1. ΕΡΕΤΝΗΣΙΚΗ ΕΡΓΑ΢ΙΑ
Α΄ ΛΤΚΕΙΟΤ
ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΠΕΛΑ΢ΓΙΑ΢
ΓΕΝΕΣΙΚΑ ΣΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ
ΟΡΓΑΝΙ΢ΜΟΙ
Α΄ ΣΕΣΡΑΜΗΝΟ 2011-2012

2. ΠΡΟΛΟΓΟ΢
Ο 21οσ αιϊνασ ζχει δικαίωσ χαρακτθριςτεί από πολλοφσ ωσ ο αιϊνασ τθσ
γενετικισ και τθσ βιοτεχνολογίασ. Οι δφο αυτοί κλάδοι τθσ επιςτιμθσ γνωρίηουν
τεράςτια ανάπτυξθ τα τελευταία χρόνια λόγω τθσ αυξανόμενθσ παραγωγισ
μεταλλαγμζνων τροφίμων και τθσ δθμιουργίασ όλο και περιςςότερων γενετικά
τροποποιθμζνων οργανιςμϊν. Εμείσ, θ νζα γενιά, οφείλουμε να είμαςτε
ενθμερωμζνοι, να παίρνουμε κζςθ και να εκφράηουμε τισ ανθςυχίεσ μασ για το
μζλλον. Για το λόγο αυτό, πραγματοποιιςαμε αυτι τθν εργαςία ςχετικά με τα
μεταλλαγμζνα τρόφιμα και τουσ γενετικά τροποποιθμζνουσ οργανιςμοφσ, ζχοντασ
ωσ ςτόχο τθν ενθμζρωςθ όλων για αυτό το επίκαιρο κζμα που ςυναντάμε
κακθμερινά ςτθ ηωι μασ. ΢τθν εργαςία αυτι κα παρουςιάςουμε τι είναι τα
μεταλλαγμζνα προϊόντα και οι γενετικά τροποποιθμζνοι οργανιςμοί και πϊσ αυτά
δθμιουργοφνται. Ακόμθ κα ερευνιςουμε τουσ ςκοποφσ, τα ςυμφζροντα και τισ
οικονομικζσ επειδιϊξεισ των δθμιουργϊν μεταλλαγμενων τροφίμων και Γ.Σ.Ο.,
κακϊσ και τισ οικονομικζσ επιπτϊςεισ που επιφζρουν ςτθν παγκόςμια οικονομία.
Παράλλθλα, κα ςυςχετίςουμε τα μεταλλαγμζνα προϊόντα και τουσ Γ.Σ.Ο. με τθ φφςθ
και κα μελετιςουμε τον τρόπο με τον οποίο επθρεάηουν το περιβάλλον. Επίςθσ, κα
μελετιςουμε το νομικό, το ςυνταγματικό αλλά και το θκικό πλαίςιο τθσ
δθμιουργίασ γενετικά τροποποιθμζνων οργανιςμϊν. Επιπλζον, κα αναφερκοφμε
ςτθν παγκόςμια επιςτθμονικι κοινότθτα, θ οποία φαίνεται να είναι διχαςμζνθ όςον
αφορά τθ χριςθ μεταλλαγμζνων πρϊόντων. Σαυτοχρόνωσ, κα αςχολθκοφμε με
διάφορα κζματα που μασ απαςχολοφν κακθμερινά, όπωσ είναι τα βιολογικά
προϊόντα, και κα αναφερκοφμε ςτθν ζννοια τθσ βιοθκικισ και τθν διαδικαςία τθσ
κλωνοποίθςθσ. Επιπροςκζτωσ, κα κζςουμε ερωτιματα ςτθ μακθτικι κοινότθτα και
ςε απλοφσ πολίτεσ με τθ μορφι ερωτθματολογίου και τα αποτελζςματα κα τα
ςυμπεριλάβουμε ςτθν εργαςία μασ. Σζλοσ, αξίηει να επιςθμανκεί πωσ βαςικόσ
ςκοπόσ τθσ εργαςίασ αυτισ δεν είναι να δϊςει λφςεισ, αλλά απλϊσ να ερευνιςει
όλεσ τισ πτυχζσ του φαινομζνου των μεταλλαγμζνων και να αφιςει κακζναν να
κρίνει και να καταλιξει ςτα δικά του ςυμπεράςματα.

3. Γενετικά Σροποποιθμζνοι Οργανιςμοί
Οη Γ.Τ.Ο. ή αλλιώς μεταλλαγμένα όπσο ζπλεζίδεηαη λα απνθαινύληαη, είλαη λενθαλείο
νξγαληζκνί όπσο θπηά, δώα θαη κηθξννξγαληζκνί νη νπνίνη θαηαζθεπάδνληαη ζε εξγαζηήξηα
κεγάισλ εηαηξηώλ κε κηα πεξίπινθε όζν θαη επηθίλδπλε ηερληθή πνπ θαηαπαηά ηνπο
θπζηθνύο λόκνπο, επεκβαίλνληαο θαη αιινηώλνληαο ην γελεηηθό πιηθό ησλ νξγαληζκώλ
απηώλ. Έηζη, αλακηγλύνπλ επηιεγκέλεο κνλάδεο γελεηηθνύ πιηθνύ εληειώο δηαθνξεηηθώλ
εηδώλ, θαηαζθεπάδνληαο ηειηθά λένπο νξγαληζκνύο κε ελ δπλάκεη επηζπκεηέο ηδηόηεηεο.
Τα πξώηα Γ.Τ.Τ. δεκηνπξγήζεθαλ ζηηο Η.Π.Α. ην 1983 θαη ήηαλ δελδξύιιηα θαπλνύ
ηδηαίηεξα αλζεθηηθά ζηα αληηβηνηηθά. Σήκεξα, πνιιά εθαηνκκύξηα ζηξεκκάησλ
θαιιηεξγνύληαη κε γελεηηθά ηξνπνπνηεκέλα θπηά, όπσο ζόγηα, θαιακπόθη, βακβάθη, παηάηεο,
ειαηνθξάκβε, θνινθπζηέο, ξαδίθηα θαη ληνκάηεο. Ωζηόζν αμίδεη λα ζεκεησζεί, όηη ππάξρεη
κηα ζεηξά θαιιηεξγεηώλ πνπ βξίζθνληαη ζε πεηξακαηηθό ζηάδην. Πξόθεηηαη γηα κπαλάλεο πνπ
ζα κπνξνύλ λα παξάγνπλ εκβόιηα γηα ρξήζε ζηνλ άλζξσπν ελαληίνλ κνιπζκαηηθώλ
αζζελεηώλ, όπσο ε Ηπαηίηηδα Β, ξύδη κε απμεκέλε πεξηεθηηθόηεηα ζε ζίδεξν ή ιπζίλε,
γιπθνπαηάηεο αλζεθηηθέο ζε ηνύο πνπ ηηο θαηαζηξέθνπλ, ςάξηα πνπ ζα αλαπηύζζνληαη
ηαρύηεξα, δέλδξα πνπ ζα κπνξνύλ λα παξάγνπλ θξνύηα θαη μεξνύο θαξπνύο ζε πνιύ
ιηγόηεξα ρξνληά, παηάηεο εηδηθά ζρεδηαζκέλεο ώζηε λα απνξξνθνύλ ιηγόηεξα ιάδη ζην
ηεγάληζκα, θξνύηα θαη ιαραληθά κε πςειή πεξηεθηηθόηεηα ζηηο βηηακίλεο C θαη E θαη θπηά
απζεληηθά ζηελ μεξαζία θαη ζε θαηαζηξνθηθά έληνκα θαη δηδάληα. Πξνο ην παξόλ, νη
πεξηζζόηεξεο εθαξκνγέο ηεο γελεηηθήο κεραληθήο εληνπίδνληαη ζηηο θπηηθέο θαιιηέξγεηεο θαη
γίλνληαη γηα εκπνξηθά ζεκαληηθά αγξνλνκηθά ραξαθηεξηζηηθά, ηα νπνία θπξίσο ζρεηίδνληαη
κε ηελ αλνρή ζε θπηνθάξκαθα θαη ηελ αληίζηαζε δηδαλίσλ. Απηά ηα αγξνλνκηθά
ραξαθηεξηζηηθά θαζνξίδνληαη από ζπγθεθξηκέλα γνλίδηα θαη είλαη, έηζη, επθνιόηεξνο ν
ρεηξηζκόο ηνπο. Σε αληίζεζε, ραξαθηεξηζηηθά όπσο ην άξσκα, ε γεύζε, ε πθή θαη πνηνηηθά
ραξαθηεξηζηηθά ηείλνπλ λα θαζνξίδνληαη από πνιπάξηζκα γνλίδηα θαη, επνκέλσο, λα είλαη
πνιύ δύζθνινο ν ρεηξηζκόο ηνπο.
Οι γενετικά τροποποιθμζνοι οργανιςμοί καταςκευάηονται ςτα εργαςτιρια με τθ βοικεια
τθσ γενετικισ μθχανικισ. Η διαδικαςία καταςκευισ τουσ περιλαμβάνει τθν εξαγωγι
επιλεγμζνων γονιδίων από ζνα οργανιςμό (όπωσ ηϊα, φυτά, βακτιρια και ιοφσ), και τθν
τεχνθτι ειςαγωγι τουσ ςε άλλουσ εντελϊσ διαφορετικοφσ οργανιςμοφσ (όπωσ είναι τα
καλλιεργοφμενα φυτά). Οι νζοι αυτοί οργανιςμοί αποκτοφν κάποια νζα χαρακτθριςτικά,
όπωσ αντοχι ςε ζνα ςυγκεκριμζνο ηιηανιοκτόνο. Η γενετικι μθχανικι ςυνικωσ
χρθςιμοποιεί γονίδια ιϊν για τθ διείςδυςθ και τθν προϊκθςθ των ξζνων γονιδίων, κακϊσ
και γονίδια ανκεκτικότθτασ ςε αντιβιοτικά. Σα ειςαγόμενα γονίδια είναι παρόντα ςε κάκε
κφτταρο του φυτοφ.
Οι μεταλλαγμζνοι οργανιςμοί αποτελοφν τεχνθτζσ μορφζσ ηωισ που δεν υπιρχαν μζχρι
πρότινοσ ςτθ φφςθ και που, αντίκετα με τισ παραδοςιακζσ μορφζσ βιοτεχνολογίασ και
φυτικισ παραγωγισ, καταργοφν τουσ φυςικοφσ φραγμοφσ που ζχουν δθμιουργθκεί μεταξφ
των ειδϊν μζςα από εξελικτικζσ διαδικαςίεσ εκατομμυρίων χρόνων. Ζτςι, ενϊ θ
διαςταφρωςθ ενόσ ψαριοφ με μια φράουλα είναι αδφνατθ ςτθ φφςθ, θ γενετικι μθχανικι
το «επιτυγχάνει» μζςα ςτο εργαςτιριο. Οι επιςτιμονεσ εξάγουν ζνα γονίδιο ψαριοφ και το
εμφυτεφουν ςε μία φράουλα δθμιουργϊντασ ζνα κακ’ όλα νζο οργανιςμό. Η γενετικι
μθχανικι ζχει τθ δυνατότθτα να χρθςιμοποιεί γονίδια ηϊων, φυτϊν, ακόμα και ανκρϊπων

4. Γενετικά μεταλλαγμζνο
Γενετικά μεταλλαγμζνεσ (γενετικά τροποποιθμζνεσ) ποικιλίεσ των ςθμαντικότερων
καλλιεργοφμενων φυτϊν ζχουν καταςκευαςτεί ςε εργαςτιρια. ΢τισ ΗΠΑ ζχει επιτραπεί
χωρίσ περιοριςμό θ καλλιζργεια και θ πϊλθςθ γενετικά τροποποιθμζνων ποικιλιϊν
ντομάτασ, ςόγιασ, βαμβακιοφ, καλαμποκιοφ, πατάτασ, κολοκυκιϊν και ελαιοκράμβθσ.
Επίςθσ καλλιζργειεσ γενετικϊν τροποποιθμζνων φυτϊν υπάρχουν ςτθν Αργεντινι και ςτον
Καναδά.
Εκτόσ από τα γενετικά τροποποιθμζνα φυτά, πολλά νζα γενετικά τροποποιθμζνα τρόφιμα
αναμζνετε να εμφανιςτοφν ςτθν αγορά. Αυτά είναι :
o ΢ολομόσ, πζςτροφα και ρφηι με ανκρϊπινο γονίδιο.
o Πατάτεσ με γονίδιο κοτόπουλου
o Αγγοφρια και ντομάτεσ με γονίδια βακτθρίων και ιϊν
Μεγάλοσ αρικμόσ ατόμων αντιδροφν κατά των γενετικά μεταλλαγμζνων τροφίμων . Όμωσ
υπάρχουν ανθςυχίεσ λογοφ τθσ ανεξζλεγκτθσ εμφάνιςθσ γενετικά μεταλλαγμζνων
τροφίμων.
Παρόλο που ζχουμε άνκιςθ των γενετικά μεταλλαγμζνων οργανιςμϊν, τα ιςχφοντα μζτρα
δεν δίνουν τθν εγγφθςθ τθσ αςφάλειασ των γενετικά μεταλλαγμζνων τροφίμων.
Οι μεταλλαγμζνοι οργανιςμοί είναι περιττοί, ι εχκρικοί για τον άνκρωπο;
Όλεσ οι εφαρμογζσ τθσ γενετικισ μθχανικισ δεν είναι εξ οριςμοφ κετικζσ ι αρνθτικζσ για
τον άνκρωπο και τθ φφςθ. Θα μποροφςαμε να ποφμε ότι άλλεσ από τισ εφαρμογζσ
μποροφν να χαρακτθριςκοφν ωσ ευεργετικζσ για τον άνκρωπο - και είναι εκείνεσ που δεν
διαταράςςουν τθ ςχζςθ του με τθ φφςθ και δεν προςβάλλουν τθν ιςορροπία των
οικοςυςτθμάτων- και άλλεσ που χαρακτθρίηονται από μία διάκεςθ "διόρκωςθσ" τθσ
φφςθσ, και είναι εκείνεσ που εγκυμονοφν τουσ μεγαλφτερουσ κινδφνουσ για τθ
βιωςιμότθτα του πλανιτθ και τθσ ίδιασ τθσ ηωισ.
΢τθν πρϊτθ κατθγορία ανικουν όλεσ εκείνεσ οι εφαρμογζσ που χρθςιμοποιοφν τουσ
μεταλλαγμζνουσ οργανιςμοφσ εντόσ των εργαςτθρίων για τθν παραςκευι χριςιμων
φαρμακευτικϊν ουςιϊν, όπωσ εμβόλια, φάρμακα κακϊσ και ουςίεσ ςθμαντικζσ για
τθν επιςτθμονικι ζρευνα. Η κατθγορία αυτι ςτο βακμό που λαμβάνονται τα

