www.mientayvn.com Tải thêm các tài liệu sinh học khác tại địa chỉ: https://drive.google.com/folderview?id=0Bw5sTGnTS7NhUk01a3RYQV9TUjJ4blJDUDcyekp6UQ&usp=sharing

1. Bài gi ng SLGS 3/24/2008
Ph m Kim ðăng - ðHNN1 1
Th¶i c¸c sp’ cuèi cïng T§C, c¸c chÊt k0 tham
gia T§C (muèi, chÊt ®éc, thuèc…) gäi lµ chÊt bµi
tiÕt. T/d:
+ Duy tr× æn ®Þnh pH, Ptt, c©n b»ng néi m«i (m¸u)
+ Th¶i c¸c chÊt ®éc (urª, uric), cÆn b· bµi tiÕt:
phæi, tuyÕn må h«i, n−íc tiÓu hoÆc ph©n
Ch−¬ng 13 - Sinh lý bµi tiÕt
1. §Æc tÝnh
+ Mµu s¾c: th−êng k0 mµu hoÆc vµng ®Õn vµng ®Ëm
+ §a sè trong suèt, trõ ngùa ®ôc (CaCO3)
+ pH: ∈∈∈∈ T.¨n
Tr©u bß (¨n cá): pH kiÒm = 7 - 8,7 (TV nhiÒu Na+, K+)
Chã (¨n thÞt): pH axÝt = 5,7 (nhiÒu P, S)
+ L−îng: = lÝt/1ngµy ®ªm, ∈∈∈∈ loµi: lîn: 2-5LÝt, bß: 6-20LÝt
I. §Æc tÝnh, thµnh phÇn n−íc tiÓu
tr¹ng th¸i c¬ thÓ, chøc n¨ng thËn, chÈn ®o¸n cã thai …
2. Thµnh phÇn: 95% H2O, 5% VCK gåm:
a. ChÊt h÷u c¬
+ Sp’ ph©n gi¶i protein: urª (80%), uric, creatinin, kiÒm purin,
a.hippuric, NH3
- [Urª] ∈ TP, tû lÖ c¸c chÊt trong KF. Khi [] qu¸ cao → vµo
m¸u, tim, n·o → h«n mª, cã thÓ chÕt (ngé ®éc Urª).
- Gia cÇm sp’ ph©n gi¶i protein: uric
+ Ngoµi ra cã thÓ cã: men, VTM, s¾c tè (urobilin), HCG
b. ChÊt v« c¬: NaCl, NaHCO3, muèi sunphat ...
→ Khi [uric] cao → kÕt hîp Na+, K+ trong n−íc tiÓu
→ Xem b¶ng thµnh phÇn c¸c chÊt trong huyÕt t−¬ng, n−íc tiÓu

2. Bài gi ng SLGS 3/24/2008
Ph m Kim ðăng - ðHNN1 2
100 lÇn0,10,001Creatinin
30 lÇn0,270,009Ph«tph¸t
90 lÇn0,180,002SO4
--
1,6 lÇn0,60,37Cl-
40 lÇn0,040,001Mg++
2,4 lÇn0,0060,0025Ca++
7 lÇn0,150,02K+
t−¬ng ®−¬ng0,350,32Na+
25 lÇn0,050,002Uric
7 lÇn2,000,03Urª
00,1§−êng
07 - 9Protein
t−¬ng ®−¬ng93 – 9590 – 95H2O
Tû lÖ NT/HT% trong NT% trong HTT. phÇn
NhËn xÐt
+ N−íc tiÓu k0 cã:
protein, ®−êng
+ Creatinin],
[sunph¸t], [Mg++],
[uric], [urª], trong
n−íc tiÓu cao
II. C¬ chÕ h×nh thµnh n−íc tiÓu
S¬ l−îc cÊu t¹o thËn vµ ®¬n vÞ thËn
TiÓu cÇu
H×nh thµnh n−íc tiÓu: 2 g® (läc vµ t¸i hÊp thu)

