ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

1. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Θέμα: Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας
(ΑΠΕ)
και σύγχρονα επαγγέλματα που
σχετίζονται με τις ΑΠΕ
2ο
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ -Τάξη

2. Τι είναι ενέργεια ;
Για παράδειγμα βλέπουμε...
ανθρώπους να περπατούν
αυτοκίνητα να κινούνται
αεροπλάνα να πετούν
τηλεοράσεις να λειτουργούν
φυτά να μεγαλώνουν

3. Μήπως έχετε σκεφτεί ποτέ γιατί
συμβαίνουν αυτές οι αλλαγές;
• Κάθε αλλαγή που συμβαίνει γύρω μας, είτε
μεγάλη είτε μικρή, οφείλεται σε ένα φυσικό
μέγεθος που ονομάζεται ενέργεια.
• Η ενέργεια λοιπόν είναι η κινητήρια δύναμη
για όλες αυτές τις αλλαγές και βρίσκεται
παντού.

4. • Παρόλο που η ενέργεια
– δεν είναι ορατή,
– δεν είναι απτή,
– δεν έχει βάρος
– ούτε καταλαμβάνει χώρο,
την αντιλαμβανόμαστε μερικές φορές από το
αποτέλεσμα της, που ονομάζεται έργο.
• Έτσι κάθε φορά που παράγουμε έργο,
δαπανούμε ενέργεια!

5. Όλοι χρειαζόμαστε ενέργεια
Για να παίξουμε Για να δροσιστούμε
Για να λειτουργήσουν οι
ηλεκτρικές συσκευές μας
Για να διαβάζουμε και να
σκεφτόμαστε
Για να φωτίσουμε το χώρο
μας
Για να κινούνται τα
αυτοκίνητα

6. Αναγκαιότητα: Πηγές και Μορφές
• Η ενέργεια είναι σε τέτοιο βαθμό συνυφασμένη με την
καθημερινή μας ζωή που μόνο η έλλειψή της καθιστά
πρόδηλη την αναγκαιότητά της.
• Το σύνολο των ανθρώπινων δραστηριοτήτων δεσμεύει,
παράγει, καταναλώνει, μετατρέπει, αποθηκεύει και
υποβαθμίζει τεράστια ποσά ενέργειας.
• Η ενέργεια μπορεί να προέρχεται από διαφορετικές πηγές
όπως ο άνεμος, ο άνθρακας, το αργό πετρέλαιο, η ξυλεία,
το ηλιακό φως, το φυσικό αέριο ή τα τρόφιμα.
• Η ενέργεια εμφανίζεται με πολλές μορφές. Κίνηση,
θερμότητα, ενέργεια χημικών δεσμών ή ηλεκτρισμός.
Ακόμη και η μάζα είναι μια μορφή ενέργειας.

7. Παραγωγή και κατανάλωση
• Ο κύκλος της παραγωγής και κατανάλωσης
ενέργειας ξεκινά από τις αρχικές μορφές
ενέργειας οι οποίες χαρακτηρίζονται
«πρωτογενείς» και βεβαίως, ελάχιστα μπορούν
να χρησιμοποιηθούν από τους καταναλωτές.
• Το επόμενο βήμα είναι η μετατροπή των
πρωτογενών μορφών σε «τελική ενέργεια»
όπως για παράδειγμα ηλεκτρισμός ή βενζίνη.
• Τέλος, κατάλληλος εξοπλισμός ή συσκευές
όπως το αυτοκίνητο ή η τηλεόραση,
μετατρέπουν την τελική ενέργεια σε χρήσιμη
ενέργεια παρέχοντας ενεργειακές υπηρεσίες.

8. Ανασκόπηση των ενεργειακών εξελίξεων
Αρχαίοι χρόνοι
• Πιθανότατα πριν από 500.000 χρόνια ο
άνθρωπος έμαθε να χειρίζεται τη φωτιά για
μαγείρεμα αλλά και να θερμαίνει ή να
φωτίζει τις σπηλιές όπου και κατοικούσε.
• Η εγκατάσταση σε μόνιμους οικισμούς
οδήγησε στην αγροτική καλλιέργεια που είναι
στην πράξη η μετατροπή της ηλιακής
ενέργειας σε τροφή.

