łac. meningocele, myelomeningocele ang. meningocele pl. przepuklina oponowo - rdzeniowa,

1. FUNKCJONOWANIE DZIECKA
Z PRZEPUKLINĄ
OPONOWO
- RDZENIOWĄ
Izabela Drabik
Kolegium Nauczycielskie
II r. Oligofrenopedagogiki
2011/2012 r

2. PRZEPUKLINA OPONOWO-RDZENIOWA
( Meningomyelocele)
Jest wadą wrodzoną, którą
cechuje występowanie
szczelin w kostnych
częściach kręgosłupa
oraz różnego stopnia
niedorozwój rdzenia
kręgowego, jego korzeni,
osłon oponowych
i skórnych.

3. Jest wadą rozwojową;
powstaje przez ubytek
kostny łuków kręgowych,
przez który
wydostają sie na zewnątrz
opony.
Do powstałego w ten
sposób worka wchodzi
tkanka centralnego układu
nerwowego.

4. Przepuklina oponowo-rdzeniowa
jest zaburzeniem zamknięcia kanału kręgowego
powstałym w procesie tworzenia się struktur
rdzenia kręgowego i kręgosłupa
w trzecim tygodniu życia zarodkowego dziecka.
Rozróżniamy przepukliny okolicy:
 szyjnej
 piersiowej
 lędźwiowej
 krzyżowej

5. Jest to złożona, wada dotycząca rdzenia kręgowego, wychodzących z
niego nerwów rdzeniowych i osłon kostnych rdzenia tj. kręgów
kręgosłupa, może ona także łączyć się z ubytkami skóry.
Wadzie tej towarzyszą zaburzenia przewodzenia bodźców nerwowych
od struktur centralnych na obwód ciała czyli do mięśni, skóry i
narządów wewnętrznych takich jak pęcherz moczowy, ostatni odcinek
jelita grubego i odbyt.
Zaburzona jest także droga nerwowa od zewnątrz do centralnego
układu nerwowego.

6. JAK POWSTAJE PRZEPUKLINA
OPONOWO –RDZENIOWA

7. Zarodek ludzki powstały z połączonej męskiej i żeńskiej komórki rozrodczej
szybko się rozwija.
Komórki dzielą się w postępie geometrycznym i namnażają tak,
ze wkrótce z jednej powstają dwie, cztery, szesnaście, dwieście pięćdziesiąt
sześć a dalej miliony następnych

8. Stopniowo komórki te różnicują się i powstają z nich trzy listki zarodkowe
zwane ektodermą, endodermą i mezodermą. Z każdego listka powstają inne
organy ludzkiego organizmu - układ nerwowy i skóra powstają z ektodermy.
Ektoderma tworzy w końcu blaszkę struny grzbietowej, która w 17-18 dniu
życia zarodka odgina się z obu stron dogrzbietowo, aby zamknąć się w
rynienkę nerwową.
Fałdy rynienki grubieją i wznoszą się zamieniając rynienkę nerwową w cewę
nerwową. Z jej przedniej części powstaje potem mózg, a część tylna,
wydłużona, powoli różnicuje się w rdzeń nerwowy z odchodzącymi od niego
nerwami rdzeniowymi.

9. Z poszczególnych segmentów rdzenia nerwy te przewodzą bodźce do
odpowiednich części mięśni, skóry i narządów wewnętrznych.
Na zewnątrz rdzenia rozwijają się osłonki delikatnej substancji nerwowej.
Są to opony rdzenia - sprężyste struktury włókniste i osłony kostne - kręgi
kręgosłupa.

10. Jeśli w okresie zamykania się rynienki nerwowej dojdzie do zadziałania
czynników szkodliwych takich jak infekcje, działanie promieni
rentgenowskich, szkodliwe czynniki chemiczne itp., może dojść do
zaburzeń tego procesu, a w konsekwencji do niepełnego zamknięcia cewy
i powstania wad wrodzonych kręgosłupa, kanału kręgowego i rdzenia.
Rozległość wady i jej nasilenie może być zróżnicowane, ale można wykryć
ją w badaniu ultrasonograficznym ciężarnej kobiety pod koniec trzeciego
miesiąca ciąży i później.

