Klimaatparticipatie in Vlaanderen via de riviercontracten, zoals gebracht tijdens de opleiding van De Betrokken Partij in samenwerking met de KU Leuven. November 2020.

1. PARTICIPATIETRAJECT
RIVIERCONTRACTEN
Voorbeeldcase
Participatietraject Riviercontracten

2. Wat vooraf gaat
▪ Vlaamse Milieumaatschappij (VMM)
▪ Vanuit welke maatschappelijke nood?
▪ Waarom kiest VMM hier voor participatie?
▪ 2016-2018 Riviercontract Kerkebeek
▪ 2018-2020 Riviercontract Vliet-Molenbeek
▪ 2019-2021 Riviercontracten Dommel & Bellebeek & Heulebeek
▪ 2020 Traject Gebiedsgerichte Integrale werking water

3. Samenwerking
“Echte samenwerking is
alleen mogelijk als alle
stakeholders zowel
maximale assertiviteit
als maximale
coöperativiteit aan de
dag leggen.”

4. Deze presentatie
Deel 1: stappenplan en projectmanagement van een riviercontract; resultaten en learnings ’30
Deel 2: break-outs ‘15
Deel 3: terugkoppeling en vragen ‘10

5. Ontwerp
Doelstellingen:
- Samen met alle stakeholders activeren rond het omgaan met overstromingen, droogte,
recreatie,…
- Bewustmaken > Ideeën > Engagement > Acties
- Zandloper model

6. DeProcesflow

7. Fase 1
Voorbereiding

8. Voorbereiden
▪ Kerngroep en Stuurgroep opstarten
▪ Verzamelen materiaal (kaarten en informatie) > Kennisbasis
▪ Communicatie aanpak en materiaal uitgewerkt
▪ Stakeholdermapping en contacten leggen met het stakeholdersveld
▪ Opzetten tools & draaiboeken (website live / test live / materiaal op de website)
▪ Voorbereiding lancering (o.a. met ondertekening charter en persconferentie)

9. Werkwijze
▪ Opstartmeeting
Overlopen project en afstemmen timing
▪ Met de stuurgroep
▪ Doelstellingen helder maken
▪ Stakeholdersmapping verfijnen en onderzoek: wat is het belang voor alle stakeholders?
▪ Proces in grote lijnen afkloppen
▪ Verwandeling op het terrein
▪ Charter
▪ Zelf verkennen van het probleem in een workshop

11. Resultaat
▪ Gemeenschappelijk doel
▪ Gemotiveerde en geactiveerde stakeholders (een gedragen traject)
▪ Klaar om aan het project te beginnen

12. Fase 2
Informeren, sensibiliseren, betrekken en
rekruteren van stakeholders
Benoemen wat ons bindt en verkennen van
bestaande en nieuwe oplossingen

13. Persconferentie en brede lancering
FacebookTwitter
E-mail
Tekst gemeenteblad

14. Online test
▪ Online interactieve test met live feedback voor de
respondent inzake eigen risico op adres
▪ Doelstellingen:
▪ In kaart brengen standpunten, kennis en acties nu
▪ Bewustzijn vergroten
▪ Recrutering

15. Voorbeeld Rapport over de test

16. Projectwebsite
▪ Alle info en materiaal van en over het project
▪ Integratie van test en alle input samenbrengen
▪ Communicatie via nieuws, blog en
activiteitenmodule

17. Ideeënfase
▪ Wat kan ik als inwoner zelf doen ?
▪ Wat kan ik als inwoner samen met anderen doen ?
▪ Wat kan de overheid doen ?
▪ Wat kunnen bedrijven, verenigingen, organisaties…
doen ?
Overstromingen en de gevolgen beperken

18. Mini-watergesprekken
▪ Alle info en materiaal om stakeholders te helpen
om zelf een ideeënbabbel op te zetten over het
onderwerp
▪ Materiaal wordt verzameld via de website

19. Website – ideeën en verwerking

20. Stakeholdersforum
• gezamenlijke energie genereren
• informatie geven over het onderzoek, het traject,
overstromingskaarten en beschermingsmaatregelen
• mensen onderling laten reflecteren over de problematiek + zoeken
naar / suggesties voor oplossingen
• Stakeholders leren hier ook de mening van anderen kennen, zullen
luisteren naar elkaar en merken dat er ‘evenveel meningen als
mensen zijn’.
• Vrijwilligers zoeken i.f.v. toetreden tot de stuurgroep+

21. Resultaat
▪ Rapport met resultaten exploratief onderzoek de positionering van verschillende stakeholders
naar een aantal kernelementen toe (bijv. kennis, onwetendheid, bezorgdheid,
betrokkenheid, participatiebereidheid, eerste standpunten,…)
▪ Database met betrokken burgers & andere stakeholders
▪ Sensibilisering
▪ Rapport met ideeën van de stakeholders als basis voor riviercontract

22. Fase 3
Van oplossingen naar eigenaarschap en
engagement
Riviercontract en eindverslag

23. Van oplossingen naar eigenaarschap en engagement
▪ Stuurgroep wordt Stuurgroep+
▪ Alle ideeën / input van de verschillende stakeholders wordt verwerkt i.f.v. het riviercontract
• Met de stuurgroep in 1 of 2 intensieve workshops
• Met de stakeholders / burgers in het 2de stakeholdersforum

24. Forum: van idee naar engagement
▪ Ideeën worden samen met de stakeholders omgezet in engagementen via
• Workshops met stuurgroep en andere belanghebbenden
• Stakeholdersforum

25. Riviercontract & eindverslag
▪ De input uit de workshops en het forum wordt verwerkt in het finale riviercontract via
afsluitende stuurgroep
▪ Plechtige ondertekening riviercontract (publieksmoment)

26. Resultaten
▪ Helder zicht op stand van zaken & houding inwoners t.a.v. problematiek overstromingen,
droogte, waterkwaliteit… in de gemeente o.b.v. onderzoek
▪ Bewustzijn bij alle stakeholders verhoogd
▪ Bestuur komt positief in beeld als partner in de oplossing en converserende overheid
▪ Nieuwe ideeën en oplossingen
▪ Geëngageerde burgers die ook positief bijdragen aan oplossingen
▪ Concrete engagementen gedragen door brede groep stakeholders laten nadien helder &
gedragen beleid toe

27. Break-outs

28. Learnings
• Eigenaarschap op de vraag is essentieel (en dus niet enkel eigenaarschap op output) door
gedeelde doelstellingen te formuleren
• Gezamenlijke kennisbasis
• Standpunten van stakeholders verkennen
• Steeds opnieuw connecteren met stadia in het proces
• Meerwaarde van combi online-offline
• Participatie werkt enkel optimaal als er vertrouwen is onder partners (andere manier van
omgaan met elkaar)