3. Bài gi ng SLGS 3/24/2008
Ph m Kim ðăng - ðHNN1 3
1. g® läc: m¸u qua mao qu¶n thËn tÊt c¶ c¸c TP (trõ
protein) ®−îc läc vµo xoang bao man n−íc tiÓu ®Çu do:
- P m¸u trong tiÓu cÇu cao (cÊu t¹o tiÓu cÇu)
- P läc bÞ tiªu hao bëi 2 thµnh phÇn:
P thÓ dÞch trong xoang bao man (5mmHg)
P thÓ keo do c¸c protein k0 ®−îc läc (25 mmHg)
- Nãi c¸ch kh¸c, b×nh th−êng:
Pläc cã hiÖu lùc = Pm¸u trong tiÓu cÇu– (PttthÓ keo + PthÓ dÞch)
= 70 - (25 + 5) = 40 mmHg
→ NÕu h/¸p <= 50 mmHg →→→→ ngõng sinh n−íc tiÓu
2. g® t¸i hÊp thu: n−íc tiÓu ®Çu qua hÖ èng dÉn → mét sè
chÊt t¸i hÊp thu → n−íc tiÓu cuèi
+ §−êng, a.a t¸i hÊp thu hoµn toµn
+ [ure, uric] k0 ®−îc t¸i hÊp thu
+ N−íc: [SO4
--] tiÓu ®Çu = 0,002%; cuèi = 1,18% (gÊp 90 lÇn)→→→→
t¹o 1lÝt n−íc tiÓu cuèi ph¶i cã 90lÝt n−íc tiÓu ®Çu qua èng dÉn
* N.nh©n:
+ TB biÓu m« thµnh èng thËn t¸i hÊp thu chñ ®éng
+ ADH → KT t¹o hyaluronidaza ph©n gi¶i hyaluronic
+ P m¸u quanh èng thËn ↓↓↓↓ thÊp →→→→ t¹o ®k t¸i hÊp thu
+ HÊp thu bÞ ®éng: = khuyÕch t¸n
èng l−în gÇn
+ NaCl vµo m¸u (chñ ®éng)→ Ptt ↓→ n−íc vµo m¸u (bÞ ®éng)
+ PhÇn lín HCO3
- t¸i hÊp thu cïng Na+ b¶o tån dù tr÷ kiÒm
+ T¹i ®©y 80% c¸c chÊt t¸i hÊp thu (riªng glucose 100%)
Quai Henlª
+ Nh¸nh xuèng: tuy Na+ k0 hÊp thu nh−ng [Na+] m¸u vÉn
cao → H2O tiÕp tôc t¸i hÊp thu bÞ ®éng ®Õn c©n b»ng
+ Nh¸nh lªn: Na+ t¸i hÊp thu tÝch cùc, cßn H2O th× k0 do
®· bÞ hÊp thu ë nh¸nh xuèng → d2 −u tr−¬ng
èng l−în xa
+ D−íi t/d ADH c¶ H2O, Na+ ®Òu t¸i hÊp thu chñ ®éng
+ Hoµn tÊt t¸i hÊp thu chän läc → n−íc tiÓu cuèi