11. W zależności od
wysokości
i rozległości
uszkodzenia komórek
i dróg nerwowych
dochodzi do
niedowładów lub
porażeń mięśni
kończyn
i tułowia.

12. Stopniowo powstają wtórne zaburzenia układu kostnego
- nieprawidłowe ustawienie stóp i ich zniekształcenie,
brak centrowania kości w stawach biodrowych i
zwichnięcia w tych stawach, przykurcze ścięgien i
struktur okołostawowych.
Ruch czynny odcinków kończyn
jest niemożliwy lub znacznie
ograniczony.

13. Nieprawidłowa, zbyt słabo wyrażona praca mięśni kończyn
i obniżone ich napięcie prowadzi do zastoju wody w
tkankach, do obrzęków, gorszego krążenia krwi i płynów
ustrojowych, kończyny dotknięte niedowładem są zimne.
Dziecko nie ma także czucia głębokiego i w związku z tym nie
wie jak leży kończyna.
Łatwo może dojść do złamań. które mogą być niezauważone
w okresie początkowym.
Przy niewystarczającej pielęgnacji skóry mogą też pojawić się
odleżyny.

14. Zaburzona droga nerwowa
prowadzi również
do pęcherza moczowego, odbytu i ostatniego odcinka jelita
grubego,
Dziecko początkowo oddaje mocz bez przerwy, kroplami, ponieważ
zwieracze cewki moczowej i pęcherza nie funkcjonują. Stopniowo
może dojść do wytworzenia się automatyzmu opróżniania pęcherza
i dziecko jest wtedy przez godzinę czy dwie suche i oddaje mocz
porcjami.
Jednak opróżnianie pęcherza nie jest całkowite, a zalegający mocz
jest pożywką dla bakterii.
Stąd dzieci z przepuklinami oponowo-rdzeniowymi dotknięte są
licznymi infekcjami dróg moczowych, matki tych dzieci uczone są
opróżniania pęcherza masażem brzuszka lub przy pomocy
zakładania cewnika
do pęcherza moczowego.

15. Inaczej wygląda zaburzenie oddawania kału.
Ruchy porażonego jelita są zbyt mało intensywne aby
przesuwać kał w kierunku odbytu.
Zwieracz odbytu jest wiotki i otwarty, odbyt zieje,
a w poszerzonym otworze widoczne są twarde masy
kałowe.
Często wymagają one zabiegu usuwania poprzez uciski
w okolicy odbytu
i masaże powłok brzucha.

16. W 80% przypadków wadzie rdzenia
towarzyszy też wodogłowie związane z zaburzonym krążeniem
płynu mózgowo-rdzeniowego.
Płyn ten wytwarzany jest w splotach naczyniastych komór mózgu
i poprzez układ komorowy przemieszcza się do kanału środkowego
rdzenia kręgowego, następnie opływa rdzeń na zewnątrz i wraca na
powierzchnię mózgu gdzie wchłaniany jest do naczyń opony
pajęczej
i poprzez, zatoki tylne opon mózgu - do układu krwionośnego.
Jeżeli w związku z istniejącą wadą
tworzony stale płyn nie płynie swobodnie,
ale gromadzi się w komorach mózgu –
uciska je, co prowadzi do ich poszerzenia.

17. Grozi to śmiercią dziecka - do 1960 roku komplikacje związane
z wodogłowiem były przyczyną aż 95% zgonów dzieci z przepuklinami.
Od początku lat sześćdziesiątych zakłada się do komór mózgu zastawki.
których długi przewód doprowadzany jest do otrzewnej w jamie brzusznej lub
do naczyń przedsercowych.
Poprzez wentyl nadmiar produkowanego płynu odprowadzany jest
do naczyń krwionośnych i nie może cofać się do ośrodkowego układu
nerwowego.

