Βασισμένο στην ύλη του βιβλίου της Β' Λυκείου "Ιστορία του Μεσαιωνικού και του Νεότερου κόσμου"

1. ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΕΣ:ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΕΣ:
Ο «Ιερός Πόλεμος»Ο «Ιερός Πόλεμος»
των Χριστιανών τηςτων Χριστιανών της
Δύσης για τηνΔύσης για την
Απελευθέρωση τωνΑπελευθέρωση των
Αγίων Τόπων.Αγίων Τόπων.
Ιστορία του Μεσαιωνκού και του Νεότερου Κόσμου
Β’ Γενικού Λυκείου
Αναστασία Καραδήμα

2.  Από τον 11Από τον 11οο
αιώνα τους πληθυσμούς τηςαιώνα τους πληθυσμούς της
Δ. Ευρώπης κατέχει μια αόριστη ανησυχία.Δ. Ευρώπης κατέχει μια αόριστη ανησυχία.
 Οι άνθρωποι κυριεύονται από το δυνατόΟι άνθρωποι κυριεύονται από το δυνατό
πόθο να ζήσουν καλύτερα και ναπόθο να ζήσουν καλύτερα και να
λυτρωθούν από τις συνθήκες της ως τώραλυτρωθούν από τις συνθήκες της ως τώρα
μεσαιωνικής ζωής.μεσαιωνικής ζωής.
 Δεν καταλάβαιναν όμως πού ήταν η λύσηΔεν καταλάβαιναν όμως πού ήταν η λύση
και πώς θα την έβρισκαν.και πώς θα την έβρισκαν.

3.  Ποιος θα τους βοηθούσε να βρουν την ποθητήΠοιος θα τους βοηθούσε να βρουν την ποθητή
διέξοδο;διέξοδο;
 Η Ευρώπη είναι κομματιασμένη σε φεουδαρχικάΗ Ευρώπη είναι κομματιασμένη σε φεουδαρχικά
κράτη χωρίς συνεννόηση μεταξύ τους.κράτη χωρίς συνεννόηση μεταξύ τους.
 Αν όμως στη Δ. Ευρώπη η κεντρική πολιτικήΑν όμως στη Δ. Ευρώπη η κεντρική πολιτική
εξουσία είναι ανύπαρκτη, ακριβώς γιεξουσία είναι ανύπαρκτη, ακριβώς γι’’ αυτό τοαυτό το
λόγο είναι παντοδύναμη η Εκκλησία με τον Πάπαλόγο είναι παντοδύναμη η Εκκλησία με τον Πάπα
επικεφαλής.επικεφαλής.
 Η Εκκλησία έδωσε το σύνθημα και βρέθηκε ηΗ Εκκλησία έδωσε το σύνθημα και βρέθηκε η
Ευρώπη για δυο αιώνες (12Ευρώπη για δυο αιώνες (12οςος
και 13και 13οςος
) σε ένα) σε ένα
γενικό πολεμικό συναγερμό, τιςγενικό πολεμικό συναγερμό, τις σταυροφορίεςσταυροφορίες..

4. Ποιο ήταν τα σύνθημα και πώς δόθηκε.Ποιο ήταν τα σύνθημα και πώς δόθηκε.
 Το σύνθημα δόθηκε απόΤο σύνθημα δόθηκε από
τον πάπα Ουρβανό Β΄ σετον πάπα Ουρβανό Β΄ σε
μια τοπική Σύνοδο στομια τοπική Σύνοδο στο
Κλερμόν της Γαλλίας (27Κλερμόν της Γαλλίας (27
ΝοεμβρίουΝοεμβρίου 10951095).).
 Ο Ουρβανός απευθύνθηκεΟ Ουρβανός απευθύνθηκε
προς όλους τουςπρος όλους τους
χριστιανούς της Δ. Ευρώπηςχριστιανούς της Δ. Ευρώπης
και τους κάλεσε να πάρουνκαι τους κάλεσε να πάρουν
τα όπλα και να γίνουντα όπλα και να γίνουν
μαχητές του Σταυρούμαχητές του Σταυρού..