9. • Το 5000 π.Χ. στον Νείλο χρησιμοποιήθηκε
για πρώτη φορά η αιολική ενέργεια
για την κίνηση των πλοίων.
• Το 4000 π.Χ. μικροί νερόμυλοι στην Ελλάδα
χρησίμευαν για την άλεση δημητριακών
αλλά και για παροχή πόσιμου νερού
σε οικισμούς.
• Το 3000 π.Χ. στην Κίνα αναφέρεται
η χρήση του άνθρακα.
• Το 100 μ.Χ. ο άνθρακας χρησιμοποιείται για
μαγείρεμα στην Αγγλία.

10. Νεώτεροι χρόνοι
• Στα μέσα του 17ου αιώνα, ξεκίνησε
εκτεταμένη εξόρυξη άνθρακα,
ενώ το 1600 το εμπόριο άνθρακα
με επίκεντρο την Αγγλία απέκτησε
διεθνή διάσταση
• Ο 18ος αιώνας σημαδεύτηκε από την ανακάλυψη της
πρώτης ατμομηχανής από τον Thomas Newcomen, η
οποία χρησιμοποιήθηκε για την άντληση νερού από τα
υπόγεια ορυχεία εξόρυξης άνθρακα.

11. • Στις αρχές του 19ου αιώνα με τη βιομηχανική
επανάσταση οι χρησιμοποιούμενες
ατμομηχανές είχαν τη δυνατότητα να
παρέχουν την ισχύ 200 περίπου ανδρών.
• Η ανακάλυψη των κοιτασμάτων πετρελαίου
τον 20ο αιώνα, οδήγησε τον τεχνικό κόσμο
στην ανάγκη εφεύρεσης συστημάτων, όπως
η μηχανή εσωτερικής καύσης, ικανών να
αξιοποιήσουν το καινούργιο καύσιμο.

12. Ταξινόμηση

13. Μη ανανεώσιμες

14. Ανανεώσιμες

15. 1. Μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
• Χαρακτηρίζονται οι πηγές οι οποίες δεν
αναπληρώνονται ή αναπληρώνονται
εξαιρετικά αργά για τα ανθρώπινα μέτρα από
φυσικές διαδικασίες.
• Στις μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
περιλαμβάνονται κυρίως ο άνθρακας, το
πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, γνωστά και
ως ορυκτά καύσιμα.

16. Η φύση δεν σταματά να δημιουργεί…
… ούτε άνθρακα, ούτε πετρέλαιο.
• Αν αναλογισθούμε όμως ότι …
η ανθρωπότητα καταναλώνει ημερησίως
τόση ποσότητα ορυκτών καυσίμων
όση μπορεί η φύση να δημιουργήσει σε
χίλια περίπου χρόνια,
αντιλαμβανόμαστε πλέον την έννοια της
ανανεωσιμότητας.

17. 1Α. Γαιάνθρακες
• Οργανικά ιζήματα που
προήλθαν από φυτικά
υπολείμματα μέσω μιας
σειράς διεργασιών
ενανθράκωσης.
• Η μετατροπή της φυτικής
ύλης σε άνθρακα ξεκίνησε
πριν 400 περίπου
εκατομμύρια χρόνια και
βεβαίως συνεχίζεται
μέχρι σήμερα.
• Οι ειδικοί επιστήμονες
εκτιμούν ότι απαιτείται
στρώμα 2,5 μέτρων
φυτικής ύλης για τη
δημιουργία άνθρακα
στρώματος 30 εκατοστών.

18. 1Β. Πετρέλαιο
• Βρίσκεται στο υπέδαφος σε υγρή μορφή,
μέσα σε κοιλότητες, σχηματίστηκε εκεί
από ζωικούς και φυτικούς
μικροοργανισμούς, όπου και
καταπλακώθηκαν λόγω επιχωματώσεων ή
άλλων διαδικασιών.
• Εκεί, χωρίς την παρουσία αέρα,
μετατράπηκαν σε πετρέλαιο κατά την
διάρκεια χιλιάδων ετών.
• Η ενέργεια του πετρελαίου προέρχεται
από την ενέργεια που είχαν συγκεντρώσει
από τον ήλιο και την τροφή τους οι
μικροοργανισμοί που το δημιούργησαν.
• Σήμερα αντλούμε το πετρέλαιο από τα
υπόγεια κοιτάσματά του, ακόμα και αν
αυτά βρίσκονται κάτω από τον πυθμένα
της θάλασσας.
• Το πετρέλαιο αποτελεί την κύρια
πρωτογενή πηγή ενέργειας και την
πρώτη ύλη από την οποία
παράγεται ένας τεράστιος αριθμός
προϊόντων (πλαστικά, φάρμακα,
καλλυντικά, απορρυπαντικά, φιλμ.
μαγνητοταινίες, εκρηκτικά κλπ.)

