Samen werken aan een groene economie : een overzicht van steunmaatregelen. Presentatie door Marc Meeus (Agentschap Ondernemen) tijdens IFEST 2012, op donderdag 16 februari 2012 in Flanders Expo. www.ifest.be

1. Samen werken aan een groene economie:
een overzicht van steunmaatregelen
Agentschap Ondernemen
16 februari 2012

2. Wat is het Agentschap Ondernemen?
► Vlaamse overheid
► maakt deel uit van het beleidsdomein EWI (Economie, Wetenschap en
Innovatie)

3. Wat doet het Agentschap Ondernemen?
De drijvende kracht achter meer en beter ondernemerschap in
Vlaanderen
beter = duurzamer ! “ groene economie”
cfr. beleidsnota’s, ViA, Pact 2020
► Informeren, adviseren en stimuleren van Vlaamse bedrijven en
ondernemers
aanbieden van tools en subsidies
evolutie: vergroening van deze maatregelen
► Complementair aan het IWT (innoveren), het FIT (internationaliseren)
en PMV (financieren)
Ook voor het Agentschap Ondernemen staat vergroening van de economie centraal !

4. Inhoud presentatie
► Steunmogelijkheden en tools van het Agentschap
Ondernemen voor bedrijven
– Tools voor oriëntering
– Steun voor advies
– Steun voor investeringen
– Steun voor projecten / groepsbenadering
► Steunmogelijkheden en tools voor bedrijven bij andere
overheidsdiensten

5. Steunmogelijkheden en tools van het
Agentschap Ondernemen
1. Oriëntering: eerstelijnsscans
► Energiescan
► Eco-efficiëntiescan
gratis eerstelijnsscan
sensibiliseren en kansgebieden + opportuniteiten in kaart brengen
oriëntering + doorverwijzing naar subsidies, dienstverleners, …

6. voorbeeld energiescan
1. overzicht van de facturen -
factuuranalyse
2. inventaris van de machines en
energieverbruikers
3. inschatting per thema van de
besparingsmogelijkheden
4. overzicht van de mogelijke
investeringen met terugverdientijd
bonus bij aanvraag ecologiepremie
Voorbeelden: www.rationeelenergiegebruik.be

8. voorbeeld eco-efficiëntiescan
kansgebieden domein processen
transport
kansgebieden domein producten
hinder
Optimalisatie functievervulling
water Optimalisatie productafdanking
Optimalisatie levensduur
afvalpreventie Optimalisatie productgebruik
Materiaalbesparing
0 10 20 30 40 50 Grondstofvervanging
0 10 20 30 40 50
per kansgebied (processen, producten, markt en keten, management) :
bespreking opportuniteiten en doorverwijzingen
bonus bij aanvraag ecologiepremie

9. voorbeeld eco-efficiëntiescan

10. 2. Steun voor advies
Kmo-portefeuille
Steun voor opleiding, advies en technologieverkenning
o.a. ook energie- en milieuadvies
Voor kmo’s en vrije beroepen
vestiging in Vlaams Gewest
aanvaardbare hoofdactiviteit
overheidsparticipatie minder dan 25 %
vzw’s zijn uitgesloten

11. Kmo-portefeuille
Steun?
Opleiding Advies Advies Advies Strategisch
Onder- Innoveren: internationa- advies
Nemen technologie liseren Onder-
-verkenning nemen
Steun % 50% 50% 75% 50% 50%
Steunplafond € 2.500 € 2.500 € 10.000 € 5.000 € 25.000
per pijler
Max per € 15.000 € 25.000
periode
Periode 1 jaar

12. Kmo-portefeuille
Pijler advies
Advies?
► steeds schriftelijk en op maat van de onderneming
► door een erkend dienstverlener
► omvat 3 aspecten: analyse v/d probleemstelling - eigenlijk advies -
implementatieplan
► wettelijk verplichte adviezen komen niet in aanmerking
Voorbeelden:
► eenmalige berekening Carbon Footprint (of LCA) en actieplan ivm optimalisering
► haalbaarheidsstudie i.v.m. inzet hemelwater of effluent in productieproces
► studie i.v.m. ecodesign, bv gebruik van andere materialen (grondstofvervanging)
Cfr. afsprakenkader op website www.kmo-portefeuille.be