18. Otwarta przepuklina oponowo-rdzeniowa,
z którą rodzi się dziecko,
wymaga zabiegu operacyjnego prowadzącego do zamknięcia
kanału kręgowego, tak aby płyn mózgowo-rdzeniowy nie mógł
się z niego wydostać.
Należy zakryć ranę skórą, której na ogół jest za mało czasem pobiera się więc przeszczep z pośladka lub uda
dziecka.
Zabieg należy wykonać tak, aby w jak największym stopniu
oszczędzić i pozostawić ciągłość tkanki nerwowej.
Operacje te wykonują neurochirurdzy, coraz częściej używając
mikroskopów aby ratować tkankę nerwową w obrębie rany
przepuklinowej i nie dopuścić do jej jeszcze większego
uszkodzenia.

19. Jest to bardzo poważny zabieg, który zwykle
przeprowadza się
w pierwszych godzinach życia dziecka.
Jeżeli okaże się, ze krążenie płynu mózgowordzeniowego jest zaburzone i pojawiają się cechy
wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego, konieczne
jest założenie zastawki do komór mózgu.
Ten zabieg wykonuje się na ogół
w pierwszym miesiącu życia dziecka.

20. Po wykonanych zabiegach operacyjnych
należy od razu rozpocząć rehabilitację.
Polega ona początkowo na zmianie pozycji dziecka co
godzinę, na masażach niedowładnych kończyn i prawidłowym
układaniu nóżek
i stóp, aby zapobiec zniekształceniom.

21. Od 10 dnia po zabiegu można i należy wprowadzać czynne
ćwiczenia, które będą aktywizować ocalałe drogi nerwowe i
zaopatrywane przez nie mięśnie.
Jeżeli bowiem istnieje chociaż ślad ruchu, to musi też istnieć
włókno nerwowe.
Poprzez wielokrotne pobudzanie małej wiązki włókien
mięśnia możemy z czasem poprawić jego siłę, pobudzić
włókna sąsiednie, zmobilizować najlepiej jak można, aby
choć trochę zmniejszyć kalectwo i ograniczenia ruchowe,
choć trochę poprawić jakość przyszłego funkcjonowania
dziecka.

22. Rokowanie co do możliwości
uzyskania pozycji pionowej zależy od umiejscowienia wady.
Przepukliny piersiowego odcinka kręgosłupa i rdzenia wiążą się niestety z
wózkiem inwalidzkim.
Im niżej wystąpiła wada, tym większa jest szansa na samodzielne
poruszanie się w aparatach lub nawet bez nich.
Jak widać,
dziecko z przepukliną oponowo-rdzeniową
od pierwszych chwil po urodzeniu
wymaga wielospecjalistycznej opieki medycznej.

23. Urodzenie dziecka z tym schorzeniem jest szokiem dla
rodziców, jednak bardzo szybko muszą oni podjąć walkę o
zmniejszenie rozmiarów kalectwa, o wczesną rehabilitację
ruchową, dobrą opiekę urologiczną i zmniejszenie częstotliwości
zakażeń układu moczowego.
Od początku prowadzenie takiego dziecka jest trudne i ideałem
byłoby, gdyby jeden z lekarzy przejął rolę kierowania rodzicami
na drodze wiodącej poprzez liczne specjalistyczne problemy, które
muszą być rozwiązywane w kolejności ich pojawiania się.
Takim wiodącym lekarzem powinien być neurolog wraz ze
współpracującym z nim rehabilitantem.
Im lepsza jest bowiem opieka neurologiczno-rehabilitacyjna,
tym mniej interwencji ortopedycznych
czeka dziecko w kolejnych latach życia.