4. Bài gi ng SLGS 3/24/2008
Ph m Kim ðăng - ðHNN1 4
III. ý nghÜa kiÓm tra n−íc tiÓu
KiÓm tra søc khoÎ,
1. Thµnh phÇn
+ Albumin niÖu: do viªm thËn (mµu tr¾ng s÷a)
(≠ albumin gi¶: mñ, muxin ®−êng s/d)→ lÊy mÉu?
+ §−êng niÖu: ®¸i th¸o ®−êng (nh−îc n¨ng tuþ) → thiÕu insulin
+ HuyÕt niÖu kÌm theo q/s¸t mµu (ph©n biÖt ®Çu, cuèi, gi÷a)
Mµu ®á k0 cÆn h/c → KST ®−êng m¸u → vì h/c
Mµu ®á cã cÆn h/c → viªm cÇu thËn
Mµu vµng ®Ëm nhiÒu s¾c tè mËt → viªm gan or t¾c èng mËt
+ [Urª] qu¸ cao → tróng ®éc
2. L−îng
+ V« niÖu: h/¸p gi¶m, mÊt p/x¹ th¶i n−íc tiÓu (h«n mª)
+ §a niÖu: viªm thËn
3. ChuÈn ®o¸n cã thai
* SVH
* MDH: ng−êi cã thai chøa HCG
→ Trén n−íc tiÓu + KHCG + h/c (®· röa s¹ch)
NÕu ng−ng kÕt h/c → k0 cã thai
NÕu kh«ng ng−ng kÕt → cã thai
Bß: + K0 chöa Ýt oestrogen vµ progesteron → n−íc tiÓu nhiÒu SO4
--.
Cho BaCl2 vµo → kÕt tña BaSO4
+ Chöa nhiÒu oestrogen vµ progesteron kÕt hîp hÕt SO4
--→
BaCl2 vµo → kh«ng tña
IV- Vai trß cña thËn trong ®iÒu tiÕt
1. §iÒu tiÕt ASTT
+ Khi Ptt↓↓↓↓ (uèng nhiÒu n−íc)→ HF c¬ quan nhËn c¶m Ptt m«
bµo→ ↓tiÕt ADH → ↓↓↓↓ t¸i hÊp thu H2O → ®¸i nhiÒu
+ Ptt↑(thiÕu n−íc, mÊt n−íc)→ ↑ADH→ ↑ t¸i hÊp thu H2O→
l−îng n.tiÓu ↓↓↓↓
2. §iÒu tiÕt pH m¸u
K/n ®Öm cña m¸u ∈ dù tr÷ kiÒm (NaHCO3). Khi cã axÝt:
HA + NaHCO3 →→→→ NaA + H2CO3
®Õn thËn (H2O + CO2)
→ dù tr÷ kiÒm tiªu hao: NaA(®Õn thËn)→→→→ Na+
(gi÷ l¹i) + A-
(th¶i ra)
→ CÇn gi÷ Na+ ®Ó kh«i phôc dù tr÷ kiÒm = 3 ph−¬ng thøc:

5. Bài gi ng SLGS 3/24/2008
Ph m Kim ðăng - ðHNN1 5
a. Ph©n tiÕt ion H+ ®Ó t¸i hÊp thu NaHCO3
NaA
Na+ + A-
H+ + A- HA
Na+ + HCO-
3 NaHCO3
H2CO3 HA
H2O CO2
H2CO3
HCO3
- + H+
HCO3
- + Na+
H2O
CO2
NaHCO3
Lßng èng thËn nháTB biÓu m« èng thËn nhá
M¸u mao qu¶n
quanh è. thËn nhá
anhydraza cacbonic
b. ChuyÓn phètph¸t kiÒm thµnh muèi phètph¸t axÝt
Na2HPO4
Na+ + Na+ + HPO4
--
H+ + Na+ + HPO4
--
NaH2 PO4
H2CO3
HCO3
- + H+
HCO3
- + Na+
H2O
CO2
NaHCO3
Lßng èng thËn nháTB biÓu m« èng thËn nhá
M¸u mao qu¶n
quanh è. thËn nhá
anhydraza cacbonic
c. H×nh thµnh NH3 vµ th¶i NH4
+
NaCl
Na+ + Cl-
H+ + NH3 NH4Cl
NH4 + Cl- (th¶i)
H2CO3
HCO3
- + H+
HCO3
- + Na+
H2O
CO2
NaHCO3
Lßng èng thËn nháTB biÓu m« èng thËn nhá
M¸u mao qu¶n
quanh è. thËn nhá
anhydraza cacbonic
V. Sù th¶i n−íc tiÓu
+ Th¶i: c¬ vßng bµng quang co
c¬ vßng trong, vßng ngoµi gi·n
+ Trung khu ë tuû sèng h«ng khum chÞu sù ®iÒu tiÕt cña vá n·o
→ cã thÓ thµnh lËp PXC§K
Khi P trong bµng quang cao → trung khu → vá n·o → ra lÖnh →
trung khu → theo c¸c nh¸nh TK t¸c ®éng c¬ vßng bµng quang
co, vßng trong, vßng ngoµi gi·n → th¶i
./.