5. απαραίτθτα μζτρα για τθ μθ διαφυγι τουσ ςτο περιβάλλον, κα λζγαμε ότι μπορεί
να γίνει αποδεκτι.
Η δεφτερθ κατθγορία περιλαμβάνει τουσ μεταλλαγμζνουσ οργανιςμοφσ που
ςκόπιμα απελευκερϊνονται ςτο περιβάλλον ςε τεράςτιεσ εκτάςεισ (ςόγια,
καλαμπόκι, ψάρια, ηϊα κ.λ.π) και οι οποίοι χωρίσ να ειςφζρουν ουςιαςτικά ςτθν
επίλυςθ των προβλθμάτων τθσ ανκρωπότθτασ, μποροφν να υπονομεφςουν τθν
περιβαλλοντικι ιςορροπία και ςυνοχι και μαηί με τισ υπόλοιπεσ περιβαλλοντικζσ
απειλζσ, να κινθκοφν ςε μια κατεφκυνςθ εχκρικϊν αλλαγϊν απζναντι ςτθ φφςθ και
τθν ανκρωπότθτα.
Πικανοί κίνδυνοι για τθν υγεία από τρόφιμα που προζρχονται από μεταλλαγμζνουσ
οργανιςμοφσ.
Να ςθμειϊςουμε ότι θ κατανάλωςθ μεταλλαγμζνων τροφίμων γίνεται εδϊ και 7, 8
χρόνια. Θα χρειαςτεί ίςωσ πολφ μεγαλφτερο διάςτθμα και αρκετζσ μελζτεσ για μια
ολοκλθρωμζνθ εικόνα γφρω από το ηιτθμα. Μζχρι ςτιγμισ πάντωσ μποροφμε να
επιςθμάνουμε τουσ εξισ κινδφνουσ.
Να ειςαχκοφν ςτθν τροφικι αλυςίδα νζοι αλλεργιογόνοι παράγοντεσ. Αυτό ςυνζβθ
όταν μεταφζρκθκε ζνα γονίδιο από βραηιλιάνικθ καρφδα ςε φυτό ςόγιασ για να
βελτιωκεί θ κρεπτικι τθσ αξία και αποδείχτθκε πειραματικά ότι ζνα αλλεργιογόνο
από ζνα φυτό μπορεί να μεταφερκεί ςε ζνα άλλο μζςω τθσ γενετικισ μθχανικισ
Να αυξθκεί θ αντίςταςθ των μικροβίων ςτα αντιβιοτικά, (νεομυκίνθ,
ςτρεπτομυκίνθ, αμπικιλλίνθ, καναμυκίνθ) και να μειωκεί θ αποτελεςματικότθτα
των φαρμάκων αυτϊν.
Να παραχκοφν νζεσ τοξίνεσ από μεταλλαγμζνα φυτά που εκκρίνουν τοξικζσ ουςίεσ
ενάντια ςε ηιηάνια και ζντομα και οι οποίεσ μπορεί να είναι τοξικζσ και για τον
άνκρωπο.
Να επιδράςουν οι μεταλλαγμζνοι οργανιςμοί ςε οργανιςμοφσ που δεν είναι
προβλεπόμενοι ςτόχοι. Εργαςτθριακά πειράματα ζδειξαν ότι γφρθ από γενετικά
τροποποιθμζνο καλαμπόκι-Bt μπορεί να αποβεί κανατθφόροσ ςτθν πεταλοφδα
τφπου Monarch.
Αυτό όμωσ που είναι αναγκαίο να κατανοιςουμε, είναι οι κίνδυνοι προκφπτουν κυρίωσ
ςτθν διαδικαςία παραγωγισ των μεταλλαγμζνων φυτϊν και ηϊων. Για να απαντιςουμε
δθλαδι ςυνολικά για τουσ κινδφνουσ από τα μεταλλαγμζνα, απαιτείται πζρα από τισ
ενδεχόμενεσ τοξικζσ επιδράςεισ ςτον άνκρωπο, να εκτιμθκοφν οι ενδεχόμενοι κίνδυνοι ςτα
ηϊα που βόςκουν, ςτα πουλιά, ςτα ζντομα, τα οποία για πρϊτθ ςτθ βιολογικι τουσ ιςτορία
εκτίκενται ςε ζνα ςφνολο καινοφανϊν ουςιϊν. Οι ενδεχόμενεσ αρνθτικζσ επιδράςεισ ςε

6. όλουσ αυτοφσ τουσ οργανιςμοφσ τθσ φφςθσ, είναι βζβαιο ότι κα επθρεάςει αναπόφευκτα
και τθν υγεία του ίδιου του ανκρϊπου. Και τοφτο γιατί είναι γνωςτό ότι " θ υγεία του
ανκρϊπου είναι άμεςα ςυνδεδεμζνθ με τθν ιςορροπία των διαφόρων παραμζτρων του
οικοςυςτιματοσ και δεν περιορίηεται μόνο ςτα ςτενά πλαίςια τθσ αναηιτθςθσ
περιοριςμζνων βλαβϊν και νόςων". Κατά ςυνζπεια πζρα από τισ άμεςεσ επιπτϊςεισ ςτον
άνκρωπο, θ παραγωγι και κυκλοφορία των μεταλλαγμζνων τροφίμων πρζπει να εξεταςκεί
κάτω από το ενδεχόμενον να ςυμβοφν δραματικζσ αλλαγζσ ςτθ βιόςφαιρα και ςτθν
οικολογικι ιςορροπία.
ΣΙ ΕΙΝΑΙ ΒΙΟΣΕΧΝΟΛΟΓΙΑ;
Με τον όρο βιοτεχνολογία εννοοφμε το ςφνολο των τεχνικϊν και επιςτθμονικϊν
διεργαςιϊν που μελετοφν τθν παραποίθςθ των ηωντανϊν οργανιςμϊν και τθν καλφτερθ
εκμετάλλευςθ των χαρακτθριςτικϊν ιδιοτιτων τουσ με ςκοπό τθν παραγωγι ωφζλιμων
προϊόντων για τον άνκρωπο. Η βιοτεχνολογία κατζχει πρωταγωνιςτικό ρόλο ςε πολλοφσ
τομείσ όπωσ θ παραγωγι τροφίμων, θ ιατρικι, θ φαρμακοβιομθχανία, θ βιομθχανία
ςυνκζςεων κ.α.
Παρόλο που θ βιοτεχνολογία ωσ όροσ χρθςιμοποιικθκε τα τελευταία χρόνια ςτα
πλαίςια των τεχνολογικϊν και επιςτθμονικϊν ερευνϊν, πίςω από τθ λζξθ αυτι κρφβεται
μια ιςτορία χιλιάδων ετϊν, κακϊσ ιδθ από τθν αρχαιότθτα θ πρακτικι εφαρμογι
βιοδιεργαςιϊν αποτελοφςε μζροσ τθσ ηωισ των ανκρϊπων. Χαρακτθριςτικά παραδείγματα
αποτελοφν θ αρτοποιία, θ ηυκοποιία και θ οινοποιία, διαδικαςίεσ που τελοφνται με τθ
βοικεια ειδικϊν ενηφμων.
ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΢ΣΗΝ Ι΢ΣΟΡΙΑ ΣΗ΢ ΒΙΟΣΕΧΝΟΛΟΓΙΑ΢
Ο όροσ ‘βιοτεχνολογία’ εμφανίηεται γφρω ςτο 1917, όταν χρθςιμοποιικθκε για πρϊτθ
φορά από τον Οφγγρο Kark Ereky για τθν αναφορά ευρείασ κλίμακασ παραγωγισ
προϊόντων από μικροβιακζσ καλλιζργειεσ που αναπτφςςονταν ςε μεγάλεσ ειδικζσ
δεξαμενζσ. Οι ρίηεσ τθσ, όμωσ, βρίςκονται ςτθν αρχι του πολιτιςμοφ μασ, κακϊσ από τότε

7. οι άνκρωποι, χωρίσ να είναι γνϊςτεσ αυτοφ, χρθςιμοποιοφςαν τουσ οργανιςμοφσ για τθν
παραγωγι τυριοφ, ποτϊν ι ψωμιοφ. Πιο ςυγκεκριμζνα και αναλυτικά το χρονικό τθσ
βιοτεχνολογίασ καταγράφεται ωσ εξισ:
 Σο 4000 π.Χ. γαλακτοκτθνοτροφικζσ φάρμεσ αναπτφςςονται ςτθν Μζςθ Ανατολι. Οι
Αιγφπτιοι χρθςιμοποιοφν ηφμεσ (ζνασ ςακχαρομφκθτασ) για να φτιάξουν μαγιά,
προηυμωμζνο ψωμί και για να ηυμϊςουν κραςί. ΢ε αυτά προςτίκενται επίςθσ και οι
τοιχογραφίεσ ςε αιγυπτιακοφσ τάφουσ που μαρτυροφν ελεγχόμενεσ διαςταυρϊςεισ
ςκφλων.
 Ανάμεςα ςτο 3000 π.Χ. και το 500 π.Χ. μεςολαβεί μια περίοδοσ κατά τθ διάρκεια τθσ
οποίασ παρατθρείται θ ανακάλυψθ τεχνικϊν επεξεργαςίασ τροφίμων με ςκοπό τθ
βελτίωςθ τθσ γεφςθσ και τθσ ςυντθρθςθμοτθτασ τουσ. Ζνα καλό παράδειγμα
αποτελεί θ επιλογι και θ καλλιζργεια πατάτασ από τουσ Περουβιανοφσ (3000 π.Χ.),
θ ανάπτυξθ τεχνικϊν ηφμωςθσ, ηυκοποιίασ και τυροκομίασ από τουσ Αιγυπτίουσ,
τουσ ΢ουμζριουσ και τουσ Κινζηουσ (2000 π.Χ.) και θ ανακάλυψθ του
μαριναριςματοσ με καρυκεφματα και το πάςτωμα ωσ μζςο διατιρθςθσ των
τροφίμων από τουσ μεςογειακοφσ και τουσ ευρωπαϊκοφσ λαοφσ αντίςτοιχα (500
π.Χ.).
 Ακλουκεί το ζτοσ 1500 μ.Χ κατά το οποίο οι τεχνικζσ τθσ όξινθσ μαγειρικισ δίνουν
ερζκιςμα για τθν παραςκευι ‘ξυνολάχανου’ και γιαοφρτθσ, ενϊ οι Αητζκοι
επιδίδονται ςτθν παραςκευι επιδορπίων εδεςμάτων από ζνα είδοσ φίκου.
 Σο 1859 είναι θ χρονιά που δθμοςιεφεται από τον γνωςτό Άγγλο Βιολόγο Κάρολο
Δαρβίνο θ κεωρία του περί εξελίξεωσ των ειδϊν των οργανιςμϊν.
 Σο 1861 ο Γάλλοσ χθμικόσ Louis Paster αναπτφςςει τθ γνωςτι μζκοδο τθσ
παςτερίωςθσ, που είναι θ διατιρθςθ των τροφίμων κατόπιν ζκκεςθσ τουσ ςε
υψθλζσ κερμοκραςίεσ για τθν καταςτροφι πακογόνων μικροβίων.
 Ζπειτα από μια τετραετία, το 1865, ο Αυςτριακόσ βοτανολόγοσ μοναχόσ Gregor
Mendel ιδρφει τθν επιςτιμθ τθσ Γενετικισ περιγράφοντασ τα πειράματα του γφρω
από τθν κλθρονομικότθτα των φυτϊν.
 Σο 1879 αναπτφςςεται το πρϊτο πειραματικό υβρίδιο αραβοςίτου με τθ ςυμβολι
του William James Beal.
 Σρεισ δεκαετίεσ περίπου αργότερα, το 1910, ο Αμερικάνοσ βιολόγοσ Thomas Hunt
Morgan ανακαλφπτει ότι τα γονίδια βρίςκονται ςτα χρωμοςϊματα.
 Σο 1928 ο F. Griffith ανακαλφπτει το γενετικό μεταςχθματιςμό, δθλαδι τθν
δυνατότθτα μεταφοράσ γονιδίων από ζνα ςτζλεχοσ βακτθρίων ςε ζνα άλλο.