24. PROBLEMY W FUNKCJONOWANIU
DZIECKA Z PRZEPUKLINĄ OPONOWO
– RDZENIOWĄ ORAZ WODOGŁOWIEM

25. OCENA STANU DZIECKA NIEPEŁNOSPRAWNEGO

26. Niepełnosprawność dzieci z wadami cewy nerwowej
wynika z wielu powodów.
Objawy neurologiczne stwierdzane u większości tych
dzieci spowodowane są przez współistniejące
wodogłowie i deformację odcinka rdzenia kręgowego.

27. NASTĘPSTWEM WODOGŁOWIA SĄ:







niedowłady kończyn często z różnym nasileniem niedowładu
spastycznego w kończynach górnych i dolnych, z objawem Babińskiego,
upośledzenie precyzyjnych ruchów dłoni,
zaburzenia koordynacji wzrokowo - ruchowej,
zaburzenie spojrzenia ku górze, nazywane objawem zachodzącego
słońca
zez zbieżny,
trudności połykania i tworzenia dźwięków (fonacji,)
uszkodzenia wzroku z powodu zaniku nerwów wzrokowych,
uszkodzenia słuchu ,
Procesy zapalne spowodowane zakażeniem przez wrota wady lub
zakażeniem układu zastawkowego pogłębiają neurologiczne objawy
ubytkowe.
Założenie układu zastawkowego
najczęściej pozwala uzyskać
częściowe cofnięcie się powyższych objawów.

28. 
Niedowłady ruchowe i zaburzenia czucia spowodowane przez
wadę rdzenia kręgowego.

Poziom niedowładów mięśni kończyn dolnych ocenia się
badaniem neurologicznym, powtarzanym co 6 miesięcy, gdyż
ich zakres może się zmieniać.

Od sprawności określonych grup mięśni zależą możliwości
poruszania się dziecka, odgrywające bardzo ważną rolę w
funkcjach poznawczych.

29. 
Zaburzenia czynności pęcherza moczowego w
pewnym tylko stopniu ograniczają aktywność
życiową dziecka.

Właściwa organizacja zabiegów i innych zajęć nie
utrudnia uczestniczenia w życiu szkolnym
i rodzinnym.

30. NA PODSTAWIE TESTÓW PSYCHOLOGICZNYCH U DZIECI
Z WODOGŁOWIEM MOŻNA WYKAZAĆ:

różny stopień opóźnienia w rozwoju intelektualnym,
U połowy dzieci z wodogłowiem wskaźnik inteligencji (II ) jest
poniżej 85 pkt w skali słownej i u około 45% poniżej 85 pkt
w skali bezsłownej.
Jedna czwarta dzieci nie potrafi rozwiązać żadnych zadań testowych.
 nadpobudliwość,
 zaburzenia koncentracji uwagi,
 zaburzenia zachowania.
Zespół powyższych cech ujawnia się z różną częstością i nasileniem,
w różny sposób zaburzając funkcje poznawcze, powodując trudności
w integracji środowiskowej: rodzinnej, rówieśniczej i szkolnej tych
osób. Tylko w skrajnych przypadkach dzieci nigdy nie będą zdolne
do samodzielnego życia.

31. ZESPOŁOWA REHABILITACJA DZIECI Z
WADAMI CEWY NERWOWEJ

32. CELEM REHABILITACJI JEST:
usprawnianie ruchowe,
 stymulację rozwoju intelektualnego,
 naukę mowy,
 integrację środowiskową, zarówno we własnym domu
dziecka, jak i w środowisku rówieśniczym,
przysposobienie jednostki do możliwie samodzielnego życia.



33. Zasadnicze znaczenie
ma akceptacja dziecka
przez rodziców i rodzeństwo.

34. Diagnostyka śródciążowa, rozpoznanie wady przed
urodzeniem pozwala wcześniej wprowadzić rodziców
w przyszłe problemy związane z wychowaniem
dziecka niepełnosprawnego.

