1. Speerpunten TOP 12
vrijwillige inzet
voor de toekomst Overijssel Overmorgen
vrijwillige inzet Overijssel
1 ONTMOETING
noaberschap/eigen kracht/iets
SVWO/Arcon heeft in opdracht van de Provincie Overijssel het
betekenen voor mensen in de stad;
ontwikkeltraject Vrijwillige Inzet opgezet. We richten ons op
2 CULTUUROMSLAG
de belangrijkste ontwikkelingen voor de toekomst rondom
van consumerend naar investerend
vrijwillige inzet, de ondersteuningsbehoefte van organisaties gedrag; verantwoordelijkheid
die werken met vrijwilligers nemen; vrijwillige inzet of meer
en het samenbrengen betalen?;
van betrokkenen. 3 FACILITEREN
door overheid en organisaties:
sociale infrastructuur, handvatten
aanbieden (bijv. boekhoud-
In oktober en november 2009 zijn we • Bernard Korbeld, lid Raad van programma’s), minder protocollen;
de provincie ingetrokken om informa- Toezicht SVWO/Arcon, oud-directeur 4 MAATWERK
tie op te halen aan de basis. In heel ROC van Twente inspelen op diversiteit doelgroep/
Overijssel voerden we verhelderen- • Theo Morskate, statenlid Provincie
benadering (leeftijd, stad/dorp,
de gesprekken met ambtenaren en Overijssel
medewerkers van vrijwilligerscen- • Siny Pots, winnaar publieksprijs hoog/laagopgeleid, allochtonen);
trales en vrijwilligersorganisaties. ‘Overijsselse Vrijwilligers Prijs’ 5 COMPETENTIES
Daarnaast hebben we ‘dwarsliggers’ • Maarten Witteveen, directeur/ van vrijwilligers in kaart brengen,
met een verfrissende of tegendraadse bestuurder van SVWO/Arcon
getuigschriften aanbieden;
mening opgezocht. Op 24 november
zijn we verder gaan discussiëren over Aan het eind van de bijeenkomst heb- 6 BELONING/WAARDERING
de toekomst van de vrijwillige inzet ben we een speerpuntenlijst voor de waarderingsmethodes, vergoeding
in Overijssel. Tijdens de bijeenkomst komende jaren opgesteld. Daarmee vrijwilligers;
Overijssel Overmorgen Vrijwillige kunnen we in 2010 het ontwikkeltraject
7 DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELING
Inzet bij SVWO/Arcon in Borne werden de Vrijwillige Inzet doelgericht voortzet-
discussies in de zaal ingeleid door een ten. In deze nieuwsbrief leest u alles
ontgroening/vergrijzing/krimp;
forum bestaand uit: over de toekomstvisie die op 24 novem- 8 ARBEIDSPARTICIPATIE VROUWEN
ber naar voren is gekomen. Tot slot: welke gevolgen had/heeft dat?;
• Marcel Hoogenboom, universitair blokkeer alvast maandag 22 maart in 9 ONGEBONDEN BURGERINITIATIEF
docent/onderzoeker bij de Universi- uw agenda voor de volgende bijeen-
10 ONDERZOEK/MONITOREN
teit van Utrecht komst Vrijwillige Inzet.
• Rob de Jong, directeur van VCD 11 KLEINSCHALIGHEID
Buro voor Vrijwillige Inzet in Deventer 12 ROL VAN DE OVERHEID

2. De thema’s
Wat is er besproken tijdens de bijeenkomst Overijssel Overmorgen Vrijwillige Inzet?
inzetten, niet op algemene inzetbaar- Maatschappelijke stages (MaS) moe-
heid. ten aansluiten bij de passie, talenten of
Voor jongeren en allochtonen zijn nieu- competenties van jongeren. Geef jon-
we wervingsmethoden nodig. Vergrij- geren dus geen ‘rotklusjes’. Een MaS
zing doet de vraag naar informele zorg moet hen iets opleveren: competenties
toenemen. Door onder meer de grotere of een startkwaliteit voor de arbeids-
arbeidsparticipatie van vrouwen zijn er markt. Organisaties weten dit nog niet
juist minder vrijwilligers beschikbaar. altijd zinvol in te vullen. Maatschappe-
Onduidelijk is nog hoe bezuinigingen lijke organisaties kunnen jongeren via
en andere beleidsmaatregelen het de MaS met hen laten kennismaken.