8.  Σο 1941 χρθςιμοποιείται για πρϊτθ φορά ο όροσ ‘Γενετικι Μθχανικι’ από τον Δανό
μικροβιολόγο A.Jost.
 Σο 1943 οι Ostwald Avery, Colin MacLead, Maclyn McCarty, χρθςιμοποιοφν βακτιρια
ςτθν προςπάκεια τουσ να αποδείξουν ότι τα μόρια του DNA ςυμβάλουν ςτθ
μεταφορά των γενετικϊν πλθροφοριϊν του κυττάρου.
 Σο 1953 οι James Watson και Francis Crick ανακαλφπτουν τθν δομι τθσ διπλισ ζλικασ
του DNA.
 Οι αρχζσ τθσ δεκαετίασ του ’70 ςθματοδοτεί τθν ανακάλυψθ μεκόδων κοπισ του
DNA από τουσ Paul Berg, Stanley Cohen, Hebert Boyer.
 Σο 1975 κεςπίηονται οι πρϊτοι νόμοι αςφαλείασ για τα πειράματα που κα
περιλάμβαναν τθν τεχνολογία του αναςυνδιαςμζνου DNA, ενϊ ςτο μεταξφ οι
Kohler και Milstein δείχνουν πωσ δφο ςυγχωνευμζνα κφτταρα μποροφν να
αναγεννιςουν μονοκλωνικά αντιςϊματα.
 Σο 1976 δθμιουργείται ςτο San Francisco τθσ Καλιφόρνια θ πρϊτθ ιδιωτικι εταιρεία
παραγωγισ προϊόντων με χριςθ τεχνικϊν αναςυνδιαςμζνου DNA.
 Δυο χρόνια αργότερα επιτυγχάνεται θ παραγωγι αναςυνδιαςμζνθσ ανκρϊπινθσ
ςωματοςτατίνθσ μζςω τθσ χριςθσ βακτθρίων.
 Σο 1980 ψθφίηεται ςτισ Ηνωμζνεσ Πολιτείεσ τθσ Αμερικισ νόμοσ ο οποίοσ επιτρζπει
τθν μεταφορά τεχνογνωςίασ και τεχνολογίασ από πανεπιςτθμιακά και ερευνθτικά
ιδρφματα ςε εμπορικζσ εταιρείεσ.
 Ζπειτα από δυο χρόνια αρχίηει να χρθςιμοποιείται θ ινςουλίνθ ωσ φάρμακο για
τουσ διαβθτικοφσ. Παράλλθλα απελευκερϊνεται ςτο φυςικό περιβάλλον το πρϊτο
γενετικά τροποποιθμζνο φυτό.
 Σο 1984 ο Karry Mullis ανακαλφπτει τθν αλυςιδωτι αντίδραςθ τθσ πολυμεράςθσ για
τθν μαηικι αναπαραγωγι ςυγκεκριμζνων τμθμάτων DNA.
 Μετά από μια τριετία αρχίηουν να γίνονται τα πρϊτα πειράματα με γενετικά
τροποποιθμζνα μικρόβια ςτουσ αγροφσ.
 To 1993 θ Επιτροπι Ελζγχου Σροφίμων και Φαρμάκων των Η.Π.Α, επιτρζπει τθ
χριςθ και παραγωγι από τθν εταιρεία Monsanto ενόσ γενετικοφ παράγοντα (rBGH
/rBST), που αυξάνει τθν παραγωγι γάλακτοσ.
 Σον επόμενο χρόνο θ εταιρεία Calgene ‘καταςκευάηει ’και εμπορεφεται τθν τομάτα
FLAVRSAVR, θ οποία αποτελεί το πρϊτο γενετικά τροποποιθμζνο αγροτικό προϊόν.

9.  Σο χρονικό διάςτθμα από το 1994 ζωσ το 2006 πλθκϊρα άλλων γενετικά
τροποποιθμζνων αγροτικϊν προϊόντων, μεταξφ των οποίων και θ ςόγια, το
καλαμπόκι, το βαμβάκι, θ ελαιοκράμβθ, ο καπνόσ, οι πατάτεσ, θ τομάτα κ.α., ζχουν
κατακλφςει τισ παγκόςμιεσ αγορζσ.
ΒΙΟΣΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΙΟΝΣΑ
α) Πρακτικζσ εφαρμογζσ
΢ιμερα οι πρακτικζσ εφαρμογζσ και τα προϊόντα που προκφπτουν από τθν επιςτιμθ τθσ
βιοτεχνολογίασ είναι πολυάρικμα ανοίγοντασ πολλζσ μελλοντικζσ προοπτικζσ. Παρακάτω
αναφζρονται ςυνοπτικά και κατά κατθγορίεσ οι ςπουδαιότερεσ εφαρμογζσ αυτισ τθσ
επιςτιμθσ:
i. Αντιβιοτικά
ii. ορμόνεσ-εμβόλια-Διαγνωςτικά
iii. προϊόντα αίματοσ
iv. βιολογικά εντομοκτόνα
v. μονοκυτταρικζσ πρωτεΐνεσ
vi. αμινοξζα
vii. βιταμίνεσ- ςτεροειδι
viii. λιποειδι
ix. πολυςακχαρίτεσ
x. οργανικά χθμικά προϊόντα
xi. κακαριςμόσ αποβλιτων

10. xii. βιοχδρομεταλλουργία
xiii. αγροτικά προϊόντα
β) Αγροτικά προϊόντα
Από όλα τα παραπάνω αξίηει να επικεντρωκοφμε ςτα
αγροτικά προϊόντα. Οι μεγαλφτερεσ προςπάκειεσ τθσ βιοτεχνολογικισ ζρευνασ γίνονται
ςτον τομζα τθσ ποςοτικισ και ποιοτικισ βελτίωςθσ διαφόρων φυτικϊν ςπόρων και
πρωτεϊνϊν.
Από πολλά φυτά παράγονται διάφορα προϊόντα δευτερογενοφσ μεταβολιςμοφ, που είναι
αγροτικά χθμικά προϊόντα, φάρμακα, αρωματικζσ φλεσ, χρϊματα και βιομθχανικζσ πρϊτεσ
φλεσ. Με τθν τεχνολογία rDNA μποροφν να βελτιωκοφν οι αποδόςεισ των φυτικϊν
κυττάρων ι να κλωνοποιθκοφν τα γονίδια ςε βακτιρια και μφκθτεσ για μαηικι παραγωγι
ςε βιοαντιδραςτιρεσ.
Η ταχφτερθ αφξθςθ των φυτϊν μπορεί να γίνει με τθν ειςαγωγι ι βελτίωςθ γονιδίων
φυτικϊν ορμόνων ι του ενηφμου καρβοξυλάςθ διφωςφοριβουλόηθσ, που παίηει
κακοριςτικό ρόλο ςτθν απόδοςθ τθσ φωτοςφνκεςθσ.
Σο μεγαλφτερο ενδιαφζρον ςυγκεντρϊνεται ςτθν αφξθςθ τθσ αηωτοδζςμευςθσ, δθλαδι τθσ
ικανότθτασ των φυτϊν να χρθςιμοποιοφν το ατμοςφαιρικό άηωτο, εξοικονομϊντασ ζτςι
τεράςτιεσ ποςότθτεσ χθμικϊν λιπαςμάτων.
Σζλοσ, θ μεταφορά του ςυςτιματοσ αηωτοδζςμευςθσ απευκείασ ςτο γενετικό υλικό των
φυτϊν αποτελεί τον πιο ιδανικό ςτόχο, αλλά θ επιτυχία του τοποκετείται ςτο απϊτερο
μζλλον.
ΒΙΟΣΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΣΗΣΑ
Ωσ βιολογικι ποικιλότθτα, βιοποικιλότθτα, ορίηουμε κυρίωσ το ςφνολο των γονιδίων, των
βιολογικϊν ειδϊν, των οικοςυςτθμάτων και των πολιτιςμϊν μιασ περιοχισ. Ο μεγάλοσ
αρικμόσ και θ ποικιλομορφία των ςφγχρονων μορφϊν ηωισ ςτθ Γθ είναι το αποτζλεςμα
εκατοντάδων εκατομμυρίων χρόνων εξελικτικι ιςτορίασ.

11. Οι ηωντανοί οργανιςμοί χρθςιμοποιοφνται εδϊ και χιλιάδεσ χρόνια για τθν παραγωγι
χριςιμων προϊόντων. Παλιότερα χρθςιμοποιοφνταν κυρίωσ για τθν παραγωγι ψωμιοφ,
μπίρασ και κραςιοφ. ΢ιμερα θ βιοτεχνολογία ςυνειςφζρει ςθμαντικά ςε διάφορουσ τομείσ
ανάπτυξθσ όπωσ θ ιατρικι, θ γεωργία, θ κτθνοτροφία, θ βιομθχανία και θ προςταςία του
περιβάλλοντοσ. Με τθν τεχνικι τθσ Γενετικισ Μθχανικισ μεταφζρονται τμιματα DNA ενόσ
κυττάρου, που ρυκμίηουν οριςμζνουσ επικυμθτοφσ χαρακτιρεσ, ςε ζνα άλλο κφτταρο,
όπου ενςωματϊνονται ςτο γενετικό του υλικό. Ζτςι παράγεται ζνα καινοφργιο τεχνθτό
μόριο, το αναςυνδυαςμζνο DNA.
Οι εφαρμογζσ τθσ βιοτεχνολογίασ ςτθν ιατρικι περιλαμβάνουν μεταξφ άλλων τθν
παραγωγι ςε ευρεία κλίμακα ευαίςκθτων διαγνωςτικϊν ουςιϊν όπωσ τα μονοκλωνικά
αντιςϊματα, αποτελεςματικϊν εμβολίων και φαρμακευτικϊν προϊόντων, ανκρϊπινθσ
ινςουλίνθσ από γενετικά τροποποιθμζνα βακτιρια, ιντερφερόνθσ, αυξθτικισ ορμόνθσ κ.ά..
Σα τελευταία χρόνια ζνασ νζοσ τομζασ τθσ βιοτεχνολογίασ, θ γονιδιακι κεραπεία,
αναπτφςςεται ταχφτατα. Η γονιδιακι κεραπεία ςτθρίηεται ςτθν εφαρμογι τθσ τεχνολογίασ
του αναςυνδυαςμζνου DNA ςτθ κεραπεία πολλϊν ςοβαρϊν γενετικϊν αςκενειϊν όπωσ
διάφοροι τφποι καρκίνου.
Μεγάλθ ποικιλία ηωντανϊν οργανιςμϊν, κυρίωσ μικροοργανιςμϊν, χρθςιμοποιοφνται
επίςθσ ςτθ βιομθχανία κατά τθν παραγωγι αλκοολοφχων ποτϊν, γαλακτοκομικϊν
προϊόντων, ενηφμων και απορρυπαντικϊν και κατά τθν εξόρυξθ μεταλλευμάτων.
Σζλοσ, θ ανάπτυξθ τθσ βιοτεχνολογίασ ςυμβάλλει ςτθν εφαρμογι αποτελεςματικϊν
μεκόδων ανακφκλωςθσ και επεξεργαςίασ των αςτικϊν λυμάτων και των βιομθχανικϊν
αποβλιτων (βιολογικόσ κακαριςμόσ) και ςτθ διάςπαςθ με "βιολογικό" τρόπο των
πετρελαιοκθλίδων.
Ωςτόςο, θ ανάπτυξθ τθσ βιοτεχνολογίασ εξαρτάται άμεςα από τθ διακζςιμθ προσ
εκμετάλλευςθ βιοποικιλότθτα θ οποία αποτελεί τθν πρϊτθ φλθ για κάκε νζα ανακάλυψθ
και εφαρμογι τθσ. Η γενετικι μθχανικι μπορεί να "βελτιϊςει" τα υπάρχοντα είδθ αλλά δεν
μπορεί να δθμιουργιςει νζα γονίδια και είδθ. Αν και οι ςφγχρονεσ δυνατότθτεσ χειριςμοφ
των μορίων και των κυττάρων είναι ιδιαίτερα εντυπωςιακζσ, θ εργαςτθριακι δθμιουργία
ακόμα και των πιο απλϊν μορφϊν ηωισ αποτελεί ανεπίτευκτο προσ το παρόν ςτόχο.

