1. DE MEERWAARDE VAN SOCIALE INNOVATIE
voor mensen, merk, organisatie & samenleving
masterclass Sociale Innovatie, 6 februari 2013
J.H.F. (Hans) Rutjes
2. PROGRAMMA
VERKENNING BIJDRAGE
waarom zijn we op weet je wat jij daaraan
zoek naar nieuwe kunt bijdragen
business-modellen
waar gaat sociale
innovatie over
waarom is sociale
innovatie zo belangrijk
dilemma’s
4. 24/7
ECONOMIE
versnelling in
CRISIS INFORMATIE
met gevolgen voor COMMUNICATIE
economische, politieke technologie
en maatschappelijke
structuren
INNOVATIE
een levensader
de impact van de
EMERGING ONTGROENING
MARKETS & VERGRIJZING
5. INNOVATIE
WAT IS INNOVATIE EIGENLIJK?
een relatie leggen tussen
WAT IS versus WAT ZOU MOETEN ZIJN
6. INNOVATIE
DE KENMERKEN VAN INNOVATIE
het kent meerdere VORMEN
aanpassen | vernieuwen | veranderen
9. INNOVATIE
DE KENMERKEN VAN INNOVATIE
het kent meerdere INVALSHOEKEN
INVALSHOEK STRATEGISCHE !
INNOVATIE
!
NO. 1
TECHNISCHE SOCIALE !
INNOVATIE INNOVATIE !
10. INNOVATIE
DE KENMERKEN VAN INNOVATIE
het kent meerdere INVALSHOEKEN
INVALSHOEK PRODUCT LEADERSHIP
!
de best mogelijke!
NO. 2 producten/diensten leveren!
OPERATIONAL EXCELLENCE CUSTOMER INTIMACY!
de best mogelijk ! de best mogelijke, klantgerichte!
prijs-prestatieverhouding! service/dienstverlening !
of de laagst mogelijk kosten
of!
11. INNOVATIE
DE KENMERKEN VAN INNOVATIE
het kent meerdere INVALSHOEKEN
PEOPLE!
INVALSHOEK ontwikkelingsgericht!
sociaal verantwoord!
NO. 3
PROFIT PLANET!
daarbij diverse ! mens en milieu !
in/externe belangen zorgvuldig afwegend
in- en externe belangen! besparend!
12. INNOVATIE
HET PERSPECTIEF VAN INNOVATIE
“je voegt iets toe wat er niet was”...
citaat Prof. Dr. Jaap Boonstra
VANDAAG MORGEN
VERSNELLING DOORBRAKEN
VOORTGANG
HOOP
TALENT BENUTTEN
13. CRISIS
het OUDE DENKEN (Tayloriaans en op doelmatigheid
financiële, ingestoken heeft niet voldaan met als gevolg:
economische,
een gepolariseerde en verdeelde samenleving
politieke &
twijfels over de rol/taak van de overheid, over
maatschappelijke de kwaliteit en integriteit van politici, banken,
bestuurders, etc.
crisis te veel mensen staan buitenspel
14. Mensen willen 24/7 met elkaar in
verbinding kunnen staan
De klant kan en wil 24/7 (in)kopen
VERBONDEN Klantenbinding was en is van
essentieel belang, maar de slag om
de klant heeft een andere dimensie
met iedereen, gekregen
altijd & overal De directe relatie met klanten wordt
steeds belangrijker: brengt wat je
levert voor de klant ook de
toegevoegde waarde heeft die
ervan wordt verwacht?
15. ICT
anders werken, Tijd, plaats & collega
onafhankelijk werken
meedenken & is voor een steeds
grotere groep
mogelijk
meedoen
Mensen worden
mondiger en zijn
steeds beter
geïnformeerd
16. COWORKING the 2nd Global Coworking Survey 2012
Coworking spaces bestaan nu gemiddeld 1,5
FACTS jaar en hebben gemiddeld 44 flexplekken en
• 80% verwacht méér leden
• 85% verwacht een hogere omzet
• 70% gaat uitbreiden of start 2e coworkspace
Motivaction
“WERK is na woning & woonomgeving het
belangrijkste motief om te verhuizen.”
