Traballo Ruido,Relatos de Guerra por Daniel Carcamo Avalo..pdf
A cerca: a cidade que non se ve (Santiago de Compostela)
1. Proxecto Compostela Nos OLLOS
A Cerca (A Cidade que non se ve)
aprender a mirar as pegadas do noso pasado
.
A Cerca, o rostro da cidade ano1595
.
Actividade para 1º e 2º da E.S.O
2. A Cerca, muros, torres e portas hoxe, descubrila.
1º de ESO, os constructores
2º da ESO, os estudiosos
A Cerca no I.E.S. Arcebispo Xelmírez I : a cidade ós nosos pés
3. • Xeografía
• 1 -O punto de partida é a páxina do
Consorcio cos Planos do Concello,
emprego das TICS.
• 2 -A dificultade da escala, nocións de
Matemáticas e Xeografía.
• 3 -Interpretar o plano, recoñecer o
emprazamento e a realidade de
Santiago.
• 4 -Básico saber orientarse, cada quén
na súa porta. Situarse preto das portas
de pelegrinaxe segundo os idiomas de
cada alumno.
• 5 – Pisar o plano. Distinguir a 1ª Cerca
da Igrexa de Santiago da 2ª Cerca de
Compostela.
• 6 -A cidade fóra da Cerca, vicus, barrios,
arrabaldos, feligresías, conventos,
mosteiros ,cotos e granxas.
• 7 – Gran territorio, grande xurisdicción.
O Xiro, as leguas, cara á Terra de
Santiago.
A Cerca, o rostro da cidade ano 1595
4. • Historia da cidade co paso do tempo
• 1 -Compostela antes da muralla. Castrexa e
romana.
• 2 –Compostela dos séculos VIII-XI, os silos.
• 3–As invasións, a sede de Iria cara ó interior.
• Utilización do cemiterio romano.
• 4- Repoboacións dende Asturias, a 1ª Igrexa.
Os Benedictinos. Un novo Camiño de Cruzada
contra o infiel.
• 5 – Xelmírez e Urraca contra a Irmandade de
Compostela, revoltas no 1117.
• 6– Remata a Idade Media cos edificios góticos
que xurden dentro de murallas.
• 7– Poder das familias nobres, os de Altamira.
• 8 – Os Fonseca, constrúen o Renacemento
humanista.
• 9 – A Inquisición dentro e fóra de murallas.
• 10- Prazas e fachadas, chega o Barroco de
placas.
A Cerca, o rostro da cidade ano 1595
6. Compostela “Noutros Ollos” - Exposición para o
coñecemento e a reflexión
• - Análise e explicación das fotos antigas
dunha cidade que xa non existe.
• 1- Traslado de pezas duns lugares a outros.
• 2- A perda do patrimonio arquitectónico.
• 3- A Compostela de Hoxe nacendo.
A Cerca, o rostro da cidade ano 1595
7. Actividades de Escalas
- Tomamos o plano de 1595 co caserío
- O plano en centímetros, medidas de porta a porta.
- Haberá que multiplicar por 10, 20, 30, 40.
- Escoller o tamaño que encaixe nos pasillos.
- Facer a cruz da zona máis longa e máis ancha.
- A cruceta é o – 0 -- para todas as medidas.
Porta de San Francisco -------3,5cm ----------Porta da Pena
2cm ------------Algalia de arriba
1 cm -----------Algalia de abaixo
2+2cm -------Porta do Camiño
9cm ----------Poxigo de San Fíns
3cm --------Arco de Mazarelas
4cm -------Porta da Mámoa
2cm---- Poxigo
1+1 ----------Faxeiras
4,5+2,5 ---------Catedral
1,5 -----------Porta da Trinidade
2,5 --------------Poxigo Hortas
2+4 -----------Porta de San Francisco
---------------
Multiplicar por 10 ou por 20
Marcando e medindo
A Cerca, o rostro da cidade ano 1595
8. Material para as actividades:
1.- Cartolinas e folios de cores
2.- Corcho en planchas ou rolos, para maquetar
3.- cúter
4.- cintas adhesivas americanas,
negro- (muralla-rúas)
blanco- (hospitais-hospicios- lazaretos),
gris- (románico),
amarelo- (gótico).
vermello- (militares)
azul- (augas)
prazas/mercados – debuxos plastificados
5.- rotulador negro permanente, para nomear as zonas
6.- terciopelo adhesivo vermello 25cm. (cruces de Xerusalén nas portas, igrexas),
azul claro 25cm (auga : fontes, cisternas, canales, pichos)
verde 50cm. (hortas, xardíns, claustros e patios)
7.- rolo de plastificar
8.- rolo corda , para atar chourizos
9.- pezas madeira, 5 traseiras de armario, para furar amarrar e poder pregar coma un plano.
10.- cinta métrica, semicírculo xigante de madeira, para siluetear o plano cara ás portas.
Materiais de reutilización:
Etiquetas brancas sobrantes das fotos dos alumnos, nomes do plano plastificado
Paíños de leña do xardín, todas as que se poidan, non máis de 5cm de alto, para leña e árbores.
Cordas, de asa de bolsa, para cordeleiros
5 andamios pequenos, (palo de polo, corda-chourizos,
2 forcas, no “outeiro dos potros”/Almáciga
Miga/papel máis cola para 3 muíños, 3 pozos, 3 pontes,
Barriles de viño en cartolina ou folio
Material de fabricación propia do departamento e a Biblioteca:
5 ordenadores para buscar e almacenar tarefas
12 cadernos de texto informativo para consulta dos alumnos, (catro por aula).
