Uitvoeringsprocessen wendbaar en permanent in control

Your business technologists. Powering progress
Uuitvoeringsprocessen
wendbaar en
permanentincontrol
White paper

Uitvoeringsprocessen, wendbaar en permanent in control2
Visieopflexibeleuitvoeringsorganisaties
Inhoud
1. Permanent in control met wendbare uitvoeringsprocessen 3
2. Het speelveld 5
De context 5
De uitvoeringsproblematiek 5
Strategische keuze maken 6
De richting bepalen 6
3. De business case 7
Kwantitatieve voordelen 7
Kwalitatieve voordelen 7
De business case maken 7
4. De positionering 9
Binnen de kaders van Nora 3.0 9
Fundamentele keuzes 9
Inpassen en combineren 10
5. De realisatie 11
Integrale Business Rules Aanpak 11
Fase 1: Oriëntatie/Discover 13
Fase 2: Analyse (Logisch inrichten) 15
Fase 3: Design/Ontwerp (Fysiek inrichten) 17
Fase 4: Build/Implementatie (Technisch inrichten) 19
Fase 5: Exploitatie/Beheer en Regie (verrichten/control) 22
6. Duurzame wendbaarheid 23
7. Referenties 25
8. Definities 26
Over de auteur 27

Uitvoeringsprocessen, wendbaar en permanent in control 3
Uitvoeringsinstanties hebben veelvuldig te
maken met politiek beleid dat met regelmaat
wijzigt, waardoor bedrijfsregels (op basis
van weten regelgeving) bijgesteld moeten
worden en geoperationaliseerd. Om dat op
alle lagen binnen een uitvoeringsorganisatie
bij te kunnen benen is wendbaarheid een
belangrijke succesfactor.
Dit white paper beschrijft de visie van Atos hoe
uitvoeringsinstanties op een beheerste manier
en stapsgewijs kunnen transformeren naar een
duurzaam wendbare organisatie. Een organisatie
die in control is, en de snelheid van wijzigingen
in weten regelgeving kan volgen en snel kan
omzetten in de operationele uitvoering daarvan.
Geïntegreerderegelgeoriën-
teerdeaanpak
De kern van de hier gepresenteerde visie is
gebaseerd op een geïntegreerde regelgeori-
ënteerde aanpak. Een aanpak die het gehele
spectrum omvat van de omzetting van weten
regelgeving in operationele regels in natuurlijke
taal, tot aan de implementatie van deze regels in
de proces ondersteunende IT systemen en het
duurzame beheer daarvan.
Het gaat om mensen
Bij dienstverlening door de overheid gaat het
om mensen, de burgers, bedrijven en de maat-
schappij, zoals verwoord in de visie op publieke
dienstverlening met de titel ‘ Dienstverlening
draait om mensen’ van het VNG (Gemeenten
Maart 2010). Het rapport vormt een actualise-
ring van de commissie Jorritsma uit 2005.
Kwaliteit dienstverlening
In een recent onderzoek door de Nationale
Ombudsman geven 77% van de ondervraagden
aan dat zij ervaren dat de kwaliteit van dienst-
verlening door de overheid de afgelopen jaren
is afgenomen (Ombudsman 2013). Dit zijn geen
opwekkende cijfers. Als belangrijkste oorzaken
worden in dit rapport de complexiteit van en de
frequente veranderingen in de weten regel-
geving genoemd. Daarbij komt dat overheids-
organisaties onafhankelijk van elkaar maar wel
tegelijkertijd betrokken zijn bij een onderwerp
dat de burger raakt, terwijl de regels slechts door
een beperkte groep experts begrepen wordt.
Veel gehoorde irritaties zijn: lang wachten, geen
antwoord krijgen, moeizame processen en
moeilijk te begrijpen formulieren.
Er zijn in Nederland meer dan zeshonderd
uitvoeringsinstanties die te maken hebben
de uitvoering van weten regelgeving. Regels
gebaseerd op overheidsbeleid (nationaal en Eu-
ropees) en op de instrumenten die in het kader
van beleid zijn ontwikkeld, zoals wetten, regels,
kamerstukken en bestuursakkoorden.
Wet gebaseerd werken
Omdat rechtmatigheid en voldoen aan wet-
telijke regels (compliance) essentieel is bij het
nemen van de juiste beslissingen, is het kunnen
herleiden van de beslislogica en bedrijfslogica
naar de bedrijfsdoelen, wetgeving, reguleringen
en beleid essentieel. Bij het wijzigen van de
hierop gebaseerde operationele regels moet de
impact op de organisatie en de doelstellingen
eenvoudig kunnen worden ingeschat, evenals
de impact op de ondersteunende IT systemen.
Een integraal doorgevoerde regelaanpak is es-
sentieel om daadwerkelijk ‘op de wet gebaseerd’
te kunnen werken.
Slimmer
Voor uitvoeringsinstanties biedt een op de wet
gebaseerde regelgeoriënteerde aanpak van
de informatievoorziening ook het voordeel
om ‘slimmer’ in plaats van ‘harder’ te moeten
werken. Dat levert in een tijd van bezuinigingen
en budgetkortingen op een natuurlijke wijze
noodzakelijke besparingen op. Tegelijkertijd kan
een wendbare organisatie de service aan de bur-
ger en de ketenpartners verbeteren.
Wendbaarheid
Wendbaarheid is het vermogen van een
onderneming om zich aan te passen aan de
veranderende omstandigheden buiten en bin-
nen het bedrijf. Met ‘bedrijf’ wordt hier bedoeld:
de organisatie, de bedrijfsprocessen en de IT
ondersteuning van de bedrijfsprocessen. De
meest succesvolle bedrijven hebben aange-
toond dat zij in staat zijn om zich keer op keer
aan veranderende (markt)omstandigheden
aan te passen en de steeds wijzigende weten
regelgeving te volgen.
1. Permanent in control met wendbare
uitvoeringsprocessen
Wendbaarheid is ook het vermogen om vanuit
het klantperspectief te denken en te handelen
en om de wijzigende verwachtingen en be-
hoeften van de verschillende klanten te kunnen
volgen. De klant verwacht dat de dienstverle-
ning verleend wordt vanuit de op dat moment
geldende weten regelgeving, verordeningen,
subsidies en dergelijke: vraag gestuurd vanuit
de behoefte. Klanten - burgers en de bedrijven -
staan in deze dienstverlening centraal.
Wendbaarheid is niet alleen een technisch
vraagstuk. Het is ook een kwestie van instelling,
houding en gedrag. De sleutel om duurzame
wendbaarheid te realiseren, ligt in de directieka-
mer ( waar het beleid wordt bepaald) en bij het
management (dat dit beleid implementeert).
Belangrijke asset
Om wendbaarheid te realiseren is het noodza-
kelijk om bedrijfsregels als waardevolle activa
(asset) op bedrijfsniveau te positioneren en
nadrukkelijk niet op het niveau van een project
of programma. Het op deze wijze strategisch
positioneren van bedrijfsregels en Business Ru-
les Management (BRM) is een belangrijke ‘best
practice’ binnen de bredere Business Proces
Management (BPM) visie op het optimaliseren
en flexibiliseren van bedrijfsprocessen en de
bijbehorende IT ondersteuning.
Integrale aanpak
In dit document presenteert Atos een complete,
integrale en regelgeoriënteerde aanpak die
begint bij de uit te voeren weten regelgeving
en voert tot aan de bits en bytes van de IT on-
dersteuning. De aanpak is niet alleen toepasbaar
in een eenmalig project, maar werkt door in de
beheerfasen van een voorziening. Zo realiseert
deze unieke aanpak tevens permanente con-
trole op de bedrijfslogica van het bedrijf. Dit is
een belangrijke voorwaarde voor wet gebaseerd
werken en alle situaties waar op elk gewenst
moment het bewijs van compliance geleverd
moet kunnen worden.

RuleArts levert een specifieke oplossing voor
regelbeheer van operationele regels in natuur-
lijke taal: RuleXpress.
Meer informatie op: www.rulearts.com.
Blueriq levert een gelijknamige flexibele regelge-
oriënteerde implementatie oplossing.
Meer informatie op www.blueriq.nl.
Voordelen van deze integrale aanpak zijn:
Wendbaarheid (business agility).
Transparantie ingericht waardoor altijd be-
wijsbaar compliant.
Business in control door greep en zicht op de
eigen operationele regels.
Permanente kostenbesparingen door efficiën-
ter wijzigingen kunnen doorvoeren.
Kortere time-to-market door sneller wijzigin-
gen kunnen doorvoeren.
Atos
De integrale aanpak sluit aan op de technische
randvoorwaarden die gecreëerd worden binnen
het Nationaal Uitvoerings Programma (NUP) en
geeft informatie technisch invulling aan burger
en bedrijfsgerichte dienstverlening (houding en
het gedrag van dienstverleners en de vraag en
behoefte van inwoners centraal stellen). De visie
werkt toe naar een overheid met een verschei-
denheid aan frontoffices en enkele strategische
centrale backoffices: burgers en bedrijven
hoeven maar bij één deur aan te kloppen. De
activiteiten en beslissingen in de keten achter
die deur zijn op elkaar afgestemd. Daarnaast
realiseert deze integrale aanpak aanzienlijke en
blijvende kostenbesparingen op het onderhoud
van IT systemen.
Atos is als systeemintegrator partner bij uitstek
omdat Atos veel ervaring heeft in alle benodigde
disciplines. Daarnaast beschikt Atos over strate-
gische partnerships die vrijwel elke technologie
stack afdekken. In het white paper worden
twee van deze strategische partners genoemd:
RuleArts en Blueriq. RuleArts met een specifieke
oplossing voor regelbeheer van operationele
regels in natuurlijke taal en Blueriq met een
zeer flexibele regelgeoriënteerde implementatie
oplossing.
Leeswijzer
Dit white paper schetst een blauwdruk waarmee
uitvoeringsorganisaties hun wijze van werken
op een beheerste en duurzame manier kunnen
inrichten, zodat wendbaarheid een deel van de
bedrijfsstructuur wordt.
Het eerste hoofdstuk is bedoeld voor diege-
nen die zich snel een beeld willen vormen wat
wendbaarheid kan opleveren en wat Atos daarin
kan betekenen, zoals de bij de besluitvorming
betrokkenen: de beslissers en de adviseurs van
de beslissers. In het bijzonder zijn de eerste twee
hoofdstukken interessant voor de CIO van de
onderneming.
In het tweede hoofdstuk wordt het speelveld
verkend en de oplossingsrichting aangegeven,
terwijl het derde hoofdstuk richt zich op de
afweging van investering en wat het wendbaar
inrichten van de onderneming gaat opleveren.
Dit laatste is geen koude en uitsluitend financiële
calculatie, maar kijkt ook naar de ruimere toe-
gevoegde waarde en effecten voor de onderne-
ming.
Het vierde hoofdstuk richt zich op het positione-
ren van de oplossing binnen relevante kaders.
Het vijfde hoofdstuk gaat in op het daadwer-
kelijk en integraal inregelen van de wendbare
procesondersteuning van weten regelgeving
tot aan de ‘bits en bytes’ van de ondersteunende
IT voorzieningen.
Deze hoofdstukken vier en vijf geven praktische
invulling aan wat in de eerste twee hoofdstukken
is geschetst. De hoofdstukken zijn gericht op de
adviseurs, de architecten, programma managers
en in het bijzonder informatie managers.
Met het zesde hoofdstuk wordt het white
paper afgesloten en de belangrijkste conclusies
samengevat.
De voorbeelden
Het white paper illustreert met enkele eenvoudi-
ge voorbeelden de regelgeoriënteerde aanpak,
waarbij de producten van twee strategische
partners worden beschreven: RuleArts en
Blueriq.

