3. Pamięć odgrywa ogromną rolę w
naszym życiu. Dzięki niej możemy
normalnie funkcjonować w
środowisku, mamy wspomnienia,
potrafimy się uczyć i nabywać
nowe umiejętności.
4. Według Maruszewskiego,
jednego z najpopularniejszych
psychologów naszych czasów:
„pamięć jest wielofazowym
procesem, odpowiedzialnym za
rejestrowanie, przechowywanie i
odtwarzanie doświadczenia”.
5. Proces zapamiętywania sprowadza się
w praktyce do wzmacniania synaps, czyli
połączeń między komórkami nerwowymi
mózgu. Gdy uczymy się czegoś nowego,
widzimy coś ciekawego, synapsy w naszym
mózgu stają się aktywne. Powstają w nich
nowe białka, które przyczyniają się do
wzmacniania konkretnych połączeń
i zapisania informacji w pamięci.
Aby te nowe białka mogły się pojawić,
niektóre dotychczasowe, obecne
w synapsach, muszą ulec degradacji.
6. Podstawową funkcją pamięci jestPodstawową funkcją pamięci jest
przechowywanie doświadczeń.przechowywanie doświadczeń.
Informacje przechowywane są wInformacje przechowywane są w
sposób obrazowy, pamiętamy osoby,sposób obrazowy, pamiętamy osoby,
przedmioty czy sytuacje, a także wprzedmioty czy sytuacje, a także w
sposób pojęć abstrakcyjny, którysposób pojęć abstrakcyjny, który
przypomnienie uruchamia szeregprzypomnienie uruchamia szereg
skojarzeń i obrazów.skojarzeń i obrazów.
8. Pamięć sensoryczna
związana jest z procesem
spostrzegania. Wszystkie
informacje jakie
napływają do nas z
otoczenia zostają
zarejestrowane za
pomocą zmysłów i
zapamiętane bez
zniekształceń przez
bardzo krótki okres czasu.
9. Cechy charakterystyczne dla pamięci sensorycznej to:
krótki czas trwania do około 1 sekundy
duża pojemność, magazynuje około 99% wszystkich
napływających informacji;
pozwala procesowi percepcji wydobyć maksimum
informacji z wszystkich nadchodzących bodźców za
pomocą zmysłów: wzroku, słuchu, dotyku, smaku, węchu
przyjmuje i przechowuje napływające informacje bez
zniekształceń czy przetworzenia.
10. Niektórzy dzielą pamięć sensoryczną na pamięć
ikoniczną i echoniczną. Pamięć ikoniczna obejmuje
ogromny obszar informacji jakie człowiek może
zapamiętać poprzez krótkie okresy rejestracji obrazów.
Informacje jakie zobaczy czytelnik na stronie książki
mogą być zatrzymane przez jego magazyn pamięci.
Pamięć echoniczna (przechowująca informacje
słuchowe) jeszcze nie jest w pełni zbadana ani
potwierdzona.
11. Pamięć krótkotrwała (operacyjna), ang. short-
term memory; STM, służy do przechowania
niewielkiej ilości informacji przez krótki okres
(zaledwie kilka lub kilkanaście sekund). Pamięć
operacyjna jest tymczasowym magazynem
służącym do przechowania nowych informacji.
Informacje te mogą ulec procesowi konsolidacji i
przejść do pamięci długotrwałej lub ulec
zapomnieniu. Pełni rolę selektywną (sita),
pozostawiając tylko to, co uważa za ważne lub
potrzebne.
12. Proces selektywnej analizy trwa
kilkanaście sekund i odbywa się bez
udziału świadomości. Kieruje nim
podświadomość i jeżeli uzna, że nowa
informacja jest niepotrzebna to po
kilkunastu sekundach usuwa ją z głowy.
Pamięć krótkotrwała sprawuje etap
przejściowy między pamięcią sensoryczną
a długotrwałą.
13. Kodowanie informacji w magazynie pamięci
krótkotrwałej głównie ma charakter
dźwiękowy (informacje rejestrowane są w
formie akustycznej), dlatego niezbędne jest
ich powtarzanie, aby mogły być przekazane
pamięci długotrwałej. Wykorzystujemy ją do
zapamiętania listy zakupów, numeru
telefonów, adresów itp. Dzięki niej potrafimy
wykonywać podstawowe czynności takie jak
np. czytanie, gdyby nie ta umiejętność to po
przeczytaniu zdania musielibyśmy cofnąć się
do początku, aby przypomnieć sobie
pierwsze jego słowa.