12. Η ΕΣΑΙΡΙΑ MONSANTO
α) ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΣΗΝ ΕΣΑΙΡΕΙΑ
Όλοι λίγο πολφ γνωρίηουμε τον κολοςςό τθσ Βιοτεχνολογίασ που λζγεται Monsanto ωσ τθν
εταιρεία με τα περιβόθτα “μεταλλαγμζνα”. Αυτό που αγνοοφμε είναι ότι θ Monsanto
υπάγεται ςε μια πρωτοφανι κρατικι ςτιριξθ ςτα πρότυπα τθσ Αμερικάνικθσ Βιομθχανίασ
Όπλων όχι μόνο επί κακεςτϊσ Bush (θ εταιρεία δαπάνθςε ςοβαρά ποςά υπζρ του Κλίντον
κατά τθν προεκλογικι καμπάνια του 1996, με τθ μορφι του “soft money”, δθλαδι νομίμων
δωρεϊν που δεν εμπίπτουν ςτθν απαγόρευςθ χρθματοδότθςθσ από ιδιωτικζσ εταιρείεσ).
Από τισ πιο ιςχυρζσ πολυεκνικζσ του πλανιτθ, θ MONSANTO είναι μια εταιρεία – κολοςςόσ
με 12.600 υπαλλιλουσ ςε 46 χϊρεσ και ειςόδθμα 5,5 διςεκατομμυρίων δολαρίων. Ελζγχει
το 90% των γενετικά τροποποιθμζνων φυτϊν και ςπόρων και κατζχει το ρεκόρ
βιομθχανικισ μόλυνςθσ και το ρεκόρ μθνφςεων ςε παγκόςμιο επίπεδο. Παρ’ όλεσ τισ
καταδίκεσ, ο βιομθχανικόσ γίγαντασ από το St. Louis τθσ Αμερικισ ςυνεχίηει να αυξάνει τθν
παραγωγι και τα κζρδθ του
β) MONSANTO ΚΑΙ ΒΙΟΣΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
Σο πρϊτο ςθμαντικό βιμα τθσ Monsanto προσ τθ βιοτεχνολογία είναι θ παραγωγι τθσ
αυξθτικισ ορμόνθσ για βοοειδι (BGH και BST). Η ορμόνθ υποτίκεται ότι ςχεδιάςτθκε για να
αυξάνει το γάλα των αγελάδων, όμωσ ςτισ ΗΠΑ υπιρχε ιδθ πλεόναςμα γάλακτοσ.

13. Επιςτθμονικζσ ζρευνεσ μετά τθ χριςθ τθσ ορμόνθσ διαπίςτωςαν ότι προκαλείται μαςτίτιδα
ςτα ηϊα. Μόλισ πριν από λίγουσ μινεσ δθμοςιεφκθκαν και μελζτεσ που ενοχοποιοφν το
γάλα με BGH ςτθν πρόκλθςθ του καρκίνου του προςτάτθ και του ςτικουσ. Για να πάρει τθν
τελικι άδεια του αρμόδιου φορζα, του FDA, το 1994, θ εταιρεία φρόντιςε να αξιοποιιςει
οριςμζνα ςτελζχθ του δθμόςιου αυτοφ ελεγκτικοφ μθχανιςμοφ, τα οποία, κατά ςφμπτωςθ,
διατζλεςαν και δικοί τθσ υπάλλθλοι.
Σο ςθμαντικότερο μζχρι ςιμερα προϊόν τθσ εταιρείασ είναι το Roundup, το παραςιτοκτόνο
με τισ μεγαλφτερεσ πωλιςεισ ς’ όλο τον κόςμο. Πρόκειται για το τελευταίο μιασ ςειράσ
φυτοφαρμάκων τθσ εταιρείασ (ανάμεςά τουσ και το γνωςτό παρακείο, το δθλθτιριο που
επιδρά ςτο κεντρικό νευρικό ςφςτθμα του ανκρϊπου). Σο 1997, μετά από 5 χρόνια αγωγζσ,
θ Monsanto υποχρεϊκθκε να αποςφρει τισ διαφθμίςεισ τθσ που υποςτιριηαν ότι το
παραςιτοκτόνο Roundup είναι “βιοδιαςπϊμενο” και “φιλικό προσ το περιβάλλον”.
Σο απαραίτθτο ςυμπλιρωμα του παραςιτοκτόνου τθσ εταιρείασ είναι οι μεταλλαγμζνοι
ςπόροι ςόγιασ που ζχουν ειδικά καταςκευαςτεί για να αντζχουν ςτο Roundup (Roundup-
Ready Soybeans, RRS). Η παραγωγι τουσ προχποκζτει τθ μεταλλαγι των φυςικϊν ςπόρων
με τθ μεςολάβθςθ βακτθρίων και ιϊν. Σο δεφτερο βιμα είναι θ ανάμιξθ τθσ μεταλλαγμζνθσ
ςόγιασ με τθ φυςικι και θ από κοινοφ προϊκθςι τουσ ςτθν αγορά.
Η ολοκλιρωςθ του ςχεδίου παίρνει μορφι με τθν ανάπτυξθ τθσ πιο πρόςφατθσ
τεχνολογίασ τθσ Monsanto, τθσ λεγόμενθσ πατζντασ “Terminator” (εξολοκρευτι). Αυτι θ
τεχνικι εξαςφαλίηει τθ “ςτειρότθτα” των ςπόρων τθσ ςόγιασ που εμπορεφεται θ εταιρεία.
Οι παραγωγοί που αγοράηουν τα προϊόντα τθσ υποχρεϊνονται ζτςι να καταβάλλουν κάκε
χρόνο το τίμθμα για τθν αγορά των ςπόρων, εφόςον δεν είναι δυνατόν να κρατιςουν
κάποιο μζροσ από τουσ ςπόρουσ που προκφπτουν από τθ δικι τουσ παραγωγι. Η πατζντα
“Terminator” είναι αποκαλυπτικι για τθ ςτρατθγικι των αγροβιομθχανικϊν κολοςςϊν.
Μζςω τθσ γενετικισ μθχανικισ ιδιοποιοφνται τισ δυνατότθτεσ αναπαραγωγισ και
πολλαπλαςιαςμοφ των ηϊντων οργανιςμϊν, κάτι που μζχρι ςιμερα ιταν κοινό κτιμα τθσ
ανκρωπότθτασ.
γ) ΣΑ ΜΕΣΑΛΛΑΓΜΕΝΑ ΢ΣΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ηδθ, από το 1995-6, ςτθν ελλθνικι αγορά καταφτάνουν χιλιάδεσ τόνοι γενετικά
μεταλλαγμζνθσ ςόγιασ τθσ εταιρείασ, χωρίσ κανείσ αρμόδιοσ να ανθςυχεί. Η ςόγια αυτι κα
γίνει ηωοτροφι (κατά 80%), για τθν κτθνοτροφία, με τθ μορφι ςογιζλαιου, ςογιάλευρου ι
λεκικίνθσ κα περάςει ςτα βιομθχανοποιθμζνα τρόφιμα, και από ‘κει -μαηί με τα κρεατικά
και τα γαλακτοκομικά είδθ τθσ κτθνοτροφίασ- ςτα ράφια των ςοφπερ μάρκετ και ςτα
ανυποψίαςτα ςτομάχια μασ. Ντόπια και ειςαγόμενα προϊόντα που περιζχουν ςε άγνωςτεσ
ποςότθτεσ μεταλλαγμζνουσ οργανιςμοφσ ςε ελάχιςτο χρόνο κα καλφπτουν πάνω από το
70% των ςυςκευαςμζνων τροφίμων κακθμερινισ κατανάλωςθσ: Μαργαρίνεσ, ςάλτςεσ,

14. παγωτά, παιδικζσ τροφζσ, ηαχαρωτά, τςιπσ, κονςζρβεσ όλων των ειδϊν, ροφιματα,
ηυμαρικά κ.λπ. ΢τισ 14.12.1998, θ Βάςω Παπανδρζου είχε παραδεχτεί ότι ο οποιοςδιποτε
ζλεγχοσ (και πολφ περιςςότερο θ ςιμανςθ) των φορτίων και των τροφίμων που περιζχουν
βιοτεχνολογικά προϊόντα είναι πρακτικά ανφπαρκτοσ ςτθ χϊρα μασ. Πριν τισ ειςαγωγζσ
μεγάλων ποςοτιτων ςόγιασ, θ Monsanto ιταν γνωςτι ςτθν Ελλάδα -εδϊ και 20 χρόνια- για
τα “αποτελεςματικά” φυτοφάρμακά τθσ, ιδίωσ για το Roundup.
Για το πόςο καλά, νόμιμα και αςφαλι είναι τα προϊόντα τθσ, δεν το μακαίνουμε από τθν
ίδια τθν Monsanto, αλλά από τθν Solid Relations. Σο φκινόπωρο του ’97 κάποιοι
εκπρόςωποι των αγροτϊν από τθ Θεςςαλία ςτάλκθκαν με ζξοδα τθσ εταιρείασ ςτθ ΢εβίλλθ
να γνωρίςουν από κοντά τισ εκεί πειραματικζσ καλλιζργειεσ και τα οφζλθ που κα
προκφψουν, για τουσ ίδιουσ. Σθν άνοιξθ του 1998, θ ίδια εταιρεία αναλαμβάνει
αποκλειςτικά τθν ενθμζρωςθ του ελλθνικοφ Σφπου για τθν κρατικι ζγκριςθ πειραματικισ
καλλιζργειασ του μεταλλαγμζνου βαμβακιοφ ςτθ Θεςςαλία που πζτυχε θ Monsanto.
Ανακοινϊςεισ ςχετικζσ του ΤΠΕΧΩΔΕ ι του υπ. Γεωργίασ δεν διανζμονται, ενϊ οι ενςτάςεισ
ςε επίπεδο νομαρχιακϊν και αυτοδιοικθτικϊν οργανιςμϊν των περιοχϊν Καρδίτςασ και
Λάριςασ, ιταν μθδενικζσ.
Όςο για τθ ςτάςθ τθσ ΕΕ, θ Ευρωπαϊκι Επιτροπι ακφρωςε ςτισ 10 Ιανουαρίου 2006 τθν
απόφαςθ τθσ Ελλάδασ να απαγορεφςει τθν καλλιζργεια μεταλλαγμζνου καλαμποκιοφ
(ΜΟΝ810) τθσ εταιρείασ Mονςάντο.
ΒΙΟΣΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
Η δραςτθριότθτα τθσ βιοτεχνολογίασ ξεκίνθςε πριν 9.000 χρόνια ςτθ Βαβυλϊνα όπωσ και θ
παραγωγι μπφρασ από τθ ηφμωςθ κρικαριοφ και θ παραγωγι ψωμιοφ.
΢ιμερα θ βιοτεχνολογία χρθςιμοποιεί τθ μοριακι βιολογία, τθ γενετικι μθχανικι,
καλλιεργειϊν κυττάρων, μζκοδοι ιςτομθχανικισ κλπ.
Η βιοτεχνολογία ςυμβάλει ςτισ επιςτιμεσ υγείασ, ςτθν προςταςία του περιβάλλοντοσ , ςτθ
γεωργία, ςτθν κτθνοτροφία και ςτθ βιομθχανία.

15. Αναμφιςβιτθτθ είναι θ ςυμβολι τθσ βιοτεχνολογίασ ςτθν ιατρικι. Η κλωνοποίθςθ, θ
γενετικι τροποποίθςθ των οργανιςμϊν, θ εμφάνιςθ νζων ειδϊν που δεν υπιρχαν
προθγουμζνωσ ςτθ φφςθ, οι ριηικζσ αλλαγζσ ςτθν αναπαραγωγικι διαδικαςία του
ανκρϊπου, θ δθμιουργία διαγονιδιακϊν ηϊων (δθλαδι ηϊων που φζρουν γενετικό υλικό
από διαφορετικά είδθ, ακόμθ και από τον άνκρωπο), θ νζα γενιά των εμβολίων και των
φαρμάκων που φτιάχνονται με μεκόδουσ του αναςυνδυαςμζνου DNA είναι μερικά από τα
επιτεφγματα τθσ βιοτεχνολογίασ ςτο τομζα τθσ ιατρικισ. Η ιατρικι ωσ επιςτιμθ πρόλθψθσ
και κεραπείασ τθσ ςωματικισ και ψυχικισ υγείασ του ανκρϊπου, βρίςκεται ςτο κζντρο των
βιοτεχνολογικϊν εξελίξεων. Οριςμζνα από τα πεδία ζρευνασ και εφαρμογισ τθσ είναι:
1) Η παραγωγι προϊόντων μζςω τθσ βιοτεχνολογίασ και τθσ γενετικισ μθχανικισ, όπωσ
φαρμακευτικζσ ουςίεσ, εμβόλια και χθμικά ι βιολογικά αντιδραςτιρια.
2) Η τεχνθτι καταςκευι ιςτϊν και οργάνων, μζςω μιασ διαδικαςίασ γνωςτισ με το όνομα
tissue engineering .
3) Η γενετικι τροποποίθςθ ηϊων με ςκοπό τθ μετατροπι του ανοςοποιθτικοφ τουσ
ςυςτιματοσ, ζτςι ϊςτε τα όργανά τουσ να γίνουν ςυμβατά για μεταμόςχευςθ ςτον
άνκρωπο.
4) Η μελζτθ των φαινομζνων γιρανςθσ και θ ζρευνα για τθ δθμιουργία ιςτϊν από
πολυδφναμα βλαςτικά κφτταρα
5) Οι εξελίξεισ ςτθν προεμφυτευτικι διάγνωςθ, κακϊσ και ςτθ γονιδιακι κεραπεία των
γενετικϊν νόςων.
6) Η προαγωγι τθσ ζρευνασ μζςω τθσ δθμιουργίασ των διαγονιδιακϊν ηϊων.
Ακόμα αξιοςθμείωτθ είναι θ ςυμβολι τθσ βιοτεχνολογίασ ςτθν ζγκυρθ διάγνωςθ των
αςκενειϊν όπου με τθν ανάπτυξθ διάφορων τεχνικϊν ζχουμε τθ δυνατότθτα να
γνωρίηουμε τθν φπαρξι τθσ πριν ακόμα εμφανιςτοφν τα πρϊτα ςυμπτϊματα. Είτε αυτι
είναι μολυςματικι, είτε κλθρονομικι αςκζνεια. Όμωσ και θ πρόλθψι τθσ είναι άμεςα