13. Kmo-portefeuille
Pijler technologieverkenning
Technologieverkenning ?
► technologisch advies rond een innovatievraagstelling
► door een ingeschakelde (erkende) kennisinstelling
► beoogt technologische kennisoverdracht naar de kmo
► kan een eerste aanzet zijn tot een later diepgaandere (en eventueel door het IWT
steunbare) haalbaarheidsstudie of een innovatieproject
Voorbeelden:
► analyse van mogelijke technische problemen, invloedsparameters of
belemmeringen bij gebruik van gerecycleerde materialen
► uitvoering van eerste berekeningen, verkennende (labo)proeven en/of simulaties
bij overschakeling naar gebruik van hernieuwbare materialen
► onderzoek naar geschikte technologie voor verwerking van bepaalde reststroom

14. Kmo-portefeuille
Hoe aanvragen?
Elektronisch met federaal token of e-ID
www.kmo-portefeuille.be
Ten laatste 14 dagen na aanvang van de prestatie door de erkende
dienstverlener
Eigen aandeel storten, Vlaamse overheid stort portefeuille vol
Opgelet!
Begeleiding, coaching en implementatie NIET

15. Strategisch Ondernemen
Doel: bedrijven helpen doorgroeien en internationaliseren door kans
te geven om zich strategisch te versterken en verder te
professionaliseren.
Steun voor:
- Aanwerving van kennismanager
- Extern advies door professioneel bureau
Doelgroep: KMO’s
www.agentschapondernemen.be/strategischondernemen

16. Strategisch ondernemen
Vrije aanwerving van een kennismanager voor :
► Internationaal ondernemen
► Kennismanagement (borgen, ontwikkelen en implementeren van kennis)
► Designmanagement
Basis: taakomschrijving en actieplan
Financiële tussenkomst: 50 % van de personeelskosten gedurende max één
jaar met een maximale bijdrage van € 20.000

17. Strategisch ondernemen
Inschakeling van professionele adviesbureaus voor
strategische thema’s, o.a.:
► Exportmarketing
► E-marketing
► Kwaliteits-, veiligheids- en milieusystemen
► MVO-prestatieladder
► Designmanagement
► ICT-scan
Basis: 3 offertes van adviesbureaus
Financiële tussenkomst: 50 % van de kosten van het adviesbureau met een
maximale bijdrage van € 10.000

18. Design Vlaanderen
► Onderdeel van het Agentschap Ondernemen
► Promoten van eigentijds en kwaliteitsvol Vlaams design
► Ondersteunen en stimuleren van Vlaamse ontwerpers
► Begeleiden van bedrijven die willen innoveren vanuit de invalshoek van
design en productontwikkeling
• Matchmaking bedrijf - ontwerper
• Designmeter: situatie en opportuniteiten in kaart brengen
• Informatie over subsidies
• Mogelijkheid tot promotie van het resultaat van de samenwerking
• Bemiddeling bij conflicten

19. 3. Steun voor investeringen
Ecologiepremie
Steun voor milieu- en energiegerichte investeringen
Gedeeltelijke tegemoetkoming voor de meerkosten van
investeringen
► technologieën vermeld op de limitatieve technologieënlijst (LTL)
► uitgesloten: technologieën die genieten van GSC en WKC (ook
onderdelen)
► nieuwe technologieën kunnen toegevoegd worden