5.  Σκοπός τους θα ήταν να ελευθερώσουν τουςΣκοπός τους θα ήταν να ελευθερώσουν τους
Αγίους Τόπους από τους μουσουλμάνους.Αγίους Τόπους από τους μουσουλμάνους.
 Έτσι, η Χριστιανοσύνη της Δύσης του 11Έτσι, η Χριστιανοσύνη της Δύσης του 11ουου
και τουκαι του
1212ουου
αιώνα κυριεύτηκε από μια θρησκευτικήαιώνα κυριεύτηκε από μια θρησκευτική
ψύχωση και ένα ασίγαστο πολεμικό μένοςψύχωση και ένα ασίγαστο πολεμικό μένος
εναντίον των απίστων.εναντίον των απίστων.

6. Ο χαρακτήρας των σταυροφοριών.Ο χαρακτήρας των σταυροφοριών.
 Από το 1081 έως το 1204 έγιναν τέσσεριςΑπό το 1081 έως το 1204 έγιναν τέσσερις
Σταυροφορίες.Σταυροφορίες.
 Οι τρεις πρώτες έγιναν το 12Οι τρεις πρώτες έγιναν το 12οο
αιώνα και τιςαιώνα και τις
ονομάζουμε σταυροφορίες μεονομάζουμε σταυροφορίες με
θρησκευτικόθρησκευτικό χαρακτήρα.χαρακτήρα.
 Η τέταρτη είναι η πρώτη από τιςΗ τέταρτη είναι η πρώτη από τις
σταυροφορίες του 13σταυροφορίες του 13ουου
αιώνα που τιςαιώνα που τις
ονομάζουμε σταυροφορίες μεονομάζουμε σταυροφορίες με πολιτικόπολιτικό
καικαι οικονομικόοικονομικό χαρακτήρα.χαρακτήρα.

8. Η πρώτη σταυροφορία (1905 - 1099).Η πρώτη σταυροφορία (1905 - 1099).
 Είναι η σπουδαιότερη απ’ όλες, γιατίΕίναι η σπουδαιότερη απ’ όλες, γιατί
έχει τον αγνότερο θρησκευτικό σκοπόέχει τον αγνότερο θρησκευτικό σκοπό
και γιατί είναι η μόνη που τονκαι γιατί είναι η μόνη που τον
πραγματοποίησε.πραγματοποίησε.
 Σε αυτήν πήραν μέρος ιππότες μεΣε αυτήν πήραν μέρος ιππότες με
αρχηγούς φεουδάρχες, γι’ αυτόαρχηγούς φεουδάρχες, γι’ αυτό
ονομάστηκε «ονομάστηκε «Σταυροφορία τωνΣταυροφορία των
βαρώνωνβαρώνων».».
 Τέσσερις στρατοί από τέσσεριςΤέσσερις στρατοί από τέσσερις
διαφορετικούς δρόμουςδιαφορετικούς δρόμους
συγκεντρώθηκαν από το φθινόπωροσυγκεντρώθηκαν από το φθινόπωρο
του 1096 ως την άνοιξη του 1097 στηντου 1096 ως την άνοιξη του 1097 στην
Κωνσταντινούπολη, όπου βασίλευεΚωνσταντινούπολη, όπου βασίλευε
τότε οτότε ο Αλέξιος Α΄ ΚομνηνόςΑλέξιος Α΄ Κομνηνός..

9.  Οι στρατιώτες ήταν περίπου 100.000.Οι στρατιώτες ήταν περίπου 100.000.
 Ο αυτοκράτορας βρέθηκε σε πολύ δύσκολη θέση,Ο αυτοκράτορας βρέθηκε σε πολύ δύσκολη θέση,
γιατί οι δυτικοί αυτοί μαχητές δεν ήταν εχθροί, αλλάγιατί οι δυτικοί αυτοί μαχητές δεν ήταν εχθροί, αλλά
δεν ήταν και φίλοι.δεν ήταν και φίλοι.
 Τους κάλεσε και έδωσαν τονΤους κάλεσε και έδωσαν τον όρκο τηςόρκο της
φεουδαρχικής υποτέλειαςφεουδαρχικής υποτέλειας..