Aantrekkingskracht Vrijwilligers- beroep op vrijwillige inzet zullen be-
organisaties ervaren werving als een invloeden. Een positieve ontwikkeling:
Nieuwe ideeën:
knelpunt. Maar zijn er echt te weinig digitalisering maakt bepaalde soorten
• werkwijze van eigen kracht-
mensen beschikbaar of is dat vooral vrijwilligerswerk veel aantrekkelijker.
centrales in het vrijwilligerswerk
een schrikbeeld van organisaties?
inzetten om sociale cohesie te
Passen wensen en behoeftes van hui- Leeftijd Jongeren hebben weinig tijd
bevorderen;
dige (oudere) organisaties wel bij die en zoeken werk voor ’s avonds of in het
• werknemersvrijwilligerswerk,
van nieuwe vrijwilligers? weekend. Meestal willen ze niet nauw
mentoring/maatjeswerk,
Om aantrekkelijk te zijn voor nieuwe in het verband van een vrijwilligers-
gebiedsgericht of buurtgericht
vrijwilligers moet een organisatie al- organisatie betrokken worden. Wel
werken;
lereerst een helder vrijwilligersbeleid hechten ze aan professionaliteit en
• nieuwe verbindingen: samenwer-
voeren. Daarbij horen: investeren in structuur in het werk. Ouderen willen
king met Kulturhusen, MaS.
vrijwilligers, waardering tonen voor juist graag bij een groep horen, willen
vrijwillige inzet en taakomschrijvingen iets samen doen en zijn wel overdag
met ureninzet. De nieuwe vrijwilliger beschikbaar. Ze vinden zichzelf niet D
De rol van de overheid is faciliterend
e end
e
overheid faciliterend;
wil taken met een kop en een staart -hij snel te oud. Organisaties moeten daar- de overheid moet zich bewust zijn van
wil weten waar hij aan begint. van profiteren en aanpassingen door- haar plek en mag het vrijwilligerswerk
De cultuur binnen een organisatie be- voeren zodat ouderen kunnen blijven niet overnemen. Anders wordt mis-
paalt sterk haar aantrekkingskracht. functioneren. Nieuwe ouderen stellen schien de aanwezige maatschappelijke
Huidige vrijwilligers zijn de grootste zich onafhankelijker op en willen zelf kracht door de overheid ‘doodgeorgani-
wervers: via hun netwerken maken de regie voeren. Om jongeren en oude- seerd’. Gemeenten hebben een onhel-
zij anderen enthousiast. Investeren in ren te laten samenwerken zijn nieuwe dere, telkens verschillende rol: afwis-
relaties kan dan ook veel opleveren. verbindingen nodig. Maatwerk, duide- selend regisseur, subsidieverstrekker,
Leden van organisaties gaan zich lijke afspraken, strakke organisatie, opdrachtgever, partner of bezuiniger.
steeds meer als consumenten gedra- verdeling van taken en verantwoorde- In dat geval moeten ze duidelijk maken
gen. Om hun inzet op lange termijn te lijkheden voor beide groepen zijn hier- welke sociale infrastructuur in stand
behouden is een cultuuromslag nodig. bij de steekwoorden. Er moet nu beleid moet blijven en wat daarvoor nodig
Vrijwilligers moeten meer worden ge- ontwikkeld worden voor de aankomen- is. Meer helderheid over de gewenste
worven op talenten die ze zelf willen de ontgroening en vergrijzing. rol van de gemeente en een betere af-
stemming tussen landelijke, regionale
Anders en vernieuwing De maatschap- en gemeentelijke overheid over het
pij wordt zakelijker, zo kopen mensen vrijwilligersbeleid zijn gewenst.
Het is een uitdaging
vaak vrijwilligerstaken af. Jongeren
om de civil society zodanig nemen liever een betaalde bijbaan, al De WMO is een instrument voor de civil
tot leven te brengen verdient een vrijwillige thuishulp bij- society dat veel ruimte biedt voor eigen
voorbeeld 1 à 2 euro per uur. Ook vrij- initiatieven van de burger. Burgerinitia-
dat die spirit vanzelf weer willigerswerk voor studiepunten kan tief is het trekpaard van de maatschap-
tevoorschijn komt. aantrekkelijk zijn voor jongeren. pij; hierin is meer (bij)sturing nodig.

3. Siny Pots
Allesbegint.vrijwillig Winnaar Publieksprijs Overijsselse Vrijwilligersprijs 2009
Speerpunt
‘belonen en
waarderen’
Wist u dat het vrijwilligerswerk de
Nederlandse samenleving minstens
vijf miljard euro aan waarde biedt,
als je met de standaard uurvergoe-
ding voor informele arbeid van vijf
euro rekent? Hanteer je de markt-
prijs voor dienstverlening, dan stijgt
de waarde van het vrijwilligerswerk
tot ver boven de twintig miljard.
Vrijwilligers doen belangeloos hun
werk, dus waardering en persoon-
lijke aandacht zijn extra op hun “Als zestienjarige zat ik al in het be- wel geld, geen tijd. Tijd willen ze wel
plek. Dat is dan ook een van de stuur van de volleybalvereniging en de afkopen: ze betalen ze liever meer con-
speerpunten op onze lijst van 24 no- muziekvereniging. Ik ben een geboren tributie aan een vereniging. In de toe-
vember 2009. Een goed begin voor organisator; mensen noemen me vaak komst wordt eenzaamheid een groot
elke organisatie is allesbegint.vrij- een regelkont! Op een cursus ‘Oriënta- probleem, mede door de vergrijzing.
willig, een promotiecampagne voor tie leidinggeven’ heb ik geleerd dat je je We moeten voor elkaar blijven zorgen.
de vrijwillige inzet, ondersteund kwaliteiten moet benutten. Doe vooral Daarom brengen we bij Stichting de
door de provincie. Om vrijwilligers dingen die je goed kunt, dat wordt ge- Zonnebloem mensen bij elkaar. Vrijwil-
persoonlijk te bedanken kan elke waardeerd. Iets wat je niet kunt, moet ligers zijn daarbij hard nodig.”