20. Ecologiepremie
Voorbeelden
► Brandstofcelsysteem voor de aandrijving van transportmiddelen
► CO2-reinigings- of ontvettingsinstallatie
► EURO VI motor voor zware voertuigen
► Gesloten koeltunnel door middel van indirecte koeling met buitenlucht
(voedingsproducten)
► Installatie voor geforceerde beluchting bij compostering in open lucht
► Installatie voor hergebruik van proces-, spoel-, reinigings- en afvalwater door
middel van tertiaire waterzuiveringstechnieken
► Installatie voor recyclage van stofafval gevormd tijdens de productie van
hout-kunststof composieten
► Investeringen voor het reinigen van warmgewalste plaatstalen met borstels
met hergebruik van spoelwater

21. Ecologiepremie
Voorbeelden
► Kunstgrindvervaardigings- of granulaatinstallatie (voor afval als bouwstof)
► Low-Nox-brander met een vermogen van maximaal 300 MWt
► Milieuvriendelijke systemen voor oppervlaktebehandeling in de textielsector
► Olierecyclinginstallatie (voor hydraulische-, smeer- of systeemolie)
► Ombouwset naar aardgasmotoren
► Poederterugwininstallaties voor poederspuitcabines
► Roetfilter voor bestaande zware voertuigen met EURO I, II of III motor
► Selectieve Katalytische Reductie-installatie (SCR) voor bestaande zware
voertuigen met EURO I, II of III motor
► Terugwininstallatie voor waterverdunbare verf, lak, inkt of lijm
► Uitbreiding van cascadespoelinstallatie vanaf 4e cascade

22. Ecologiepremie
Voorbeelden
► UV-belichtingseenheid (voor uitharden)
► Zuurretardatie
► Recuperatie van restenergie (warmte/koude) voor gebouwklimatisatie en/of
voor gebruik in industriële processen
► (Elektrische) warmtepomp (met water of lucht als warmtebronsysteem)
► Aanwenden van geothermische warmte
► Gasgestookte / geothermische warmtepomp
► Productie van warmte op basis van anaërobe fermentatie van afval(water)
► Productie van warmte obv pyrolyse/verbranding/vergassing van biomassa
► Warmtepompboiler
► Zonneboiler

23. Ecologiepremie
Steun ?
Steun = percentage op de meerkost v/d essentiële componenten v/d investering
Percentage: functie van:
► de grootte van de onderneming (kmo – grote onderneming)
► performantie van de technologie (ecologiegetal of -klasse)
► eventuele subsidiebonus
Meerkost: afhankelijk van de technologie, vastgelegd in de LTL
• Op basis van vergelijking met een klassieke investering die in technisch opzicht vergelijkbaar
is, maar niet hetzelfde niveau van milieubescherming biedt.
• Besparingen en/of opbrengsten van de eerste 5 jaar in mindering gebracht van de meerkost

24. Ecologiepremie
Subsidiepercentage
ecoklasse ecologiegetal kmo go
A 9 30% 15%
B 6 20% 10%
C 4–3 10% 5%
D 2–1 5% -

25. Ecologiepremie
Bonus op basis steunpercentage
kmo go
eerstelijns milieu-, energie- of eco-efficiëntiescan 3% -
milieucertificaat 5% -
managementsysteem (ISO14001 – EN16001 – EMAS) 10% 5%
Subsidie
= (basis steunpercentage + ev. bonus) x ecologische meerkost x investeringsbedrag

26. Ecologiepremie
Voorbeeld

27. Voorbeeld:
• Investering in essentiële componenten: 10.000 euro
• Ecoklasse A: 30% / 15% - Meerkost: 100%
• Stel: KMO vervaardiging elektronica (nace-code: 26110): ok
• Netto premie : 30% x 100% x 10.000 euro = 3.000 euro
Of met bonus: (30+10)% x 100% x 10.000 euro = 4.000 euro (ISO 14001 certificaat)

28. Ecologiepremie
Procedure
► indienen van een aanvraag via de website
► vóór de start van de investering
► via elektronische identiteitskaart of federaal token
► uitbetaling van de steun (30/30/40%)
► alle info (inclusief limitatieve technologieënlijst):
www.ecologiepremie.be