10.  Σύμφωνα με αυτόν, οι δυτικοί άρχοντες που,Σύμφωνα με αυτόν, οι δυτικοί άρχοντες που,
καθώς είχαν φύγει από τη Δύση, είχαν χάσεικαθώς είχαν φύγει από τη Δύση, είχαν χάσει
τη φυσική φεουδαρχική τους εξάρτηση,τη φυσική φεουδαρχική τους εξάρτηση,
αναγνώρισαν επίσημα ως επικυρίαρχο τοαναγνώρισαν επίσημα ως επικυρίαρχο το
βυζαντινό αυτοκράτορα.βυζαντινό αυτοκράτορα.
 Έγινα έτσι υποτακτικοί του,Έγινα έτσι υποτακτικοί του, βασάλοιβασάλοι του.του.
 Έτσι τα πρώην βυζαντινά εδάφη που θαΈτσι τα πρώην βυζαντινά εδάφη που θα
κατακτούσαν θα περιέρχονταν στο Βυζάντιοκατακτούσαν θα περιέρχονταν στο Βυζάντιο
πια.πια.
 Ο όρκος όμως αυτός δεν τηρήθηκε απόΟ όρκος όμως αυτός δεν τηρήθηκε από
όλους.όλους.

11. Οι σταυροφόροι της Α΄ σταυροφορίαςΟι σταυροφόροι της Α΄ σταυροφορίας
δίνουν τον όρκο της φεουδαρχικήςδίνουν τον όρκο της φεουδαρχικής
πίστης στον Αλέξιο Α΄ Κομνηνό.πίστης στον Αλέξιο Α΄ Κομνηνό.
 Κι έτσι ο Γοντοφρέ* δεν άργησε να κάμει το θέλημα τουΚι έτσι ο Γοντοφρέ* δεν άργησε να κάμει το θέλημα του
βασιλιά. Παρουσιάστηκε λοιπόν στο βασιλιά και ορκίστηκεβασιλιά. Παρουσιάστηκε λοιπόν στο βασιλιά και ορκίστηκε
τον όρκο που του ζήτησε. Όσες πόλεις και εδάφη ήτον όρκο που του ζήτησε. Όσες πόλεις και εδάφη ή
κάστρα κατορθώσει να κυριέψει, που από την αρχήκάστρα κατορθώσει να κυριέψει, που από την αρχή
ανήκαν στη βασιλεία των Ρωμαίων, να τα παραδίδουνανήκαν στη βασιλεία των Ρωμαίων, να τα παραδίδουν
στον αρχηγό που θα έστελνε ο βασιλιάς γι ΄ αυτό τοστον αρχηγό που θα έστελνε ο βασιλιάς γι ΄ αυτό το
σκοπό. Αυτόν τον όρκο λοιπόν όταν έδωσε, κι αφού πήρεσκοπό. Αυτόν τον όρκο λοιπόν όταν έδωσε, κι αφού πήρε
αρκετά χρήματα, τον κράτησε στο παλάτι, έφαγαν μαζί στοαρκετά χρήματα, τον κράτησε στο παλάτι, έφαγαν μαζί στο
ίδιο τραπέζι και διασκέδασαν.ίδιο τραπέζι και διασκέδασαν.
(Άννα Κομνηνή).(Άννα Κομνηνή).
*Πρόκειται για το Γοδεφρίγο της Μπουγιόν, έναν από τους*Πρόκειται για το Γοδεφρίγο της Μπουγιόν, έναν από τους
επισημότερους αρχηγούς της Α΄ Σταυροφορίας.επισημότερους αρχηγούς της Α΄ Σταυροφορίας.

12. Ο Γοδεφρίγος του Μπουγιόν και οι
άλλοι βαρώνοι της Α΄ Σταυροφορίας
στο αυτοκρατορικό παλάτι του Αλέξιου
Κομνηνού.