2. Het speelveld
De moderne burger en met name de
generatie-Y verwachten vooral in de digitale
dienstverlening een onmiddellijke en vol-
gens de op dat moment actueel geldende
regels onderbouwde beslissing. Immers, de
overheid maakt de regels. Waarom duurt het
dan zo lang tot een beslissing (op basis van
die regels) genomen kan worden?
Hoe kan op een duurzame, transparante en
efficiënte wijze aan de verwachtingen worden
voldaan?
Om die vraag te kunnen beantwoorden, kijken
we eerst naar de uitvoeringsproblematiek, om
vervolgens de passende strategie en de oplos-
singsrichting te bepalen.
De context
Onze samenleving is gebaseerd op weten
regelgeving. Wet- en regelgeving beschermt
burgers en organisaties tegen onrechtmatig-
heid en ongelijkheid. Wet- en regelgeving
zorgt ook voor de rechten en plichten van
burgers en bedrijven. Wet- en regelgeving
moet zinvol zijn, uitvoerbaar en evolueert
daarom door de jaren heen. Voortschrij-
dend inzicht (ook vanuit de uitvoering en
inspectie), jurisprudentie en (inter)nationale
ontwikkelingen maken dat weten regelge-
ving voortdurend wordt aangepast aan een
nieuwe leefsituatie en omstandigheden. Het
snel doorvoeren van veranderende weten
regelgeving blijkt voor uitvoeringsinstanties
een uitdaging op zich.
Als we naar uitvoeringsinstanties kijken, dan
zien we dat deze vaak autonoom opereren. Elke
uitvoeringsorganisatie heeft zo haar eigen pro-
cessen, procedures, administratieve organisatie,
informatiesystemen en ICT ingeregeld. Vaak zijn
uitvoeringsinstanties intern opgedeeld in silo’s
en bestaat er geen integraal klantbeeld voor
de dienstverlening. Mede hierdoor is er in de
loop der jaren een complex applicatielandschap
ontstaan met veel redundantie in processen,
procedures en systemen.. Elke nieuwe regeling
resulteerde veelal in een nieuw systeem, dat
weer gekoppeld moest worden met aanpalende
systemen.
We zien gelukkig wel de positieve ontwikkeling
vanuit het programma Compacte Rijksdienst,
en ook dat overheidsinstanties steeds meer
gebruikmaken van shared services diensten.
Dit manifesteert zich vooral ten aanzien van
Human Resources, Finance en Inkoop- en com-
modity ICT-diensten. Standaardisatie houdt al
in dat dergelijke ondersteunende diensten aan-
zienlijk efficiënter én met een hogere kwaliteit
en betrouwbaarheid worden geleverd.
Als we echter naar de primaire processen van
uitvoeringsinstanties kijken, dan zien we dat
daar de silo-architecturen vaak nog fier overeind
staan. Dit houdt in dat zodra weten regelge-
ving wijzigt of wordt geïntroduceerd, uitvoe-
ringsinstanties voor een steeds lastigere taak
komen te staan om alle geraakte processen,
procedures, informatievoorziening en -syste-
men te onderhouden.
Hoe meer er sprake is van interne silo’s, des te
groter de problematiek. Het beheer en onder-
houd wordt steeds arbeidsintensiever, moeilijker
en duurder. En ook de doorlooptijd voor het
doorvoeren van veranderingen in het primaire
bedrijfsproces systemen op basis van veran-
derende weten regelgeving wordt hierdoor
steeds langer.
De uitvoeringsproblema-
tiek
Elke uitvoeringsinstantie moet voldoende
wendbaar zijn om aan de wisselende eisen
en veranderende omstandigheden te kun-
nen voldoen. Veranderingen die voortkomen
uit weten regelgeving, maar ook uit nieuw
beleid, (subsidie)regelingen, verordeningen
en eventueel individuele afspraken. Welke
uitvoeringsinstantie kan op dit moment
zeggen dat zij zo wendbaar is, dat zij alle
veranderingen gemakkelijk kan volgen?
Naast wendbaarheid in de organisatie betekent
het ook impliciet de wendbaarheid van de
IT voorzieningen. Aanpassingen aan nieuwe
afspraken en regels moeten idealiter binnen
enkele weken geïmplementeerd zijn.
Dat is zeker nog niet overal zo. Dat komt omdat
bij veel overheidssystemen de bedrijfsre-
gels nog op - ouderwetse - manier ‘hard’ zijn
geprogrammeerd en vaak slecht gedocumen-
teerd. Daardoor is het lastig om veranderingen
trefzeker door te voeren. Vaak zijn er zes tot
negen maanden nodig om een verandering te
implementeren, omdat de proces ondersteu-
nende systemen destijds niet zijn ontworpen
om frequent te worden aangepast. Ook het
voortbrengingsproces is vaak nog niet voldoen-
de flexibel ingericht om te kunnen omgaan met
de verschillende ritmes van de levenscycli van
processen, bedrijfsregels, teksten en formu-
lieren. De OTAP-straat is niet ingericht op de
snelle en vaak ook frequente veranderingen die
bedrijfsregels en -teksten ondergaan.
De problematiek waar uitkeringsinstanties mee
te maken hebben is niet eenvoudig:
Snel op elkaar volgende wijzigingen in wet-
en regelgeving vergen het uiterste van de
organisatie.
De politiek is in de lead en uitvoeringsorgani-
saties moeten het ingestelde beleid volgens
de politieke agenda implementeren in hun
uitvoeringsprocessen.
Tegelijk werken uitvoeringsinstanties met
verouderde systemen en technologieën, die
zij niet gemakkelijk kunnen vervangen.
Er zijn forse en verplichte besparingen opge-
legd, die grootschalige vernieuwing in de weg
staan.
De klanten (burgers en bedrijven) en ook
de ketenpartners verwachten kwaliteit en
foutloos werkende processen.
Dit in een veranderend speelveld binnen de
overheid, waar uitvoeringsinstanties kampen
met onvoldoende op elkaar afgestemde ICT,
definities en ontologieën.
De problematiek raakt de kwaliteit van de
dienstverlening van uitvoeringsorganisaties.
Daarbij komt dat interdepartementaal teveel ICT
systemen en informatieconcepten onvoldoende
op elkaar aansluiten en gebaseerd zijn op niet
op elkaar afgestemde definities en metadata.

Strategische keuze maken
De inrichting van de voorzieningen moet
flexibeler: vergunningen, ontheffingen en
subsidies moeten sneller en met minder
kosten gerealiseerd en gewijzigd worden.
Concepten en IT bouwstenen moeten her-
bruikbaar worden.
Het is een politieke keuze om de contacten
met de burger zo veel mogelijk digitaal te laten
verlopen en zo te bezuinigen op de uitvoe-
ringskosten. Hoewel contact via e-mail veelal is
uitgesloten, is het uiteindelijk de bedoeling dat
alles verloopt via portaal-oplossingen. eHer-
kenning en DigiD zorgen voor identificatie en
authenticatie van ondernemers en burgers. Via
standaarden als Digikoppeling worden actuele
gegevens uit de basisregistraties opgehaald; de
Berichtenbox wordt ingezet om met onder-
nemers en burgers op een veilige manier te
communiceren.
De applicaties zijn in beheer bij verschillende
leveranciers, maar dezelfde regels zijn van
toepassing bij verschillende stappen in het
proces. Daarbij komt dat de Nederlandse
weten regelgeving complex is: zij bestaat uit
meerdere lagen en toevoegingen in de vorm
van uitvoeringsbeleid en jurisprudentie. Dan zijn
er specialisten nodig die precies weten hoe het
recht in elkaar steekt en in de praktijk toegepast
moet worden. Hoe zorgen we er voor dat het
reële risico op inconsistente interpretatie van
de regels in de verschillende deeltoepassingen
structureel wordt voorkomen?
De strategische keuze die gemaakt moet wor-
den, is die voor een andere aanpak en voor een
technologie die beter dan de traditionele ma-
nier van applicatiebouw tegemoet komt aan de
eis van veranderbaarheid en onderhoudbaar-
heid (ISO/IEC_25000 2011) van bedrijfsregels.
Ook de informatiehuishouding en de koppeling
met weten regelgeving moet consistenter en
beheersbaarder worden ingericht. Transparant
verantwoorden van operationele afspraken en
beslissingen en het terugleiden daarvan naar
de kader gevende bronnen wordt daardoor een
kwestie van een eenvoudig rapport. Complian-
ce kan zo eenvoudig toegankelijk en duurzaam
worden ingericht.
Een integrale en regelgeoriënteerde aanpak van
deze problematiek wordt inmiddels door velen
als de juiste strategische keuze gezien om op-
lossingen voor deze problematiek te realiseren.
De richting bepalen
Digitale dienstverlening staat hoog op de
politieke agenda en daardoor zijn er steeds
meer uitvoeringsinstanties en gemeentes
die inzetten op regel gebaseerde IT voor-
zieningen, zoals Business Rules Engines en
beslisbomen. Deze kunnen zonder pro-
grammeerwerk verandering gemakkelijker
accommoderen. Bijvoorbeeld bij aanvraag-
processen voor bouwvergunningen of het
aanvragen van een WMO voorziening.
Ook buiten de publieke sector zetten bedrijven
in op meer regel gebaseerde systemen en
aanpakken. Immers bedrijfslogica en de bijbe-
horende bedrijfsregels maken het overgrote
deel uit van de essentiële functionaliteit van
software en zijn het meest aan verandering
onderhevig. Door toepassing van een integrale
regelgeoriënteerde aanpak en de bijbehorende
veranderingsvriendelijke technologie kunnen
aanzienlijke besparingen bereikt worden. Dit
vergt een initiële investering, maar die kan snel
terugverdiend worden. Veelal al binnen een jaar
doordat de benodigde ontwikkeltijd gemiddeld
met 25-50% verminderd kan worden. De door-
looptijd om een pakket wets- en beleidswijzigin-
gen door te voeren wordt daarmee verkort tot
enkele weken in plaats van de huidige zes tot
negen maanden. Uiteindelijk kunnen de onder-
houdskosten duurzaam met 50-70% dalen, wat
een positieve invloed heeft op de TCO.
Atos zet met zijn dienstverlening in op een
meer regelgerichte aanpak, die ook borgt dat
de beslissingen op de juiste juridische basis en
grondslag (rechtmatigheid) genomen worden.
Dit in tegenstelling tot een meer procesgerichte
aanpak, die alleen de juiste stappen borgt.
Processen zijn op de keper beschouwd ook
een verzameling van regels. Specifieke regels
(procesregels) die bepalen welke stappen of
activiteiten in welke volgorde worden genomen.
Hoewel deze procesregels niet zo vaak aan
wijziging onderhevig zijn als beslisregels, beho-
ren ook zij tot de integrale regelgeoriënteerde
aanpak. Zij vertegenwoordigen de kennis wat
de handigste en meest efficiënte volgorde is om
dingen te doen.
De gecombineerde toepassing van regel
gebaseerde implementatietechnologie en het
inrichten van regelbeheersing in natuurlijke taal
aan de kant van de business leidt tot duur-
zaam effectievere digitale dienstverlening en
tegelijkertijd tot een aanzienlijke en blijvende
kostenreductie.
Naast kostenbesparingen levert het sneller kun-
nen reageren op interne en externe invloeden
betere service aan burgers en bedrijven en aan
ketenpartners op. Voor de eigen organisatie
levert de regelgeoriënteerde aanpak eenduidi-
ger communicatie op en daarmee minder ruis
en overhead.
De voordelen van een regelgeoriënteerde
aanpak zijn daarmee groot, zowel financieel als
ook op de bedrijfsvoering. Het valt echter niet
mee om een goede business case op te stellen
en het management te overtuigen van de
noodzaak van permanente greep en zicht op
de eigen bedrijfslogica en de IT implementatie
daarvan.
Bedrijfsregels zijn de vertaling van de
bedrijfsstrategie, weten regelgeving
en bedrijfsexpertise naar concrete en
operationele richtlijnen en afspraken.
Bedrijfsregels zijn te vinden in handboe-
ken, procedures en ook in bestaande
IT-systemen.

3. De business case
Hoewel het strategisch beheren van kennis
en bedrijfslogica voor senior managers vaak
evident is, leeft het vraagstuk van de busi-
ness case hiervoor nog steeds bij vooral het
hoger en middenkader in ondernemingen.
Dat is niet verwonderlijk omdat zij worden
afgerekend op de resultaten op de korte en
hooguit middellange termijn.
Hoe kunnen gemaakte investeringen snel
worden terugverdiend? De gecombineerde
toepassing van regel gebaseerde imple-
mentatietechnologie en het inrichten van
regelbeheersing in voor de business toeganke-
lijke natuurlijke taal leidt aantoonbaar tot een
duurzaam wendbare en effectievere digitale
dienstverlening. Tegelijkertijd leidt dit ook tot
een aanzienlijke en blijvende kostenreductie.
Maar kan dit in financiële termen onderbouwd
worden en is dit met een hoge voorspellende
waarde te calculeren?
Naast duidelijke kwantitatieve voordelen
moeten in de business case ook de kwalitatieve
voordelen ingeschat worden: pas dan is sprake
van een zinvolle business case.
Kwantitatieve voordelen
Wendbaarheid:
door permanente en heldere zicht en ste-
vige greep op de bedrijfseigen bedrijfslo-
gica;
doordat de impact van regelwijzigingen
snel en trefzeker bepaald kan worden.
Kostenreductie:
door minder inspanning voor de initiële
bouw doordat er minder geprogrammeerd
hoeft te worden;
door verminderde onderhoudsinspan-
ning. Voor het onderhoud van de business
logica is het niet meer nodig te program-
meren.
Kortere time-to-market doordat regelgeori-
ënteerde systemen veel sneller ontwikkeld
en aangepast kunnen worden aan nieuwe
regelgeving dan conventionele systemen.
Kostenvoordeel
Praktijkervaringen laten zien dat besparin-
gen van gemiddeld 30% op inspanning op
vergelijkbare werkzaamheden ten opzichte
van klassieke requirements engineering zijn te
behalen. Onder andere doordat het helder en
compleet krijgen van regelspecificaties vroeg
in het voortbrengingsproces plaats vindt en er
minder tekstuele ontwerpen opgesteld hoeven
te worden. In de realisatiefase zijn in deze
praktijkervaringen ten opzichte van klassieke
programmering nogmaals 30% aan besparin-
gen gemeten. In totaal zijn ten opzichte van
een klassieke ontwikkelaanpak gemiddelde be-
sparingen van 50% gemeten (Bosch Software
Innovations 2008).
Kwalitatieve voordelen
Naast de kwantitatieve voordelen – wendbaar-
heid, kostenreductie en time-to-market – zijn er
ook kwalitatieve voordelen, die pleiten voor het
inzetten op regeloriëntatie voor bedrijfsonder-
steuning en applicatiebouw:
Bedrijfslogica wordt als waardevolle asset
onder beheer geplaatst.
Transparantie en navolgbaarheid van de
bedrijfslogica met traceerbaarheid vanaf de
bedrijfsdoelstellingen en de weten regelge-
ving tot aan de geautomatiseerde beslissin-
gen en regels.
Trefzeker kunnen veranderen (first time right);
Breed beschikbaar over applicaties en orga-
nisatorische grenzen heen (geen onnodige
applicatie silos).
Kwaliteitverbetering (minder bugs).
Hergebruik van de beslislogica over proces-
sen heen.
Eenduidig permanent beheer van beslislogica
en van de bedrijfsregels.
Vermogen on snel te kunnen veranderen als
dit nodig is voor de bedrijfsvoering in plaats
van te moeten wachten op een volgende
release cycli.
Minder technisch georiënteerde testen nood-
zakelijk.
De voordelen van een regelgeoriënteerde aan-
pak zijn aanzienlijk, zowel in financieel opzicht
als in positieve invloed op de wendbaarheid van
de bedrijfsvoering.
De business case maken
Voor het maken van een solide business case
voor bedrijfsbrede regeloriëntatie zijn er vier
aspecten daarbij betrokken moeten worden:
Waarde van de intellectuele bedrijfsmiddelen
(bedrijfsregels en bedrijfslogica).
Potentieel toegevoegde waarde (betere
service).
Kosteneffectiviteit (TOC, positief effect op
bedrijfsklimaat).
Kortere time-to-market (wendbaarheid).
Het is een snel gemaakte fout om in deze tijd
van economische teruggang uitsluitend te
kijken naar de kosten en de baten en de waarde
van de onderneming zélf bij het maken van de
business case buiten beschouwing te laten. De
eerste twee zijn voor de duurzaam profitabele
bedrijfsvoering wellicht belangrijker dan het
kijken naar kosten alleen.
Waarde van de intellectuele bedrijfs-
middelen
De waarde van kennis en bedrijfslogica is niet
gemakkelijk en exact in te schatten. Iedereen
kent het gezegde ‘kennis is macht’, dat zeer
waar is. Een mogelijkheid om de waarde van
deze’ macht’ in te schatten, is te kijken naar de
kosten die gemoeid zijn om deze kennis op te
bouwen, te onderhouden en actueel te houden.
De volgende onderdelen zijn daarbij van belang:
Markt waarde: wat is de bedrijfslogica waard
op de open markt? Wat kost het om een
team van experts in te huren (die daarna
weer weg gaan), wat kost het om intern een
team van experts op te bouwen en in dienst
te houden? Wat is een patent waard?
Kennisverloop: wat kost het om de instroom
van personeel te trainen, die nodig is om de
doorstoom op te vangen?
Aansprakelijkheid: hoe kwetsbaar is de on-
derneming voor juridische aansprakelijkheid,
product traceerbaarheid, de noodzaak om te
verantwoorden, en voor afspraken gemaakt
en vastgelegd in contracten.

