1. Bedrijf
Personeel
‘Wie roept dat hij geen Polen kan vinden,
heeft een imagoprobleem’
De laatste tijd hoor je van alle kanten dat er steeds minder
Polen voor de sector beschikbaar zijn. Volgens VIA-directeur
Gerlof Roubos droogt de toestroom van Polen helemaal niet op.
„Werkgevers moeten hun werknemers beter behandelen.”
Gerlof Roubos, directeur van de Vereni- beter behandelen, meent Roubos. „Ge-
ging Internationale Arbeidsbemiddelaars beurt dit niet, dan vertrekken de Polen
(VIA), is stellig in zijn beweringen: „Er naar een andere werkgever. Sinds ze geen
zijn nog steeds voldoende buitenlandse tewerkstellingsvergunning meer nodig
arbeidskrachten te vinden. Van de mensen hebben, zijn ze daar vrij in.”
die onze leden uit het buitenland halen,
komt 80% uit Polen.” De werkloosheid
Roemenen en Bulgaren
in Polen is volgens Roubos nog steeds heel
Ook dit jaar worden weer een paar dui-
hoog. „Vooral in het noorden en aan de
zend tewerkstellingsvergunningen voor
oostkant. Met name de mensen van het
Roemenen en Bulgaren aangevraagd.
platteland zijn zeer geschikt voor het werk
Foto: Jan Zandee, St.-Michielsgestel
Het argument is dat men geen andere
in boomkwekerijen.”
werknemers kan vinden.
Behalve lager geschoolde Polen komen
Onzin, zegt Roubos. „Ik heb sterk het
volgens Roubos ook steeds meer hoger
idee dat die werkgevers op zoek zijn naar
opgeleiden naar Nederland. „Zij beslaan
een aantal nieuwe onwetende en goedko-
momenteel de hele arbeidsmarkt. Het
pe arbeidskrachten die niet zo goed op de
begon destijds met ongeschoolde arbei-
hoogte zijn van de regels in Nederland.”
ders zoals de aspergestekers, maar je ziet
Vereniging van Internationale
Hij is van mening dat de tewerkstel-
dat nu in rap tempo veranderen in accoun-
lingsvergunningen niet mogen worden
tants, IT’ers, natuurkundigen, et cetera.
Arbeidsbemiddelaars
Gerlof Roubos: „Er zijn nog voldoende buiten-
afgegeven. „Daar hebben we ook Ka-
Het taalprobleem is dan ook niet meer
landse arbeidskrachten te vinden.”
mervragen over laten stellen door een
aanwezig.” De Vereniging van Internationale Arbeidsbemiddelaars (VIA) is in 2004 opge-
politieke partij. Men moet eerst in de hele
Een tekort aan Poolse arbeidskrachten is richt voor bedrijven die zich bezighouden met uitzenden, detacheren, werven
EU kijken of er geen arbeidskrachten te
er volgens Roubos dus niet. „Dat ligt aan en via projectmanagement inzetten van buitenlandse werknemers. VIA maakt
dan ook geen tewerkstellingsvergunningen
vinden zijn. Pas dan mogen die vergun-
de uitzendbureaus en hun klanten zelf. Ik zich onder andere sterk voor het verbeteren van het imago van internationale
meer nodig zouden zijn voor Roemenen en
ningen worden afgegeven. Dat is mo-
blijf beweren dat wie roept dat hij geen arbeidsbemiddelaars.
Bulgaren. Veel van hen komen nu namelijk
menteel dus niet aan de orde.”
Polen kan vinden, zelf een imagoprobleem Bedrijven die lid worden van VIA krijgen eerst de status aspirant-lid, waarna zij
terecht in illegale en duistere constructies,
Roubos is niet tegen de instroom van
heeft. Dit standpunt wordt ondersteund binnen 12 maanden een certificaat moeten behalen om volwaardig lid te kunnen
waardoor ze potentieel slachtoffer zijn
Roemenen en Bulgaren. „Ik ben een
door de VIA-leden, de bij ons aangesloten worden. Het certificaat gaat in op fiscale en juridische verplichtingen, maar ook
voor uitbuiting. Ze belanden in wezen in
voorstander van een vrije arbeidsmarkt.
uitzendbureaus (kader: Vereniging Inter- zaken als huisvesting, sociale begeleiding en dergelijke worden meegenomen.
een grijs circuit.”
De meest ideale situatie is de grenzen
nationale Arbeidsbemiddelaars).” VIA maakt zich verder hard voor het ontwikkelen van een cao die rekening houdt
openstellen. Dat zou betekenen dat er
Werkgevers moeten hun werknemers met de specifieke omstandigheden van buitenlandse werknemers. Te denken valt
hierbij aan werktijden, lengte van contracten, afdrachten aan scholingsfondsen
Slechte naam en pensioenafdrachten.