35. Fakt urodzenia takiego dziecka nie jest dla nich już zaskoczeniem.
Odrzucenie przez rodziców dzieci z wadami cewy nerwowej zdarzają
się dość rzadko, głównie, jak twierdzą rodzice, z powodów
ekonomicznych.
Maksymalnie skuteczne warunki do rozwoju osobniczego dziecka
niepełnosprawnego może stworzyć tylko rodzina.

36. Rehabilitacja ruchowa
Usprawnianie ruchowe rozpoczynające się przed leczeniem
ortopedycznym w wieku noworodkowym, musi być kontynuowane
bardzo intensywnie i nieprzerwanie przez wykwalifikowanych
rehabilitantów i rodziców.
Czasami, dopiero po dłuższym okresie czasu, przynosi efekty
terapeutyczne.
Uzyskanie przez rodziców pomocy
ze strony rehabilitanta i psychologa
jest w tej sytuacji konieczne.
Osamotnieni w swoich wysiłkach
mogą się zniechęcić i zaprzepaścić
już uzyskany postęp w rozwoju dziecka.

37. Metoda Vojty
Ta metoda rehabilitacji nie dopuszcza do utrwalenia się
patologicznych ruchów i pobudza reakcje fizjologiczne. Poprzez ucisk
na ściśle określone strefy tułowia i kończyn wywoływane są pożądane
bodźce. Są one związane z dokładnie określoną pozycją wyjściową.

38. Działanie metody Vojty :
stabilizuje napięcie w poszczególnych grupach mięśni
oddech staje się głębszy i bardziej regularny skóra jest
lepiej ukrwiona regulacja funkcji działania jelit pobudza
automatyzm opróżniania
pęcherza moczowego
odczucia ciepła, zimna i dotyku są silniejsze

39. Metoda NDT-Bobath
Metoda ta zapobiega utrwalaniu się
patologicznych ruchów i stymuluje reakcje o
charakterze fizjologicznym. Opiera się na dążeniu
do opanowania kolejnych etapów rozwoju
naśladujących fizjologiczny proces dojrzewania
ruchowego dziecka.
W terapii metodą NDT-BOBATH chodzi
o sensomotoryczne czuciowo-ruchowe) uczenie
się ruchu i spostrzegania.

40. Spostrzeganie czuciowo-ruchowe realizowane
jest przez:
 skórę - przekazuje czucie
bólu, ucisku, temperatury
 aparat ruchowy-przekazuje informacje
dotyczące poczucia równowagi
 prioprioreceptory stawów i mięśni (przekazują
informacje o położeniu ciała)

41. Najbardziej charakterystyczne dla tej metody jest stosowanie dużej
liczby odruchów, specyficznej formy ułatwiania ruchów oraz
prawidłowego następstwa rozwojowego prowadzonych ćwiczeń.
Usprawnianie ma na celu rozwijać odruchy na danym etapie
fizjologiczne, a hamować odruchy patologicznie przetrwałe.
Technika ułatwiania wykonywanych ruchów rękami terapeuty pozwala
na jednoczesne torowanie pożądanych i hamowanie niepożądanych
elementów ruchowych.
Ruchy w ten sposób torowane są zbliżone do normalnych ruchów
wykonywanych spontanicznie przez zdrowo rozwijające się dziecko,
będące w analogicznym wieku rozwojowym.

42. Hamowanie patologicznych odruchów i prawidłowy rozkład napięcia
mięśniowego osiąga się przez odpowiednie ułożenie dziecka
w przestrzeni i odpowiednie ułożenie punktów kluczowych, czyli głowy,
szyi, obręczy barkowej i biodrowej.
Ułatwianie oparte jest na poruszaniu okolicami ciała dziecka,
co wywołuje ruchy kończyn i umożliwia przejście dziecka z jednej
pozycji do drugiej. Wpływa to na wykształcenie się prawidłowych
odruchów postawy i uczy dziecko samodzielnego ich osiągania,
kontrolowania i wykorzystywania.
Wspomaganie w jednej ze stref pozostawia swobodę ruchów czynnych
w obrębie stref pozostałych. Ruchy więc nigdy nie są całkiem bierne.
Zmieniając strefy sterowania uzyskuje się czynne ruchy w coraz innych
częściach ciała, zależnie od potrzeby.