Ondernemingen hebben vaak wel de waarde
hun fysieke bedrijfsmiddelen goed in kaart
gebracht en op de balans gezet, maar heb-
ben veelal geen idee van de waarde van hun
intellectuele bedrijfsmiddelen. Experts schatten
dat deze waarde die van de fysieke bedrijfsmid-
delen met een factor 5 tot 10 overstijgt (Bontis
2000), (LIONE n.d.). Voor een eerste globale
inschatting is deze factor een eerste houvast.
Potentieel toegevoegde waarde
Uiteindelijk komt het er op neer wat het op
langere termijn financieel en in het kader van de
bedrijfsdoelstellingen aan toegevoegde waarde
oplevert. Deze baten kunnen een verhoogde
productiviteit zijn van kenniswerkers, snellere
time-to-market van producten en diensten en
een betere, snellere en juridisch accurate ser-
vice aan klanten. De belangrijkste toegevoegde
waarden liggen in:
De permanente greep en zicht op de be-
drijfslogica en veel sneller te onderbouwen
juridisch juiste (rechtmatige) en navolgbare
(transparante) beslissen.
Het minimaliseren van het dupliceren van
kennis, delen van kennis over de gehele
organisatie (ook over landsgrenzen heen). Dit
komt vooral de kwaliteit van de procesonder-
steuning ten goede.
Daarbij moet ook de potentiele schade worden
meegenomen, die kan ontstaan door onrecht-
matige beslissingen en de gemoeide kosten
van de juridische en organisatorische nasleep
daarvan.
Kosteneffectiviteit
Door in het bijzonder het permanente zicht
en de greep op de eigen bedrijfslogica zijn on-
dernemingen in staat trefzekerder te opereren
en te veranderen. Ook heeft het consistente
gebruik van het bedrijfsvocabulaire een groot
en gezond effect op het verminderen van ruis
en misverstanden (Clarke n.d.), (IDC 2008). De
belangrijkste voordelige effecten op de kosten
komen voort uit:
Heldere communicatie en beperking van
de communicatieoverhead in woord en
geschrift, minder misverstanden en gevolg-
fouten.
Door kwalitatief betere afstemming een ver-
hoogde productiviteit met minder mensen
en uiteindelijk meer innovatiekracht.
Door de kwalitatief betere afstemming kosten
besparingen bij wijzigingen en aanpassingen
in de procesondersteuning.
Uiteindelijk leidt dit alles tot een hogere
bedrijfswaardering.
Kortere time-to-market
De op wendbaarheid ingerichte IT voorzienin-
gen en de centrale besturing daarvan levert in
de commerciële markt een belangrijk concur-
rentievoordeel op. Maar ook voor uitvoeringsin-
stanties is de snelheid waarmee aanpassingen
aan de regels kunnen worden doorgevoerd een
belangrijke waarde in de dienstverlening. Intern
kan het voorkomen dat er tijdelijk werk met de
hand uitgevoerd moet worden (of opgespaard
moet worden), omdat de IT voorzieningen nog
niet gereed zijn.
Zo simpel?
Bij het opstellen van de business case voor
regeloriëntatie moet vaak een oplossing gevon-
den worden voor:
Het ontbreken van een baseline: slechts
weinig organisaties hebben een goed idee
van de (doorgaans hoge) kosten gemoeid
met het niet in de greep hebben van het
eigen bedrijfsvocabulaire en bedrijfslogica.
Het ontbreken van een gedeelde manage-
mentvisie: in de praktijk heeft ieder onder-
deel van de onderneming een eigen agenda.
Het dan ook zaak deze agenda’s op elkaar af
te stemmen en om te gaan met de belangen
van de verschillende managers.
De complexe link tussen oorzaak en effect:
hoe kan voldoende worden aangetoond dat
verbeteringen in de bedrijfsvoering aan ken-
nisbeheer en regeloriëntatie moeten worden
toegeschreven?
Het maken van een waterdichte business case
is daarmee verre van eenvoudig. Hoe dan ook:
een gedachtenexperiment waarbij de organisa-
tie twee dagen lang geen gebruik mag maken
van bedrijfslogica en bedrijfsvocabulaire geeft
al snel een indruk van de grote waarde die deze
twee hebben voor het bestaan van het bedrijf.
Uiteindelijk kan geen beslissing worden geno-
men en geen klant meer goed worden gehol-
pen. De kennis van het bedrijfsvocabulaire, de
bedrijfsregels en de bedrijfslogica is essentieel.

4. De positionering
Als over bedrijfsregels en bedrijfsregel
vriendelijke architecturen wordt gesproken,
duikt al snel de vraag op: wat is een bedrijfs-
vriendelijke architectuur waar bedrijfsre-
gels op een effectieve en goed te beheren
manier gepositioneerd kunnen worden?
Een bedrijfsregel vriendelijke architectuur
is immers een voorwaarde voor een suc-
cesvolle bedrijfsbrede implementatie van
regeloriëntatie. Niet alleen op het technische
vlak, maar ook op het vlak van informatie
management.
Op het technische vlak is een gelaagde Service
Oriented Architecure (SOA) een voorwaarde
en een Enteprise Service Bus (ESB) wenselijk
om de met Business Rules Engines (BRE)
gerealiseerde beslisservices te ontsluiten voor
verschillende toepassingen. Vanuit informatie
management is een gezond en bedrijfsbreed of
ketenbreed gedeeld begrippenmodel noodza-
kelijk. Semantische puzzelstukken zijn veelal
nog verspreid over werkinstructies, procedures,
IT-applicaties en zitten deels in de hoofden van
de materiedeskundigen.
Binnen de kaders van
Nora 3.0
De Nederlandse Overheid Referentie Architec-
tuur (NORA) geldt als norm voor de gehele
overheid (BZK, Brief minister BZK over grote
ICT-projecten. Kamerstuk 26 643, nr. 128 n.d.).
Dat komt tot uitdrukking in de van NORA
afgeleide Model Architectuur voor de Rijks-
dienst (MARIJ) en in het Nationaal Uitvoerings-
programma e-overheid (iNUP (BZK, Nationaal
Uitvoeringsprogramma Dienstverlening en
e-overheid. n.d.)).
Een geïntegreerde regelaanpak ondersteunt de
NORA-principes:
Toegankelijk: dynamische en op regels
gebaseerde vraag gestuurde informatie
portalen ondersteunen afnemers bij hun in-
formatievraag of aanvraag van een publieke
dienst.
Standaard: bedrijf regeloriëntatie biedt de
mechanismen om afnemers (burgers en
bedrijven) uniform en gelijk te behandelen.
Dat kan worden gerealiseerd door generieke
regelgeoriënteerde oplossingen, die breed
kunnen worden hergebruikt.
Gebundeld: door indicatiestellingen en
dynamische aanvraagmodules als regel
gebaseerde service ter beschikking te stellen
wordt geborgd dat iedere overheidsinstantie
gebruik kan maken van de zelfde indicatie- of
besliscomponenten. Bundelen van gerelateer-
de diensten kan daardoor eenvoudig worden
gerealiseerd.
Transparant: Naast toegang tot de voor
hun relevante informatie, met behulp van
de ge-externaliseerde operationele regels
in natuurlijke taal ook een benomen besluit
nader onderbouwd worden. Het besluit wordt
daarmee tot op detail transparant en navolg-
baar voor de afnemer.
Betrouwbaar: Door goed ingericht re-
gelbeheer wordt permanent geborgd dat
beslissingen juist, en volgens de actuele van
toepassing zijnde regels (al dan niet geauto-
matiseerd) worden genomen.
Huidige architecturen zijn doorgaans nog maar
in geringe mate ontworpen met regel oriëntatie
in het achterhoofd. Ook door de werkgroep
NORA wordt dit gezien (W. NORA 2012). Zeker
wanneer regel oriëntatie nodig is bij samen-
werkende organisaties, is de governance van
bedrijfsregels van belang, zoals bijvoorbeeld de
afspraken en regels rondom het Omgevings-
loket. NORA versie 2.0 en ook 3.0 zijn nog vrij
sterk data- en procesgericht..
Fundamentele keuzes
De kern van de bedrijfsregelaanpak is het schei-
den van systeemaspecten: regels, gegevens en
procesoverwegingen. Deze drie systeemaspec-
ten hebben ieder hun eigen tempo van veran-
deren. Gegevens zijn constant in beweging:, wij
spreken dan ook vaak van ‘gegevensstromen’.
Processen echter hebben een redelijk stabiel
karakter. Goed ingerichte processen verande-
ren nauwelijks in de tijd. Regels veranderen
op grond van wijzigende weten regelgeving,
beleid en andere factoren veel frequenter. Het
verdient dan ook aanbeveling om procesa-
specten en regelaspecten architectonisch te
onderscheiden en niet te vermengen.
1
Gebaseerd op van Halle, STEP principes (Halle, Business Rules Applied, building better systems using the Business Rules Approach 2002)
Kernprincipes1
Zoveel als mogelijk scheiden van de ‘know’
(kennis en bedrijfsregels) van de ‘flow’ (activi-
teiten en processen).
Handhaven van traceerbaarheid van elke
bedrijfsregel in twee richtingen: opwaarts
naar zijn oorsprong (bv. wet- & regelgeving,
en beleid) en neerwaarts naar de implemen-
tatie van de regel en de plaatsen waar de
regel wordt uitgevoerd.
Externaliseren van beslissingen en regels
door deze uit te drukken in een formaat
begrijpelijk en toegankelijk voor mensen uit
de business. Bij voorbeeld in gestructureerd
Nederlands op basis van RuleSpeak. Dit is van
belang omdat de het eigenaarschap van de
bedrijfsregels bij de business ligt.
Voorsorteren op technische verander-
vriendelijkheid door bewust en strategisch
te kiezen voor Business Rule Engine (BRE)
technologie.
Aanvullende technische principes
Technische scheiding tussen presentatie,
proces, regels en data.
Beslisservices zijn herbruikbare functionalitei-
ten op basis van regelsets.
Breed beschikbaar stellen van basisfuncties
(beslisfuncties, rapportagefuncties, com-
municatiefuncties) en het stimuleren van
hergebruik daarvan.
Breed ontsluiten en beschikbaar stellen van
de verzameling van (ICT) componenten
waarmee de dienstverlening kan worden
ondersteund door middel van een service
georiënteerde architectuur.
Besluiten kunnen worden na voltrokken aan
hand van de weten regelgeving ten tijde van
het tijdstip en situatie waar het besluit over
gaat (zowel de feitelijke situatie en vastgeleg-
de gegevens, als ook de ‘stand’ van de wet-
en regelgeving van dat moment: tijdreizen).
Voortbrengingsproces
Scheiden van oriëntatie/inventarisatie,
analyse en ontwerp, wat de traceerbaarheid
van ontwerpbeslissingen en regels ten goede
komt.
Analyses van wet en regelgeving en be-
leidsregels worden niet beïnvloed door de
bestaande situatie in processen of applicaties.