Certificaat voor uitzendbureaus Onder Poolse werknemers heeft Nederland VIA beheert ook een meldpunt waar buitenlandse werknemers misstanden kun-
inmiddels een slechte naam gekregen. Dat nen melden.
merkt Roubos met name door het meld-
RIA staat voor Register Inleenarbeid Agrarisch. Dit is een register voor gecertificeerde
punt ‘Misstanden’ op de website van bran-
HAL-bedrijven. HAL is de afkorting voor Handmatige Agrarische Loonbedrijven, een
land ligt natuurlijk veel dichterbij voor de
chevereniging VIA. „We krijgen daar heel meer dan 2.000 uitzendbureaus. Daar-
De Boomkwekerij 16 (18 april 2008)
verzamelnaam voor loonbedrijven en uitzendbureaus die personeel leveren aan
Polen en ook qua taal is het makkelijker.”
veel klachten binnen van werknemers die van zijn slechts 300 tot 500 betrouwbaar;
agrarische bedrijven.
Ook wat huisvesting betreft, wint Duitsland
niet bij onze VIA-leden werkzaam zijn. Zij 1500 tot 1700 bureaus zijn dus malafide.”
Gecertificeerde loonbedrijven en uitzendbureaus zijn herkenbaar aan het RIA-
het van Nederland. „In Duitsland zijn – in
klagen over te weinig loon, slechte huis- Bij de VIA zijn circa 38 uitzendbureaus
keurmerk. RIA is een dienst van het LTO-project Certificering van HAL-bedrijven. Het
tegenstelling tot Nederland – nog volop
vesting en te veel werkuren. We proberen aangesloten. Zij bemiddelen samen on-
doel van het project is tweeledig:
 de risico’s van de Wet ketenaansprakelijkheid voor tuinders minimaliseren door woningen beschikbaar, dus dat maakt het
die mensen zo veel mogelijk te helpen. Ze geveer 45.000 mensen per jaar.
ook wat makkelijker.”
weten ons vaak te vinden via mond-tot-
bonafide loonbedrijven herkenbaar te maken
 bonafide loonbedrijven de mogelijkheid bieden zich te onderscheiden van malafide Er zijn echter nog wel grensrestricties.
mondreclame.”
Duitsland „Als de grenzen daar ook opengaan, zullen
In Nederland zijn ook meer slechte dan
concurrentbedrijven.
Onder Poolse werknemers begint Duits- heel veel Polen in Duitsland gaan werken.
goede uitzendbureaus actief, aldus Rou-
De algemene doelstelling van het project is het bestrijden van illegale arbeid.
land steeds populairder te worden. „Duits- Dan heeft Nederland waarschijnlijk
bos. „In de internationale markt werken

17

2. Personeel
NBvB: ‘Kwekers niet voor een dubbeltje op de
eerste rang’
flexibele arbeidsvoorziening.”
NBvB-voorzitter Jan van Leeuwen
De NBvB-voorzitter gelooft ook niet
luidde in zijn toespraak tijdens de
dat Nederland een slechte naam heeft
recente jaarvergadering van de
onder buitenlandse werknemers. Het
NBvB in Arnhem de noodklok over
argument dat veel Polen naar Duits-
het tekort aan arbeidskrachten
land trekken, vindt Van Leeuwen niet
voor de sector. Van Leeuwen riep
overtuigend: „Er werken al veel Polen
bij die gelegenheid de regering op
Jan van Leeuwen
in Duitsland. Ze gaan toch werken
om de grenzen zo snel mogelijk
waar ze willen, dat is een normale ontwikke-
te openen voor Bulgaren en Roemenen. LTO
ling.”
Nederland-voorzitter Albert Jan Maat deed
Van Leeuwen is het eens met Roubos dat de
onlangs in Het Financieele Dagblad een soort-
toestroom van Polen niet minder wordt. „Polen
gelijke oproep aan de Nederlandse politiek.
die het naar hun zin hebben, blijven hier en
De uitlatingen van VIA-directeur Gerlof Roubos
leren het vak. Sommigen beginnen in Polen
over de arbeidsschaarsteproblematiek noemt
Poolse werknemers aan het werk op zelf een kwekerij en doen contractwerk voor
Van Leeuwen „voorspelbaar”, maar gaan
Nederlandse boomkwekerijbedrijven. Nederland. Voor de afzet is het een goed land,
volgens hem voorbij aan de problemen waar
de prijs ligt goed. Ik zie het niet als concur-
boomkwekers in de praktijk tegenaan lopen.
rentie.”