16. ςυνδεδεμζνθ με αυτιν, αφοφ τα εμβόλια είναι προϊόν τθσ βιοτεχνολογίασ και φυςικά είναι
άμεςα, οικονομικά και εξελιγμζνα.
ΒΙΟΣΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Σο γεγονόσ ότι θ βιοτεχνολογία ζχει ειςχωριςει και ςτο περιβάλλον ζχει δθμιουργιςει
διχαςμό ςτισ απόψεισ των ανκρϊπων, αφοφ δεν γνωρίηουν το αντίκτυπο που μπορεί να
ζχει ςτθν ανκρϊπινθ υγεία. Οι υποςτθρικτζσ των ΓΣ τροφίμων διατείνονται ότι θ γενετικι
μθχανικι μπορεί να μειϊςει τθν κατανάλωςθ γεωργικϊν φαρμάκων και να αυξιςει τθν
απόδοςθ και τθ διατροφικι αξία των καρπϊν. Οι πολζμιοί τουσ υποςτθρίηουν ότι τα ΓΣ
φυτά εγκυμονοφν άγνωςτουσ κινδφνουσ για τον άνκρωπο και το περιβάλλον και
εξυπθρετοφν μόνο τα ςυμφζροντα των βιοτεχνολογικϊν εταιρειϊν.
Ποικιλίεσ καλλιεργοφμενων φυτϊν που ζχουν δθμιουργθκεί με γενετικι τροποποίθςθ ι
άλλεσ βιοτεχνολογικζσ μεκόδουσ κα μποροφςαν να βοθκιςουν τουσ αγρότεσ και τουσ
πλθκυςμοφσ των αναπτυςςόμενων χωρϊν, κακϊσ είναι αποδοτικότερεσ, αςφαλείσ για
κατανάλωςθ και οριςμζνεσ φορζσ βοθκοφν και το περιβάλλον.Η μεγαλφτερθ
περιβαλλοντικι επίπτωςθ τω βιοτεχνολογικϊν καλλιεργειϊν αποδεδειγμζνα είναι θ
υιοκζτθςθ τθσ ςποράσ χωρίσ όργωμα. Οι καλλιζργειεσ που είναι ανκεκτικζσ ςτα
ηιηανιοκτόνα, όπωσ θ βιοτεχνολογικι ςόγια, ζδωςαν τθ δυνατότθτα ςτουσ καλλιεργθτζσ να
ςταματιςουν εντελϊσ το όργωμα των χωραφιϊν τουσ, με αποτζλεςμα να βελτιωκεί θ
υγεία και θ διατιρθςθ του εδάφουσ, να αυξθκεί θ κατακράτθςθ νεροφ, και αντίςτοιχα να
μειωκεί θ διάβρωςθ του εδάφουσ και θ απορροι ηιηανιοκτόνων. Η δε ςπορά χωρίσ όργωμα
οδιγθςε ςε παγκόςμια μείωςθ του διοξειδίου του άνκρακα (CO2) κατά 14,76 δις. κιλά το
2006, μια μείωςθ που ιςοδυναμεί με τθν απόςυρςθ 6,56 εκατομμυρίων αυτοκινιτων από
τουσ δρόμουσ για ζνα χρόνο. Η χριςθ των ηιηανιοκτόνων παγκοςμίωσ μειϊκθκε κατά 6%
κατά τθ δεκαετία από τθν πρϊτθ παρουςίαςθ των βιοτεχνολογικϊν καλλιεργειϊν, ποςοςτό

17. που αντιςτοιχεί ςε περίπου 190.000 τόνουσ ηιηανιοκτόνων. Οι βιοτεχνολογικζσ καλλιζργειεσ
βελτιϊνουν τθν ποιότθτα του νεροφ, αφοφ με αυτζσ μειϊνεται θ απορροι ηιηανιοκτόνων
και φυτοφαρμάκων ςτα χωράφια, ενϊ ςτο μζλλον κα μειωκεί και θ απζκκριςθ φωςφόρου
από τα ηϊα με τθ χριςθ βιοτεχνολογικϊν τροφϊν που κα περιζχουν φυτάςθ. Σα
αποτελζςματα αυτά δείχνουν ότι θ αγροτικι βιοτεχνολογία προςφζρει απτά και ςθμαντικά
οφζλθ για τουσ αγρότεσ, τουσ καταναλωτζσ και το περιβάλλον. Σα οφζλθ αυτά ςυμβάλλουν
ςτθν επίτευξθ ενόσ πιο βιϊςιμου μζλλοντοσ. Οι καταναλωτζσ επωφελοφνται από αςφαλι,
υγιεινά τρόφιμα ςε άφκονεσ ποςότθτεσ, τα οποία μποροφν να καλφψουν τισ ανάγκεσ του
αυξανόμενου πλθκυςμοφ. Οι αγρότεσ αποκομίηουν τα οφζλθ τθσ αυξθμζνθσ
παραγωγικότθτασ και του υψθλότερου ειςοδιματοσ, γεγονόσ που ςυμβάλλει ςτθν αειφόρο
ανάπτυξθ τθσ γεωργίασ. Αλλά το ςθμαντικότερο ίςωσ είναι το ότι θ βιοτεχνολογία
ςυμβάλλει ςτθ φροντίδα του περιβάλλοντοσ, αφοφ με αυτιν μειϊνεται θ χριςθ χθμικϊν
και οι εκπομπζσ άνκρακα.
Η Γεωπονικι Βιοτεχνολογία όπωσ ονομάηεται θ τεχνολογία που αςχολείται με τθ
γεωργία,μπορεί να ςυμβάλει τόςο ςτθν πρόλθψθ όςο και ςτθν ζγκαιρθ και
αποτελεςματικι αντιμετϊπιςθ εχκρϊν και αςκενειϊν των καλλιεργειϊν, με ταυτόχρονθ
μείωςθ των αναγκϊν χριςθσ χθμικϊν φυτοφαρμάκων. Η βαςικι βιολογικι ζρευνα
ςυμβάλλει και ςε αυτι τθν περίπτωςθ ςτθν κατανόθςθ των μοριακϊν μθχανιςμϊν που
ευκφνονται ι ενεργοποιοφνται με τισ αλλθλεπιδράςεισ των φυτϊν με τα πακογόνα τουσ.
Εξάλλου, θ ταυτοποίθςθ ςυγκεκριμζνων μοριακϊν μθχανιςμϊν και γονιδίων
ανκεκτικότθτασ των φυτϊν ςτα πακογόνα, ζχει επιτρζψει τον ςχεδιαςμό και τθν
πραγματοποίθςθ ςυγκεκριμζνων γενετικϊν επεμβάςεων που αυξάνουν τθν ανκεκτικότθτα
των καλλιεργοφμενων φυτϊν ςε προςβολζσ και μειϊνουν ςθμαντικά τθν αναγκαιότθτα
επεμβάςεων με χθμικά φυτοφάρμακα. Οι ςθμερινζσ προςεγγίςεισ επιτρζπουν τθν
ζκφραςθ των γονιδίων ανκεκτικότθτασ μόνο ςτα μζρθ του φυτοφ που προςβάλλονται
άμεςα από το πακογόνο, ελαχιςτοποιϊντασ ζτςι τυχόν αρνθτικζσ επιπτϊςεισ των γενετικϊν
επεμβάςεων ςτθν παραγωγικότθτα τθσ καλλιζργειασ. Επιπλζον, θ βιοτεχνολογία μπορεί να
ςυμβάλλει ςτθν ακριβι ταυτοποίθςθ και τθν ζγκαιρθ αντιμετϊπιςθ των προςβολϊν, με τθν
ανάπτυξθ ιςχυρϊν διαγνωςτικϊν εργαλείων που βαςίηονται ςτα μοριακά και γενετικά
χαρακτθριςτικά των πακογόνων. Η ιςχφσ αυτϊν των διαγνωςτικϊν εργαλείων ζγκειται
ςτθν ακρίβεια τουσ ακόμθ και όταν οι ποςότθτεσ των δειγμάτων είναι μικρζσ, ςτο ςφντομο
χρονικό διάςτθμα ολοκλιρωςισ τουσ και ενδεχομζνωσ ςτο μικρό κόςτοσ ανά δείγμα. Αλλά
ακόμθ και ςτθν περίπτωςθ που το κόςτοσ τθσ διαγνωςτικισ μεκόδου είναι πολλαπλάςιο
των ςυμβατικϊν μεκόδων, αυτό αντιςτακμίηεται με το χρόνο που εξοικονομείται από τθν
άμεςθ διάγνωςθ ζωσ τθν εφαρμογι του προτεινόμενου προγράμματοσ αντιμετϊπιςθσ τθσ
προςβολισ ι του εχκροφ.

18. Βιοτεχνολογία και ηώα
Η ευκολία παραγωγισ είναι το κίνθτρο πίςω από τθν τρζχουςα ανάδυςθ τθσ
βιοτεχνολογίασ που εκμεταλλεφεται τα ηϊα. Όπωσ και τα μικρόβια και τα φυτά μποροφν να
μεταλλαχτοφν γενετικά, ζτςι και νζα γονίδια μποροφν να ειςαχκοφν ςε γονιμοποιθμζνα
ωάρια. Ζτςι, το ανκρϊπινο γονίδιο για τθν alpha-1 antitrypsin, ουςία που χρειάηεται για τθν
ίαςθ του εμφυςιματοσ ςτουσ πνεφμονεσ, ζχει ενςωματωκεί ςτο DNA του προβάτου ϊςτε
να παράγεται αυτι θ ουςία ςτο γάλα του. Η ίδια μζκοδοσ ζχει υιοκετθκεί για τθν
παραγωγι από πρόβατα ουςίασ (blood-clotting factor IX), που είναι απαραίτθτθ για
ανκρϊπουσ που πάςχουν από αιμοφιλία. Άλλα νζα γονίδια ζχουν χρθςιμοποιθκεί για να
επιτευχκεί αντίςταςθ ςε αςκζνειεσ από μζρουσ των προβάτων και των χοίρων κακϊσ και
για τθν βελτίωςθ τθσ ποιότθτασ και τθσ ταχφτθτασ ανάπτυξθσ του μαλλιοφ από το πρόβατο.
Η βιοτεχνολογία εφαρμοςμζνθ ςτα ηϊα ζχει προκαλζςει αντιδράςεισ από διάφορεσ
οργανϊςεισ που υπεραςπίηονται ότι μερικά από τα πειράματα είχαν καταςτροφικζσ
ςυνζπειεσ για τα ηϊα. Παρόλα αυτά οι επιςτιμονεσ που υπεραςπίηονται τζτοιεσ μελζτεσ
ιςχυρίηονται ότι είναι απαραίτθτο, και από άποψθ θκικισ και από άποψθ αςφάλειασ, τα
ηϊα αυτά να ζχουν καλι υγεία και κανονικι διάρκεια ηωισ.
Βιοτεχνολογία και βιομθχανία
Οι μικροοργανιςμοί βρίςκουν μεγάλθ εφαρμογι ςτθ βιομθχανία όπου χρθςιμοποιοφνται
ςε ευρεία κλίμακα για να παράγουν προϊόντα εμπορικισ αξίασ. ΢τισ παλαιότερεσ
εφαρμογζσ περιλαμβάνεται θ παραγωγι μπίρασ και κραςιοφ με αλκοολικι ηφμωςθ.
Ακολοφκθςε θ παραγωγι φαρμακευτικϊν προϊόντων, αντιβιοτικϊν, ενηφμων και άλλων
χθμικϊν ουςιϊν. ΢ε όλεσ αυτζσ τισ διαδικαςίεσ γινόταν προςπάκεια να παραχκεί το προϊόν
που ενδιαφζρει ςε μεγάλθ ποςότθτα, δθλαδι να υπάρχει υψθλι απόδοςθ.
Αυτό γινόταν με δφο μεκόδουσ:
• Σθ γενετικι βελτίωςθ των οργανιςμϊν με παραδοςιακό τρόπο (επιλογι ςτελεχϊν με
υψθλι απόδοςθ και διαςταυρϊςεισ).
• Σθ βελτιςτοποίθςθ τθσ διαδικαςίασ που ακολουκείται για τθν παραγωγι του προϊόντοσ.
΢ιμερα θ Βιοτεχνολογία ζρχεται να ςυμβάλει ςτισ παραδοςιακζσ μεκόδουσ. Ζτςι με τθν
τεχνολογία του αναςυνδυαςμζνου DNA δθμιουργικθκαν γενετικά τροποποιθμζνοι
μικροοργανιςμοί που παράγουν προϊόντα με βελτιωμζνεσ ιδιότθτεσ.Οι μικροοργανιςμοί
χρθςιμοποιοφνται ευρφτατα για τθν παραγωγι βιοτεχνολογικϊν προϊόντων επειδι
παρουςιάηουν ςειρά πλεονεκτθμάτων, δθλαδι:
• Ζχουν ταχφτατο ρυκμό ανάπτυξθσ.