43. Ćwiczeniom powinno towarzyszyć słowne określanie
wykonywanych czynności, będące poglądową nauką mowy.
Usprawnianie powinien prowadzić terapeuta razem z rodzicami
dziecka już przed 6 miesiącem jego życia.

44. Metoda kierowanego nauczania Peto
Metoda ta służy usprawnianiu dzieci w wieku przedszkolnym
i szkolnym.
Jej cechą charakterystyczną jest połączenie w jedną całość
usprawniania psychopedagogicznego, leczniczego oraz
społecznego.

45. Metoda kierowanego nauczania Peto
Usprawnianie polega na systematycznym pobudzaniu
psychoruchowego rozwoju dziecka zakresie:
kontroli postawy i ruchów lokomocyjnych,
 koordynacji wzrokowo- ruchowo- czuciowo- słuchowej
 orientacji w czasie i przestrzeni oraz odczuwania własnego
ciała
 życia emocjonalnego, rozwoju osobowości i kontaktów
społecznych
 rozwoju mowy, porozumienia się gestem,
 rysowania, czytania, pisania oraz rozwijania pojęć o
otaczającym świecie.


46. Współczesne metody wczesnego usprawniania opierają się
na przekonaniu o dużej plastyczności mózgu dziecka, im młodszego tym
większej.
Czynność uszkodzonej części mózgu może być przejęta przez inną,
zdrową.
Odpowiednio dobrane ćwiczenia pobudzające zmysły dziecka i jego
aparat ruchu, a powstające bodźce nerwowe torują sobie drogę czynnymi
włóknami nerwowymi i stymulują do rozwoju określone obszary mózgu.

47. Opieka psychologiczna
ma kluczowe znaczenie dla rozwoju intelektualnego
dzieci z przepuklinami oponowo - rdzeniowymi
i wodogłowiem.
Badania wzroku i słuchu powinny poprzedzić okresową ocenę
rozwoju psychoruchowego testami odpowiednimi do
wieku, prowadzoną przez psychologa i dobór odpowiednich ćwiczeń
rozwojowych.
Ubytki w zakresie tych zmysłów bywają rozpoznawane późno, a mają
przecież istotny wpływ na możliwości rozwoju dziecka i wykształcenie
mowy.

48. Dziecko i jego rodzina powinni być objęci opieką psychologiczną
w jak najkrótszym czasie po zabiegu operacyjnym.
W dłuższym okresie czasu psycholog opiera swoje działania na ustalonej
rozległości i rozmiarach zaburzeń rozwojowych wywołanych chorobą.
Przedmiotem jego zainteresowania jest ocena sprawności intelektualnej i
dojrzałości emocjonalno - społecznej dziecka. Z tej oceny wynikają
przesłanki do prowadzenia terapii sensomotorycznej, stymulującej
zaburzony rozwój dziecka.

49. Możliwości rozwoju intelektualnego
Prognozowanie dynamiki rozwoju psychoruchowego dzieci
z przepukliną oponowo - rdzeniowa i wodogłowiem opiera się
na badaniach testowych.
Do 3 roku życia stosuje się skalę Brunet - Lezine oceniającą poziom
rozwoju mowy, motoryki małej i dużej, rozwoju społecznego.
Kierowana obserwacja umożliwia ocenę rozwoju emocjonalnego.
Dzieci do 3 roku życia oceniane są co 6 miesięcy.
Wynik opracowywany jest
w formie orzeczenia
z podaniem oceny ilościowej i jakościowej.

