Η Ελληνική Εκπαίδευση στον Πόντο

1. Η Ελληνική Εκπαίδευση στον Πόντο

2. Η Ελληνική εκπαίδευση στον Ποντο
● Η αλματώδης ανάπτυξη της ελληνικής
παιδείας έγινε το 1856, όταν εκδόθηκε
το διάταγμα Χάτι Χουμαγιούν, που,
ανάμεσα σε άλλα, επέτρεπε την
ελεύθερη και αυτόνομη διοίκηση των
σχολείων. Σε λίγα χρόνια ο Πόντος
γέμισε, κυριολεκτικά, με ελληνικά
σχολεία όλων των βαθμίδων. Η αγάπη
και ο σεβασμός που έδειχναν οι
Πόντιοι στα γράμματα και η
προτεραιότητα που έδιναν στις
σπουδές των παιδιών τους φαίνεται
από το γεγονός ότι κάθε ελληνική
κοινότητα που αριθμούσε πάνω από
δέκα οικογένειες, διατηρούσε
ελληνικό σχολείο.
● Το 1914 στον Πόντο λειτουργούσαν
1047 δημοτικά και σχολαρχεία, 7
ημιγυμνάσια και τρία γυμνάσια και
δίδασκαν συνολικά 1247
εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων. Σε
σύνολο περίπου 700.000
Ελληνοποντίων φοιτούσαν 75.000
μαθητές, αναλογία εντυπωσιακή για τα
δεδομένα της εποχής. Τα έξοδα
λειτουργίας των σχολείων
καλύπτονταν από τα μέλη των
αντίστοιχων ελληνικών κοινοτήτων.

3. Το Κολλέγιο Ανατόλια

4. Το Κολλέγιο Ανατόλια
Το Αμερικανικό Κολλέγιο Ανατόλια είναι ένας μη κερδοσκοπικός
εκπαιδευτικός οργανισμός και από τα γνωστότερα εκπαιδευτικά
ιδρύματα της Ελλάδας, με μακρά παράδοση και προσφορά σε όλες τις
βαθμίδες της εκπαίδευσης. Ιδρύθηκε το 1886 στη Μερζιφούντα του
Πόντου από Αμερικανούς ιεραποστόλους και λειτούργησε κυρίως με
Έλληνες και Αρμένιους μαθητές. Το όνομά του, Ανατόλια είναι
χαρακτηριστικό του πνεύματος αισιοδοξίας των ιδρυτών του και της
πίστης τους ότι, και στους πιο δύσκολους καιρούς, μπορεί κανείς να
ελπίζει σε μια νέα ανατολή, σε μια νέα αρχή. Το Κολλέγιο Ανατόλια
γρήγορα εξελίχθηκε σε ένα από τα πιο δυναμικά ιδρύματα της
ευρύτερης περιοχής προσφέροντας πρωτόγνωρες ευκαιρίες
εκπαίδευσης και σημαντικές δυνατότητες βελτίωσης του βιοτικού
επιπέδου του τοπικού πληθυσμού.

5. Το Κολλέγιο Ανατόλια
● Είναι χαρακτηριστικό πως το 1910 το Κολλέγιο περιελάμβανε επίσης
Νηπιαγωγείο, Σχολή Κωφών, Γυμνάσια για αγόρια και κορίτσια,
Θεολογικό Ιεροδιδασκαλείο, νοσοκομείο και μετά το 1915
ορφανοτροφείο για 2.000 ορφανά. Οι διώξεις των χριστιανικών
πληθυσμών από την περιοχή κατά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο οδήγησε
το 1924 στη μετεγκατάσταση του ιδρύματος στη Θεσσαλονίκη, όπου
είχε ήδη μετοικίσει ένας μεγάλος αριθμός προσφύγων και ορφανών
από την Μερζιφούντα. Το Κολλέγιο Ανατόλια στεγάστηκε αρχικά
στην περιοχή Αλλατίνη, και το 1934 μεταφέρθηκε στις σημερινές του
εγκαταστάσεις στην Πυλαία Θεσσαλονίκης. Έκτοτε λειτουργεί
αδιάκοπα με εξαίρεση τα χρόνια της Κατοχής, κατά τη διάρκεια της
οποίας οι κτιριακές εγκαταστάσεις του Ανατόλια είχαν επιταχθεί από
τα ναζιστικά στρατεύματα Κατοχής.

