2.
Ο Άγιος Βασίλειος, γεννημένος το 330μ.Χ. στη
Νεοκαισάρεια του Πόντου από γονείς ευγενείς με δυνατό
χριστιανικό φρόνημα, έμελλε να γίνει Μέγας πνευματικός
διδάσκαλος και κορυφαίος θεολόγος και Πατέρας της
Εκκλησίας, αφού η χριστιανική του ανατροφή και η
πνευματική του πορεία τον οδήγησαν στην Θεία θεωρεία
του Αγίου Ευαγγελίου, και στην αυστηρή ασκητική ζωή,
παράλληλα με το ποιμαντικό, παιδαγωγικό και
φιλανθρωπικό του έργο.
3.
Ο Μέγας Βασίλειος είναι ένας από τους
σημαντικότερους δογματικούς θεολόγους του
Χαλκηδόνιου Χριστιανισμού με σημαντική συμβολή
στην ανάπτυξη του Τριαδολογικού δόγματος. Διακήρυξε
την ενότητα της Αγίας Τριάδας ως μιας ουσίας και
προχώρησε στον προσδιορισμό του υποστατικού
διαχωρισμού των Προσώπων της. Κεφαλαιώδης ήταν
και η συμβολή του στην αξιολόγηση της θύραθεν
παιδείας μέσα στη χριστιανική Εκκλησία. Μελετητής ο
ίδιος και γνώστης της ελληνικής φιλοσοφίας, τη
χρησιμοποιεί ως όργανο επεξεργασίας και διατύπωσης
των θεολογικών του αντιλήψεων. Η φιλοσοφία, κατά το
Βασίλειο, πρέπει να μελετάται υπό το νέο χριστιανικό
πρίσμα. Δεν απορρίπτει τη μελέτη των κλασσικών
γραμμάτων, αντίθετα προτρέπει στη χρήση τους ως
ένδυμα της χριστιανικής θρησκευτικής διδασκαλίας.
Το έργο του
4.
Τα έργα του κατατάσσονται σε τέσσερεις κατηγορίες:
Δογματικά συγγράμματα.
Ασκητικά συγγράμματα.
Ομιλίες.
Επιστολές.
Συγγραφικό έργο
5.
Η μνήμη του τιμάται από την Ορθόδοξη
Εκκλησία την 1η Ιανουαρίου ενώ από το
1081 ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
– Νέας Ρώμης Ιωάννης Μαυρόπους (ο από
Ευχαΐτων) θέσπισε έναν κοινό εορτασμό
των Τριών Ιεραρχών, Βασιλείου του
Μεγάλου, Ιωάννη Χρυσοστόμου και
Γρηγορίου του Θεολόγου, στις 30
Ιανουαρίου ως προστατών των γραμμάτων
και της παιδείας. Η Αγγλικανική και η
Καθολική εκκλησία τιμούν την μνήμη του
στις 2 Ιανουαρίου, ενώ η Λουθηρανική και
η Επισκοπελιανή, στις 14 Ιουνίου.
Εορτή
6.
Εις πάσαν την γην εξήλθεν ο φθόγγος σου,
ως δεξαμένην τον λόγον σου,
δι’ ου θεοπρεπώς εδογμάτισας,
την φύσιν των όντων ετράνωσας,
τα των ανθρώπων ήθη κατεκόσμησας.
Βασίλειον ιεράτευμα, Πάτερ Όσιε·
πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ,
σωθήναι τας ψυχάς ημών.
Απολυτίκιον Αγίου
Βασιλείου
7.
Η Λειτουργία του Αγίου Βασιλείου
(Subleyras Pierre, 1743, Μουσείο
Ερμιτάζ, Αγία Πετρούπολη)
