2. Page  2

3. Page  3
การทดลองที่ 1
ปฏิกิริยาเอสเทอริฟิเคชัน
(Esterification)

4. เอสเทอร์ เกิดจากปฏิกิริยาระหว่างกรดอินทรีย์กับแอลกอฮอล์
โดยที่หมู่ –OH ในกรดถูกแทนที่ด้วย O-R ของแอลกอฮอล์มีสูตรทั่วไป
ดังนี้
เช่น เมทิลเอทาโนเอต
เมทิลซาลิซิเลต
R C
O
O R '
H 3C C
O
O C H 3
C
O
O C H 3

5. การเตรียมเอสเทอร์ เตรียมได้จากปฏิกิริยาระหว่าง
กรดคาร์บอกซิลิกกับแอลกอฮอล์ เรียกว่า ปฏิกิริยาเอสเทอริฟิเคชัน
(Esterification)
ตัวอย่าง ปฏิกิริยาระหว่างกรดแอซิติกกับเอทานอล โดยมี
กรดซัลฟิวริก (H2SO4) และความร้อนเป็นตัวเร่งปฏิกิริยา ดังสมการ
CH3COOH +CH3CH2OH CH3COOCH2CH3 + H2O
กรดแอแซติก เอทานอล เอทิลเอทาโนเอต
กลิ่นน้ายาล้างเล็บ
R C
O
O H R ' O H
H 2S O 4
R C
O
O R ' H 2O
H 2S O 4

6. ตัวอย่าง กรดคาร์บอกซิลิก + แอลกอฮอล์
1. CH3COOH +CH3CH2OH CH3COOCH2CH3 + H2O
กรดแอซิติก เอทานอล เอทิลเอทาโนเอต
กลิ่นน้ายาล้างเล็บ
2.CH3COOH + CH3(CH2)3CH2OH CH3COOCH2(CH2)3CH3+H2O
กรดแอซิติก เพนทานอล เพนทิลเอทาโนเอต
กลิ่นคล้ายกล้วย
H 2S O 4
H 2S O 4

7. 3.
กรดซาลิซิลิก เมทานอล เมทิลซาลิซิเลต
กลิ่นน้ามันระกา
4. CH3CH2CH2COOH+CH3OH CH3CH2CH2COOCH3+H2O
กรดบิวทาโนอิก เมทานอล เมทิลบิวทาโนเอต
กลิ่นคล้ายแอปเปิ้ล
H 2S O 4

8. 1. เอทิลแอลกอฮอล์(เอทานอล) 2. กรดเอทาโนอิก ( กรดน้าส้ม )
3. กรดซัลฟิวริก ( เร่งปฏิกิริยา )
สารเคมีใช้ในการทดลอง

9. 1. บีกเกอร์ 2. ตะเกียงแอลกอฮอล์ 3. หลอดทดลอง
4. หลอดหยดสาร 5. เทอร์มอมิเตอร์
อุปกรณ์ใช้ในการทดลอง

10. Page  10
เตรียมสารละลาย หยดสารลงหลอดทดลอง พิสูจน์กลิ่นสาร
เอทานอลลงใน
เอทาโนอิก
นาสารละลายไปต้ม
ประมาณ 5นาที
พิสูจน์กลิ่นของเอสเทอร์
วิธีการทดลอง

11. สรุปผลการทดลอง
จากการทดลองเอสเทอริฟิเคชันโดยการนากรดเอทาโนอิก(กรด
แอซิติก:กรดน้าส้มสายชู)กับเอทานอล(เอทิลแอลกอฮอล์)โดยมีรด
ซัลฟิวริก(H2SO4 )และความร้อนเป็นตัวเร่งปฏิกิริยา พบว่าปฏิกิริยาเอส
เทอร์ที่เกิดจากปฏิกิริยาระหว่างสารดังกล่าวมีกลิ่นคล้ายลูกโป่ ง
วิทยาศาสตร์ผลที่ได้ทาให้ทราบว่า เมื่อนากรดอินทรีย์มาทาปฏิกิริยากับ
แอลกอฮอล์จะได้เอสเทอร์ที่มีกลิ่นเฉพาะดังสมการ
1. CH3COOH +CH3CH2OH CH3COOCH2CH3 + H2O
กรดแอซิติก เอทานอล เอทิลเอทาโนเอต
กลิ่นน้ายาล้างเล็บ
H 2S O 4

12. Page  12
การทดลองที่ 2
ปฏิกิริยาของเอสเทอร์
หรือไฮโดรลิซิสเอสเทอร์(Hydrolysis)

13. Page  13
ปฏิกิริยาของเอสเทอร์ หรือปฏิกิริยาไฮโดรลิซิส (Hydrolysis:
แยกสลายด้วยน้า) เอสเทอร์เกิดปฏิกิริยาไฮโดลิซีสได้ทั้งใน
สารละลายกรดเมื่อให้ความร้อนดังสมการ
(กลิ่นน้ายาล้างเล็บ)
เอทิลเอทาโนเอต กรดเอทาโนอิก เอทานอล

14. Page  14
สารเคมีใช้ในการทดลอง
เอสเทอร์(เอทิลเอทาโนเอต)
จากตอนที่ 1
กรดซัลฟิวริก (H2SO4 :เร่งปฏิกิริยา)

15. Page  15
1. บีกเกอร์ 2. ตะเกียงแอลกอฮอล์ 3. หลอดทดลอง
4. หลอดหยดสาร 5. เทอร์โมมิเตอร์
อุปกรณ์ใช้ในการทดลอง

16. Page  16
วิธีการทดลอง
นาเอทิลเอทาโนเอตมาหยด
สารละลายกรดซัลฟิวริก
นาเอทิลเอทาโนเอต
มาต้มประมาณ 5นาที
พิสูจน์กลิ่นของสารละลาย

17. Page  17
สรุปผลการทดลอง
จากการทดลองปฏิกิริยาของเอสเทอร์ โดยการนาเอทิลเอทาโนเอตที่ได้จากการ
ทดลองตอนที่1 มาไฮโดรไลต์โดยมีกรดซัลฟิริกและความร้อนเป็นตัวเร่งปฏิกิริยา พบว่า
กลิ่นของสารในหลอดทอลองเปลี่ยนไปโดยได้กลิ่นของน้าส้มสายชู เอทานอล และกลิ่น
ลูกโป่งวิทยาศาสตร์ ปนอยู่เนื่องจากปฏิกิริยานี้เป็นปฏิกิริยาที่ผันกลับได้
(Reversible reaction) ดังสมการ
เอทิลเอทาโนเอต กรดเอทาโนอิก เอทานอล

18. Page  18
คาถามท้ายการทดลอง
1.เมื่อผสมกรดเอทาโนอิกกับเอทานอลแล้วหยดกรดซัลฟิริกเมื่อนาไปให้ความร้อน
เกิดปฏิกิริยาหรือไม่ สังเกตได้อย่างไร
เกิดปฏิกิริยา สังเกตได้จากกลิ่นของสารที่เปลี่ยนแปลง
2.กรดซัลฟิวริกและความร้อนทาหน้าที่อะไร
กรดซัลฟิวริกและความร้อนทาหน้าที่เป็นตัวเร่งปฏิกิริยา
3.เมื่อนา กรดบิวทาโนอิก กับเมทานอล มาทาปฏิกิริยากันโดยไม่ หยดกรดซัลฟิริก จะ
เกิดปฏิกิริยาหรือไม่
ไม่มีปฏิกิริยาเกิดขึ้นเนื่องจากไม่มีกรดซัลฟิวริกและความร้อนเป็นตัวเร่งปฏิกิริยา

19. Page  19