Inpassen en combineren
Een regelgeoriënteerde architectuur kan niet op
zich zelf staan, maar moet op de juiste manier
worden gecombineerd en ingepast worden in
de totale enterprise architectuur. Oftewel: het
geheel aan principes, methoden en modellen
die worden gebruikt bij de realisatie van de
inrichting van de onderneming. Dit omvat de or-
ganisatorische en procesmatige aspecten, maar
ook governance en compliance, de informatie-
huishouding, ondersteunende informatiesyste-
men en infrastructuur. Daarom is het goed om
te kijken wat regeloriëntatie toevoegt.
Serviceoriëntatie
Bij klassieke client-server zijn in de applicatie
laag de proceslogica (procesregels) en de be-
drijfslogica (bedrijfsregels) veelal nog met elkaar
verweven. Bij een regelgeoriënteerde en service
georiënteerde architectuur wordt beslislogica
en andere bedrijfslogica strikt gescheiden van
proceslogica. Beslislogica en bedrijfsregels wor-
den eenvoudig beschikbaar gesteld als regel
gestuurde services.
Een van de hoofdredenen om de combina-
tie van een regelen service georiënteerde
architectuur toe te passen is de bedrijfsbrede
beschikbare flexibiliteit van de IT voorzieningen
die nodig is om de impact van verandering te
minimaliseren. Een typische regelen service
georiënteerde architectuur wordt zo opgezet
dat de regel gestuurde services zelf slechts
zelden zullen wijzigen, terwijl de regels, die
binnen deze service worden toegepast gemak-
kelijk kunnen wijzigen zonder verdere impact.
Dit wordt doorgaans gerealiseerd door middel
van business rules engine (BRE) technologie.
Op deze wijze wordt het mogelijk veranderin-
gen door te voeren zonder dat hiervoor de
procesimplementatie aangepast en opnieuw
uitgerold hoeft te worden.
Figuur 1. Beoordelingsservice toegepast in de processtap ‘beoordeel aanvraag’
Dynamische Applicaties
De regel gebaseerde aanpak voorziet in
processen en taken, die geheel of grotendeels
door regels gestuurd worden: beslisregels,
flow regels, regels voor vorm en presentatie
en data integriteit regels. Door de hoge mate
van regelsturing is deze applicatievorm snel en
dynamisch aan veranderende omstandigheden
aan te passen. Op deze manier is het mogelijk
om zeer flexibele Service-Oriënted Business
Applications (SOBA) te realiseren.
Business Intelligence
Business Intelligence is tegenwoordig niet
meer weg te denken als ondersteuning van het
management om op trends en ontwikkelingen
te reageren. Data van verschillende bronnen
word verzameld, geanalyseerd en omgevormd
tot relevante informatie voor bijsturing of een te
nemen beslissing. De toepassing van regelori-
ëntatie en regelbeheer maakt het mogelijk om
deze bijsturing en beslissingen in hoge mate te
automatiseren. De voordelen die ontstaan door
BI en regeloriëntatie te combineren gaan daar-
mee verder dan het rapporteren van relevante
informatie alleen. Regeloriëntatie voegt daaraan
toe dat deze automatische sturing gemakkelijk,
snel en transparant kan worden bijgesteld.
Enterprise Decision Management
Enterprise Decision Management (EDM) beoogt
alle beslissingen, die door een onderneming
worden genomen in kaart te brengen, te verbin-
den en waar mogelijk te automatiseren. Daarbij
leunt EDM in hoge mate op een integrale en
regelgeoriënteerde aanpak. Daarnaast maakt
EDM ook gebruik van de met BI en predictieve
analyse gewonnen sturingsinformatie om
operationele en tactische beslissingen aan te
scherpen en deze run-time aan de actuele situ-
atie aan te passen.
EDM vereist een coherente methodologie en de
juiste ondersteunende en met elkaar verbon-
den gereedschappen, die de levenscyclus van
bedrijfsregels zo goed mogelijk afdekken. Pas
als deze voorwaarde is ingevuld kunnen de
resultaten van de door BI gewonnen predictieve
analyse worden omgezet in real-time en antici-
perende bijsturing van operationeel beleid en
de daaruit voortvloeiende operationele regels.
EDM is een belangrijk onderdeel van Enterprise
Architectuur (EA) (Tortolero 2008).
Subsidieaanvraagproces
Accepteer
aanvraag
Business
Rules
Engine
Beoordelings-
service
Registreer
aanvraag
Beoordeel
aanvraag
Communiceer
uitkomst

2
De figuur is ontleend aan het negenvlaksmodel van Rik Maes e.a. (Rik Maes 2003)
5. De realisatie
Naast de inzet van veranderingsvriende-
lijke en daarmee wendbare technologie
is een integraal in de organisatie ingebed
voortbrengingsproces nodig om de vereiste
wendbaarheid gecontroleerd en betrouw-
baar te realiseren. Dit voortbrengingsproces
start met de input van weten regelgeving
en andere beleidsbronnen die uitgangspunt
zijn voor de onderneming.
Vanuit het IT perspectief vallen zaken zoals
rechtmatigheid van beslissingen en de juistheid
op basis van beleid, weten regelgeving en de
daarop toegepaste jurisprudentie buiten de IT
horizon. Voor een integrale aanpak zijn deze
aspecten echter van groot belang voor de be-
drijfsvoering, en daarmee ook transitief voor de
IT ondersteuning die deze bedrijfsvoering dient
te ondersteunen.
Om integraal wendbare procesondersteuning in
te richten en duurzaam te realiseren moeten er:
Een organisatie brede regel gebaseerde
manier van denken en organiseren worden
ingericht (in tegenstelling tot procesmatig
denken en organiseren);
Een daarbij passende integrale en regelgeori-
ënteerde aanpak en werkwijzen met elkaar
aanvullende methodes worden ontworpen;
Passende en regelvriendelijke technologie
worden gebruikt.
Dit komt tot uiting in een integrale aanpak,
waarbij verschillende disciplines nauw moeten
samenwerken om het beoogde resultaat te
realiseren. Deze disciplines komen bij elkaar op
het vlak van informatiemanagement. Immers,
iedere discipline heeft elementen van de voor
het bedrijf belangrijke informatiestromen nodig
voor de uitoefening van de eigen bedrijfsfunc-
tie. Het effectief omgaan met bedrijfsregels
vormt daarmee een essentieel, misschien wel
het belangrijkste onderdeel van informatiema-
nagement2
voor de bedrijfsvoering.
De kern van regelgedreven informatiema-
nagement en de business engineering aanpak
(Alcedo Coenen, Leo Hermans, Matthijs van
Roosmalen, Silvie Spreeuwenberg 2008) is
het bedrijfsvocabulaire waarop idealiter alle
bedrijfscommunicatie is gebaseerd. Met dit
bedrijfsvocabulaire kunnen alle bedrijfsregels en
organisatorische rollen en verantwoordelijkhe-
den effectief worden uitgedrukt. In hoofdstuk ‎5
wordt dieper ingegaan op de wijze waarop dit
ingericht moet worden om de voordelen van de
integrale regel gebaseerde aanpak te kunnen
plukken.
Integrale Business Rules
Aanpak
De integrale veranderstrategie van Atos omvat
meer dan een technisch en organisatorisch
inrichtingsmodel. Het omvat ook een aanpak
om dit inrichtingsmodel te kunnen exploiteren
in projecten en in beperkte adaptaties.
Bij deze regelaanpak worden zeven afzonderlij-
ke fasen onderkend die weliswaar een logische
volgorde hebben, maar niet op de wijze van het
klassieke watervalmodel gehanteerd mogen
worden. De fasen moeten veelmeer worden
geïnterpreteerd als itererende stappen om
tot het gewenste resultaat te komen. De Agile
methodiek SCRUM sluit dan ook uitstekend aan
bij een regelaanpak.
Figuur 2. Business engineering aanpak toegepast
Business Domain
Strategisch richten:
strategie & beleid
BusinessInformatieTechnologie
Tactisch
inrichten
Operationeel
verrichten:
uitvoering
Demand
Regie voeren
Supply
Delivery
Organisatie,
rollen en
functies
Bedrijfs-
processen
Instructies voor
beslissen ahv
de regels
Geautomatiseerde
bedrijfsbeslissingen
& regels
Werkinstructies
Geautomatiseerde
bedrijfsprocessen
Bedrijfs-
vocabulaire
Bedrijfs-
beslissingen
& regels
Juridisch
functioneel
ontwerp

Verder wordt in de scoping fase specifiek aan-
dacht besteed aan:
Het uitdragen van de voordelen van een
regelgeoriënteerde aanpak.
Het in kaart brengen van de bedrijfsdoeltel-
lingen, die gerealiseerd kunnen worden door
een regelgeoriënteerde aanpak.
Het in kaart brengen van de bronnen van
regels: de mensen (kennis), maar ook docu-
menten en wetsbronnen.
Speciale maatregelen ter bescherming van
bedrijfsgeheime regels (denk b.v. aan regels
voor fraudedetectie).
De planning maken
Geadviseerd wordt een incrementele en vooral
ook iteratieve aanpak, risico beperkend, gericht
op de maximale toegevoegde waarde voor
stakeholders (Wiegers 1999) in het bijzonder op
de lange termijn. Denk hierbij ook aan de TCO
en de time-to-market van veranderingen.
Figuur 3. Integrale Business Rules Aanpak (BRA)
De voorbereidende fasen
De voorbereiding van elk project begint met
het bepalen van de scope en het plannen van
de activiteiten die tot de gewenste verandering
moeten leiden.
De scope bepalen
In de scoping fase worden de bedrijfseisen op
hoog niveau voor een nieuw of verbeterd infor-
matiesysteem vastgesteld en de voorgenomen
verandering afgebakend. In dit opzicht verschilt
de scoping fase voor bedrijfsregelprojecten niet
van scoping van andere projecten. De focus ligt
op toegevoegde waarde bepalen, stakeholders
analyse, indicatie ROI, afbakening materiege-
bied en het inschatten van risico’s.
Het is belangrijk om bij de scoping en de
daarop volgende planning van een regelproject
grondig te werk te gaan opdat de doelstelling
om direct na de start een passend architectuur
fundament neer te zetten ook daadwerkelijk be-
haald kan worden. Dit fundament moet geschikt
zijn om met toekomstige veranderingen mee te
kunnen bewegen.
Plan
Scope
Use
Discover
Build
Analyze
Design
.
.
.
.
.
Design for Change
Information model
Terms, facts & rules
Rule engines
Rule architecture
Plan activities for
business rules
Rule management process
Regie
Vaak is de planningsfase eenvoudigweg een
voortzetting van de scoping fase met specifieke
aandacht voor:
Treffen van voorzieningen om de regels
gedurende alle volgende fasen te beheren en
de traceerbaarheid van wet & regelgeving tot
aan de fysieke implementatie in systemen te
bogen.
Regels in natuurlijke taal beschikbaar stellen
door middel van een beheerde repository.
Wijziging vriendelijke regel implementatie
technologieën.
De regelgeoriënteerde benadering leent zich
uitstekend voor iteratieve ontwikkelmetho-
dieken als SCRUM, omdat deze goed kunnen
omgaan met tussentijdse wijzigingen. Immers
bijstellen naar aanleiding van veranderende
omstandigheden is iets natuurlijks voor de
moderne bedrijfsvoering.
De uitvoerende fasen
Om op een duurzaam beheerste manier te
komen tot geautomatiseerd uitvoerbare regels
is het belangrijk om hierin vier afzonderlijke
stappen te onderkennen voor het voortbren-
gingsproces en een aparte fase waarin de voort-
gebrachte procesondersteuning daadwerkelijk
binnen de operatie wordt toegepast.
Oriëntatie/Discover (richten): Inventa-
riseren en onderzoeken. Controleren op
inferenties met belendende weten regelge-
ving, check op consistentie en tegenspraken.
Ook: welke beslissingen moeten er worden
genomen, door welke functie (mandaat), ge-
baseerd op welke wetten en regelgevingen.
Ketenbreed.
Product: Juridisch Functioneel Ontwerp (JFO).
Analyse (logisch inrichten): Richten op
de te nemen gemandateerde bedrijfsbeslis-
singen voor deze instantie, verbinden met
het informatiemodel (begrippenmodel/
taxonomie). Ontwerp van het gedragsmodel
(beslissen) naar de afnemers. Ontwerp van de
regels in natuurlijke taal.
Product: Beslismodel, procesmodel, operatio-
nele regels.
Design (fysiek inrichten): richt zich op de
inrichting van de exploitatie van de beslis-
singen en regels. Kan geautomatiseerd zijn,
maar ook via werkinstructies, portals uitleg-
gen, etc.