29. 4. Steun voor projecten
groepsbenadering
Het Agentschap Ondernemen steunt tal van projecten via gerichte
projectoproepen, zoals:
► CO2-neutrale bedrijventerreinen
► Bedrijventerreinmanagement
► Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO)
► laatste oproepen: Cleantech
► momenteel: oproepen Nieuw Industrieel Beleid
Oproepen zelf meestal gericht naar intermediaire organisaties
Vaak wel interessante dienstverlening voor individuele bedrijven

30. Gesteunde projecten
Meer info
► “Brochure hefbomen voor een groene economie”:
Overzicht en bespreking van alle EFRO-gesteunde
cleantech-projecten in Vlaanderen
► Vlaams Ondernemerschapsbevorderend Netwerk:
www.von-online.be

31. uit EWI-speurgids 2010

32. Steunmogelijkheden en tools bij andere
overheidsdiensten
1. Groene waarborg
2. REG-premies 2012
3. Verhoogde investeringsaftrek
4. Groenestroom- en WKK-certificaten
5. OVAM
6. PRODEM (VITO)
7. MIP (VITO)
8. Duurzame Technologische Ontwikkeling (IWT)
9. LIFE+

33. 1. Groene waarborg (MB 13/01/2012 - in voorbereiding)
Voor investeringen die niet op de LTL EP+ staan, werd er een afzonderlijke
lijst gemaakt: LTL GW (groene waarborg). Voor deze investeringen zou bij de
bank een verlaging van de intrest worden bekomen (- 0,25%), indien de
terugverdientijd ervan kleiner is dan tien jaar.
► Voor ondernemingen die vallen onder de toelatingscriteria van de
generieke waarborgregeling en van de leasing.
► De lijst kan worden aangevuld met andere technologieën.
► Niet cumuleerbaar met de ecologiepremie.
► Aan de bank moet een attest voorgelegd worden dat wordt opgesteld
door AO (met bepaling van de terugverdientijd).
ParticipatieMaatschappij Vlaanderen (PMV): www.groene-waarborg-pmv.be/
Infosessie in elke provincie tussen 14 maart en 30 maart (website AO)

34. 2. REG-premies 2012
Wijzigingen premies!!
Geothermische warmtepomp – ca. 210 euro/kVA (ongewijzigd) – 60.000 euro
Dakisolatie – 3 tot 4 euro/m² of 6 tot 8 euro/m² (was 2of 4 euro/m²) – 720 tot 1.920 euro
Buitenmuurisolatie - 15 euro/m² (was 4 euro/m²) – 2.000 euro
Spouwmuurisolatie – 6 euro/m² (was 4 euro/m²) – 800 euro
Vloerisolatie – 6 euro/m² (was onbestaand) – 800 euro
Superisolerende beglazing – 12 tot 15 euro/m² (was 10 euro/m²) – 375 euro
Relighting - max. 20.000 euro (was 15.000 euro)
Maatregelen volgend uit een energiescan (studie!)
Zonneboiler: 200 euro/m² (was 75 euro/m²) – 3.750 euro

35. 3. Verhoogde investeringsaftrek
Federaal – fiscaal voordeel
13,5% van de investering aftrekken van de belastbare winst
Investeringen o.a. in verbetering energierendement van
verlichting, verwarming, ventilatie… en hernieuwbare energie
www.energiesparen.be/verhoogdeinvesteringsaftrek

36. 4. Groenestroom- en WKK-certificaten
Groenestroomcertificaten
► 1 certificaat per MWh opgewekte groene stroom
► Verhandeling op vrije markt of verkoop aan minimumprijs
► Minimumprijs afhankelijk van de technologie waarmee de groene stroom
opgewekt is
► www.vreg.be/groene-stroom
WKK-certificaten
► Kwalitatieve WKK-installaties
► www.vreg.be/wkk-warmtekrachtkoppeling