De aantijging van Roubos dat kwekers die een
tewerkstellingsvergunning aanvragen voor
Huisvesting
Roemenen en Bulgaren, op zoek zijn naar ‘on-
wetende en goedkope arbeidskrachten’ wijst Huisvesting en vrijetijdsbesteding vormen
Van Leeuwen van de hand. „Kwekers letten volgens Van Leeuwen wel een probleem. „Er
natuurlijk op de arbeidskosten, maar het is niet moet door gemeenten ruimhartiger worden
zo dat ze voor een dubbeltje op de eerste rang omgegaan met huisvesting op de bedrijven,
willen zitten. De kosten zitten voor de werk- dat leidt tot positieve ontwikkelingen. Met
Foto’s: Rens Kromhout
nemers ook voornamelijk in de brutoloon- name in Boskoop en Zundert zie je nu exces-
kosten, niet in het nettoloon.” sen waar 12 mensen in een eengezinswoning
Daarbij bieden werknemers uit Roemenië en wonen. Polen zijn wat dat betreft niet anders
Bulgarije zich volop aan en willen ze graag dan andere concentraties van personen die
werken. Van Leeuwen: „Veel Roemenen en voor overlast zorgen.”
Bulgaren hebben zich in België gevestigd, die Van Leeuwen kijkt niet vreemd op van de grote
wél een acuut probleem. Die klap moet dan steken makkelijk de grens over, naar de regio aantallen malafide uitzendbureaus die volgens
worden opgevangen.” Zundert bijvoorbeeld.” Roubos in de internationale markt actief zijn.
Een ander voordeel van Duitsland ten Via belangenorganisaties wordt gelobbyd voor De NBvB adviseert kwekers dan ook om alleen
opzichte van Nederland is dat het feno- versnelde toegang voor Roemenen en Bulga- met RIA-gecertificeerde bureaus te werken
meen van uitzendkrachten er minder groot ren op de Nederlandse arbeidsmarkt. „Op dit en zich daarnaast goed bij te laten staan door
is. „Het aantal malafide uitzendbureaus moment zit er nog geen schot in, het is een accountants en LTO Seizoenarbeid (kader:
is dan ook veel minder hoog. Bovendien kwestie van de lange adem.” Certificaat voor uitzendbureaus). „Kwekers
krijgen werknemers daar eerder een vast Van Leeuwen denkt niet dat de omstandig- moeten niet met mensen in zee gaan die aan
arbeidscontract dan in Nederland.” heden voor buitenlandse werknemers in de de deur komen leuren. Met name grotere
In Nederland is dat sowieso een moeilijke boomkwekerij slechter zijn dan elders. „Exces- organisaties zijn vaak betrouwbaar en leveren
kwestie, meent Roubos. „Wij vinden dat je sen kom je in alle takken van sport tegen. De kwaliteit, al zijn ze wel wat duurder dan de
werknemers een contract moet aanbieden boomkwekerijsector is gewoon gebaat bij een kleinere bureaus.”
voor een bepaalde tijd. En of ze nou wel of
geen werk hebben; je moet ze gewoon loon
betalen. Je kunt mensen niet uit het buiten-
moeten knalhard worden aangepakt.”
land halen en ze na twee dagen laten weten deren, geen sociale begeleiding krijgt en er
Het liefst huisvest Roubos de mensen in
dat er geen werk meer is. Bij boomkwekerij- geen activiteiten worden georganiseerd,
normale woonhuizen. „Maar er is al zo
en is dat probleem minder aanwezig, want dan rest hem vaak niets anders dan dingen
veel woningnood, dus dan kom je terecht
daar gaat het vaak om seizoenarbeid.” te doen die niet zo prettig zijn. Zoals over-
bij tijdelijke voorzieningen op bedrijventer- last veroorzaken, aan de drank gaan, et ce-
reinen. Maar het kan natuurlijk niet zo zijn tera.” Volgens Roubos is de werkgever hier
De Boomkwekerij 16 (18 april 2008)
Schandalig dat gemeenten geen toestemming geven. Ik verantwoordelijk voor. „Natuurlijk ligt de
Roubos maakt zich ernstige zorgen over de heb zelf meegemaakt dat werd gezegd: ‘De verantwoordelijkheid ook bij de Pool zelf,
behandeling van buitenlandse werknemers maatschappij in deze gemeente kan de druk maar de slechte omstandigheden worden
in Nederland. „Het is natuurlijk schan- van deze doelgroep niet aan.’ Ik vind dat veroorzaakt door die werkgever.” 
dalig dat mensen van ver worden gehaald verschrikkelijk.”
en in een caravan of in een schuur worden Roubos kent uiteraard ook de verhalen
Ingrid Rompa en Ralph Mens Het hoofdartikel
gestopt. Gemeenten moeten samen met de over ‘zuipende Polen’. Volgens hem ligt
goede uitzendbureaus afspraken maken de oorzaak hiervan opnieuw bij de slechte is geschreven door Rompa, freelancejournalist voor De
over huisvesting van de arbeidsmigranten. werkgever. „Wanneer een arbeidsmigrant Boomkwekerij, boomkwekerij@hortipoint.nl. De kaders zijn
Die 1.500 tot 1.700 slechte werkgevers in een pand wordt gestopt met twintig an- geschreven door Mens, rmens@hortipoint.nl.
18