19. • Μποροφν να αναπτυχκοφν ςε ποικιλία κρεπτικϊν υποςτρωμάτων και ςυνκθκϊν
καλλιζργειασ.
• Εμφανίηουν τεράςτια ποικιλία ςτα μεταβολικά μονοπάτια και κατά ςυνζπεια μποροφν να
χρθςιμοποιθκοφν για τθν παραγωγι πολλϊν ειδϊν προϊόντων.
• Παράγουν, όταν καλλιεργθκοφν ςτισ κατάλλθλεσ ςυνκικεσ, μεγάλεσ ποςότθτεσ
προϊόντων.
• Σα προϊόντα που παράγουν απομονϊνονται και «κακαρίηονται» ςχετικά εφκολα, επειδι
τα περιςςότερα από αυτά είναι εξωκυπαρικά, δθλαδι εκκρίνονται ςτο κρεπτικό υλικό.
Βιοτεχνολογια και Γενετικι μθχανικι
Γενετικι μθχανικι είναι θ ιδιότθτα αλλαγισ τθσ υπάρχουςασ μορφισ ηωι
χρθςιμοποιϊντασ ηωντανοφσ οργανιςμοφσ ωσ βαςικά δομικά υλικά ϊςτε να
καταςκευαςτοφν νζεσ.
Σμιμα του DNA είναι το γονίδιο, τα οποία κακορίηουν τθ μορφι των κυττάρων.
Σισ απαραίτθτεσ οδθγίεσ πϊσ να ςυμπεριφζρεται ο οργανιςμόσ τισ δίνουν τα γονίδια αυτά
τα χαρακτθριςτικά περνοφν από γενιά ςε γενιά.
Η θκικι ανθςυχία και οι κίνδυνοι τθσ γενετικισ μθχανικισ οφείλονται ςτο ότι τα γονίδια
μεταφζρονται ςε μθ ςυγγενικά είδθ. Η γενετικι μθχανικι δεν ςζβεται τθ μοναδικότθτα
κάκε είδουσ.
Γενετικι μθχανικι
κίνδυνοι για τθν υγεία
o Σα γενετικά μεταλλαγμζνα τρόφιμα υπάρχει περίπτωςθ να βλάψουν τθ κεραπεία
των ανκρϊπων και των ηϊων.
o Πικανότθτα δθμιουργίασ κανατθφόρων αλλεργιϊν.
Περιβαλλοντικοί κίνδυνοι
o Οι γενετικά μεταλλαγμζνοι οργανιςμοί είναι δομικά αςτακείσ και τα αποτελζςματα
είναι απρόβλεπτα.
o Σα γενετικά μεταλλαγμζνα φυτά είναι πικανϊν να δθμιουργιςουν ρφπανςθ.
o Σα γενετικά μεταλλαγμζνα φυτά μπορεί να ζχουν καταςτροφικά αποτελζςματα για
τθν πανίδα και τθ χλωρίδα.

20. o Οι βλάβεσ των γενετικά μεταλλαγμζνων οργανιςμϊν πικανϊν να μθν είναι
αναςτρζψιμα.
ΚΛΩΝΟΠΟΙΗ΢Η
«ΤΠΕΡ» ΚΑΙ «ΚΑΣΑ» ΣΗ΢ ΚΛΩΝΟΠΟΙΗ΢Η΢
Κλωνοποίηςη εύναι η διαδικαςύα δημιουργύασ ενϐσ ό περιςςοτϋρων ακριβών αντιγρϊφων απϐ ϋνα
πρϐτυπο. ΢το χώρο τησ βιολογύασ αυτϐ το πρϐτυπο μπορεύ να αντιπροςωπεϑει ϋνα μϐριο (π.χ.
DNA ό RNA) ό ϋνα γονύδιο, ϋνα κϑτταρο (π.χ. βακτόριο, λεμφοκϑτταρο), ό ακϐμη και
ϋνα πολυκϑτταρο οργανιςμϐ.
Είδη κλωνοποίηςησ: α) αναπαραγωγικό
β) θεραπευτικό
Τα «υπέρ» τησ κλωνοποίηςησ:
1) ΢την κτηνοτροφία και τη φυτική παραγωγή:
Α) Δημιουργύα αποδοτικών και ανθεκτικών κλώνων, με ςτϐχο τη βελτύωςη τησ
παραγωγικϐτητασ (λαχανικϊ με ουςύεσ που βοηθοϑν ςτην καταπολϋμηςη του καρκύνου,
μεγαλϑτερη ποςϐτητα και καλϑτερη ποιϐτητα γϊλακτοσ και κρϋατοσ, προςταςύα των
εξαφανιζϐμενων ζώων, φυτϊ περιςςϐτερο ανθεκτικϊ ςτην ξηραςύα.
Β) Καταπολϋμηςη του φαινομϋνου του υποςιτιςμοϑ (κυρύωσ ςτισ τριτοκοςμικϋσ χώρεσ).
2) ΢την βιοΰατρική:
Α) Βελτύωςη τησ υγεύασ και τησ ποιϐτητασ ζωόσ των ανθρώπων με τη χρόςη μοςχευμϊτων απϐ
διαγονιδιακϊ θηλαςτικϊ και θεραπευτικών ουςιών για τον ϊνθρωπο απϐ κλωνοποιημϋνα
πειραματϐζωα.
Β) Πρϐληψη ϋγκαιρα διεγνωςμϋνων κληρονομικών αςθενειών, πρϊγμα που ςυντελεύ ςτην
προςταςύα τησ υγεύασ μασ.
Γ) Ανϊπτυξη τησ αυτογνωςύασ του ανθρώπου μϋςω τησ προςϋγγιςησ τησ βιολογικόσ διϊςταςησ.
Τα «κατά» τησ κλωνοποίηςησ:

21. 1) Η ύδια η τεχνικό τησ κλωνοπούηςησ εγκυμονεύ κινδϑνουσ, γιατύ απαιτεύ λεπτοϑσ
χειριςμοϑσ και αυξϊνει την πιθανϐτητα εμφϊνιςησ βλαβών ςτο DNA, ενώ ταυτϐχρονα
καθιςτϊ τον κλώνο ευπαθό ςε διϊφορεσ αςθϋνειεσ.
2) Η πιθανϐτητα εμφϊνιςησ προβλημϊτων ςτην υγεύα, αφοϑ οι κλώνοι παρϊγονται απϐ
ενόλικο κϑτταρο με γεραςμϋνο γενετικϐ υλικϐ.
3) Η τεχνητό παρϋμβαςη τησ κλωνοπούηςησ θα ειςβϊλλει με βύαιο τρϐπο ςτη φϑςη, με
ςυνϋπειεσ καταςτροφικϋσ για ϐλεσ τισ μορφϋσ ζωόσ. Ενδϋχεται να υπϊρξει και εξϊλειψη
τησ ποικιλομορφύασ και τησ βιοπικοιλϐτητασ ςτη φϑςη, με ςυνϋπεια τη δημιουργύα ενϐσ
κϐςμου επιρρεπό ςτην εξαφϊνιςη λϐγω τησ ομοιομορφύασ που θα επιβϊλλει η
κλωνοπούηςη.
4) Μύα πιθανό μαζικό παραγωγό πανομοιϐτυπων γενετικϊ αντιγρϊφων (κλώνων) θα
προκαλϋςει την κατϊρρευςη πολλών παραδοςιακών αξιών που οδόγηςαν την
ανθρωπϐτητα ςτο ςϑγχρονο πολιτιςμϐ.
5) Πολλού επιςτόμονεσ θεωροϑν την κλωνοπούηςη παρϊνομη και ανόθικη χωρύσ καμιϊ
πρακτικό χρηςιμϐτητα. Ιςχυρύζονται ϐτι η κλωνοπούηςη, ακϐμη και αν επιτευχθεύ, δε θα
εξαςφαλύςει την παραγωγό κλώνων πανομοιϐτυπων με το δϐτη. Ο ϊνθρωποσ δεν
αποτελεύ μϐνο την εικϐνα των γονιδύων, αλλϊ εύναι μύα ςϑνθετη οντϐτητα που
διαμορφώνεται με τισ επιρροϋσ που δϋχεται απϐ το περιβϊλλον.
6) Η κατανϊλωςη πιθανϊ επιβλαβών τροποποιημϋνων τροφών, διαταρϊςςει το
οικοςϑςτημα απϐ την ειςαγωγό τροποποιημϋνων οργανιςμών.
7) Ενδϋχεται, με το πρϐςχημα τησ ευγονικόσ, τησ γενετικόσ δηλαδό βελτύωςησ, να
επιδιωχθεύ η μαζικό αναπαραγωγό πειθόνιων και υπϊκουων ατϐμων, απϐλυτα
προςαρμοςμϋνων ςτισ επιταγϋσ του ςυςτόματοσ.
8) Η προςϋγγιςη τησ βιολογικόσ αυτογνωςύασ μϋςα απϐ τισ ερευνητικϋσ προςπϊθειεσ που
ςχετύζονται με την κλωνοπούηςη, ςυνιςτϊ επϋμβαςη ςτα μυςτικϊ τησ ζωόσ.
9) Ένασ κακϐσ χειριςμϐσ μπορεύ να οδηγόςει ςε βιολογικϐ λϊθοσ, που θα επιφϋρει
τερατογϋννεςη, ενώ νϋεσ αςθϋνειεσ μπορεύ να μολϑνουν ολϐκληρουσ πληθυςμοϑσ.
10) Η «γενετοκρατύα» θα αντικαταςτόςει την αξιοκρατύα.
11) Μπορεύ να προκληθοϑν προβλόματα ηθικόσ φϑςησ:
Α) Χρηςιμοπούηςη του ανθρώπου απϐ τον ϊνθρωπο.
Β) Δημιουργύα ανθρώπινων κλώνων, προκειμϋνου να χρηςιμοποιηθοϑν τα ϐργανϊ τουσ
για μεταμοςχεϑςεισ.
Γ) Απώλεια τησ μοναδικϐτητασ και τησ ελευθερύασ του ανθρώπου με τη ςκϐπιμη
δημιουργύα ανθρώπων με υψηλϐ ό χαμηλϐ δεύκτη νοημοςϑνησ ( τϊξη αρχϐντων και
τϊξη υπηρετών).
Δ) Αναβύωςη ενϐσ απϊνθρωπου ρατςιςμοϑ που θα επιβϊλει ϋνασ «ιςχυρϐσ» κλώνοσ.

22. Αποφυγή αρνητικών ςυνεπειών:
1) Σα Μ.Μ.Ε. πρϋπει να υποδεύξουν τα ςοβαρϊ παγκϐςμια κοινωνικϊ προβλόματα, για
να ευαιςθητοποιόςουν την κοινό γνώμη.
2) Η πολιτεύα πρϋπει να λειτουργόςει ωσ κρϊτοσ πρϐνοιασ.
3) Ο ρϐλοσ των Διεθνών Οργανιςμών, ϐπωσ ο Ο.Η.Ε., για την υπερϊςπιςη των
ανθρωπύνων δικαιωμϊτων.
4) Η ιςομερόσ ανϊπτυξη του ςϑγχρονου πολιτιςμοϑ και η ανϊδειξη του
ανθρωποκεντρικοϑ προςανατολιςμοϑ του.
Ι΢ΣΟΡΙΑ ΣΗ΢ ΚΛΩΝΟΠΟΙΗ΢Η΢
Πριν απϐ 15 χρϐνια, ςτισ 15 Ιουλύου 1996, γεννόθηκε το διϊςημο πρϐβατο «Ντϐλι», αποτϋλεςμα
επιτυχημϋνησ διαδικαςύασ κλωνοπούηςησ. Η Ντϐλι κλωνοποιόθηκε με τη διαδικαςύα μεταφορϊσ
πυρόνα απϐ ζωντανϊ ενόλικα κϑτταρα, απϐ τουσ Ίαν ΓουϏλμουτ, Κιθ Κϊμπελ και τουσ ςυναδϋλφουσ
ςτο ινςτιτοϑτο Ρϐςλιν, κοντϊ ςτο Εδιμβοϑργο τησ ΢κωτύασ. Σο πιο διϊςημο πρϐβατο του κϐςμου
πϋθανε ςε ηλικύα ϋξι ετών, το 2003.