Brainport Zuidoost Brabant 2011
“ZZP-markt en bovenkant arbeidsmarkt schept
banen voor middelbaar en lager opgeleiden.”
Fortune 2011
“FORTUNE’s ‘Best Places to Work’:
82% heeft op een of andere manier workplaces
veranderd in workspaces of is daarmee bezig.”
17. DESIGNER EEN CONCENTRATIE VAN DESIGNERS
Design gaat over de dingen die we maken,
LED
de plaatsen die we vorm geven,
de human interfaces die we configureren
en
de processen/evenementen die we organiseren.
Design is materiaal, communicatie, ICT en
architectuur,
maar ook theater, een manier van denken.
Design brengt kunst, technologie, business en
wetenschap samen.
Design staat voor de integratie van
overwegingen die cruciaal zijn voor het menselijk
potentieel, een duurzaam milieu, voor welvaart
en innovatie.
In onze samenleving is DESIGN een belangrijk
instrument voor de fundamentele veranderingen
waar de problemen van vandaag
om vragen.
19. NATIONAAL
HET ARBEIDSPOTENTIEEL SLINKT
• We kunnen ons geen uitval veroorlofen en dus moeten we
veel aandacht hebben voor talent- & vitaliteitsmanagement
• De noodzaak tot maximale EN langdurige arbeidsparticipatie
groeit
INTERNATIONAAL
ARBEID (werkgelegenheid) VERPLAATST ZICH
• Door de focus op rendement
• Door concentratie van kennis en/of vakmanschap
• Door demografische opbouw van regio’s
20. Als we niet oppassen verliest jong en oud
de aansluiting met de arbeidsmarkt
21. We krijgen te maken met
schaarste op de arbeidsmarkt.
In 2013 verlaat naar verwachting, 20%
MAAR ER IS OOK van de beroepsbevolking de
arbeidsmarkt.
De beroepsbevolking in vaste dienst
EEN ANDER GELUID ... daalt van 7,75 miljoen naar 6,9
miljoen.
In 2020 werkt 42% van de bevolking
vergroening
niet
De omvang van de beroepsbevolking
neemt in rap tempo af.
De gemiddelde leeftijd, ervaring &
niveau daalt als een gevolg.
EN .....
In 2020 bestaat onze
beroepsbevolking voor 1/3
uit jong talent!
bron: Bloomz, 2012
22. BARRIÈRES
mensen
structuren
cultuur
belangen
risico’s
tijd en/of geld
fatalisme
29. ECONOMISCHE PRINCIPES &
MAATSCHAPPELIJK BETROKKEN
Creëer inkomsten Zoek nieuwe Bouw een
met aanverwante doelgroepen op emotionele
producten & langs nieuwe relatie met
diensten wegen hen op
Zorg voor een gepaste
Ontwikkel samen met
beïnvloeding &
onderwijsinstellingen
betrokkenheid van
programma’s voor
overheden &
aankomend talent
bestuurders
32. VERANDERKUNDIGE PRINCIPES
EMOTIIE,
NIEUWS-
GIERIGHEID,
MOTIVATIES INVLOED &
FUN, PASSIE SUCCES
NUTTIG ZIJN,
EEN PODIUM
KRIJGEN &
FORTUIN
verandering 1e orde! Binnen hetzelfde denkpa
troon!
EEN OPLOSSING AAND
AANPASSING! voor onder vonden proble
RAGEN!
men!
!
verandering 2e orde!
TRANSITIE!
HET KADER VERRUIMEN
zodat ook niet voor de han !
dliggende !
oplossingen bespreekbaar
worden!
verandering 3e orde!
TRANSFORMATIE!
EEN GEHEEL NIEUWE
! DENK- EN WERKSTIJL
ONTWIKKELEN! !
!
bron: Kuhlman,Hooge
ndoorn, Implementa
tiekunst
bron: Kuhlman, Hoogendoorm
[implementatiekunst]
33. W
GAMIFICATION PRINCIPES
WAT ZET MENSEN IN BEWEGING?
STATUS | ACCESS | POWER | STUFF
WAT ZORGT ERVOOR DAT MENSEN
IN BEWEGING BLIJVEN?
UITDAGING
DOPAMINE
GENOT
RESULTAAT
HOE ZORG JE HIERVOOR?