13.  Οι Σταυροφόροι πέρασαν με βυζαντινά πλοίαΟι Σταυροφόροι πέρασαν με βυζαντινά πλοία
στη Μ. Ασία.στη Μ. Ασία.
 Πρώτα πολιόρκησαν την πρωτεύουσα τουΠρώτα πολιόρκησαν την πρωτεύουσα του
Σουλτάνου του Ρουμ, τη Νίκαια.Σουλτάνου του Ρουμ, τη Νίκαια.
 Ο στρατός του Αλεξίου Α΄ ελευθέρωσε από τουςΟ στρατός του Αλεξίου Α΄ ελευθέρωσε από τους
Τούρκους σχεδόν όλη την παράλια περιοχή τηςΤούρκους σχεδόν όλη την παράλια περιοχή της
δυτικής Μ. Ασίας.δυτικής Μ. Ασίας.
 Οι Σταυροφόροι κυρίεψαν την Ιερουσαλήμ στιςΟι Σταυροφόροι κυρίεψαν την Ιερουσαλήμ στις
15 Ιουλίου 1099.15 Ιουλίου 1099.
 Οι σταυροφόροι έμειναν οριστικά στην Ανατολή.Οι σταυροφόροι έμειναν οριστικά στην Ανατολή.
Ίδρυσαν εκεί Λατινικά κράτη και διαμορφώθηκεΊδρυσαν εκεί Λατινικά κράτη και διαμορφώθηκε
εκεί μια Λατινική Ανατολή σύμφωνα με τοεκεί μια Λατινική Ανατολή σύμφωνα με το
φεουδαρχικό σύστημα της Ευρώπης.φεουδαρχικό σύστημα της Ευρώπης.

14.  Στα κράτη αυτά, επειδή ήταν κυκλωμέναΣτα κράτη αυτά, επειδή ήταν κυκλωμένα
από Μουσουλμάνους, δημιουργήθηκε έναςαπό Μουσουλμάνους, δημιουργήθηκε ένας
ιδιόρρυθμος στρατός από μαχητές πουιδιόρρυθμος στρατός από μαχητές που
ήταν συγχρόνως μοναχοί και ιππότες.ήταν συγχρόνως μοναχοί και ιππότες.
 Αυτά ήταν τα περίφημα Τάγματα μες τουςΑυτά ήταν τα περίφημα Τάγματα μες τους
ΙωαννίτεςΙωαννίτες καικαι Ναΐτες ιππότεςΝαΐτες ιππότες..
 Οι πρώτοι ονομάστηκαν έτσι, γιατίΟι πρώτοι ονομάστηκαν έτσι, γιατί
προστάτης τους ήταν ο Ιωάννης οπροστάτης τους ήταν ο Ιωάννης ο
Πρόδομος και οι δεύτεροι, γιατί οΠρόδομος και οι δεύτεροι, γιατί ο
καταυλισμός τους ήταν κοντά στον αρχαίοκαταυλισμός τους ήταν κοντά στον αρχαίο
ναό του Σολομώντα.ναό του Σολομώντα.

15. ΝαΐτεςΝαΐτες καικαι ΙωαννίτεςΙωαννίτες ιππότες.ιππότες.

16. Η Δεύτερη Σταυροφορία (1147 – 1149).Η Δεύτερη Σταυροφορία (1147 – 1149).
 Για την ανάκτηση του εδάφους με αρχηγούςΓια την ανάκτηση του εδάφους με αρχηγούς
δυο βασιλιάδες, το Λουδοβίκο Ζ΄ της Γαλλίαςδυο βασιλιάδες, το Λουδοβίκο Ζ΄ της Γαλλίας
και τον Κονράδο Γ΄ της Γερμανίας.και τον Κονράδο Γ΄ της Γερμανίας.
 Δεν έφερε κανένα αποτέλεσμαΔεν έφερε κανένα αποτέλεσμα ..

17. Η Τρίτη Σταυροφορία (1189 – 1193).Η Τρίτη Σταυροφορία (1189 – 1193).
 Για την ανάκτηση της Ιερουσαλήμ.Για την ανάκτηση της Ιερουσαλήμ.
 Είχε αρχηγούς τρεις από τους πιο ισχυρούςΕίχε αρχηγούς τρεις από τους πιο ισχυρούς
βασιλιάδες της Χριστιανοσύνης, τον Ριχάρδο τονβασιλιάδες της Χριστιανοσύνης, τον Ριχάρδο τον
Λεοντόκαρδο της Αγγλίας, τον Φίλιππο –Λεοντόκαρδο της Αγγλίας, τον Φίλιππο –
Αύγουστο της Γαλλίας και τον αυτοκράτορα τηςΑύγουστο της Γαλλίας και τον αυτοκράτορα της
Γερμανίας Φρειδερίκο Βαρβαρόσσα.Γερμανίας Φρειδερίκο Βαρβαρόσσα.
 Στο ταξίδι τους προς Παλαιστίνη ο βασιλιάςΣτο ταξίδι τους προς Παλαιστίνη ο βασιλιάς
Ριχάρδος σταμάτησε στην Κύπρο (1191), τηνΡιχάρδος σταμάτησε στην Κύπρο (1191), την
πήρε από το βυζαντινό αποστάτη αυτόνομοπήρε από το βυζαντινό αποστάτη αυτόνομο
άρχοντά της Ισαάκιο Κομνηνό και την πούλησεάρχοντά της Ισαάκιο Κομνηνό και την πούλησε
στους Ναΐτες Ιππότες.στους Ναΐτες Ιππότες.