Overijsselse organisatie via www. je niet doen, dat doet een ander wel.
allesbegintvrijwillig.nl kosteloos Iedereen heeft zijn kwaliteiten, toch?” “Het mooiste van het winnen van deze
waarderingscertificaten voor haar prijs vind ik dat er dankzij alle publi-
vrijwilligers aanvragen. In de loop “Het mooiste aan vrijwilligerswerk vind citeit nieuwe vrijwilligers bijgekomen
van het jaar volgen nog veel meer ik de dankbaarheid van mensen, de zijn. Veel mensen weten de weg ge-
initiatieven. Houd kortom de web- energie die ik erin kwijt kan en de con- woon niet te vinden en dat is jammer.”
site in de gaten. tacten die ik leg. Of het nu op vakantie
met gehandicapten is, bij het internati-
onale topvolleybaltoernooi in Almelo of
bij het stel met een verstandelijke be-
perking dat ik begeleid bij zelfstandig
wonen. Met een beetje begeleiding lukt
het ze, dat doet me goed. Deden maar
veel meer mensen zoiets… het is toch
maar weinig werk?”
“Ik vind het jammer dat mensen geen
tijd meer hebben, of die niet maken. De
meeste gezinnen zijn tweeverdieners,
individualistisch en materialistisch:

4. Vrijwillige Inzet
Nederlanders moeten aan het vrijwilligerswerk. Het lijkt zelfs zo ver te gaan dat als je
er een beetje bij wilt blijven horen, je iets nuttigs moet doen voor de medemens. Naast
je werk! Alsof het gewone leven al niet druk genoeg is. Ik heb niks met vrijwilligers-
werk, althans niks met het woord. De enige voorstelling die ik erbij heb is het bezor-
gen van maaltijden bij nooddruftige bejaarden. Ooit heb ik daar – als ziektevervanger
van de echte bezorger – een bijdrage aan geleverd. Op pad met een auto vol eten,
verpakt in vernuftig aan elkaar geklemde minipannetjes. “Als het kan een beetje door-
rijden,” zei de kok van het plaatselijk bejaardenoord, “dan heeft de laatste ook een
warme maaltijd.” De eerste bejaarde was niet thuis, een tweede had een krankzinnige
hond die dacht dat ik zijn maaltijd was. De derde, een statige heer van bijna negentig,
veegde net de laatste kruimels van zijn mond: “ik heb niks besteld, ik verwacht u mor-
gen!” De vierde vond dat ik te laat was. En zo ging het verder. Een oprecht dankbaar en
uiterst vriendelijk opaatje of omaatje werd niet aangetroffen. Na die eerste en enige
ervaring heb ik me afgemeld. De coördinator stond er niet van te kijken: “Ik had me al
afgevraagd of het wel wat voor jou zou zijn.” Goed doen voor de medemens en zeker
de oudere medemens valt niet mee. Lag het aan de activiteit, de doelgroep of aan
mij? Dan maar in de medezeggenschapsraad van de school van de kinderen. Je moet
tenslotte wat. Tijdens de eerste vergadering zegt het onderwijsteam het vertrouwen
in de directeur op. Na een half jaar bemiddelen, puinruimen en een ontslagprocedure
was ook daar de lol vanaf. Een paar weken later werd ik door een collega-wielrenner
– ik ren wiel – gevraagd of ik iets wil doen voor de Ronde van Mijn Woonplaats. En als
ik tijd heb ook voor een paar andere rondes in de regio. Ik sleep nu regelmatig met
dranghekken en zorg voor de veiligheid op de parcoursen. Met een leuke ploeg. We
beginnen met koffie en na afloop een biertje. Na het seizoen is er een feestavond dan
kijken we met z’n allen naar de video’s die mijn vriend Marten van de wedstrijden
maakt. Hartstikke gezellig. Past beter bij mij dan dat vrijwilligerswerk.
Frans van Ginkel Colofon
SVWO/Arcon
Azelosestraat 25
7622 NC Borne
T: 074 242 65 20
E: info@arcon.nl
I: www.arcon.nl
Aan deze uitgave werkten mee:
Sybren Bouwsma, Frans van Ginkel,
Adrie van Nieuwenhuijzen,
Eline Pool en Siny Pots
Voor meer informatie kunt u contact
opnemen met Eline Pool
Maandag 22 maart 2010 (epool@arcon.nl)
Innovatieve bijeenkomst over mantelzorg (9.30–13.30 uur)
Deze nieuwsbrief is ook te
en vrijwillige inzet (12.30–16.00 uur) downloaden vanaf www.arcon.nl
Inclusief netwerklunch.
Eindredactie: Marten Schulp
Locatie en meer details volgen nog. Zie www.arcon.nl.
Vormgeving: www.zwietart.nl