FEEDBACK | FRIENDS | FUN
35. SMALENBACH
(2001)
KAN MAG
kennis & stimulerende
vaardigheden omgeving
je zou het kunnen
je zou het mogen
je zou het willen grondhouding
WIL
36. “there is always
someone
willing to
innovate slower
than
you....make use
of it.”
37. BRUG SLAAN TUSSEN GENERATIES
generatie 1940-55 1955-70 1970-80 1980-92 1992-2010
babyboomers X pragmatische Y Z
kenmerken generatie
eigenzinnig
mentaliteit ambitieus nuchter realistisch kritisch
wars van autoriteit
‘verstop je niet’
status gevoelig behoudend zelfbewust sociale netwerkers
individualistisch sociaal resultaatgericht
samenwerken
netwerkers
willen geen
tijd verspillen
direct
sturen|leiden zoeken draagvlak verbinden
korte termijn gericht
controleerbare macht
transparantie willen zelf sturen
reactief instrumenteel
besluiten democratiseren bedrijfsmatig ondernemend wars van oplegde
wars van representatieve
democratie
zakelijk grenzen|‘oude’ politiek
consensus
wars van status pragmatisch, eerlijk
overtuigen concreet zakelijk snel kraakhelder
communicatie politiek gedrag praktisch open, eerlijk in sociale netwerken (kort maar krachtig)
realistisch direct investeren in online
constructief kritisch en offline
idealiseren kijken wat werkt gedegen doelmatig
veranderen (her)structureren professionaliseren zelfregulering snel inspireren belangrijker
dan motiveren
direct afdoende
weinig zelf-reflectie werken met prestatie- blind varen op kennis-
systemen systemen technologische veranderingen vertrouwd op technologie
zijn gegeven
opgegroeid met externe
leren zelfontplooiing hoger opgeleid voortdurend leren via feedback binnen
eigen sociale netwerk concrete feedback
zelfontplooiing voor korte termijn realisatie
(het nu)
bron: bewerking Aart Bontekoning (2000) + Jos Ahlers | René Boender (2011)
38. ARBEIDSRELATIE & ZEGGENSCHAP
arbeidsrelaties&zeg
!
gensc hap! IMPACT VAN DE IMPACT VAN HET
VERANDERENDE INDIVIDUALISME
+!
GENERATIE
BEWUST!
MAATSCHAPPELIJK
ARBEIDSVORMEN work-life balance
waardering voor talent
zelfsturing
loyaliteitsverschuiving
flex
MINDER
Z(Z)P gemeenschapszin
39. DUURZAAMHEID
SOCIAAAL ECONOMISCHE ECOLOGISCHE
DUURZAAMHEID DUURZAAMHEID
arbeidsparticipatie
milieu
inzetbaarheid
educatie: leven lang leren
innovatie
40. LEIDERSCHAP
CONNECT FOLLOW
leider!scShap!! Why this?
IN BALAN MET
! VOLGERSCHAP!
Why now?
INSPIRE LEARN Why us?
Why me?
STUREN OP INHOUD & COACHEN OP TALENT
• van MANAGER naar COACH
• van HIËRARCHISCH leiderschap naar DIENEND leiderschap
• van TEAMGERICHT naar COLLECTIEF leiderschap
42. INNOVATIEGROEIMODEL
SYNTHENS (2011)
• omzet + rendement
duurzame
effecten
• toegevoegde waarde SOCIAAL
NIVEAU 4
groei • export ONDERNEMERSCHAP
• werkgelegenheid
• producten en diensten
concrete
kansen
• markten en marketing
NIVEAU 3 ORGANISATIE
innovaties •
•
technologie en ICT
organisatie en proces
INNOVATIE
• strategie en organisatieproces ORGANISATORISCHE
NIVEAU 2
voorwaarden
• cultuur en financiering INNOVATIE
innovatie • kennis en technologie
verwerven
vermogen • genereren en concretiseren
NIVEAU 1
SLIMME
van ideeen BEDRIJFSVOERING
• vermarkten en exploiteren
43. HET SOCIALE INNOVATIE GROEIMODEL
DE TRANSFORMATIE:
van OP RENDEMENT + GROEI
GERICHT economische
ORGANISATIONAL mens waarde
VIA VERANDERINGEN IN
INNOVATION STRUCTUUR & MANAGEMENT
METHODIEKEN
economische
naar OP CONTINUÏTEIT + waarde
PARTICIPATIE GERICHT
SOCIAL VIA VERANDERINGEN IN mens
INNOVATION BELEID & MAATSCHAPPIJVISIE sociale
waarde
44. DE MEEST EFFECTIEVE BENADERWIJZE
er zijn dus meerdere thema’s om onder de noemer
sociale innovatie aan te pakken
de maatschappij ! de organisatie !