Build (technisch inrichten): Geautomatiseer-
de oplossing bouwen, testen en implemente-
ren.
Execute (verrichten): De laatste fase in het
model is het gebruik van de technische on-
dersteuning, met de bijbehorende monitoring
en eventuele bijsturing.
De eerste twee fasen zijn vanuit het bedrijfsper-
spectief belangrijk om duurzaam regie uit te
kunnen oefenen.
Gepositioneerd op het 9-vlaks model
(zie figuur 4)
In de volgende hoofdstukken wordt dieper op
elke afzonderlijke uitvoeringsfasen ingegaan.
Fase 1: Oriëntatie/Discover
In deze fase wordt het ‘speelveld’ verkend
en de juridische basisstructuur aangelegd
waarop in de verdere fasen wordt voortge-
bouwd. Deze fase mag niet worden over-
geslagen en moet voldoende ruimte geven
om de verkenning uit te kunnen voeren en
met belanghebbenden en stakeholders te
valideren.
Leidende principes
Identificeren van regels door business events
op bedrijf kritische beslissingen te analyseren.
Leggen en bijhouden (traceerbaarheid) van
de relatie tussen bedrijf kritische beslissingen
en de bedrijfscontext (wet- & regelgeving,
bedrijfspolicies en bedrijfsdoelen).
Leggen en bijhouden (bi-directionele traceer-
baarheid) in welke bedrijfsscenario’s, user
stories (of use-cases) deze bedrijf kritische
beslissingen genomen moeten worden.
Verbinden van bedrijf kritische beslissingen
met de bijbehorende mandaten en bevoegd-
heden.
Verbinden van bedrijf kritische beslissingen
met kennis, die zij gebruiken, dan wel produ-
ceren.
Resultaten van deze fase
De noodzakelijke functies en rollen voor het
uitvoeren van het bedrijf.
De structuur van de bevoegdheden en taken
van deze functies en rollen.
De beslissingen, die uit hoofde van deze func-
ties genomen moeten worden in het kader
van bij voorbeeld het verlenen van heffingen,
subsidies en vergunningen.
De triggers - van buiten - die vooraf gaan aan
de te nemen beslissingen.
Identificatie en prioritering van bronnen van
regels aan hand waarvan de beslissingen
genomen dienden te worden.
Voor alle verantwoordelijke functies de
benodigde basisfunctionaliteiten ter onder-
steuning van die functie, zoals voorzieningen,
die de beslissing faciliteren en om over die
beslissing te communiceren.
Logische samenhang
Een dagelijkse en herkenbare situatie is een
klant, die met een vraagstelling aan de balie
komt en (liefst direct) een antwoord op zijn of
haar vraag, dan wel een beslissing verwacht.
Het maakt voor de klant daarbij niet uit op
welke wijze dat antwoord tot stand komt, zolang
het antwoord of de beslissing maar correct en
juridisch juist is.
De dagelijkse business van uitvoeringsinstanties
is in wezen het verstrekken van antwoorden
op persoonsgebonden en/of bedrijfsgebonden
vraagstellingen en het nemen van juridisch
correcte persoonsgebonden en/of bedrijfsge-
bonden beslissingen.
Deze beslissingen zijn gebaseerd op regels, die
op hun beurt zijn gebaseerd op een vastgesteld
kader, dat is uitgedrukt in een bedrijfsbrede
geldige terminologie en taxonomie. Hierdoor is
te allen tijde duidelijk wat er met een bepaalde
term wordt bedoeld. Hierdoor worden misver-
standen gereduceerd en wordt een stabiele
basis gecreëerd voor de bedrijfsregels, die aan
de beslissing ten grondslag liggen.
Die basis heeft tevens grote waarde bij het
definiëren en beschrijven van organisatierol-
len en functies. Om beslissingen te kunnen en
mogen nemen is het van belang dat de functie
is gemandateerd om deze beslissing te nemen.
Ook hier helpt het om uit te kunnen gaan
van heldere begrippen en een bedrijfsbreed
– of beter – een ketenbreed begrippenkader
(Juridische Taxonomie, Bedrijfswoordenboek,
Ontologie).
Figuur 4. Positionering fasen in het 9 vlaks model
Business Domain
Strategisch richten:
strategie & beleid
BusinessInformatieTechnologie
Tactisch
inrichten
Operationeel
verrichten:
uitvoering
Demand
Regie voeren
Supply
Delivery
Oriëntatie
Analyse
Design
ExecuteBuild

Uitkomst is het juridische raamwerk, gevat in
het Juridisch Functioneel Ontwerp (JFO), die
het gedrag van de actoren bepalen (Knops
n.d.). Verantwoordelijkheden, zeggenschap,
regulering en controlefuncties op de technische
functies worden hier in beschreven. Het Juri-
disch Functioneel Ontwerp houdt daarbij ook
rekening met de doelstellingen van de politiek,
juridische beperkingen en de ter beschikking
staande juridische instrumenten.
Het juridisch functioneel ontwerp levert hier-
mee het basisontwerp voor:
1. de begrippen (het bedrijfsvocabulaire);
2. de organisatie en de functies (rollen), die
bevoegd (gemandateerd) binnen deze orga-
nisatie handelen en beslissen;
3. de door bevoegde functies (rollen) te nemen
beslissingen zelf, met de regels op basis
waarvan deze beslissingen genomen dienen
te worden;
4. bedrijfsprocessen, die het nemen van deze
beslissingen door bevoegde (gemandateer-
de) functies (rollen) faciliteren.
Figuur 5, consistent fundament
(Peter Kalmijn, Marwin van Overschot 2010)
Bedrijfs-
vocabulaire
Organisatie
rollen en functies
Bedrijfbeslissingen
& regels
Bedrijfsprocessen
Bedrijfsvocabulaire
De waarde van een consistent en door de ge-
hele keten door toegepast bedrijfsvocabulaire is
moeilijk in concrete cijfers uit te drukken. Het is
sterk afhankelijk van de actuele consistentie van
het gebruik van begrippen en wat daar onder
wordt verstaan dor de mensen, die binnen de
organisatie werken. Onderzoek door IDC heeft
aangetoond dat de kosten van de schade door
misverstanden en verkeerd geïnterpreteerde
communicatie (omdat mensen denken dat zij
het over het zelfde begrip hebben, maar dit in
werkelijkheid niet zo is) hoog is (Clarke n.d.).Een
gemeenschappelijk gedeeld bedrijfsvocabulaire
is daarmee een praktische voorwaarde voor
elke bedrijfsregelgeoriënteerde aanpak. Immers:
als de begrippen, waarop een regel is geba-
seerd niet helder zijn, dan kan nooit helder zijn
wat er precies met de regel wordt bedoeld.
Juridische analyse
Het is in het bestuursrecht, in tegenstelling tot
strafrecht en privaatrecht, niet zo eenvoudig
om een rechtspositie uit de wet af te leiden. Ge-
laagdheid in regelgeving komt in het bestuurs-
recht veel voor. Toepasselijke regels komen bij
voorbeeld bij het bepalen van een omgevings-
vergunning uit een samenstel van regelingen
afkomstig van verschillende regelgevers.
In de oriëntatie fase wordt de juridische
basisstructuur en organisatie op gesteld en
gevalideerd op eventuele juridische beperkin-
gen. Vragen, die hierbij spelen: welke juridische
functies (c.q. verantwoordelijkheden en rollen)
zijn nodig, wat hun precieze bevoegdheid is
om te handelen en te besluiten (macht en
rechtmatigheid), hoe worden deze functies
gemandateerd (gedelegeerde macht) en op
welke wijze vind de coördinatie plaats (control).
Ook behoort het identificeren van de juridisch
gefundeerde regels op basis waarvan handelin-
gen moeten worden uitgevoerd en beslissingen
moeten worden genomen tot de producten van
deze fase.
Regelmodellering op dit niveau vraagt
van medewerkers allereerst een
juridische achtergrond en/of ervaring
binnen het vakgebied van Risk &
Compliance. Medewerkers dienen in staat te
zijn om in kort tijdsbestek nieuwe en bestaande
weten regelgeving te waarderen op impact
voor de eigen bedrijfsvoering en te positioneren
ten opzichte van ander wetten en regels. Een
opleiding in de rechtsinformatica is van groot
voordeel.
FUNCTIE: Juridisch Informatie Analist
Het absolute fundament wordt daarmee gelegd
met het bedrijfsvocabulaire. Gebaseerd op
dit bedrijfsvocabulaire worden heldere rollen
gedefinieerd en kunnen heldere regels -en
de daarop gebaseerde beslissingen- worden
gevormd (gele pijlen). Ook wordt vastgelegd
welke bedrijfsbeslissing namens een bepaalde
(gemandateerde) functie genomen wordt (pijl in
het midden). Bedrijfsprocessen faciliteren uitein-
delijk de (gemandateerde) functie in het nemen
van de noodzakelijke besluiten en beslissingen.
Deze juridisch en regelgedreven aanpak levert
een solide en vooral consistent fundament voor:
Functie beschrijvingen en bevoegdheden
(mandatering).
Beslissingen, die door de bevoegde functie
gemandateerd (mogen/moeten) worden
genomen.
Processen, die het nemen van deze bedrijfs-
beslissingen faciliteren.
Zijn processen de blokkerende factor?
Welke rol hebben processen in het geheel? Het
is een voor de hand liggende valkuil om proces-
sen binnen de bedrijfsvoering van overheden
een grote rol toe te kennen. Zij hebben immers
veelal een dominerende en voorschrijvende
plaats ingenomen binnen de bestaande be-
drijfsvoering. Is die positie wel terecht? Het is
zorgwekkend dat uitvoeringsinstanties met de
beleidsbepalende organen binnen de overheid
in gesprek moeten gaan over beperkingen, die
hun procesgerichte IT ondersteuning oplegt
aan de mogelijkheden om die zelfde wetten en
regels daadwerkelijk uit te kunnen voeren.

Fase 2: Analyse (Logisch
inrichten)
De essentie van deze stap is het omvormen
van de in de vorige stap ontdekte bedrijfsbe-
slissingen en regels in een logisch beslis- en
regelmodel.
Deze stap kan al starten als je een logisch ge-
groepeerde set van regels hebt. Veelal valt die
set samen met een bedrijfsbeslissing, hoewel
dit niet noodzakelijk is. Deze regelset kan tijdens
deze analysestap verder worden aangevuld met
regels uit hoofden van mensen, programma
code, handleidingen en andere documenten.
De focus van de analyse ligt op het onder-
scheiden en indelen van regels in berekenings-
regels (computation rules), beperkingsregels
(constraints), gevolgtrekkingsregels of rede-
neerregels (inferencing rules), actie regels
(action-enabling rules), en richtlijnen (guidelines).
Daarbij wordt specifiek gelet op inconsistenties
en redundanties van de regels, maar ook op
eventueel vervallen regels.
Regels worden in de analyse stap in natuurlijke
taal opgesteld, bij voorbeeld door gebruik te
maken van de RuleSpeak (Ross, RuleSpeak®
1996) standaard.
De analyse stap richt zich ook op de te nemen
gemandateerde bedrijfsbeslissingen en verbind
deze met het informatiemodel (begrippenmo-
del/ontologie). De bedrijfsbeslissingen vormen
vanaf deze fase de basis voor het ontwerp
van het gedragsmodel naar de afnemers. De
analysestap met zijn geformaliseerde regeltaal
vormt een fundamenteel verschil met klassieke
systeemontwikkeling aanpakken.
van medewerkers allereerst een sterk
ontwikkeld analytisch vermogen en
het vermogen om in abstracties te
denken. Daarnaast verlangt het gevoel voor
taal en betekenis. Een technische inslag is niet
noodzakelijk en ervaring met requirements
analyse met voldoende domeinkennis is van
grote waarde.
FUNCTIES: Business Engineer | Rules Engineer
| Business Analist | Informatie Analist | Require-
ments Engineer
Leidende principes
Regels omvormen tot atomaire, op zich zelf
staande en daarmee herbruikbare regels.
Analyseren op onderlinge afhankelijkheden
en vastleggen daarvan.
Oplossen van inconsistenties en overlappen.
Beleggen van het beheer over de regels bij
de juiste bevoegdheid, en het verkrijgen van
consensus.
Verbinden van beslissingen en regels met de
bedrijfsdoelstellingen en het beleid.
De resultaten van deze fase
Gedefinieerd bedrijfsvocabulaire (terms),
waarover tevens bedrijfsbrede consensus
over bestaat.
Basisstructuren en beslistabellen.
Het logische regelmodel (fact model) in
natuurlijke taal.
Gevalideerde regels, geanalyseerd op seman-
tische kwaliteit en uitgedrukt in gestructu-
reerde natuurlijke taal (bv. RuleSpeak).
Regelafhankelijkheden in kaart.
Regelgroeperingen gebaseerd op de te
nemen bedrijfsbeslissingen.
General RuleBook System
De analyse stap kan in grote mate worden
ondersteund door een hierop gespecialiseerd
beheersysteem: een General RuleBook System
(GRBS (Ross, General Rulebook Systems (GRBS):
What’s the General Idea? July 2009)).
Dit systeem wordt op business niveau ingezet
om de regels in natuurlijke taal te beheren, tra-
ceerbaarheid te onderhouden en grote hoeveel-
heden van regels te valideren en in samenhang
te verifiëren. Ook biedt een dergelijk systeem
ondersteuning om de kwaliteit van de bedrijfs-
beslissingen en de onderliggende regels op een
hoog niveau te handhaven en te managen. Een
GRBS is het geëigende middel om de gover-
nance over de bedrijfslogica in te richten.
Idealiter is de business eigenaar van het GRBS
en wordt het GRBS door de business zelf
onderhouden. De business is immers eigenaar
van de bedrijfsregels, en niet de IT afdeling. Een
GRBS onderscheid zich van een BRMS3
doordat
het is ontworpen om gebruikt te worden door
materiedeskundigen zonder kennis van IT. Bij
voorbeeld door business analisten of compli-
ance officieren. Het biedt onder meer onder-
steuning voor de verificatie en validatie van in
natuurlijke taal geformuleerde regels en van
de regelkwaliteit. Sommige GRBS bieden ook
functionaliteiten ter ondersteuning van meerta-
ligheid. Een goed voorbeeld voor een GRBS is
RuleXpress (RuleArts n.d.)4
.
Het GRBS voedt in de praktijk met de door de
business vastgestelde regels een of meerdere
BRMS. Daar worden deze regels vertaald in
degeautomatiseerde uitvoering ervan.
Voorbeeld
Het gebruik van een GRBS kan worden geïllus-
treerd aan hand van een eenvoudig voorbeeld
uit een trouwerij verzekering. Een van de
clausules is een uitsluiting “Due to intent or
recklessness of the policy holder”. De clausule
uit het contract wordt in RuleXpress in figuur 6
geadministreerd en weergegeven.
3
Business Rules Management Systeem
4
Zie ook: Computable: “Atos en RuleArts stappen samen in compliance“, http://www.computable.nl/artikel/nieuws/bpm/4560690/3040574/atos-en-rulearts-stappen-samen-in-compliance.html