23. Η Ντόλι, το πρώτο κλωνοποιημένο ον.
Οι ςημαντικότεροι «ςταθμοί» τησ κλωνοποίηςησ
Η πρώτη απϐπειρα «κλωνοπούηςησ» ϋγινε απϐ τον Χανσ Άντολφ Έντουαρντ Ντρισ (1867- 1941),
Γερμανϐ βιολϐγο και φιλϐςοφο που προςπϊθηςε να κλωνοποιόςει αχινοϑσ. Ο Ντρισ διαχώριςε
εμβρυώκϊ κϑτταρα και ανακϊλυψε πωσ τα κϑτταρα εξελύςςονταν ςε πλόρεισ, ολοκληρωμϋνουσ
αχινοϑσ (δεκαετύα του 1880).
Σο 1952, οι Ρϐμπερτ Μπριγκσ και Σϐμασ Κινγκ κλωνοπούηςαν γυρύνουσ, χρηςιμοποιώντασ μύα
μϋθοδο μεταφορϊσ πυρόνα κυττϊρου, ςηματοδοτώντασ την ϋναρξη δϑο δεκαετιών επιςτημονικοϑ
ενδιαφϋροντοσ ςτον τομϋα τησ κλωνοπούηςησ. Ωςτϐςο, η περαιτϋρω ανϊπτυξό τουσδεν όταν
φυςιολογικό.
Έπειτα, ακολοϑθηςε η «Μϊςα», ϋνα ποντύκι το οπούο κλωνοποιόθηκε το 1986 απϐ ΢οβιετικοϑσ
επιςτόμονεσ- ωςτϐςο, επρϐκειτο για κλωνοπούηςη απϐ εμβρυώκϐ, και ϐχι ενόλικο κϑτταρο ϐπωσ
ςτην περύπτωςη τησ Ντϐλι. Η «κληρονομιϊ» τησ Ντϐλι όταν η Πϐλι και η Μϐλι, απϐ το ύδιο
ινςτιτοϑτο, δϑο πρϐβατα που, εκτϐσ απϐ κλωνοποιημϋνα, όταν και διαγονιδιακϊ (εύχαν υποςτεύ
γενετικό τροποπούηςη μϋςω τησ ειςαγωγόσ νϋου γονιδύου: μύασ θεραπευτικόσ πρωτεϏνησ). Επϐμενη
προςπϊθεια κλωνοπούηςησ, πϊλι απϐ το ινςτιτοϑτο Ρϐςλιν, όταν η κλωνοπούηςη πϋντε γουρουνιών,
τησ Μύλι, τησ Κρύςτα, τησ Αλϋξισ, τησ Καρϋλ και του Ντϐτκομ. Αυτϐ το πρϐγραμμα ςτϐχευε ςτην
παραγωγό οργϊνων και κυττϊρων που θα μποροϑςαν να χρηςιμοποιηθοϑν ωσ ανθρώπινα
μοςχεϑματα. Επύςησ το 2000, η Ομπρϋτα (αγρινϐ- εύδοσ αγρύου προβϊτου) αποτϋλεςε την πρώτη
περύπτωςη κλωνοπούηςησ ζώου που ανόκε ςε εύδοσ υπϐ εξαφϊνιςη. ΢το πρϐγραμμα
ςυνεργϊςτηκαν το ινςτιτοϑτο Ρϐςλιν και το πανεπιςτόμιο Σερϊμο (Ιταλύα).
Σο 2001 γεννόθηκε η CC (Copy Cat ό Carbon Copy), μύα οικϐςιτη γϊτα. Σο πρϐγραμμα γϋννηςόσ τησ
ανόκε ςτο Κολλϋγιο Κτηνιατρικόσ του Texas A&M University και πραγματοποιόθηκε υπϐ την
επύβλεψη του δϐκτοροσ Μαρκ Γουεςτχιοϑζιν, ςε ςυνεργαςύα με τον δϐκτορα Σαεγιοϑνγκ ΢ιν. Η
ϑπαρξό τησ ανακοινώθηκε το 2002. Η CC ζει ςτο ςπύτι του δροσ Ντουϋην Κρϋιμερ, ενϐσ εκ των
επιςτημϐνων που εργϊςτηκαν ςτο πρϐγραμμα. Σο 2006, η CC γϋννηςε τρύα γατϊκια (όταν η

24. πρώτη φορϊ που κλωνοποιημϋνο ζώο γϋννηςε φυςιολογικϊ), τα οπούα μϋχρι ςόμερα εύναι πλόρωσ
υγιόσ.
Η CC, η κλωνοποιημένη γάτα.
Η Προμόθεια (2003) όταν το πρώτο κλωνοποιημϋνο ϊλογο, και αποτϋλεςε πρϐγραμμα του
Ινςτιτοϑτου Αναπαραγωγικόσ Σεχνολογύασ (Κρεμϐνα, Ιταλύα). Ο δρ. Σζϋζαρε Γκϊλι και η ομϊδα του
πειραματύςτηκαν με 841 ϋμβρυα 14 απϐ τα οπούα όταν βιώςιμα και 4 εμφυτεϑτηκαν ςε φορϊδεσ.
Παρϊ ϐλα αυτϊ, μϐνο η Προμόθεια κατϊφερε να γεννηθεύ και να ζόςει.
Η Προμήθεια, το πρώτο κλωνοποιημένο άλογο.
Η επϐμενη περύπτωςη εύναι ο ΢νοϑπι, ϋνα Afghan Hound, που αποτϋλεςε (2005) τον πρώτο
κλωνοποιημϋνο ςκϑλο. Σησ ϋρευνασ που οδόγηςε ςτη γϋννηςό του ηγόθηκε ϋνασ αμφιλεγϐμενοσ
Νοτιοκορεϊτησ επιςτόμονασ, ο Χουϊνγκ Γου-΢ουκ (αργϐτερα αποκαλϑφθηκε ϐτι εύχε πει ψϋματα
ςχετικϊ με τη δουλειϊ του ςε προηγοϑμενα προγρϊμματα). Σο ςπϋρμα του ΢νοϑπι χρηςιμοποιόθηκε
για τη γονιμοπούηςη δϑο κλωνοποιημϋνων θηλυκών, που κατϋληξε ςτη γϋννηςη δϋκα κουταβιών το
2008- επρϐκειτο για την πρώτη περύπτωςη αναπαραγωγόσ κλωνοποιημϋνων ζώων.
Σο επϐμενο κεφϊλαιο ςτην ιςτορύα τησ κλωνοπούηςησ όταν ο Σρακρ, ϋνασ γερμανικϐσ ποιμενικϐσ,
που μαζύ με το «αφεντικϐ του», τον Καναδϐ αςτυνομικϐ Σζϋημσ ΢ϑμινγκτον, ανακϊλυψε τον

25. τελευταύο επιζώντα των τρομοκρατικών επιθϋςεων τησ 9/11. Ο «όρωασ» αυτϐσ αναδεύχτηκε
νικητόσ ςε ϋναν διαγωνιςμϐ τησ BioArts ςχετικϊ με τον πιο «ϊξιο για κλωνοπούηςη» ςκϑλο του
κϐςμου. Η κλωνοπούηςη του Σρακρ ϋδωςε πϋντε κουτϊβια.
Άλλα ζώα που ϋχουν κλωνοποιηθεύ εύναι ο Γκϐτι (ταϑροσ-Ιςπανύα), η Μικρό Νύκυ (γϊτα- ΗΠΑ), το
Άινταχο Γκεμ (μουλϊρι- ΗΠΑ), ϋνα μοςχϊρι και κατςύκια ςτην Κύνα και ϊλλα.
ΚΛΩΝΟΠΟΙΗ΢Η ΚΑΙ ΘΡΗ΢ΚΕΙΑ
Ο θρηςκευτικϐσ παρϊγοντασ φαύνεται να διαδραματύζει καθοριςτικϐ ρϐλο ςτισ απϐψεισ ςχετικϊ με
την κλωνοπούηςη, τουλϊχιςτον ςε μια μερύδα του πληθυςμοϑ. Όπωσ αναφϋρεται ςε ενημερωτικϐ
ςημεύωμα του Ευρωπαώκοϑ Κοινοβουλύου ςχετικϊ με τα ϋμβρυα και την επιςτημονικό ϋρευνα, οι
Ρωμαιοκαθολικού καταδικϊζουν κϊθε ϋρευνα που χρηςιμοποιεύ ϋμβρυα καθώσ η Εκκληςύα τησ
Ρώμησ «ςϋβεται το ϋμβρυο ωσ ϊνθρωπο απϐ τη ςτιγμό τησ ςϑλληψόσ του». Πολϑ κοντϊ ςτισ θϋςεισ
του Βατικανοϑ βρύςκονται και οι θϋςεισ των ορθϐδοξων χριςτιανών. Επιςημαύνεται επύςησ ϐτι για
το Ιςλϊμ και τον ιουδαώςμϐ αυτϐ που ϋχει ςημαςύα εύναι η ςτιγμό που το ϋμβρυο αποκτϊ αυτϐνομη
ζωό. Βϊςει του Κορανύου και του Σαλμοϑδ αντιςτούχωσ το ϋμβρυο αποκτϊ ψυχό την 40ό ημϋρα ό
και την 120ό για κϊποιουσ μουςουλμϊνουσ. Έτςι, ςε γενικϐ πλαύςιο θεωρεύται ϐτι ϐλεσ οι ϋρευνεσ
μποροϑν να διεξϊγονται ωσ εκεύνη τη ςτιγμό. Πϊντωσ, ςε ϐ,τι αφορϊ ςυγκεκριμϋνα την
κλωνοπούηςη, οι μουςουλμϊνοι την απαγορεϑουν αλλϊ ο ιουδαώςμϐσ δεν την αποκλεύει - κυρύωσ ςε
περιπτώςεισ ζευγαριών που δεν μποροϑν να αποκτόςουν παιδύ. Οι μεταρρυθμιςμϋνεσ Εκκληςύεσ
εγκρύνουν την ϋρευνα ςτο ϋμβρυο υπϐ την προϒπϐθεςη ϐτι εύναι αυςτηρϊ ελεγχϐμενη. Σϋλοσ, ϐπωσ
ςημειώνει το Ευρωπαώκϐ Κοινοβοϑλιο, ο βουδιςμϐσ αντιμετωπύζει ϐλα αυτϊ τα θϋματα με
ουδετερϐτητα, ςϑμφωνα με ςχετικϋσ δηλώςεισ του Δαλϊι Λϊμα.

26. ΢ΠΟΓΓΩΔΗ΢ ΕΓΚΕΥΑΛΟΠΑΘΕΙΑ (ΝΟ΢Ο΢ ΣΩΝ ΣΡΕΛΩΝ
ΑΓΕΛΑΔΩΝ)
Σι είναι και ςε τι αφορά θ ςπογγώδθσ εγκεφαλοπάκεια;
Πρόκειται για μια εκφυλιςτικι πάντοτε κανατθφόρα πάκθςθ του εγκεφάλου. Σα ςυμπτϊματα
αρχίηουν ςυνικωσ αργά ςτθ ηωι. Η χαρακτθριςτικι ανωμαλία που δίνει και το όνομα τθσ
αςκζνειασ είναι θ δθμιουργία μζςα ςτον εγκζφαλο του αςκενοφσ πολλϊν μικρϊν κοιλοτιτων, οι
οποίεσ είναι γεμάτεσ με υγρό, δίνοντασ ζτςι παρόμοια εικόνα με ζνα ςπόγγο.
Πότε άρχιςε;
Η ςπογγϊδθσ εγκεφαλοπάκεια των βοοειδϊν διαγνϊςτθκε για πρϊτθ φορά ςτο Ηνωμζνο Βαςίλειο
το 1986 και ζγινε ευρζωσ γνωςτι ωσ θ αςκζνεια των τρελϊν αγελάδων. Όταν είχε αρχίςει θ
επιδθμία ςτα βοοειδι το 1985 οι επιςτιμονεσ φοβικθκαν και ανζμεναν ότι κα μποροφςε να
μεταπθδιςει από το ζνα είδοσ ςτο άλλο. Οι φόβοι επιβεβαιϊκθκαν το 1995 με τα πρϊτα
κροφςματα και φάνθκε ότι θ μολυςματικι πρωτείνθ όπωσ πζραςε από τα πρόβατα ςτισ αγελάδεσ,
ζτςι πζραςε και από τθν αγελάδα ςτον άνκρωπο, ςκορπϊντασ το κάνατο.