37. 5. OVAM
► Online eco-efficiëntiescan
► MAMBO (minder afval, meer bedrijfsopbrengsten)
► Ecolizer
► Voorbeeldendatabank Eco-efficiëntie en Ecodesign
► Transitienetwerken en projectmatige initiatieven

38. 6. PRODEM (VITO)
Wat ?
► PROmotie en DEMonstratie van milieu- en energievriendelijke technologie
► Gericht naar productiebedrijven én technologieleveranciers
Steun ?
► 2/3 van de studiekosten (ondersteuning via EFRO)
► Ook GO kunnen beroep doen op de diensten van VITO, maar dan zonder
de subsidiëring
Meer informatie:
www.vito.be – voor KMO’s

39. 7. MIP (VITO)
MIP: Milieu- en energietechnologie Innovatie Platform
► Stimuleren duurzame en groene economie
► Focus op het sluiten van materiaal- en proceskringlopen volgens de Cradle-
to-Cradle filosofie en op technologieën voor slimme energieopwekking
Financieringsprogramma’s
► Opzetten en uitvoeren van onderzoeks- en ontwikkelingsprogramma’s
► Opzetten van duurzame product- en procescycli : haalbaarheidsstudies
Themagroepen: staan permanent open voor toetreding
Contact:
www.mipvlaanderen.be
info@mipvlaanderen.be

40. 8. Duurzame Technologische Ontwikkeling (IWT)
Wat ?
Aanvullende steunregeling t.o.v. andere IWT-steunmaatregelen, om O&O
projecten gericht op duurzame technologische ontwikkeling extra te ondersteunen
► voldoen aan de basisselectiecriteria voor IWT-steun
► gericht zijn op minstens 1 van de 7 DTO-doelstellingen: grondstoffen besparen;
energie besparen; emissie van milieubelastende stoffen reduceren; afval en andere
milieuhinder verminderen; hernieuwbare hulpbronnen gebruiken; grondstoffen
hergebruiken; levensduur van producten of processen verhogen
Omvang steun ?
► O&O bedrijfsprojecten: subsidietoeslag van 10%
► Kmo-haalbaarheidsstudies: het steunplafond verhoogt tot maximaal € 35.000
► Kmo-innovatieproject: het steunplafond verhoogt tot maximaal € 250.000
Meer info: www.iwt.be

41. 9. LIFE+
Europees financieringsprogramma voor de uitvoering en ontwikkeling van het
communautaire milieubeleid/milieuwetgeving (non-profit)
Lancering call 2012: 15/2 – 15/3/2012
Drie onderdelen: Natuur en biodiversiteit, Informatie en Communicatie,
Milieubeleid en –beheer (klimaatverandering, water, lucht, bodem, stedelijke
omgeving, geluid, chemicaliën, milieu en gezondheid, natuurlijke rijkdommen en
afval, wouden, innovatie, strategische beleidsaanpak)
Contact :
FOD Volksgezondheid, Voedselveiligheid en Leefmilieu (herlinde.vanhoutte@health.fgov.be )
Agentschap voor Natuur en Bos (els.martens@lne.vlaanderen.be)
Zie ook: www.vleva.eu/subsidiewijzer

42. Agentschap Ondernemen
Koning Albert II-laan 35 bus 12
Contact: 1030 Brussel
Agentschap Ondernemen
Antwerpen
Lange Lozanastraat 223 bus 4
2018 Antwerpen
www.agentschapondernemen.be Agentschap Ondernemen
(+ subsidiedatabank) Limburg
Kempische Steenweg 305 bus 201
3500 Hasselt
info@agentschapondernemen.be Agentschap Ondernemen
Oost-Vlaanderen
Seminariestraat 2
9000 Gent
Bel gratis 0800 20 555
Agentschap Ondernemen
Vlaams-Brabant
VAC Dirk Bouts
Diestsepoort 6 bus 31
3000 Leuven
Agentschap Ondernemen
West-Vlaanderen
Jan Breydellaan 107
8200 Sint-Andries/Brugge