Naast de regel zelf wordt ook geadministreerd
waar deze regel vandaan komt (paragraaf uit
de trouwverzekering) en in welke systemen (in
het voorbeeld van Blueriq) de regel is/wordt
geïmplementeerd. Daarnaast ondersteund
RuleXpress bij voorbeeld ook de verificatie
en validatie van de regel, en ondersteund de
regelkwaliteit.
Overzicht en greep op regels
Door een geschikt GRBS in te zetten en op de
juiste manier toe te passen kan een organisatie
het overzicht over zijn bedrijfsbeslissingen en
onderliggende regels duurzaam en accuraat
inrichten. Direct inzichtelijk is uit welke bron
(of bronnen) de regel afkomstig is (opwaartse
traceerbaarheid). Tevens is direct inzichtelijk in
welke systemen een bepaalde regel worden
toegepast (neerwaartse traceerbaarheid). De
organisatie heeft daarmee een stevige greep op
de eigen bedrijfslogica toegepast in de onder-
steunende IT systemen. Ook als deze systemen
zijn gebouwd uit verschillende technologie
stacks. Deze greep komt daarmee een te maken
impactanalyse bij wijzigingen zeer ten goede.
De impact van een wijziging in de weten
regelgeving kan hierdoor vele malen gemak-
kelijker en ook beter worden ingeschat dan in
conventionele situaties.
Figuur 6. Regel in een GRBS (RuleXpress)
Figuur 7. Positionering GRBS
Systeem 1 Systeem 2 Systeem 3 Systeem 4 Systeem 5 Systeem 6
GRBS (RuleXpress)
GRIP GRIP GRIPTraceability
Traceability OVERSIGHT
Traceability
Legal
Law

Het doorlopende en duurzame bewijs
van compliance
Doordat er via het GRBS permanent zicht en
greep op de bedrijfsregels is ingericht en ook
de traceerbarheid van regels van en naar hun
oorsprong is geborgd, is het eenvoudig om een
rapportage in te richten waaruit helder blijkt:
Welke bedrijfsregels een bepaalde wet- of
regelgeving operationeel implementeren (via
de opwaartse traceerbaarheid).
Met welke IT systemen de uitvoering van
deze regelgeving ondersteund uitgevoerd
wordt, en hoe dat precies is geïmplemen-
teerd (via de opwaartse traceerbaarheid).
Hoe in een dergelijk rapport is aangeven
in welke werkinstructies of richtlijnen deze
regels zijn opgenomen.
Op deze wijze kan het nalevingsgedrag van de
organisatie op elk tijdstip worden bepaald en
gemeten, waardoor een instrument ontstaat
voor proactief kwaliteitsmanagement dat in
staat is om regelmatig vast te stellen of alle
activiteiten en beslissingen volgens de voor
het bedrijf geldende regels verlopen, dan wel
bijsturing nodig hebben. Belangrijke winst van
dit onderbouwde kwaliteitsdenken is dat de
onderneming veel meer greep krijgt op de
uit te voeren en te verantwoorden activiteiten
(Gelinck n.d.).
“In the long term, an honest and fair approach to
doing business will always be the most profitable.
And the business world holds such an appro-
ach in much higher esteem than is generally
imagined.”
Robert Bosch, 1921.
Fase 3: Design/Ontwerp
(Fysiek inrichten)
Een ontwerp binnen regelgeoriënteerde
aanpak houdt een gerichte integratie in van
gegevensbeheer, proces- of documentgang,
en beslis- en regeloriëntatie. Net als bij con-
ventionele systemen is een goede gegevens
structuur en bijbehorend database ontwerp
(meest voor de hand liggend: relationeel mo-
del) cruciaal. Regels ter borging van de inte-
griteit van gegevens worden geïntegreerd in
de database (afhankelijk van de toegepaste
technologie bijvoorbeeld als database trig-
gers of stored procedures).
Regels, die de volgorde van processtappen
bepalen in bij voorbeeld zaaksystemen worden
toegepast om de procesflow te reguleren (pro-
ces regels of control flow regels).
Objecten waarover iets besloten moet worden
(een bedrijfsobject, zaak, etc.), worden verbon-
den met de beslissing (een beslisservice) en de
beslissing onderbouwde regels.
Dit betekent dat een regelgeoriënteerd ontwerp
deze aspecten (proces of control flow, database,
beslissingen en regels) integraal en onderling
consistent moet beschouwen en in het ont-
werpmodel moet beschrijven.
van medewerkers naast analytisch
vermogen, het vermogen om in
abstracties te denken. Ook een zekere
technische inslag en begrip van de technische
werking en inrichting van het implementatie-
platform en het bijbehorende BRMS.
FUNCTIES: Informatie Analist | Requirements
Engineer | Rule Engineer
Leidende principes
In het implementatie ontwerp onderscheiden
en scheiden van procesregels, data integri-
teitsregels en beslisregels.
Zodanig ontwerpen dat zo min mogelijk re-
gels daadwerkelijk geprogrammeerd moeten
worden (no more coding principe).
Gebruik maken van Business Rules Engine
componenten om de implementatie van
beslissingen en regels in onder te brengen.
In het ontwerp voorzieningen treffen zodat
bedrijfsbeslissingen en regels via het GRBS
traceerbaar zijn en blijven.
Bij regelovertredingen (en foutmeldingen)
gebruik maken van de regeltekst in natuur-
lijke taal.
Ontwerpen voor onderhoud baarheid van
de implementatie door bij voorkeur gebruik
te maken van flexibele gegevensstructuren
binnen toepassingen (applicaties).
Een belangrijk element in een effectieve en
efficiënte regelaanpak is het hergebruik van
de regels in natuurlijke taal in de context van
foutmeldingen als deze regels zijn of worden
overtreden.
Architectuur
Bij het ontwerp van de daadwerkelijke imple-
mentatiearchitectuur moet worden bepaald:
Hoe de regelimplementatie voor bepaalde
implementaties moet gaan werken (forward
chaning, backward chaining, beslisbomen,
interferentie, etc.).
Toekenning van regelgroepen aan architec-
tuur lagen (architectural tiers).
Hoe deze regelgroepen in deze lagen worden
geïmplementeerd.
Hoe deze architectuur lagen op het beslis- en
regelvlak met elkaar communiceren.
De regelgeoriënteerde architectuur is geba-
seerd op een vier lagen architectuur:
Presentatielaag (presentation layer).
Process en workflow laag (workflow layer).
Bedrijfs logica laag (business logic layer).
Gegevens laag (database layer).

De resultaten van deze fase
Architectuur lagen, beslissingen en regelgroe-
pen toegekend aan bepaalde architectuurla-
gen.
Implementatie specificaties voor regels in de
regel laag (decision rules).
Implementatie specificaties voor regels in de
database laag (data integrity rules, triggers,
etc.).
Implementatie specificaties voor proces en
flow regels.
Handzame documentatie hoe de regellagen
met elkaar communiceren.
Business Rules Management System
(BRMS)
Een technisch georiënteerd en technologie
stack specifiek Business Rules Management
System (BRMS) is nodig om de operationele
regels in natuurlijke taal, afkomstig uit het GRBS,
om te zetten naar de implementatie specifieke
regeltaal. Het is daarom goed mogelijk dat bin-
nen een en de zelfde onderneming meerdere
BRMS in gebruik zijn. In het GRBS wordt bijge-
houden welke regelgroepen in welke BRMS’en
zijn geïmplementeerd.
In het BRMS zelf wordt precies bijgehouden
waar binnen de applicatie en architectuurlagen
welke regels zijn geïmplementeerd. Een goed
BRMS is daarmee een belangrijke schakel in de
traceerbaarheid van regels.
Voorbeeld
In het BRMS gedeelte van Blueriq wordt de
regel als Requirement opgenomen [1] en
vertaald naar het technische ontwerp, waarin de
regel aan verschillende technische elementen
[2] wordt verbonden. Deze elementen worden
door de Blueriq Rule engine gebruikt om de ge-
wenste functionaliteit te realiseren (zie figuur 8).
Een element ‘ReasonDenied’ betreft een selec-
tielijst, waaruit de claim bewerker of gebruiker
op het portaal mogelijke redenen kan kiezen.
Het andere element ‘Claim.Reason.Denied’
betreft een check, die wordt gebruikt binnen
bepaalde processtappen.
Model gedreven ontwikkelen
Door binnen dit ontwerpmodel de primaire
focus te leggen op die basisfunctionalitei-
ten, die nodig zijn om de aan de organisatie
toegewezen taken uit te voeren worden alleen
de noodzakelijke voorzieningen gerealiseerd.
Het functionele model wordt gebaseerd op de
functionaliteiten en voorzieningen zoals in de
Fase 1: Oriëntatie/Discover fase (zie Resultaten
van deze fase) gedefinieerd.
De secundaire focus in het ontwerpmodel ligt
op het gedrag van de organisatie, gedefinieerd
door de bedrijfsregels en het regelmodel zoals
in fase 2: Analyse (Logisch inrichten) (zie De
resultaten van deze fase) gedefinieerd.
Door deze model gebaseerde aanpak wordt de
IT ondersteuning tot de essentie daarvan terug
gebracht, die nodig is om de belanghebbende
organisatieonderdelen te ondersteunen. De
investeringen worden zo geconcentreerd op die
aspecten, die het grootste effect hebben op de
kernprocessen van de onderneming.
Als er gebruik wordt gemaakt van model gedre-
ven applicatieontwikkeling kan het overgrote
deel van de applicatie direct vanuit het geïnte-
greerde model worden gegenereerd.
Zaakgericht werken
Gebaseerd op het intelligent combineren van
beslisregels en procesregels kunnen binnen de
regelgeoriënteerde aanpak zeer flexibele pro-
cessen worden ingericht, waarbij de zaak (het
dossier) de procesgang bepaalt in plaats van
dat het proces de zaak/het dossier rigide stuurt.
Deze aanpak voorkomt dat alle procespermu-
taties (combinaties zijn vaak oneindig groot)
vooraf ontworpen en ingeregeld moeten wor-
den. Processen worden dynamisch opgebouwd
door het in de juiste volgorde samenvoegen
van activiteiten op basis van het specifieke doel
en de specifieke context van de betreffende
zaak. Dit stelt organisaties in staat om efficiënt
om te gaan met een grote diversiteit aan com-
plexe processen, verwachte en onverwachte
uitzonderingen en wijzigingen. Kortom: een
zaak kan zo flexibel worden afgehandeld, zoals
de individuele zaak dat vereist.
Figuur 8, regel in een BRMS (Blueriq)