18.  Ύστερα η κυριότητα της ελληνικής μεγαλονήσουΎστερα η κυριότητα της ελληνικής μεγαλονήσου
μεταβιβάστηκε στον Γκύντε Λουιζιάν (1192), πρώηνμεταβιβάστηκε στον Γκύντε Λουιζιάν (1192), πρώην
βασιλιά των Ιεροσολύμων.βασιλιά των Ιεροσολύμων.
 Στο βασιλικό οίκο των Λουιζιάν έμεινε η Κύπρος ωςΣτο βασιλικό οίκο των Λουιζιάν έμεινε η Κύπρος ως
το 1489. Τότε πέρασε στους Βενετούς.το 1489. Τότε πέρασε στους Βενετούς.
 Η Γ΄ σταυροφορία δεν έφερε κανέναΗ Γ΄ σταυροφορία δεν έφερε κανένα
ουσιαστικό αποτέλεσμαουσιαστικό αποτέλεσμα ..

19. Αποτελέσματα των τριών πρώτωνΑποτελέσματα των τριών πρώτων
σταυροφοριών.σταυροφοριών.
 Η κατάκτηση των Αγίων Τόπων δεν διήρκεσε πολύ.Η κατάκτηση των Αγίων Τόπων δεν διήρκεσε πολύ.
 Το μίσος Χριστιανών – Μουσουλμάνων αναζωπυρώθηκε.Το μίσος Χριστιανών – Μουσουλμάνων αναζωπυρώθηκε.
 Η εχθρότητα Ελλήνων – Λατίνων αυξήθηκε.Η εχθρότητα Ελλήνων – Λατίνων αυξήθηκε.
 Οι προσωπικοί ανταγωνισμοί των ηγετών και οι εθνικοίΟι προσωπικοί ανταγωνισμοί των ηγετών και οι εθνικοί
ανταγωνισμοί οξύνθηκαν.ανταγωνισμοί οξύνθηκαν.
 Τα οικονομικά οφέλη ήταν περιορισμένα και σε βάρος τωνΤα οικονομικά οφέλη ήταν περιορισμένα και σε βάρος των
πρωταγωνιστώνπρωταγωνιστών
Οι ιππότες αποδεκατίστηκαν
και έγιναν φτωχότεροι.
Η Εκκλησία περισσότερα
έχασε παρά κέρδισε.

20. Η Τέταρτη Σταυροφορία (1202 – 1204).Η Τέταρτη Σταυροφορία (1202 – 1204).
 Είχε καθαρά πολιτικό και οικονομικό χαρακτήρα.Είχε καθαρά πολιτικό και οικονομικό χαρακτήρα.
 Οργανώθηκε κυρίως από φεουδάρχες Γάλλους,Οργανώθηκε κυρίως από φεουδάρχες Γάλλους,
Βέλγους και Ιταλούς.Βέλγους και Ιταλούς.
 Οι πιο ονομαστοί είναι ο Βαλδουίνος τηςΟι πιο ονομαστοί είναι ο Βαλδουίνος της
Φλάνδρας του Βελγίου και ο Βονιφάτιος οΦλάνδρας του Βελγίου και ο Βονιφάτιος ο
Μομφερατικός της Β. Ιταλίας.Μομφερατικός της Β. Ιταλίας.
 Τη Σταυροφορία αυτή την παρακίνησεΤη Σταυροφορία αυτή την παρακίνησε
και την ευλόγησε στη αρχή ο μεγάλοςκαι την ευλόγησε στη αρχή ο μεγάλος
πάπας Ιννοκέντιος ο Γ’.πάπας Ιννοκέντιος ο Γ’.