georiënteerde thema’s! georiënteerde thema’s!
organisatie-&werkvormen!
(mede)zeggenschap!
en!
arbeids-! leiderschap!
vormen & !
-relaties!
ECONOMISCHE & ECOLOGISCHE !
DUURZAAMHEID!
PARTICIPATIE &! EDUCATIE
(INTEGRATIE)
45. EERST ONTRAFELEN:
TE
RD R!
H!
UU EME
CH
!
ME
SC
ER
DR
T!
DE
N
GI
BE DERN
N!
A
AC
!
BE
OL
AG
W
VE
TE
IMP
L
V
ER
OG
AS
LE
RA
LA
ST
ON
KE
BE
T
K!
ST
EN
IS C
R!
!
H!
KLANT-LEVERANCIER! SOCIAAL! POTENTIEEL!
KLANT-LEVERANCIER!
ONTWIKKELEN!
de belanghebbenden de bedrijfskundige aspecten de gedragskundige aspecten de veranderkundige aspecten
47. innovatie grijpt in op de samenwerking tussen
mensen & dus op het gedrag van mensen
48. VOLBERDA
(2007/2011)
fase van innovatie type van innovatie
TECHNOLOGISCHE
25%
NIEUWE INNOVATIE
INNOVATIE
KENNISCREATIE SUCCES • R&D en ICT
• TECHNOLOGIE
SOCIALE
HERKENNEN INNOVATIE
75%
VERWERVEN INNOVATIE • MANAGEMENT
INTEGREREN SUCCES • ORGANISATIE
en TOEPASSEN • ARBEID
VAN KENNIS
51. DILEMMA’S
1. IDENTIFICATIE MET EIGEN CULTUUR vs OPENHEID VOOR DIVERSITEIT
2. GESLOTEN vs OPEN INNOVATIEMODEL
3. INCREMENTELE INNOVATION vs RADICALE INNOVATIE
4. TECHNOLOGY PUSH vs (LABOUR) MARKET PULL
5. CENTRALE STURING vs ZELFORGANISATIE
6. PROCESORIENTATIE vs CREATIVITEIT EN ONDERNEMERSCHAP
7. KORTE TERMIJN DENKEN vs LANGE TERMIJN STRATEGIE
52. DILEMMA’S
8. FLEXIBILITEIT vs ZEKERHEID
9. EFFICIËNTER & EFFECTIEVER WERKEN vs VERLIES AAN ARBEIDSPLAATSEN
10. VERANTWOORDELIJKHEDEN vs BEVOEGDHEDEN
11. DELEN VAN KENNIS vs MACHT
12. BINDEN (EN BOEIEN) vs BOEIEN EN LOSLATEN
13. GEBRUIKERSPARTICIPATIE (KLANTENPANEL) vs MEDEZEGGENSCHAP
14. INDIVIDUELE PRESTATIE vs SAMENWERKING IN GROEPEN
54. THE MINDSET
HOW TO DO BUSINESS = HOW TO SERVE CUSTOMERS
55. THE MINDSET
HOW TO DO BUSINESS = HOW TO SERVE CUSTOMERS
het doel de mens het resultaat
voorop centraal telt
56. CONDITIES
1. KOERS en KEUZES
2. DAADKRACHTIG en VOLHARDEND
3. GERICHT OP SAMENLEVING + SAMENWERKING
4. KUNDIG: KENNIS en ERVARING MET COMPLEXE PROJECTEN
5. GEDREVEN
6. MAATSCHAPPELIJK BETROKKEN
7. RUIMTE LATEND
57. LEIDERSCHAPSVAARDIGHEDEN STUREN OP INHOUD
COACHEN OP TALENT
focus op commerciële gericht op gericht zijn op kunnen kunnen
co-creatie focus samenwerken innovatie managen van motiveren en
+ + [in coalities diversiteit inspireren
co-realisatie maatschappelijk kunnen + +
bewust denken] draagvlak daarbij
+ creëren voor authentiek en
het delen van de organisatie oprecht zijn
informatie doelen door
het uitdragen
van de visie
&EIGENSCHAPPEN
+
opzoeken