Volledig geautomatiseerd beslissen
Bij de regelgeoriënteerde aanpak wordt in
principe geen onderscheid gemaakt tussen
automatische en handmatige processen. Als alle
benodigde informatie beschikbaar is om een
beslissing, of een gedeelte daarvan, direct tot
stand te laten komen kan die zonder menselijke
tussenkomst genomen worden. Soms is voor
een geautomatiseerde beslissing toch additi-
onele informatie nodig. Zodra deze informatie
beschikbaar komt kan de beslissing alsnog
geautomatiseerd worden genomen. Deze ef-
ficiënte afhandeling leidt tot een significante en
permanente reductie van administratieve lasten.
Fase 4: Build/Implementa-
tie (Technisch inrichten)
Bij de realisatie van de IT ondersteuning
worden de verschillende elementen tot een
samenhangende, volgbare en verantwoord-
bare ondersteuning voor de uitvoeringsta-
ken gecombineerd. Gegevensbronnen,
geautomatiseerde werkstromen, dossier
management en geautomatiseerd beslissen
worden flexibel gecombineerd om de taken
te ondersteunen, die aan de organisatie of
het organisatieonderdeel zijn toegewezen.
“When BPM products say ‘business rules,’ they’re
talking about just very simple environments for
running scripts,” says Rymer, who coauthored
several Forrester reports on business rules in
2011. “There’s no business rules management, no
authoring tools, none of that. You can just write
simple programs using scripting language.”
Technische regels
Een goed BRMS is in staat om de regels, die
zijn vastgelegd in het GRBS te importeren en
volgens het ontwerp (zoals besproken in de
vorige sectie) te managen en als technische
regels te distribueren over de verschillende
architectuurlagen:
Presentatielaag: de validatieregels van velden
en consistentieregels, die in de presenta-
tielaag worden gevalideerd. Bij voorbeeld
bij het opslaan van een scherm. De uit het
GRBS afkomstige regels in geformaliseerde
natuurlijke taal worden in de presentatielaag
opnieuw gebruikt bij het weergeven van
foutmeldingen.
Process en workflow laag: procesregels en
volgorde bepalende regels. Bij zaaksyste-
men bepalen de regels in deze laag welke
volgende stap (of parallelle stappen) in een
bepaalde zaak genomen moet worden.
Bedrijfslogica laag: geautomatiseerde beslis-
singen en de daarbij ondersteunende beslis-
regels en rekenregels. Deze laag is het meest
frequent aan wijzigingen onderhevig.
Gegevens laag: regels ter borging van de
integriteit van de in de database opgeslagen
gegevens. Bij voorbeeld in dataconstraints of
stored procedures. Een volledig referentiele
database met de bijbehorende faciliteiten
heeft in de context van regeloriëntatie de
voorkeur.
Schematisch gevisualiseerd met behulp van de
ArchiMate modelleertaal (Lankhorst 2005).
Bij wijziging van een bepaalde regel (of regel-
groep) kan het zijn dat deze regel bewust in
meerdere lagen is ingebouwd. Reden voor deze
overweging kan robuustheid en betrouwbaar-
heid zijn (en als afgeleid principe: defensief
implementeren). Zo kan het zijn dat naast de
presentatielaag van het beschouwde IT sys-
teem ook andere (vreemde) applicaties gebruik
kunnen (gaan) maken van de bedrijfslogica
laag, dan wel de gegevens laag. Hierdoor wordt
bij voorbeeld voorkomen dat de gegevensin-
tegriteit gecompromitteerd kan worden en uit-
eindelijk de dienstverlening negatief beïnvloed
wordt. Het kan voorkomen dat de validatiere-
gels voor BSN of het RIN in de presentatielaag
geïmplementeerd zijn, maar ook in de bedrijfslo-
gica en gegevens laag. Immers: bij invoer is het
gewenst om de gebruiker van een terugkoppe-
ling te voorzien.
Figuur 9. 4 lagen architectuur
Presentatielaag
Subsidieaanvrager
Proces- en
workflowlaag
Bedrijfs-
logicalaag
Gegevenslaag
Internet-
portal
Business
Rules
Engine
Subsidie-
regels
Subsidie-
registratie
Aanvraag-
service
Validatie-
service
Acceptatie-
service
Beoordelings-
service
RegelserviceDataservice
Registreer
aanvraag
Accepteer
aanvraag
Beoordeel
aanvraag
Communiceer
uitkomst

Figuur 10. Rule Engine (Blueriq)
Figuur 11. Beslistabel (Blueriq)

Bij het nemen van een beslissing is het gewenst
om zeker te zijn dat het om een geldig num-
mer gaat. De beslissing (geïmplementeerd
als beslisservice) kan immers ook door een
andere applicatie worden gebruikt. Daarnaast
kan het een zinnige overweging zijn om de
zelfde validatieregels ook in de database in de
gegevens laag te implementeren. Vooral als ook
andere systemen gebruik maken van de zelfde
gegevens.
Binnen een onderneming kunnen verschillende
BRMS’en van verschillende leveranciers geïm-
plementeerd zijn die verschillende materiege-
bieden afdekken. Om echter van de voordelen
van regeloriëntatie in zijn volle omvang te
genieten is het belangrijk dat een BRMS ten
minste over de volgende functionaliteiten (Mor-
gan 2008) beschikt om de technische regels en
de implementatie daarvan te managen:
Een repository om de technische beslis-
singsimplementaties en technische regels te
beheren en zaken zoals versiebeheer, en her-
gebruik van regels en regelgroepen mogelijk
te maken.
Traceerbaarheid van de implementatie(s) van
regels in de verschillende implementatielagen
(presentatielaag, proces laag, regel laag en
data laag).
Een ontwikkelen simulatieomgeving, die in
de functionaliteiten voor technische ontwik-
kelaars en technisch geschoolde business
experts voorziet om de technische regels te
beheren en te onderhouden.
Een run-time omgeving, die de exploitatie
en executie van de regels mogelijk maakt en
deze ontsluit via technische services (web
services, service bus etc.).
Een gecontroleerde beheeromgeving met
de mogelijkheid om zowel de ontwikkelom-
geving als ook de run-time omgeving(en) te
monitoren en de deployment van revelver-
sies te managen.
Een goed BRMS systeem zou in staat moeten
zijn om de traceerbaarheid van al deze techni-
sche regelimplementaties geautomatiseerd bij
te houden en nieuwe, dan wel gewijzigde regels
op een zelfde wijze betrouwbaar en consistent
te distribueren.
Regelgericht implementeren op dit
niveau vraagt van medewerkers een
zekere technische inslag en een gede-
gen begrip van de technische werking
en inrichting van het implementatieplatform,
het bijbehorende BRMS en ook van de Rule
Engine. Voor het realiseren van koppelingen is
het veelal zeer gewenst dat de medewerker ook
over voldoende programmeerervaring met het
ontwikkelplatform beschikt.
FUNCTIES: Rules Engineer | Requirements
Engineer | Software Engineer
Voorbeeld
De implementatie van de regels in het voor-
beeld uit de eerdere fase gebeurt bij gebruik
van Blueriq technologie door middel van een
Rule Engine. In deze Rule Engine wordt het
eerder opgestelde model uitgevoerd (zie figuur
10 op pagina 20).
Het element ‘ReasonDenied’ uit het eerder
voorbeeld is hier te zien in een scherm van de
Blueriq Rule Engine.
In de praktijk komt het regelmatig voor dat het
gaat om complexere regels. Een mogelijkheid is
om deze regels weer te geven als beslistabel. Bij
voorkeur gebeurt dat al in het GRBS. Hieron-
der een illustratie van een wat complexere
regelgroep, weergegeven door middel van een
beslistabel (zie figuur 11 op pagina 20).
Deze beslistabel kan als volgt door de Blueriq
Rule Engine worden uitgevoerd.
NORA en Enterprise Architectuur Rijks-
dienst (EAR)
De Enterprise Architectuur Rijksdienst (EAR
(Rijksoverheid 2013)) beschrijft de bedrijfsfunc-
ties, de bedrijfsprocessen, de informatievoor-
ziening en de technische voorzieningen die de
Rijksdienst nodig heeft om haar missie en visie
te realiseren. De informatievoorziening wordt
ontkoppeld door ze te beschouwen vanuit
een generiek referentiekader van logische
bedrijfsfuncties en -processen. In deze visie
komen daar generieke bouwstenen bij, die het
geautomatiseerd beslissen en besluiten op
basis van de bekende gegevens uit basisre-
gistraties en andere bronnen ondersteunen.
Het bestaansrecht van het expliciteren van
regels in de architectuur waarop de generieke
voorzieningen zijn gebaseerd is gefundeerd in
het uitgangspunt: “Zoveel als mogelijk de know
(kennis en bedrijfsregels) scheiden van de flow
(activiteiten en processen. .
In de NORA beeldtaal (als toegevoegde paarse
kolom) vrij weergegeven:
Door de beslisregels apart van processen te
benoemen en ook visueel apart te positioneren
wordt het uitgangspunt scheiden van (bedrijfs-
regels) van de flow (processen) binnen de vrije
interpretatieruimte van de NORA beeldtaal
uitgedrukt. Bij de doorontwikkeling van NORA
zullen hiervoor wellicht nadere richtlijnen en
beeldtaal elementen voor worden ontwikkeld.
Contact
Presentatie
Processen
Communicatie DigiNetwerk
Beslisregels Informatie
Loket_X.nl
Aanvragen
Indicatie
Beoordelen
Beslissen
GBA
BAG
NHR
......
dossier
module
Figuur 12. Positionering regel laag binnen NORA

Fase 5: Exploitatie, Beheer
en Regie (verrichten/con-
trol)
Onlosmakelijk verbonden met het voort-
brengingsproces is ook het permanente be-
heer van bedrijfsregels over alle lagen heen.
Omdat het aanpassen van de operationele
regels iets is, wat regelmatig moet gebeuren,
is het belangrijk dat het voortbrengingspro-
ces naadloos integreert met het beheer van
de regelgedreven voorziening.
Permanent ingericht beheer
Het is maar al te gemakkelijk om nadat de IT
ondersteuning is gerealiseerd te vergeten dat
het eigenlijke werk nu pas echt begint. Namelijk
het permanent onderhouden en up-to-date
houden van de bedrijfsvoering, incluis de IT
ondersteuning, zodat deze permanent blijft
werken volgens de steeds weer veranderende
weten regelgeving, veranderend beleid en
veranderende richtlijnen.
Om dit te bereiken is het niet voldoende om
af en toe een IT project op te starten. Immers
moet de op de onderneming van toepassing
zijnde weten regelgeving pro-actief worden
gemonitord om niet verrast te worden door
weten regelgeving, die reeds is gewijzigd.
Ook moet de toepasselijke jurisprudentie actief
worden gevolgd en indien deze op het bedrijf
van toepassing is, moet de bedrijfsvoering en
de operationele regels getoetst worden op
conformiteit met de nieuwe jurisprudentie.
Het verdient dan ook de sterke aanbeveling om
een specifieke functie te creëren binnen de be-
drijfsvoering, die deze belangrijke taak op zich
neemt: het bewaken van Wet & Regelgeving en
jurisprudentie, en anticiperen op de maatschap-
pelijke en wettelijk veranderende context.
Deze functie heeft de taak om de geïntegreerde
aanpak aan te sturen en de hierboven beschre-
ven fasen te plannen, te coördineren en te
bewaken over de verschillende IT silo’s heen.
Figuur 13. Geïntegreerde aanpak schematisch
Integrale aanpak
De spil van deze integrale aanpak is het centraal
gepositioneerde GRBS, vanwaar uit de verschil-
lende silo’s, met ieder hun eigen technische
regeltaal en BRMS synchroon worden aange-
stuurd. Daar de bedrijfsregels in het GRBS in
mensentaal zijn vervat zijn, kunnen de regels en
de bijbehorende definities van het bedrijfsvoca-
bulaire breed en transparant worden gecom-
municeerd. Ook over organisatie ketens en
departementen heen.
W&R
JFO
GRBS
BRMS BRMS BRMS
Orientation
Analyze
Design
Business side
IT side
Build
Technology stack 1
Blueriq
Technology stack 2
.....
Technology stack 3
OpenSource/Java
Presentation
Processing
Decisioning &
calculation
DB integrity
Presentation
Processing
Decisioning &
calculation
DB integrity
Presentation
Processing
Decisioning &
calculation
DB integrity
.
.
.
.
.