50. Powyżej 3 roku życia ocenia się rozwój intelektualny stosując
odpowiedni test: Termana - Merrill, WISC-R, WAIS-R, uzyskując
wskaźnik liczbowy (II lub IQ).
Ostateczny wynik podaje się w formie orzeczenia.
Powyższe badania testowe są ważne rok, w uzasadnionych
przypadkach wykonuje się je częściej.
Psychologowie starają się bardzo dokładnie ustalić stopień opóźnienia u
dzieci ze stwierdzonym upośledzeniem umysłowym.
Uwzględniając udział wielu czynników zaburzających prawidłowe
funkcjonowanie chorego dziecka wybiera się metody
psychoterapeutyczne stymulujące zaburzone sfery rozwoju.

51. Problemy szkolne
Fiński lekarz Kokkonen opublikował w 1994 roku swoje badania
przeprowadzone na dużej grupie dzieci z wadami cewy nerwowej,
na podstawie których stwierdził,
że 70 % dzieci z przepukliną oponowo - rdzeniową
uczęszcza do szkół podstawowych,
a 20 % kontynuuje naukę w szkołach wyższego stopnia,
w tym również na wyższych uczelniach.

52. Przed rodzicami i psychologiem staje problem
dokonania bilansu możliwości intelektualnych dziecka
i podjęcia decyzji do jakiej szkoły,
o jakim poziomie nauczania powinno uczęszczać.

53. Do wyboru w polskim systemie kształcenia
dzieci niepełnosprawne mają:
o przedszkole z grupą integracyjną,
o szkoła masowa z klasami integracyjnymi,
o szkoła specjalna,
o nauczanie indywidualne w domu lub szkole.
Szkoły, do których uczęszczają dzieci niepełnosprawne
muszą być przystosowane do poruszania się dzieci na wózkach,
wyposażone w podjazdy, windy, odpowiednie sanitariaty.

54. W procesie nauczania stosuje się indywidualne podejście do możliwości
ucznia z uwzględnieniem jego aktualnego stanu zdrowia, stopnia
męczliwości, wydajności odbioru bodźców z otoczenia (percepcji).
Ważne są działania pobudzające jego aktywność i zachęcanie
do samodzielności. Stosuje się wzmocnienia pozytywne motywujące
do osiągnięć.
Dzieci niepełnosprawne są włączane w aktywne życie klasy i szkoły
np. uczestniczą w wycieczkach ucząc całą grupę solidarności, udzielania
pomocy i wzajemnej przyjaźni.
W szkole dzieci zdrowe pomagają chorym
w przemieszczaniu się z klasy do klasy,
pokonywaniu przeszkód.

55. Dziecko w środowisku rówieśniczym
Celem działania psychologiczno – pedagogicznego jest osiągnięcie
akceptacji dziecka, jego odmienności i konsekwencji z tego płynących w
jego otoczeniu.
Podstawą skutecznej rehabilitacji rozwojowej jest wytworzenie prawidłowej
więzi uczuciowej między matką i dzieckiem ze szczególnym zwróceniem
uwagi na fakt urodzenia pierwszego dziecka z wadą układu nerwowego.
Stymulację rozwoju dziecka
przez terapię zabawową prowadzi się
od pierwszych tygodni życia
i kontynuuje w oparciu o dokonywane
przez dziecko postępy.

56. Przygotowanie środowiska dziecka do możliwie pomyślnej adaptacji
społecznej polega na następujących działaniach:
o wytworzeniu prawidłowej więzi uczuciowej dziecka z ojcem i matką,
o wytworzenie i utrzymanie więzi uczuciowej dziecka z rodzeństwem,
o stopniowe przygotowywanie dziecka do pobytu wśród rówieśników,
o zapobieganie sytuacjom trudnym, silnie stresogennym dla psychiki
dziecka poprzez włączenie różnych oddziaływań terapeutycznych.

57. JAK DBAĆ O ROZWÓJ DZIECKA
Celem ćwiczeń
rozwojowych jest
oddziaływanie
stymulujące
rozwój, korygujące
zaburzenia jak i
prewencyjne, zapobiegaj
ące powstaniu wtórnych
zaburzeń emocjonalno motywacyjnych.