21.  Το αρχικό σχέδιο ήταν να χτυπηθούν οιΤο αρχικό σχέδιο ήταν να χτυπηθούν οι
μουσουλμάνοι κατακτητές της Ιερής Πόλης, τηςμουσουλμάνοι κατακτητές της Ιερής Πόλης, της
Αιγύπτου.Αιγύπτου.
 Μεγάλο ρόλο έπαιξαν σ’ αυτήν οι Βενετοί μεΜεγάλο ρόλο έπαιξαν σ’ αυτήν οι Βενετοί με
αρχηγό το Δάνδαλο.αρχηγό το Δάνδαλο.
 Οι Βενετοί, που είχαν πάντοτε νοοτροπία εμπόρων,Οι Βενετοί, που είχαν πάντοτε νοοτροπία εμπόρων,
όταν ο Αλέξιος Άγγελος τους ζήτησε να τονόταν ο Αλέξιος Άγγελος τους ζήτησε να τον
βοηθήσουν να πάρει το θρόνο, έπεισαν τουςβοηθήσουν να πάρει το θρόνο, έπεισαν τους
σταυροφόρους να τροποποιήσουν το αρχικό τουςσταυροφόρους να τροποποιήσουν το αρχικό τους
σχέδιο:σχέδιο:
 Δηλαδή αντί να πλεύσουν κατευθείαν για τηνΔηλαδή αντί να πλεύσουν κατευθείαν για την
Αίγυπτο, να περάσουν από την ΚωνσταντινούποληΑίγυπτο, να περάσουν από την Κωνσταντινούπολη
πρώτα.πρώτα.
 Οι ηγέτες των σταυροφόρων δέχτηκαν, αφού οΟι ηγέτες των σταυροφόρων δέχτηκαν, αφού ο
Αλέξιος τους υποσχέθηκε χρήματα, στρατό καιΑλέξιος τους υποσχέθηκε χρήματα, στρατό και
υποταγή της Ανατολικής στη Δυτική Εκκλησία.υποταγή της Ανατολικής στη Δυτική Εκκλησία.

22.  Οι σταυροφόροι ξανάφεραν τον Αλέξιο Δ’Οι σταυροφόροι ξανάφεραν τον Αλέξιο Δ’
και τον πατέρα του στο θρόνο, αλλά στοκαι τον πατέρα του στο θρόνο, αλλά στο
τέλος, επειδή αυτά που τους υποσχέθηκετέλος, επειδή αυτά που τους υποσχέθηκε
ήταν αδύνατο να βρεθούν και η φορολογίαήταν αδύνατο να βρεθούν και η φορολογία
που έβαλε στο λαό για να τα εξασφαλίσειπου έβαλε στο λαό για να τα εξασφαλίσει
ήταν βαριά, έγινε επανάσταση.ήταν βαριά, έγινε επανάσταση.
 Σε κάποια φάση της επικράτησε ο ΑλέξιοςΣε κάποια φάση της επικράτησε ο Αλέξιος
Ε’ Δούκας Μούρτζουφλος και έγινεΕ’ Δούκας Μούρτζουφλος και έγινε
αυτοκράτορας.αυτοκράτορας.
 Ο Ισαάκιος είχε στο μεταξύ πεθάνει.Ο Ισαάκιος είχε στο μεταξύ πεθάνει.
 Ο Αλέξιος Δ’ στραγγαλίστηκε.Ο Αλέξιος Δ’ στραγγαλίστηκε.

23.  Ο Μούρτζουφλος δεν αναγνώρισε τη συμφωνίαΟ Μούρτζουφλος δεν αναγνώρισε τη συμφωνία
του Αλέξιου με τους σταυροφόρους.του Αλέξιου με τους σταυροφόρους.
 Τότε αυτοί, στιςΤότε αυτοί, στις 13 Απριλίου του 120413 Απριλίου του 1204, κυρίεψαν, κυρίεψαν
την Κωνσταντινούπολη και επιδόθηκαν επί τρειςτην Κωνσταντινούπολη και επιδόθηκαν επί τρεις
μέρες σε ανήκουστη λεηλασία.μέρες σε ανήκουστη λεηλασία.
Τα χάλκινα άλογα που αφαιρέθηκαν από τον Ιππόδρομο της
Κωνσταντινούπολης κατά την λεηλασία του 1204 και
τοποθετήθηκαν μπροστά από την Εκκλησία του Αγίου Μάρκου
στη Βενετία.