6. Το Φροντιστήριο της Τραπεζούντας

7. Το Φροντιστήριο της Τραπεζούντας
● Ιδρύθηκε το 1682 από τον Τραπεζούντιο λόγιο Σεβαστό Κυμινήτη,
σχολάρχη της Πατριαρχικής Σχολής της Πόλης και μετέπειτα
σχολάρχη της Αυθεντικής Ακαδημίας Βουκουρεστίου. Η ιστορία
του είναι συνυφασμένη με την ανάπτυξη των ελληνικών γραμμάτων
στον Πόντο. Από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του έγινε ο
πνευματικός φάρος του ποντιακού Ελληνισμού, τροφοδότης γενεών
δασκάλων, που στελέχωναν τα ελληνικά σχολεία του Πόντου, της
Νότιας Ρωσίας και της Ρουμανίας, με ακτινοβολία σε όλο τον
βαλκανικό χώρο και ιδιαίτερα στο Βουκουρέστι και την Βλαχία.
Από τα θρανία του αναδείχτηκαν σημαντικές πνευματικές
φυσιογνωμίες, σπουδαίοι εκκλησιαστικοί άνδρες, καθηγητές και
σχολάρχες, ιστορικοί, μελετητές, συγγραφείς και διαπρεπείς
έμποροι.

8. Το Φροντιστήριο της Τραπεζούνυας
● Στο ίδρυμα δίδαξαν από το 17ο αιώνα μεγάλοι δάσκαλοι του Γένους
όπως ο Τραπεζούντιος Σεβαστός Κυμινήτης, Σάββας
Τριανταφυλλίδης, Σάββας Κωνσταντινίδης, Ηρακλής
Τριανταφυλλίδης, κ.ά. Με ιδιαίτερο διάταγμα του Βασιλέως
Γεωργίου του Α΄, το ίδρυμα αυτό αναγωρίσθηκε και επίσημα ως
ισότιμο ελληνικό Γυμνάσιο με τον τίτλο "Ελληνικόν Φροντιστήριον
Τραπεζούντος".
● Λειτούργησε παρά τις αντιξοότητες μέχρι το 1922, η δε προσφορά
του υπήρξε πολύ σημαντική στην πνευματική και ηθική ανάπλαση
των Ελληνοποντίων και στην ανάπτυξη της εθνικής τους συνείδησης
αφενός και αφετέρου στη κατάρτιση ικανών δασκάλων για τις εκεί
κοινότητες.

9. Το Φροντιστήριο της Τραπεζούντας
● Στους βασικούς ευεργέτες του φροντιστηρίου περιλαμβάνονται
επίσης και πλούσιοι Έλληνες έμποροι, όχι μόνο από την περιοχή της
Τραπεζούντας αλλά και από αλλού, κυρίως από τη Ρωσία και τις
Παραδουνάβιες Ηγεμονίες. Από τους σπουδαιότερους δωρητές ήταν ο
Κ.Λ. Γκίκας και ο Αλέξανδρος Μουρούζης (στις αρχές του 19ου
αιώνα), ενώ στις αρχές του 20ού αιώνα δωρητές και ευεργέτες του
ιδρύματος υπήρξαν η Οικογένεια Καλλιβάζη (η ισχυρότερη και
πλουσιότερη ελληνική οικογένεια της εποχής) ο Χαράλαμπος
Μουμόλωφ (ευκατάστατος Πόντιος από την Ανάπα), οι αδελφοί
Ασλανίδη (από το Ροστώβ Νότιας Ρωσίας) και πολλοί άλλοι.

10. Το Φροντιστήριο της Τραπεζούντας
● Το 1902 ολοκληρώθηκε η ανέγερση του νέου κτιρίου του
Φροντιστηρίου. Το επιβλητικό τετραώροφο κτίριο, σε σχήμα Π, με
εσωτερική πίσω μεγάλη αυλή, χτισμένο πάνω στα βράχια της
παραλίας της Τραπεζούντας λειτούργησε με διευθυντή το Ματθαίο
Παρανίκα, παρ' όλες τις αντιξοότητες που είχαν δημιουργηθεί από τις
αναταραχές που είχαν ξεσπάσει στην περιοχή του Πόντου από το
1908 εξαιτίας του κινήματος του Νεοτούρκων, μέχρι και το 1922,
έτος της Μικρασιατικής Καταστροφής. Η Συνθήκη της Λωζάννης, το
1923, έφερε το οριστικό τέλος όχι μόνο στην λειτουργία του
συγκεκριμένου ιδρύματος, αλλά και σε κάθε μορφής δραστηριότητα
του ελληνικού στοιχείου στην περιοχή της Μικράς Ασίας και του
Πόντου, καθώς χιλιάδες ελληνόφωνοι Ορθόδοξοι πήραν τον δρόμο
της προσφυγιάς προς την Ελλάδα ή τη Ρωσία.

11. 9η Ομάδα
Αντωνιάδου Δέσποινα Τάξη : Β1
Καμπαγιουκλής Τάσος Τάξη : Β1
Λύκου Δήμητρα Τάξη : Β1
Μανίκα Κατερίνα Τάξη : Β1
Κεραμιδάς Γιάννης Τάξη : Β3
Μπάλα Κατερίνα Τάξη : Β4
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα 4ου Γυμνασίου Δράμας
«Ποντιακός Ελληνισμός»