6. Duurzame wendbaarheid
Regeloriëntatie bedrijfsbreed organiseren
betekent denken en handelen vanuit het
klantperspectief. En juist dat maakt dat dat
regelgeoriënteerde projecten anders aan-
gepakt moet worden. Zo blijkt dat regelori-
ëntatie slechts voor een deel een technisch
vraagstuk is, maar ook een kwestie van
instelling, denken, houding en gedrag. De
sleutel om deze verandering naar handelen
vanuit het klantperspectief voor elkaar te
krijgen ligt in de directiekamer, waar het be-
leid bepaald wordt, en bij het management,
dat dit beleid implementeert.
De koerswijziging naar regeloriëntatie en het
operationaliseren van deze elektronische toe-
gankelijkheid raakt veel, in de eigen organisatie
en ook die van samenwerkingspartners. Dat
komt omdat de overheid werkt in (virtuele)
ketens, die ook op regelgebied goed op elkaar
afgestemd moeten worden.
Traditioneel werden ICT-projecten op een
aanbodgerichte aanpak geïnitieerd, vaak
geredeneerd vanuit een technologie push en
geregisseerd door de ICT-afdeling of bedrijfs-
voerders. Regelgeoriënteerde dienstverlening
en de daaruit volgende Regelgeoriënteerde
projecten worden daarentegen ingestoken
vanuit juist deze dienstverlening op basis van
de op dat moment geldende weten regelge-
ving, verordeningen, subsidies en dergelijke. Pull
gestuurd vanuit de behoefte, en door middel
van regeltechnologie gerealiseerd. De klant: de
burger en de bedrijven staan in deze dienstver-
lening centraal.
De omkering van het dienstverleningsperspec-
tief opent de ogen voor een steeds meer vanuit
het perspectief van de klantbehoefte gestuurde
dienstverlenende bedrijfsvoering en de daarbij
behorende organisatie inrichting. Nieuwe
technologie en ook beproefde technologie in
een nieuwe context toegepast maken nieuwe
vormen van dienstverlening mogelijk en ontslui-
ten nieuwe kanalen om met de burger en met
bedrijven te communiceren en zaken goed en
snel te regelen.
De expertise van Atos
Het strategisch positioneren van bedrijfsre-
gels is een essentiële best practice binnen de
bredere Business Proces Management (BPM)
visie van Atos op het optimaliseren en flexibilise-
ren van bedrijfsprocessen en de bijbehorende
IT ondersteuning. Atos bezit ruime ervaring,
kennis en kunde op deze gebieden en werkt
strategisch samen met diverse technologie
partners. Atos is daarom in staat om vrijwel elke
klant verder te helpen.
Regelproject ondersteuning
Atos staat bekend als internationale partner,
die betrouwbare projectmatige ondersteuning
biedt, en ook bij projecten waar het gaat om de
inrichting en invoering van een regelgeoriën-
teerde aanpak. De aanpak van de specialisten
van Atos is doelgericht. Uw doel staat daarbij
voorop. Afhankelijk van uw doel worden de
juiste instrumenten ingezet. Daarnaast kan Atos
ook de benodigde consultancy en tijdelijke
ondersteuning leveren bij het faciliteren van
consensus en (juridische)validatie van de opge-
stelde regels;
Veranderkundige begeleiding
Omdat regelprojecten ingrijpen op de organi-
satie vraagt dit meer dan een heldere aanpak,
planning en efficiënte uitvoering. Atos verander-
kundige professionals communiceren de nood-
zaak, enthousiasmeren mensen en houden ze
betrokken bij het project en de doelstellingen.
Goed leiderschap is van levensbelang als het
gaat om succesvol veranderen. Bij voorbeeld
door in gesprek te gaan met stakeholders in het
proces en richting te geven aan het begeleiden
van medewerkers bij het inruilen van bestaande
opvattingen en zienswijzen voor meer pas-
sende werkwijzen die passen bij regelgeoriën-
teerd en wet gebaseerd werken.
Business Rule Harvesting
Daarnaast helpt Atos bij het in kaart brengen
van bestaande bedrijfsregels en het achterhalen
van regels uit bestaande IT systemen. Ook de
op uw bedrijf van toepassing zijnde wet & regel-
geving wordt in samenwerking met uw eigen
bedrijfsexperts geanalyseerd en in operationele
bedrijfsregels vastgelegd. Hierdoor worden
inconsistenties in bestaande bedrijfsregels
vroegtijdig opgespoord.
De Atos Business Rule Harvesting strategie is
die van organische groei. Hierbij wordt begon-
nen met één materiegebied en pas als het
succes is aangetoond wordt de aanpak ook
voor andere materie gebieden toegepast. De
Atos Business Rule Harvesting aanpak behelst
een gecombineerde top-down en bottom-up
benadering. Bij top-down begint de analyse van
de bedrijfsregels vanuit het bedrijfsbeleid en
de van toepassing zijnde weten regelgeving.
Bij bottom-up worden de requirements uit uw
bedrijfsprocessen en uit de bestaande software
naar boven gehaald. De bedrijfsregels van beide
benaderingen worden naast elkaar gelegd, ge-
ëvalueerd en gevalideerd om zo een compleet
beeld van uw bedrijfsregels te creëren.
Business Rules Lifecycle Management
Om uw operationele bedrijfsregels in natuurlijke
taal te beheren wordt door Atos een permanent
operationeel proces binnen uw eigen organisa-
tie ingericht. Uw medewerkers worden opgeleid
om dit proces zelfstandig uit te voeren zodat u
zelf in control bent over uw eigen bedrijfsregels.
Zo weet u bij wijziging in bijvoorbeeld wet- &
regelgeving precies welke bedrijfsregels en be-
drijfsprocessen hierdoor geraakt worden. Wilt u
deze bedrijfsregels wijzigen, dan bent u in staat
dit snel en effectief te doen. Bij de inrichting van
Business Rules Lifecycle Management wordt
gebruik gemaakt van een geschikt General
RuleBook System (GRBS).
Implementatie ondersteuning
Atos ondersteunt het technisch implementeren
en inrichten van Business Rule Engine techno-
logie, zoals een Business Rules Managemetn
Systeem (BRMS). Zodat u zonder program-
meren en in zeer korte tijd veranderingen in
bedrijfsregels kunt doorvoeren, met als bijko-
mend resultaat besparing op IT kosten. Atos is
door zijn strategische partnerships en kennis
een betrouwbare partner voor implementaties
en onderhoud van onder meer Blueriq, Be-
Informed, IBM iLog, Fair Isaac, Oracle, Usoft, SAP
BRF+ en open source producten zoals JBoss
DROOLS en OpenRules.

Figuur 14, besturingsparadigma
Voorwaarde voor het koppelen van BI resulta-
ten, predictieve analyse en bedrijfsbeslissingen
is natuurlijk een goed ingericht en operationeel
regelbeheer (de besturing).
Nieuwe trends
Zowel technologie en business landschap
verandert in een ongekende snelheid. Als een
van ‘s werelds grootste IT-bedrijven heeft Atos
de verantwoordelijkheid om een stap vooruit te
denken en te anticiperen op komende zakelijke
en technologische uitdagingen. Om die samen
met onze klanten in vernieuwende business
modellen om te zetten. Innovatie is een onder-
deel van het Atos DNA.
Mobiele toestellen
Het onderzoeksbureau Gartner heeft voorspeld
dat er in 2013 meer mobiele toestellen (mobiele
telefoons en tablet-computers) toegang zullen
hebben tot internet dan PC’s. Deze trend zal
zich verder doorzetten. Dat betekend voor
uitvoeringsinstanties en de e-Overheid in het
algemeen een noodzakelijke bijsturing om aan
de doelstelling van klantgerichtheid te kunnen
blijven voldoen. Ook het NORA uitgangspunt
dat burgers via de kanalen van hun eigen
voorkeur met de overheid moeten kunnen
communiceren, draagt hier aan bij.
Decision management en regeloriëntatie
spelen een cruciale rol bij de realisatie van de
ontsluiting van het mobiele toegangskanaal
naar de overheid. De burger kan via zijn mobiel
direct met de overheid interacteren en zo bij
voorbeeld de aanvraag voor een uitbouw van
de woning vergezellen van foto’s van de actuele
situatie. Deze maakt hij met zijn mobiel en voegt
deze bij de aanvraag, die hij dan ook direct
kan indienen. De GPS locatiebepaling van het
mobiele toestel waarmerkt de foto’s en triggert
een onderzoek in het kadaster. De gegevens
worden in de midoffice gecombineerd. Hierdoor
kan een indicatieve beslissing direct aan de
burger via het mobiele toestel worden medege-
deeld, waarna de publicatie plaats vindt en de
wettelijk bezwaartermijn kan ingaan. Bij verstrij-
ken van de bezwaartermijn kan de burger direct
worden gealerteerd over een beslissing, die op
basis van de op de aanvraag dag geldende wet-
en regelgeving wordt genomen.
Mobiele toestellen lijken daarmee het ideale
multi-channel device, dat altijd en overal ‘self-
service’ en ‘alertering’ mogelijk maakt, met het
voordeel van verregaande personalisatie.
Ook voor de mobiele ambtenaar biedt de
combinatie van decision management en
mobiele toestellen nieuwe mogelijkheden om
de toegewezen taken efficiënt en effectief uit te
kunnen voeren.
Predictive Analyse
De in de loop van tijd opgebouwde data bevat
een schat aan informatie, en representeert het
gehele verleden van de organisaties en ook
de omgang met zijn klanten. Verrijkt met open
data, en informatie uit andere gegevensbron-
nen vormt dit een schat aan informatie over
het gedrag van klanten. Dit gaat veel verder dat
standard business intelligence en algemene
omzet voorspellingen: predictieve analyse is in
staat om het gedrag van klantgroepen en zelfs
individuele klanten te voorspellen. Het maakt
het mogelijk om proactief op dit klantgedrag in
te spelen. Dit is het ideale middel om de efficiën-
tie van grote organisaties verder te verhogen en
de intimiteit met de klant (customer intimacy)
verder te bevorderen.
Verder ontwikkelingen in big-data, betere en
snellere computers en mobiele devices zullen
bevorderen dat steeds meer klantinteracties
door predictieve analyse beïnvloed zullen wor-
den. Dat zal gebeuren door predictieve scores
te verbinden aan klantprofielen en profielen
voor prospect klanten. Elke score op zijn beurt
geeft indicaties voor acties, die per klant kunnen
worden gestart.
Met behulp van sturing door middel van
bedrijfsregels en het inzetten van predictive
analyse kan een automatische regelkring
worden ingericht, die (delen van) de bedrijfsvoe-
ring anticiperend man bijsturen. Zo wordt een
bestuurlijke regelkring gerealiseerd, zoals in het
besturingsparadigma van de Leeuw (Leeuw
1990) is beschreven.
Omgeving
W&R
Besturing
Uitvoering
JFO
GRBS
Operationele
bedrijfsregels
Predictieve
analyse
Dienst

7. Referenties
Alcedo Coenen, Leo Hermans, Matthijs van Roosmalen, Silvie Spreeuwenberg. Uw bedrijf geregeld met Business Rules. 2008.
Atos TOP programme Rainbow Delivery. (2010).
Barbara von Halle and Larry Goldberg. The Decision Model. Auerbach, CRC Press, 2010.
Bontis, Nick, Professor of Strategic Management. „ASSESSING KNOWLEDGE ASSETS: A Review of the Models Used to Measure Intellectual Capital.”
2000.
Bosch Software Innovations. Der Nutzen von Visual Rules in der Anwendungsentwicklung. Bosch Software Innovations, GmbH, 2008.
BZK. „Brief minister BZK over grote ICT-projecten. Kamerstuk 26 643, nr. 128.” sd.
iNUP. sd. http://www.e-overheid.nl/sites/nup (geopend 2013).
Clarke, Mary. „Knowing your unknowns - costs of employee misunderstanding.” Scrip100, sd.
Coenen, Alcedo, Leo Hermans, Matthijs van Roosmalen, en Silvie Spreeuwenberg. „Uw Bedrijf geregeld met Business Rules.” Academic Service, 2008.
Gelinck, Henriette. The Science of Compliance. DBB Special Products Wageningen, sd.
Gemeenten, Vereniging Van Nederlandse. Dienstverlening draait om mensen. VNG, Maart 2010.
Halle, Barbara von. Business Rules Applied. John Wiley & Sons, inc., 2002.
—. Business Rules Applied, building better systems using the Business Rules Approach. John Wiley & Sons, inc., ISBN 0-471-41293-7, 2002.
IBM. „Case studyL BNP Paribas: Providing customers with personalized offers through any channel.” IBM , 2012.
IDC. „IDC Research, “$37 Billion: Counting the Cost of Employee Misunderstanding,”.” 2008.
ISO/IEC_25000. „International Standard ISO/IEC 25000: Systems and software Quality Requirements and Evaluation (SQuaRE). They replace older
standards addressing the same topics, mainly (but not only) ISO/IEC 9126 and ISO/IEC 14598.” International Standards Organisation (ISO), 2011.
Knops, H.P.A., TU Delft, Researcher, Faculty of Technology, Policy and Management,. „FULDA-method = Function-based legal design & analysis me-
thod.” sd.
Lankhorst, Marc. Enterprise Architecture at Work. Springer, 2005.
Leeuw, Prof. Dr. Ir. A. (Ton) C.J. de. Organisaties: Management, analyse, ontwerp en yerandering. Assen: Van Gorcum, 1990.
LIONE, BRINKS HOFER GILSON &. „MANAGING THE IP “WINE CELLAR”.” Corporate Legal Times, sd.
Markus Schacher, Patrick Grässle. Agile Unternehmen durch Business Rules. Springer Verlag Berlin, 2006.
Morgan, Tony. Business Rules and Information Systems. Addison Wesley, 2008.
NORA, Redactie. NORA dossier Beleidskaders. 2010.
NORA, Werkgroep. „Leveranciersbijeenkomst NORA, Welke onderwerpen behoeven meer aandacht in NORA?” verslag bijeenkomst, 26 november
2012, werkgroep Erik Brouwer, 2012.
Ombudsman, Nationale. MIJN ONBEGRIJPELIJKE. ’s-Gravenhage: Tweede Kamer, vergaderjaar 2012–2013, 33 539, nr. 1, 2013.
OMG. 2013.
Overheid.NL. Algemene wet bestuursrecht. 4 juni 1992. http://wetten.overheid.nl/BWBR0005537/geldigheidsdatum_20-07-2013 (geopend 2013).
Rijksoverheid. 2013. http://www.wikixl.nl/wiki/ictu/index.php/Wat_is_Architectuur_Rijksdienst.
Rik Maes, hoogleraar informatie- en communicatiemanagement aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Universiteit van Amsterdam.
„Informatiemanagement in kaart gebracht, 9 vlaks model voor informatiemanagement.” 2003.
Ross, Ronald G. „General Rulebook Systems (GRBS): What’s the General Idea?” Business Rules Journal, Vol. 10, No. 7 , July 2009.
RuleSpeak®. 1996. http://www.rulespeak.com/nl/.
RuleArts. sd. http://www.rulearts.com/.
Tortolero, Art. Enterprise Architecture and the Business Rules Life Cycle. BPTrends, 2008.
Wiegers, Carl. „Software Requirements.” Microsoft Press, 1999.
Index van illustraties
Figuur 1. Beoordelingsservice toegepast in de processtap ‘beoordeel aanvraag’ 10
Figuur 2. Business engineering aanpak toegepast 11
Figuur 3. Integrale Business Rules Aanpak (BRA) 12
Figuur 4. Positionering fasen in het 9 vlaks model 13
Figuur 5. Consistent fundament 14
Figuur 6. Regel in een GRBS (RuleXpress) 16
Figuur 7. Positionering GRBS 16
Figuur 8. Regel in een BRMS (Blueriq) 18
Figuur 9. 4 lagen architectuur 19
Figuur 10. Rule Engine (Blueriq) 20
Figuur 11. Beslistabel (Blueriq) 20
Figuur 12. Positionering regel laag binnen NORA 21
Figuur 13. Geïntegreerde aanpak schematisch 22
Figuur 14. Besturingsparadigma 24

Uitvoeringsprocessen wendbaar en permanent in control

Uitvoeringsprocessen wendbaar en permanent in control

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (10)

Similar to Uitvoeringsprocessen wendbaar en permanent in control

Similar to Uitvoeringsprocessen wendbaar en permanent in control (20)

Uitvoeringsprocessen wendbaar en permanent in control