25. « Η σύγκρουση της Δύσης με το Βυζάντιο, που άρχισε με τους« Η σύγκρουση της Δύσης με το Βυζάντιο, που άρχισε με τους
νορμανδικούς πολέμους, οι οποίοι ξέσπασαν σε μια στιγμή κατά τηννορμανδικούς πολέμους, οι οποίοι ξέσπασαν σε μια στιγμή κατά την
οποία η Αυτοκρατορία συγκλονιζόταν στην Ανατολή από τις τουρκικέςοποία η Αυτοκρατορία συγκλονιζόταν στην Ανατολή από τις τουρκικές
προόδους, θεωρήθηκε από τους βυζαντινούς σαν μια απόδειξη τουπροόδους, θεωρήθηκε από τους βυζαντινούς σαν μια απόδειξη του
δυτικού ιμπεριαλισμού, που εκδηλώθηκε ταυτόχρονα σε πολλά πεδία:δυτικού ιμπεριαλισμού, που εκδηλώθηκε ταυτόχρονα σε πολλά πεδία:
πνευματικός ιμπεριαλισμός, εξαιτίας του σχίσματος και της εχθρότηταςπνευματικός ιμπεριαλισμός, εξαιτίας του σχίσματος και της εχθρότητας
τηε παποσύνης, στρατιωτικός και πολιτικός ιμπεριαλισμός, εξαιτίας τωντηε παποσύνης, στρατιωτικός και πολιτικός ιμπεριαλισμός, εξαιτίας των
νορμανδικών κινήσεων και των αποτελεσμάτων των σταυροφοριών, οινορμανδικών κινήσεων και των αποτελεσμάτων των σταυροφοριών, οι
οποίες, ας μη το ξεχνάμε, κατέληξαν όχι μόνο στην απελευθέρωση τωνοποίες, ας μη το ξεχνάμε, κατέληξαν όχι μόνο στην απελευθέρωση των
Αγίων Τόπων, αλλά επίσης και στη σύσταση λατινικών κρατών στηνΑγίων Τόπων, αλλά επίσης και στη σύσταση λατινικών κρατών στην
Ανατολή. Και τέλος οικονομικός ιμπεριαλισμός, εξαιτίας της επιρροής,Ανατολή. Και τέλος οικονομικός ιμπεριαλισμός, εξαιτίας της επιρροής,
που άσκησαν οι δυτικοί έμποροι, κυρίως οι Ιταλοί, όχι μόνο στο διεθνέςπου άσκησαν οι δυτικοί έμποροι, κυρίως οι Ιταλοί, όχι μόνο στο διεθνές
εμπόριο αλλά επίσης και στην ίδια αγορά της Αυτοκρατορίας. Αυτό τοεμπόριο αλλά επίσης και στην ίδια αγορά της Αυτοκρατορίας. Αυτό το
τελευταίο γεγονός, που οι συνέπειές του υπήρξαν αργότερατελευταίο γεγονός, που οι συνέπειές του υπήρξαν αργότερα
καταστροφικές για την ευημερία της Αυτοκρατορίας και την ευημερία τωνκαταστροφικές για την ευημερία της Αυτοκρατορίας και την ευημερία των
πολιτών της, παραμένει ακόμα με απροσδόκητο τρόπο, σαν συνέπειαπολιτών της, παραμένει ακόμα με απροσδόκητο τρόπο, σαν συνέπεια
της νορμανδικής επίθεσης, που χωρίς συζήτηση, σημαδεύει την οριστικήτης νορμανδικής επίθεσης, που χωρίς συζήτηση, σημαδεύει την οριστική
καμπή στις σχέσεις ανάμεσα στη Δύση και στην Ανατολή».καμπή στις σχέσεις ανάμεσα στη Δύση και στην Ανατολή».
Ελένη Γλυκατζή – Αρβελέρ,Ελένη Γλυκατζή – Αρβελέρ,
Η πολιτική ιδεολογία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.Η πολιτική ιδεολογία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Ποιες είναι συνολικά οι αιτίες που οδήγησαν στην άλωση τηςΠοιες είναι συνολικά οι αιτίες που οδήγησαν στην άλωση της
Κωνσταντινούπολης, όπως διαφαίνονται μέσα από το παράθεμα;Κωνσταντινούπολης, όπως διαφαίνονται μέσα από το παράθεμα;