Imaxes debuxadas e fotos antigas en exposición para simplificar a comprensión do que houbo noutros tempos.
Presentación power point cronolóxica, para abrir un coñecemento do emprazamento.
9. Temario desarrollado en 2º ESO
• Índice
• - A cidade, os seus barrios e arrabaldos.
• - O rostro da cidade:
• - a muralla, as torres.
• - as portas.
• - as vías.
• - os arrabaldos.
• - os barrios.
• Plano de 1595, setembro, emprazamento da cidade.
• Plano de 1596 do arcebispo Sanclemente, núcleos relixiosos extramuros.
•
• O Santiago medieval
• Plano do caserío ( románico--vermello, gótico –dourado)
• Os edificios e espazos románicos
• -relixiosos: Igrexa de Santiago ( catedral), Igrexa de Santa María de Salomé, S. Fíns,
• - civís: pazo arcebispal, hospital, casas dos notarios, cemiterios
• Os edificios e espazos góticos
• - relixiosos: Igrexa,
• - civís: 1º concello , pazos Moscoso, Ximonde
• O Santiago renacentista
• Plano de 1595 do arcebispo Sanclemente, o caserío e rúas da cidade.
• Hospital Real , fachada e escultura
• Pazo de Altamira
• 1ª casa da Inquisición
• Colexio Fonseca
• Catedral: Fachada do Tesouro, Claustro
• Real Audiencia
19. Vocabulario e
toponimia I
Praza de Fonseca—con cruceiro
Praza da Quintana—con árbores
Pazo de Altamira—renacentista
Pazo dos Moscoso-gótico
Pazo de Ximonde
Real Audiencia de Galicia/Ánimas
Torre polvorín do Vilar/Franco
Torre da Praza do Arcebispo
Rúa entrecercas
Rúa entremuros
Restos da Cerca
Cárcere
Casa de Besulio-S.Mtño.
Lugar de Pinario
Vicus Valdedeus
Mosteiro Sta. Mª da Corticela
Alto dos Potros
Silos de cereais- medievais
Lugar de Lobio
S.Fiz de solobio
Mámoa
Ruela do Castro
1ª Casa da Inquisición
2ª Casa da Inquisición
Porta Sussanis
Porta Fagueiras-hai faias
Porta da Pena
Porta de S. Roque
Leprosería
Porta da Algara de Arriba
Porta da Algara de Abaixo
Porta do Camiño
Poxigo de S. Fiz
Porta de Mazarelas
Malatería
20. Vocabulario II
Porta da Mámoa
Porta subfratribus-
baixo os monxes benedictinos
Macellum – mercado-Mazarelos
cemiterio de pelegríns
cemiterio romano- ara a Xúpiter
Fonte mirábilis
Vilar
Praza da pescadería
Praza mercado
Praza do Campo
Alhóndiga
1º Concello-Quintana/S.Paio
Casas dos Notarios
Casa dos Panos
Igrexa do Santus Iago
Casa Gótica
restos góticos
cabeceira gótica
Hospital Real -gótico
portada/esculturas e reixa da Capela--
Renacentista
Fachada do Tesouro e Claustra R.
Pazo de Santiago Alfeo-(dos Fonseca)
Hospital de San Xoán de Xerusalem
OrdeMilitar de San Xoán de Xerusalém
2º Concello na Praza do Campo
Casa tras Salomé R. (salinas)
21. Os primeiros alumnos entrando na Cerca.
Nacen algúns edificios.
Comprobando medidas
22. Actividades docentes fóra da aula
1)--- Xornada práctica de Compostela Nos Ollos o venres 4 abril.
Profesores: Carlos Galbán/ Mª Jesús Mascareñas
Lugar: Na silueta da Cerca
Cursos implicados: 2ºA---2ºB---2ºC
Horario
8:45--------------------- 2º B Isabel Prada/ L.Galega/aula G3
9:35………………………2ºA Lozano/ Matemt./ aula 109
10:45…………………….2ºC Argibay/ Historia/ aula 104
Queda invitado o Profesorado
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
2)--- Recollida de material cedido pola ANPA e o fotógrafo Guitián.
---------------------------------------------------------------------------------------------
3)--- Participación dos alumnos Máster e grupos de Xeografía e Arte de 2º de BAC.
---------------------------------------------------------------------------------
4)--- Pisando por Santiago facendo o percorrido a finais de maio.
28. Bibliografía
autores temas
-Códice Calixtino-
Enma Falque Historia Compostelana
Miguel Taín Gallaecia fulget:1495-1995:
cinco séculos de historia universitaria
Ermelindo Portela Silva Historia de la ciudad de Santiago de Compostela
Carlos Galbán especialista nos Altamira e na Torre Da Praza”
Francisco Pons Sorolla fixo traballos de Rehabilitación
Fernando Alsina o Santiago na Idade Media
Andrés A.Rosende Valdés UNA HISTORIA URBANA: COMPOSTELA (1595-1780)
Urbanismo ss. XVII-XIX
Álvaro RODRÍGUEZ RESINO DOCUMENTACIÓN Y ARQUEOLOGÍA: EL CASO DEL TUMBO “A”
DE SANTIAGO DE COMPOSTELA