19. 1Γ. Φυσικό αέριο
• Το φυσικό αέριο είναι μίγμα υδρογονανθράκων και
αποτελείται κυρίως από μεθάνιο και σε πολύ μικρότερη
αναλογία από αιθάνιο, προπάνιο, βουτάνιο και
πεντάνιο.
• Καθοριστικός παράγοντας για τη σύστασή του, αποτελεί
η προέλευσή του και ιδιαίτερα εάν πρόκειται για
αμιγώς κοίτασμα φυσικού αερίου ή προκύπτει από
κοιτάσματα πετρελαίου.
• Η εμπορική αξιοποίησή του ξεκίνησε περίπου το 1810
ως καύσιμο σε λάμπες φωτισμού ενώ μετά το τέλος του
Β' Παγκοσμίου Πολέμου κατασκευάστηκαν τα πρώτα
δίκτυα μεταφοράς και διανομής φυσικού αερίου.
• Στα προτερήματά του ως πηγή ενέργειας
περιλαμβάνονται η δυνατότητα μεταφοράς του σε
μεγάλες αποστάσεις μέσω αγωγών και βεβαίως η
συγκριτικά φιλική προς το περιβάλλον καύση του.

20. 1Δ.Πυρηνική ενέργεια
• Η ενέργεια που εκλύεται κατά τις πυρηνικές
αντιδράσεις.
• Στην πράξη ο όρος πυρηνική ενέργεια χρησιμοποιείται
για να υποδηλώσει την ενέργεια που απελευθερώνεται
σε τεράστιες ποσότητες κατά την
– πυρηνική σχάση, δηλαδή τη διάσπαση ατομικών πυρήνων προς
ελαφρότερους, και
– πυρηνική σύντηξη, δηλαδή την ένωση πυρήνων για το
σχηματισμό βαρύτερων.
• Μη ελεγχόμενες πυρηνικές αντιδράσεις
λαμβάνουν χώρα κατά την έκρηξη της ατομικής
βόμβας ή της βόμβας υδρογόνου.
• Ελεγχόμενες πυρηνικές αντιδράσεις
χρησιμοποιούνται ως πρωτογενής
ενεργειακή πηγή για την παραγωγή
ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και για
την παραγωγή μηχανικής ενέργειας μέσω ειδικών
κινητήρων.

21. 2. Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
• Ως Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ)
έχουν οριστεί οι ενεργειακές πηγές, οι οποίες
υπάρχουν εν αφθονία στο φυσικό περιβάλλον .
• Είναι πρακτικά είναι ανεξάντλητες, η χρήση τους
δεν ρυπαίνει το περιβάλλον , ενώ η αξιοποίησή
τους περιορίζεται μόνον από την ανάπτυξη
αξιόπιστων και οικονομικά αποδεκτών
τεχνολογιών που θα έχουν σαν σκοπό
την δέσμευση του δυναμικού τους.
• Το ενδιαφέρον για την ανάπτυξη των τεχνολογιών αυτών
εμφανίσθηκε αρχικά μετά την πρώτη πετρελαϊκή κρίση του 1974
και παγιώθηκε μετά τη συνειδητοποίηση των παγκόσμιων
σοβαρών περιβαλλοντικών προβλημάτων την τελευταία
δεκαετία.

22. • 2Α. Ο ήλιος - ηλιακή ενέργεια,
με υποτομείς τα ενεργητικά ηλιακά
συστήματα, τα παθητικά ηλιακά συστήματα
και τη φωτοβολταϊκή μετατροπή

23. Ο ήλιος εκπέμπει τεράστια ποσότητα ενέργειας.
• Η ηλιακή ακτινοβολία αξιοποιείται για την παραγωγή
ηλεκτρισμού με δύο τρόπους: με θερμικές και
φωτοβολταϊκές εφαρμογές.
• Η πρώτη είναι η συλλογή της ηλιακής ενέργειας με στόχο την
παραγωγή θερμότητας (χρησιμοποιείται κυρίως για τη
θέρμανση του νερού και τη μετατροπή του σε ατμό για την
κίνηση τουρμπίνων).
• Η δεύτερη εφαρμογή τα φωτοβολταϊκά συστήματα
μετατρέπουν το φως του ήλιου σε ηλεκτρισμό με τη χρήση
φωτοβολταϊκών κυψελών ή συστοιχιών.