14. Każdy człowiek dysponuję dostateczną
pojemnością pamięci, jednak w przypadku
pamięci krótkotrwałej można zauważyć
znaczne różnice indywidualne, to tzw. słaby
punkt przepływu informacji. Punkt ten
określa ile informacji może być
zmagazynowanych w pamięci oraz ile może
być ich ponownie wywołanych. Pamięć
krótkotrwała ma określoną naturalną
pojemność, równą 7 ± 2 jednostki
informacji. Dlatego niektóre informacje są
tak dostosowane by nie przekraczały 7 cyfr
jak np. numery telefonów w książkach
telefonicznych w większości krajów świata.
15. Ilość przechowywanej informacji z siedmiu
można zwiększyć między innymi za
pomocą porcjowania. Na przykład, jeżeli
chcemy zapamiętać liczbę 101001000 to
dzielimy ją na trzy porcje 10,100 i 1000 w
ten sposób zapamiętamy więcej niż
gdybyśmy starali się zapamiętać
pojedyncze cyfry. Warto zatem zwrócić
uwagę na strategię i organizację obróbki
informacji, która odgrywa ważną rolę w
powiększaniu magazynu, wydajności i
sprawności umysłowej.
16. Cechy pamięci krótkotrwałej:
przechowuje informacje kilka do kilkunastu sekund;
zawiera 7 ± 2 elementy (mogą to być litery, cyfry,
liczba, wyraz a nawet figura geometryczna);
zapamiętanie informacji jest szybkie, automatyczne i
nie wymaga wysiłku;
utrwalenie informacji odbywa się przez powtórki
wewnętrzne, które ułatwiają przekazanie materiału do
pamięci trwałej;
zapamiętujemy w formie akustycznej lub wzrokowej;
informacje łatwo zapomnieć, a te zapomniane znikają
bezpowrotnie.
17. Pamięć długoterminowa (trwałą,
wtórna), z ang. long-term memory,
LTM, to ogromny trwały magazyn
śladów pamięciowych o
nieograniczonej pojemności i czasie
jego przechowania. Pamięć
długoterminowa jest podzielona ze
względu na sposób kodowania,
zapamiętania, rodzaj materiału, itp.
18. Najczęściej proponuje się podział pamięci długoterminowej na
1. pamięć deklaratywna, która dzieli się na:
pamięć semantyczną
pamięć epizodyczną (zawierającą pamięć autobiograficzną)
2. pamięć niedekleratywną, która dzieli się na:
pamięć proceduralną
habituacje
warunkowanie
torowanie
19. Pamięć deklaratywna (pamięć jawna, pamięć
świadoma) określa poziom naszej wiedzy.
Informacje zapisane w pamięci deklaratywnej
zapisane są w taki sposób, że nie można ich
zapomnieć i z łatwością można je wydobyć np.
nasze imię i nazwisko. Pamięć deklaratywna
charakteryzuje się następującymi cechami:
wydobycie informacji zazwyczaj jest bardzo
łatwe i szybkie, względnie nie zależy od
kontekstu, np. w każdej chwili mogę
przypomnieć sobie jak wyglądają moi rodzice i
mogę ich opisać. Tylko niektórych przypadkach
wydobycie informacji może wymagać czasu i
wysiłku.
20. Pamięć semantyczna dotyczy języka i procesu
kojarzenia faktów. Za pomocą skojarzeń mózg
łączy w grupy informacje o podobnym
charakterze, grupuje je tworząc różne zbiory,
kategorie informacji, którym nadaje etykietki.
Etykiety te nie zawsze wyrażone były wyrazami
(pojęciami), ale wraz z rozwojem języka
mówionego słowo stało się kluczem w pamięci
semantycznej. Nie istnieją żadne reguły
grupowania informacji, ten proces jest
zmienny. Pamięć semantyczna obejmuje naszą
ogólną wiedzę o świecie np. o tym jak wygląda
kot.
21. Pamięć epizodyczna (pamięć zdarzeń) rejestruje i pomaga
odtworzyć wydarzenia, epizody (ślady pamięciowe) z przeszłości.
Wydarzenia te są określone w czasie i przestrzeni oraz zachowują
wzajemne relacje między epizodami. Np. Pamiętam swoją
maturę. Pamiętam wczorajszy obiad. Pamiętam moje pierwsze
spotkanie z mężem.
Pamięć epizodyczna charakteryzuję się następującymi cechami:
odpowiada za poczucie naszej indywidualności, tożsamości
potwierdzoną ciągiem zdarzeń z przeszłości;
przechowane informacje łatwo możemy określić w czasie, np.
