүгээр сонголтын эмчилгээ): Меланомын гол үндсэн эмчилгээ бол мэс засал юм. Мэс заслын эмчилгээг 0- I ба II – р үе шатанд хийдэг. Орчин үед 1мм бага зузаантай өмөнг ирмэгээс 1 см зайд, хавдрын зузаан нь том бол ( 2 мм ) 2-3 см зайд зүснэ. Хавдрын зузаан том байх тусам зүслэгийн хүрээ төдий хэмжээгээр их байна. Хавдар нүүрний арьсанд байрласан бол 1,5 см зайд зүснэ. Өмөнг тархахаас урьдчилан сэргийлэхийн тулд цахилгаан, лазер ба хөлдөөгч хутгаар зүсэх хэрэгтэй. Зүссэн зүслэгийн эргэн тойрны дагуу түлж хүрээ гарган, авах хавдрын арьсны ирмэгт нь барих оёдол тавьж татна. Мөчинд байрласан хавдар жижиг, хэсэгхэн газарт олон дахилттай тохиолдолд мэс засалтай хамт химийн эмчилгээ хийнэ. Хэсгийн лимфийн зангилааг авах: Лимфийн зангилааг тайрч авахдаа лимфийн эд рүү өнгөтэй радиоидэвхит будагч бодисыг шахаж зураг аваад эрсдэл бүхий лимфийн зангилааг авна. Зураг 9. Лимфийн зангилааг түүх мэс засал Дархлаа эмчилгээ: Дархлаа эмчилгээ нь өөр өөр механизмаар үйлчилж Т эсийн зохицуулагад чухал үүрэгтэй оролцдог. Т зохицуулагч эс нь өөртөө тэвчилтэй бөгөөд хэвийн бус дархлааны хариу урвалыг дарангуйлдаг. Меланоматай өвчтөнүүд, анхдагч хавдар, үсэрхийлсэн хавдарын үед Т зохицуулагч эсүүд ихэсдэг бөгөөд энэ нь хавдрын эсэд үзүүлж буй дархлааны хариу урвалыг дарангуйлсантай холбоотой. Дархлаа эмчилгээ нь Т зохицуулагч эсийг бууруулснаар амьд явах хугацааг уртасгадаг. Хариу урвал нь аутоэсрэгбиеийн бүтээгдэхүүн болон Т гүйцэтгэгч эсийн үржил нь хавдрын эсийг үхүүлж ба үүнийг дагалдаж аутоиммун гаж урвалууд илэрдэг (нейтрофени, гипотериодизм). Интерлейкин-2 (IL-2):Өндөр тунгаар IL-2 үсэрхийлэл өгсөн өвчтөнүүдийн амьдрах хугацааг уртасгадаг боловч хордуулах нөлөө үзүүлдэг. (ходоод гэдэс,хялгасан судасны нэвчилт алдагдах ). IL-2 амьдрах хугацааг уртасгаж, Т эсийг идэвхжүүлэх болон ялгаран хөгжлийг нь идэвхжүүлдэг. Вакцин: Зарим вакцинууд бусад эмчилгээтэй хавсруулан хэрэглэхэд үр дүнтэй байдаг. Меланом хавдар өвөрмөц антиген ихээр нийлэгждэг. Энэ антигенийг өвчтөнд тарихад антиген илчлэгч эс түүнийг уусгаж Т эсэд илчилснээр CD8+ T cell эс идэвхжиж В эс идэвхиждэг. Идэвхижсэн дархлааны эсүүд эсрэг бие нийлэгжүүлж хавдарын бай эсэд үйлчилнэ Хими эмчилгээ: Өмөн химийн эмэнд маш бага мэдрэг юм. Гэвч тархмал үед нь химийн эмийг өргөн хэрэглэдэг. 1. Фотемустин ( Мюстофоран ) 100 мг/м2 – р эхний өдөр, 2. Дакарбазин 300 мг/м2 –р 2,3,4 дэх өдрүүдэд, 3. Цисплатин 25 мг/м2 –р 3,4 дэх өдрүүдэд судсанд дуслаар 4 долоо хоног бүрт тарина. Зураг 10. Химийн эмчилгээний эмүүд Дархлаа эмчилгээ болон моноклон эсрэг биеийн эмчилгээнд үр дүнгүй байгаа өвчтөнд хими эмчилгээг хийнэ. Туяа эмчилгээ: Меланома нь туяанд тэсвэртэй, мэдрэг биш юм. Мэс заслын эмчилгээтэй ихэвчлэн хавсарч хийнэ. Ингэхдээ их тунгаар хэрэглэдэг. Туяаг долоо хоногт 2 удаа 5-6 Грейгээр хэрэглэнэ. Курс эмчилгээ нь 60 – 120 Гр.