24. • 2Β. Ο άνεμος - αιολική ενέργεια

25. • Η αιολική ενέργεια
δημιουργείται έμμεσα
από την ηλιακή
ακτινοβολία,
γιατί η ανομοιόμορφη
θέρμανση της επιφάνειας
της γης προκαλεί τη
μετακίνηση μεγάλων
μαζών αέρα από τη μια
περιοχή στην άλλη,
δημιουργώντας με τον
τρόπο αυτό τους
ανέμους.

26. 2Γ. Οι υδατοπτώσεις - υδραυλική ενέργεια,
• με περιορισμό στα μικρά υδροηλεκτρικά,
ισχύος κάτω των 10 ΜW,

27. • Το νερό στη φύση, όταν βρίσκεται σε περιοχές με
μεγάλο υψόμετρο,
έχει δυναμική ενέργεια
η οποία μετατρέπεται σε κινητική
όταν το νερό ρέει προς χαμηλότερες περιοχές.
• Με τα υδροηλεκτρικά έργα (υδροταμιευτήρας,
φράγμα, κλειστός αγωγός πτώσεως, υδροστρόβιλος,
ηλεκτρογεννήτρια, διώρυγα φυγής) γίνεται δυνατή
η εκμετάλλευση της ενέργειας του νερού για την
παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος.
• Η μετατροπή της ενέργειας των υδατοπτώσεων με
τη χρήση υδραυλικών τουρμπίνων παράγει την
υδροηλεκτρική ενέργεια.

28. Η κατασκευή και λειτουργία υδροηλεκτρικών
σταθμών είναι συνυφασμένη πολλές φορές
με την μετακίνηση χιλιάδων ανθρώπων και
την καταστροφή μεγάλης έκτασης δασών.

29. • 2Δ. Η γεωθερμία –
γεωθερμική ενέργεια

30. • Ως γεωθερμική ενέργεια χαρακτηρίζεται η
ενέργεια που προέρχεται από το εσωτερικό
της γης, μεταφέρεται στην επιφάνεια με
αγωγή θερμότητας και με την είσοδο στο
φλοιό της γης λειωμένου μάγματος από τα
βαθύτερα στρώματά της, και γίνεται
αντιληπτή με τη μορφή θερμού νερού ή
ατμού.

31. • 2Ε. Η βιομάζα
Θερμική ή χημική ενέργεια με την παραγωγή
βιοκαυσίμων, τη χρήση υπολειμμάτων δασικών
εκμεταλλεύσεων και την αξιοποίηση
βιομηχανικών, αγροτικών (φυτικών και ζωικών)
και αστικών αποβλήτων

32. • Με τον όρο βιομάζα χαρακτηρίζουμε οποιοδήποτε
υλικό παράγεται από ζωντανούς οργανισμούς
(όπως είναι το ξύλο και άλλα προϊόντα του
δάσους, υπολείμματα καλλιεργειών,
κτηνοτροφικά απόβλητα, απόβλητα
βιομηχανιών τροφίμων κ.λπ.) και μπορεί
να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο για
παραγωγή ενέργειας.
• Η ενέργεια που είναι δεσμευμένη στις φυτικές
ουσίες προέρχεται από τον ήλιο. Με τη διαδικασία
της φωτοσύνθεσης τα φυτά μετασχηματίζουν την
ηλιακή ενέργεια σε βιομάζα.

33. • 2ΣΤ . Οι θάλασσες:
• ενέργεια κυμάτων
• παλιρροϊκή ενέργεια
• ενέργεια των ωκεανών από τη διαφορά
θερμοκρασίας των νερών στην επιφάνεια και
σε μεγάλο βάθος

34. Ενέργεια και περιβάλλον
• Η συνεχώς αυξανόμενη κατανάλωση ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο,
επιδρά αρνητικά τόσο στο περιβάλλον όσο και στην ανθρώπινη υγεία.
• Το διοξείδιο του άνθρακα που απελευθερώνεται κατά την ενεργειακή
αξιοποίηση του άνθρακα ή του πετρελαίου δημιουργεί την όξινη βροχή.
• Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά την καύση όλων των ορυκτών
καυσίμων συνιστούν την κυριότερη αιτία υπερθέρμανσης του πλανήτη.