27. Χώρεσ που εμφανίςτθκε θ ςπογγώδθσ εγκεφαλοπάκεια.
Όλεσ οι περιπτϊςεισ ζχουν εμφανιςτεί ςτο Ηνωμζνο Βαςίλειο με εξαίρεςθ 3 περιπτϊςεων ςτθ
Γαλλία και 1 ςτθν Ιρλανδία. ΢τθν Ολλανδία, μία καινοφρια περίπτωςθ είχε αναφερκεί πρόςφατα, θ
πρϊτθ από τισ αρχζσ του 1999. ΢το Λουξεμβοφργο δεν ζχουν αναφερκεί περιπτϊςεισ από το
1997.΢τθν Πορτογαλία το περιςτατικό ζχει ςτακεροποιθκεί από τα μζςα του 1999.Από τθν άλλθ
πλευρά,τα περιςτατικά είχαν αυξθκεί ςτθ Γαλλία, το Βζλγιο και τθν Ιρλανδία.΢τθν Ιρλανδία ο
αρικμόσ των περιπτϊςεων είχε αυξθκεί ραγδαία.΢το Βζλγιο θ αντίςτοιχθ αφξθςθ ιταν από 3 ςε 9
περιπτϊςεισ. Αφξθςθ παρουςίαηε ο αρικμόσ κρουςμάτων και ςτθ Γαλλία. ΢τθν Δανία, τθν Γερμανία
και τθν Ιςπανία ζχουν αναφερκεί τα πρϊτα τοπικά περιςτατικά το 2000. Πζντε κράτθ-μζλθ τθσ
Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ, όπωσ θ Ιταλία, θ Φινλανδία, θ ΢ουθδία, θ Αυςτρία και θ Ελλάδα, δεν ζχουν
ακόμα επίςθμα καταγράψει ζνα περιςτατικό ςπογγϊδουσ εγκεφαλοπάκειασ.
Ποιοι ζκαναν κάτι για αυτι τθν αςκζνεια;
Οι επιςτιμονεσ αντί να ψάχνουν για κάποια κεραπεία τθσ νόςου, μπλοκάρουν τθν αςκζνεια
δθμιουργϊντασ γενετικά τροποποιθμζνα βοοειδι, που κα ζχουν ανοςία. Ο Woo Suk Hwang και ο
Jim Robl δθμιουργοφν βοοειδι με τροποποιθμζνο ι κακόλου prion, τα πρωτεϊνικά ςωματίδια που
παίηουν ςθμαντικό ρόλο για τθν εμφάνιςθ τθσ νόςου των τρελϊν αγελάδων. Η επιςτθμονικι ομάδα
του κακθγθτι Hwang ανακοίνωςε ότι είχε ξεκινιςει δοκιμζσ ςε ζνα γενετικά τροποποιθμζνο
μοςχάρι. Ειςιγαγε ςτο DNA του ηϊου ζνα τροποποιθμζνο γονίδιο που προςτατεφει το prion από
μεταλλάξεισ και τα ςυμπεράςματα των ερευνϊν του δεν ζχουν ανακοινωκεί ακόμθ. Η ομάδα του
Robl κατάφερε να κλωνοποιιςει αγελάδεσ. Αντί όμωσ να ειςάγει ζνα νζο γονίδιο ςτο DNA τθσ
αγελάδασ προςπακεί να απενεργοποιιςει το ιδθ υπάρχον, υποςτθρίηοντασ ότι «δεν μπορεί να
μεταλλαχκεί πρωτεϊνθ που δεν υπάρχει».
Πώσ προςτατεφει θ Ευρωπαϊκι Ένωςθ το κοινό από τθ ςπογγώδθ εγκεφαλοπάκεια;
Η Ε.Ε. ζχει βάλει ςε λειτουργία μία ςειρά από κοινωνικά μζτρα. Απαγορεφει τα κρεατάλευρα από το
1994. Τψθλότατεσ ςτθν κατεργαςία των ηωικϊν απορριμάτων για να μειωκεί ο κίνδυνοσ μετάδοςθσ
μολυςματικϊν αςκενειϊν ςτο ελάχιςτο, από το 1997. Ζχει πάρει μζτρα για τθν ανίχνευςθ, τον

28. ζλεγχο και τθν εξάλειψθ τθσ ςπογγϊδουσ εγκεφαλοπάκειασ από το 1998 και τθν ειςαγωγι του μετά
τθ ςφαγι του ηϊου ςε ζλεγχο από το 2001. Απομάκρυνε τα ειδικά υλικά υψθλοφ κινδφνου από τα
βοοειδι και τα αιγοπρόβατα το 2000. Η απαγόρευςθ τθσ χριςθσ νεκρϊν ηϊων για τθν παραγωγι
ηωικϊν τροφϊν από το 2001 και μετά. Επιπλζον υπάρχουν ειδικζσ εκνικζσ νομοκεςίεσ ςε αρκετά
κράτθ με υψθλότερα ποςοςτά περιςτατικϊν τθσ ςπογγϊδουσ εγκεφαλοπάκειασ. Όλα τα κοινοτικά
μζτρα βαςίηονται ςε επιςτθμονικά δεδομζνα και επανεξετάηονται τακτικά από τθν Ευρωπαϊκι
Επιτροπι Επιςτθμονικισ Παρακολοφκθςθσ.
Πόςοι άνκρωποι και ηώα πεκαίνουν από αυτι τθν αρρώςτια;
Μζχρι ςιμερα, υπάρχουν πάνω από 179000 περιπτϊςεισ ςτο Ηνωμζνο Βαςίλειο. Σο ποςοςτό αυτό
ςτο Ηνωμζνο Βαςίλειο αρχίηει να μειϊνεται, ςε άλλα κράτθ δυςτυχϊσ αυξάνεται. Τπάρχουν 89
επιβεβαιωμζνεσ ι φποπτεσ περιπτϊςεισ ςτθν Ε.Ε. μζχρι ςιμερα, περιςςότερο ςε νζουσ ανκρϊπουσ.
Γιατί μεταδόκθκε θ αςκζνεια; Αιτίεσ, ςυνζπειεσ, εμπόδια.
Μεταδόκθκε από τα πρόβατα ςτισ αγελάδεσ λόγω του ότι δίνονταν ςτισ αγελάδεσ τροφζσ που
προζρχονταν από μολυςμζνα πρόβατα, των οποίων τα πτϊματα χρθςιμοποιοφνταν για τθν
καταςκευι ηωοτροφϊν. Οι άνκρωποι μολφνκθκαν καταναλϊνοντασ κρζασ που προζρχονταν από
βοοειδι που ζπαςχαν από τθν αςκζνεια αυτι. Επίςθσ, θ μετάδοςθ είναι δυνατλθ λόγω μετάγγιςθσ
αίματοσ ι ιςτϊν ι οργάνων. Οι προϊοί αποτελοφν μία νζα και πολφ ιδιόμορφθ οικογζνεια
παραγόντων λοίμωξθσ πολφ διαφορετικι από αυτζσ που είναι ιδθ γνωςτζσ. Οι προϊοί είναι
πρωτεϊνεσ και μεταδίδουν τθν αςκζνεια χωρίσ να ζχουν δικό τουσ κλθρονομικό υλικό, είναι
πακολογικζσ πααρλλαγζσ πρωτεϊνϊν και δεν αναγνωρίηονται από το ανοςοποιθτικό ςφςτθμα ωσ
απειλι. Μποροφμε να ποφμε ότι ο άνκρωποσ φταίει για τθ δθμιουργία τθσ αςκζνειασ αυτισ. Με τθ
δράςθ του μετζτρεψε τα φυτοφάγα ηϊα ςε ςαρκοφάγα.
Βηνεζηθή
Βηνεζηθή νλνκάδεηαη ν θιάδνο ηεο επηζηήκεο πνπ αζρνιείηαη κε ηα
εζηθά πξνβιήκαηα πνπ πξνέθπςαλ απφ ηηο λέεο αλαθαιχςεηο ηεο
Βηνινγίαο θαη ηηο εθαξκνγέο ηεο Γελεηηθήο Μεραληθήο Δπίζεο ζπλίζηαηαη
ζηελ πξνζπάζεηα απνθπγήο κε αληηζηξεπηψλ θαηαζηάζεσλ πνπ
ζρεηίδνληαη κε ηνλ ρεηξηζκφ ηνπ γελεηηθνχ πιηθνχ.
Η αλάπηπμε ησλ Βηνινγηθψλ επηζηεκψλ θαη ε δπλαηφηεηα παξέκβαζεο
ηνπ αλζξψπνπ ζε δηάθνξεο βηνινγηθέο δηαδηθαζίεο έθαλαλ απαξαίηεηε

29. ηελ αλάπηπμε ελφο λένπ γλσζηηθνχ αληηθεηκέλνπ, απηνχ ηεο Βηνεζηθήο. Η
βηνεζηθή απνηειείηαη απφ ηελ Γελεηηθή, ηε Βηνηερλνινγία, ηε Βηνταηξηθή.
Σν αληηθείκελν ηεο λέαο επηζηήκεο αλέθπςε έπεηηα απφ ηελ αικαηψδε
πξφνδν πνπ ζπληειέζηεθε ζηελ Ιαηξηθή πξψηα θαη έπεηηα ζηε Βηνινγία,
θπξίσο απφ ηνλ Γεχηεξν Παγθφζκην Πφιεκν θαη κεηά. Πξάγκαηη κε ην
πέξαο ηνπ ηειεπηαίνπ ε δηεζλήο επηζηεκνληθή θνηλφηεηα αληηιήθζεθε φηη
ππήξρε έληνλε ε αλάγθε ηεο θαηαδίθεο ησλ εγθιεκαηηθψλ, απνηξφπαησλ
πεηξακάησλ πνπ πξαγκαηνπνίεζαλ νη λαδί γηαηξνί θαη βηνιφγνη ζηα
ζηξαηφπεδα ζπγθέληξσζεο. Πνηέ κέρξη ηφηε ν άλζξσπνο δελ είρε ηε
δπλαηφηεηα πεηξακαηηζκνχ, ηνπιάρηζηνλ ζε ηφζν κεγάιε θιίκαθα, πάλσ
ζε ζπλαλζξψπνπο ηνπ θαη πνηέ μαλά δελ ζα έπξεπε λα επαλαιεθζεί ε
θξηθψδεο πεξηπέηεηα ησλ αλζξψπηλσλ πεηξακαηφδσσλ.
Σα πξώηα βήκαηα
Σν ΢επηέκβξην ηνπ 1947 ε Γηεζλήο Οξγάλσζε Τγείαο ζε ζπλεξγαζία κε
ηελ ΟΤΝΔ΢ΚΟ ζπλέηαμε ηνλ Γηεζλή Κψδηθα Ιαηξηθήο Γενληνινγίαο,
ζαθψο επεξεαζκέλν απφ ην πλεχκα ηεο Γίθεο ηεο Νπξεκβέξγεο. Η
Γηαθήξπμε ηεο Γελεχεο, φπσο έκεηλε γλσζηή ζηελ ηζηνξία, έζεζε 10
θαλφλεο πνπ ζα πξέπεη λα ηεξνχληαη ζε θάζε δηαδηθαζία πνπ ζρεηίδεηαη
κε αλζξψπνπο. Έλαο απφ ηνπο θαλφλεο έιεγε φηη ζα νθείιεηαη λα
εμαζθαιίδεηαη ε ζπγθαηάζεζε ηνπ ππνθεηκέλνπ, βαζηθή αξρή πνπ
απνηέιεζε ηνλ ζεκέιην ιίζν ηεο Βηνεζηθή Οη δεθαεηίεο πνπ αθνινχζεζαλ

30. ήηαλ εμαηξεηηθά παξαγσγηθέο γηα ηε Βηνινγία θαη νη γλψζεηο πνπ
ζσξεχηεθαλ άξρηζαλ λα βξίζθνπλ πξαθηηθέο εθαξκνγέο ήδε απφ ηα
ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ `60. Σν 1970. Πνιινί επηζηήκνλεο πξνζπάζεζαλ
, λα πξνζεγγίζνπλ ηελ παζνινγία ηνπ θαξθίλνπ ζέιεζαλ λα
θισλνπνηήζνπλ ζρεηηδφκελα κε ηνλ θαξθίλν γνλίδηα θαη λα ηα εηζάγνπλ
ζην βαθηήξην Escherichia coli, ην νπνίν απνηειεί κέινο ηεο θπζηθήο
ζπκβησηηθήο βαθηεξηνρισξίδαο ηνπ πεπηηθνχ ζπζηήκαηνο ηνπ
αλζξψπνπ. Η πηζαλφηεηα δηαθπγήο ηέηνησλ ηξνπνπνηεκέλσλ
βαθηεξηαθψλ ζηειερψλ θαη ε κεηαθνξά ηνπο ζην αλζξψπηλν έληεξν
έζεζε έλα πξφβιεκα πνπ φκνην ηνπ, ζηελ ακεζφηεηα θαη ηελ έθηαζε ησλ
ζπλεπεηψλ ηνπ, δελ είρε ζπλαληήζεη ε επηζηήκε. Σν 1975 κηα νκάδα
απνηεινχκελε απφ 100 κνξηαθνχο βηνιφγνπο ζπλαληήζεθε ζηελ
Καιηθφξληα θαη ζπκθψλεζε φηη ζα πξέπεη λα κπνπλ θάπνηα φξηα ζηελ
έξεπλα ηεο Γελεηηθήο Μεραληθήο. ΢ηηο κέξεο καο είλαη απνδεθηφ φηη απηή
ήηαλ ε πξψηε θαζαξά θαηαγεγξακκέλε πεξίπησζε πνπ απνδίδεηαη ζηελ
Βηνεζηθή Αληίζηνηρεο επηηξνπέο ζπζηήζεθαλ θαη ζηελ Δπξψπε θαη
έβαιαλ ηηο βάζεηο γηα κηα γφληκε ζρέζε έξεπλαο θαη απηνζπγθξάηεζεο
ησλ ίδησλ ησλ επηζηεκφλσλ.
Σν αληηθείκελν
Οη επηηξνπέο Βηνεζηθήο έρνπλ σο ζθνπφ ηε γλσκνδφηεζε πάλσ ζηα
εζηθά πξνβιήκαηα πνπ αλαθχπηνπλ απφ ηηο εμειίμεηο ζηνπο πιένλ
δπλακηθνχ θιάδνπο ηεο Βηνινγίαο θαη ηεο Ιαηξηθήο. ΢ηελ αξρή ηα
δεηήκαηα ηεο Βηνεζηθήο ξπζκίδνληαλ ζρεδφλ απνθιεηζηηθά απφ ηνπο
εξεπλεηέο. Σα ζεακαηηθά βήκαηα φκσο πνπ έιαβαλ ρψξα ηηο δεθαεηίεο
ηνπ '80 θαη ηνπ '90 ελέπιεμαλ εθηφο απφ άιινπο θιάδνπο θαη ηελ ίδηα ηελ
Πνιηηεία. Ο ιφγνο είλαη απιφο: νη εθαξκνγέο ηεο Γελεηηθήο, ηεο Γελεηηθήο