van de balans
extreem naar buiten gericht werk-privé
perfect aanvoelen wie de beste partner is voor díe uitdaging
op je gemak voelen in complexe + chaotische situaties
58. VOLGERSVAARDIGHEDEN
volgerschap+
zich+flexibel++ gericht+op+ informa?e++ een+bijdrage++ gedisciplineerd++ luisteren++
kunnen+ klanten+ kunnen+vergaren+ kunnen++ kunnen+werken+ naar+anderen++
opstellen++ deze+weten++ leveren+aan+ en+eigen++
[in+rol+en+ te+beoordelen+ +product;+ werkwijze++
taak]+ op+relevan?e+ en/of++ willen/kunnen++
en+daaruit++ proces;+ aanpassen+
de+juiste++ verbeteringen+
conclusies+ +
kunnen+trekken+
&EIGENSCHAPPEN
openstaan voor samenwerking
zich verantwoordelijk weten voor de eigen ontwikkeling
op je gemak voelen als ‘WERK-ONDERNEMER’
61. FACILITEITEN
TRENDS
in organisaties
FACILITEITEN WORDEN MEER EN MEER ONDERSTEUNEND IN PLAATS VAN
LEIDEND
Neem bijvoorbeeld ICT
1. ICT ALS STRATEGISCH CONCURRENTIEMIDDEL
2. NIEUWE FUNCTIES STIMULEREN (DUS SOFTWARE UP-TO-DATE HOUDEN)
3. AANLEGGEN PLATFORM VOOR BREED GEBRUIK (MET DE FACTO INTEGRATIE)
4. SITUATIONEEL GEBRUIK VANUIT DE BEHOEFTE
5. ADOPTIE ALS BUSINESS INVESTERING
6. PROACTIEF STIMULEREN VANUIT DE LIJNORGANISATIE
63. OPBRENGSTEN
economische vitaliteit & sociale innovatie gaan hand in hand
klantwaardering de ander krijgt iets wat ie eigenlijk wil hebben maar
niet vooraf had kunnen bedenken
soepelere een betere samenwerking, begrip & acceptatie van
elkaars rol draagt bij aan vernieuwing in de denk &
organisatie
werkprocessen en in de besluitvorming
onderscheidend meer nadruk op inspireren dan op reguleren met als
HR beleid adagium: talent- en resultaatgerichte ondersteuning
zichtbare link naar bijdrage leveren aan de oplossing van een
maatschappelijke maatschappelijk vraagstuk
relevantie
64. BIJDRAGE
WAT JE GAAT BIJDRAGEN
HANGT IN HOGE MATE AF
VAN HOE JE OMGAAT MET
JE TALENTEN
65. OP ZOEK NAAR TALENT
ALLEEN ALS ORGANISATIES ZICH KUNNEN PROFILEREN ALS
ZORGZAAM
WIJS
AMBITIEUS
VERANTWOORD
INNOVATIEF
TRENDY
&
RUIMTE GEVEN AAN
PERSOONLIJKE VRIJHEID +
VERANTWOORDELIJKHEID
ZAL HET TALENT ZICH AAN HEN WILLEN VERBINDEN!
66. WEET WAT JE WAARD BENT
(HER)KEN JE JE JOUW TALENTEN?
PERSOONLIJKE DRIJFVEREN
Ervaring
AANJAGER
AFMAKER ONDERNEMER
PERSOONLIJKHEID KENNIS VAARDIGHEDEN
VERANKERAAR INNOVATOR
INZICHT GEDRAG
PRESTATIE HOUDING
STABILISATOR MOTIVATOR
VERZORGER
67. MET DANK AAN
Frans-Jozef Rutjes [R&R Social Innovators]
al die andere mensen die mij hebben geïnspireerd met hun gedachtengoed
en/of initiatieven