35. Ενέργεια και αειφόρος ανάπτυξη
• Υπάρχει μια σαφής διαδραστική σχέση μεταξύ
– του τρόπου παραγωγής και διάθεσης ενέργειας
– της προόδου του βιοτικού επιπέδου του
ανθρώπου.
• Η παραγωγή, διανομή και χρήση
της ενέργειας με αποτελεσματικό,
οικονομικό και περιβαλλοντικά
αποδεκτό τρόπο,
αποτελεί σημαντικό συστατικό στην
κατεύθυνση της αειφόρου ανάπτυξης.

36. Ενέργεια και οικονομική ανάπτυξη
• Η οικονομική ανάπτυξη είναι μια σαφής
φυσική διεργασία.
• Ενέργεια χρησιμοποιείται για τη μετατροπή
πρώτων υλών σε αγαθά και υπηρεσίες.
• Για το λόγο αυτό υπάρχει μία γραμμική
σχέση μεταξύ του μεγέθους της ενέργειας
που καταναλώνει μία χώρα και του μεγέθους
της οικονομίας της.

37. Ενέργεια και κοινωνία
Σήμερα, ένα από τα σημαντικότερα
προβλήματα που αντιμετωπίζει η
ανθρωπότητα είναι:
η απουσία πρόσβασης σε καθαρή και
αξιόπιστη ενέργεια που είναι απαραίτητη για
βασικές ανάγκες, όπως:
• το καθαρό νερό,
• η υγειονομική περίθαλψη,
• η θέρμανση και
• ο φωτισμός.

38. Εξοικονόμηση ενέργειας :
έξυπνο τρόπο!

41. ΠΡΑΣΙΝΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ
• Τεχνικός κατασκευής εφαρμογών ηλιακής ενέργειας
• Τεχνικός κατασκευής εφαρμογών αιολικής ενέργειας
• Τεχνίτης κατασκευής συστημάτων νέας τεχνολογίας (πλωτές εγκαταστάσεις
αφαλάτωσης κ.α.)
• Τεχνικοί Μηχανημάτων Επεξεργασίας & Ανακύκλωσης Απορριμμάτων
• Σχεδιασμός & Εγκατάσταση Φωτοβολταϊκών Συστημάτων
• Εγκατάσταση Φ/Β σε οροφές και στέγες κτιριακών εγκαταστάσεων
• Project management έργων ΑΠΕ
• Πωλήσεις Μεγάλων Project ΑΠΕ
• Ενεργειακές Μελέτες και Επιθεωρήσεις
• Green Energy Lab

42. • Σύμβουλος Προγραμματισμού
• Μηχανικός Μικροεγκαταστάσεων
• Αναλυτής κινδύνων
• Μηχανικός Περιβάλλοντος
• Διευθυντής έργου
• Δομικός μηχανικός
• Ηλεκτρολόγος Μηχανικός
• Μηχανολόγος μηχανικός
• Πολιτικός μηχανικός
• Σύμβουλος Ενέργειας

43. Επαγγέλματα που επίσης σχετίζονται
I.Συντονιστής δημόσιων υπηρεσιών ηλεκτρικής ενέργειας
II.Οικονομολόγος
III.Νομικός
IV.Ασφαλιστής
V.Σύμβουλος υγείας και ασφάλειας
VI.Υπεύθυνος για τις πιστοποιήσεις

44. Σας ευχαριστούμε

45. Οι μαθητές της ομάδας μας
• ΑΝΑΜΟΥΡΛΟΓΛΟΥ ΣΟΦΙΑΝΑ
• ΒΗΛΑΡΑΣ ΜΙΧΑΛΗΣ
• ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
• ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑΝΝΑ
• ΝΑΣΙΟ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
• ΜΕΜΟ ΕΡΜΠΛΙΝ
• ΡΟΥΣΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
• ΣΚΟΝΔΡΑΣ ΣΤΑΘΗΣ
• ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΣΠΥΡΟΣ
• ΤΣΑΒΟΣ ΚΩΣΤΑΣ
• ΤΖΕΡΕΜΕΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
• ΤΣΙΤΟΥΡΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
• ΤΣΟΥΝΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ
• ΧΡΙΣΤΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΣ
• ΧΩΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ
Η ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ
ΠΕΡΙΚΟΥ ΑΝΘΗ