Ćwiczenia rozwojowe
powinny być prowadzone
systematycznie od
najwcześniejszych lat
życia, obejmując
wszystkie aspekty
rozwoju. Dziecko nie
powinno dłużej
pozostawać samo, lecz
być stale aktywizowane,
nawet w sposób bierny.

58. JAK DBAĆ O ROZWÓJ DZIECKA
Poszczególne
umiejętności dziecko
opanowuje etapami ( np.
nie można uczyć
jedzenia, dopóki dziecko
nie umie sprawnie
chwytać przedmiotów).


Nie wolno dziecku
pozwolić na przyswojenie
niewłaściwych nawyków.

59. JAK DBAĆ O ROZWÓJ DZIECKA
Należy je od początku
uczyć zachowania
zgodnego z normami
społecznego współżycia,
wdrażać do obowiązków
domowych,
systematycznie
przypominać i powtarzać
czynności, co jest
warunkiem utrwalenia
nawyków.


Wskazówki i pouczenia
kierowane do dzieci
powinny mieć charakter
pozytywny i konkretny.

60. JAK DBAĆ O ROZWÓJ DZIECKA

Za osiągnięcia i dobre
zachowanie dzieci
otrzymują nagrody i
pochwały.

Rozwijaniu podstawowych
funkcji poznawczych i
ruchowych służą różne
formy zajęć: gry ruchowe i
sportowe, zajęcia
plastyczne, muzyczne i
rytmiczne. Aktywność
ruchowa, w tym amatorskie
uprawianie odpowiednio
dobranych sportów nie jest
przeciwwskazane, a nawet
bardzo korzystne z punktu
widzenia rehabilitacji.

61. JAK DBAĆ O ROZWÓJ DZIECKA
Ograniczenia powinny
być zredukowane do
niezbędnego minimum, a
ich zakres zależny od
wieku dziecka, rodzaju
zaburzeń ruchowych i
współistniejących
schorzeń np. padaczki.


Poruszanie się na wózku,
konieczność
wykonywania
przerywanego
cewnikowania pęcherza
nie wyklucza różnych
form aktywności
fizycznej, w grupach z
dziećmi zdrowymi lub
niepełnosprawnymi
rówieśnikami.

62. JAK DBAĆ O ROZWÓJ DZIECKA
Wodogłowie w pełni
kontrolowane układem
zastawkowym nie
stanowi tu również
żadnego
przeciwwskazania.


Systematyczne ćwiczenia
mowy prowadzone przez
logopedę stymulują
zachwiany rozwój mowy.

63. JAK DBAĆ O ROZWÓJ DZIECKA
Możliwie pełne
uczestniczenie w życiu
rówieśników jest dla
dzieci niepełnosprawnych
bardzo ważnym
czynnikiem podnoszącym
ich samoocenę.
Oczywiście bez
akceptacji swoich
niepełnosprawnych
kolegów przez zdrowe
dzieci integracja nie
byłaby możliwa.


Wiele znaczy budzenie w
dzieciach humanitarnych
cech współdziałania i
pomocy dla
słabszych, ma olbrzymie
znaczenie wychowawcze
w formalnych, szkolnych i
nieformalnych
rówieśniczych grupach
dzieci.

64. BIBLIOGRAFIA
Łosiowski Z., Dziecko niepełnosprawne ruchowo, cz. 1., WSiP, Warszawa 1997.
Obuchowska I., Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, WSiP, Warszawa 1997.
Strzyżewska Renata, Problemy w rodzinie dziecka z przepukliną oponowo-rdzeniową
i wodogłowiem [online]. Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Wymagającym Leczenia
Chirurgicznego; [dostęp 4 grudnia 2010]. Dostępny w Internecie:
http://www.chirurgia.poznet.pl/

65. Dziękuję za uwagę !

Izabela Drabik
Kolegium Nauczycielskie
II r. Oligofrenopedagogiki
2011/2012