Uczyłam się pisać gdy miałam ok. 5 lat; Maturę zadawał mając 19
lat.
czasami wydobycie zdarzeń z pamięci epizodycznej wymaga czasu
i wysiłku;
wydobycie informacji wymaga osobistej refleksji, ma charakter w
pełni świadomy i dowolny;
przechowuje informację językowe i abstrakcyjne;
23. Zapamiętanie (nabywanie) to proces
w którym jednostka zapamiętuje
czynniki, które na nią oddziaływają
(zarówno zewnętrzne jak i
wewnętrzne), a także proces
zapamiętania form swego
zachowania. Faza zapamiętania może
składać się z jednego aktu
spostrzeżeniowego (np. róża ma
kolce), albo jest wynikiem
opanowania jakiegoś trudnego
zadania, wymagającego zdolności
umysłowych (np. jazda
samochodem).
24. Ludzie do najdawniejszych wieków
próbują znaleźć metody
efektywniejszego przyswajania
informacji, dlatego powstało wiele
mnemotechnik, wiele ćwiczeń
poprawiających pracę mózgu, a także
diet poprawiających jego wydajność.
Naukowcy pracują nawet nad „pigułką
pamięci”, uważając że możemy
kontrolować zdolność zapamiętywania.
Niestety jeszcze nie ma tego
nowoczesnego wynalazku i nie pozostaje
nam nic innego jak intensywny trening
umysłu.
25. Przechowywanie zapamiętanych informacji
może trwać kilka sekund, dni lub wiele lat. O
tym czy informacja została przechowana czy nie,
możemy dowiedzieć się tylko za pomocą
procesu odtworzenia. Jeżeli jesteśmy w stanie
odtworzyć informację, to znaczy, że została
przechowana.
Przechowujemy mnóstwo informacji, które
wydobywane są przez szereg czynników
zewnętrznych i wewnętrznych. Jeżeli mamy
radosny nastrój to mamy łatwiejszy dostęp do
informacji pozytywnych. Natomiast, jeżeli
towarzyszy nam ponure przygnębienie, to
zwiększamy dostęp do przykrych i negatywnych
informacji.
26. Aby stać się człowiekiem sukcesu, warto myśleć o naszych
dotychczasowych osiągnięciach, poprawiamy sobie w ten
sposób naszą samoocenę i mamy większą chęć do życia.
Tendencja do utrzymywania w sobie takiego stanu jest jak
najbardziej naturalna.
Odtworzenie polega na wydobyciu przechowywanych
informacji. Zmagazynowana wiedza pamięci długotrwałej
przywołana jest do pamięci krótkotrwałej, która ma
ograniczona pojemność, dlatego nieprzywołane informacje
pozostają dalej w swoim magazynie. Za pomocą odtworzenia
możemy sprawdzić stopień zapamiętania i przechowania
informacji. Odtworzenie pełni rolę miary procesów
pamięciowych.
27. Kluczem do doskonałej
pamięci jest przyswajanie
informacji w postaci
„ŻYWEGO” OBRAZU. Poprzez
poruszenie do działania prawej
i lewej półkuli mózgu za
pomocą dwóch
najważniejszych czynników:
WYOBRAŹNI I SKOJARZENIA.
28. Aby doskonała pamięć mogła się
rozwijać, używanie wyobraźni i
skojarzeń do tworzenia „żywego”
obrazu jest po prostu konieczne.
Jeżeli jakąś informację chcesz
zapamiętać należy: skojarzyć,
połączyć nową informacje z jakąś
ci już dobrze znaną (zapamiętaną
wcześniej) używając siły twórczej
wyobraźni.
29. „Wyobraźnia jest ważniejsza od wiedzy,
ponieważ wiedza jest ograniczona”
powiedział- Albert Einstein i trudno się z nim
nie zgodzić w tej kwestii. Wiedza jak
najbardziej jest bardzo ważna i stanowi
bardzo ważny element naszego życia. Wiedza
pozwala nam porządkować, klasyfikować,
weryfikować i przetwarzać informacje w
znane mam schematy. Bez wiedzy ogólnej nie
jesteśmy w stanie normalnie funkcjonować w
społeczeństwie.
33. Ćwiczenie 3
Radek, Tomek i Wojtek grają w piłkę. Radek ma koszulkę
z numerem 4, Tomek z numerem 8, a Łukasz z numerem
9. Znajdź wszystkie trzycyfrowe liczby, które można
otrzymać z cyfr na koszulkach, a potem zsumuj. Ile Ci
wyszło? Pamiętaj, że musisz policzyć w pamięci!
