YENİ TEŞVİK SİSTEMİ KARARNAMESİ AÇIKLANDI. kOCAELİ,SAKARYA,BOLU,DÜZCE,YALOVA İÇİN YAPILACAK DESTEKLER AYRITILARI İLE AÇIKLANDIĞI SUNU MARKA TARAFINDAN HAZIRLANMIŞTIR.

1. YENİ YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ
T.C. DOĞU MARMARA KALKINMA AJANSI
Haziran 2012

2. TEMEL YENİLİKLER
Yeni Teşvik Sistemi (1 Ocak 2012’den itibaren geçerli)
• Daha önce İBBS-2 Bölgeleri kapsamında sağlanan Bölgesel teşvikler il düzeyine (İBBS-3)
dönüştürüldü. Buna göre daha önce Doğu Marmara Bölgesi’ni oluşturan 5 il (Kocaeli,
Sakarya, Düzce, Bolu ve Yalova) için aynı teşvikler uygulanırken yeni sistemle Kocaeli 1.
Bölge kabul edilirken, Sakarya, Bolu ve Yalova 2. Bölge, Düzce 4. Bölge teşviklerinden
yararlanacaktır. Bölge düzey sayısı arttıkça sağlanan teşviklerin kapsamı büyümektedir.
Bölgesel olarak Teşvik edilen sektörler de illere göre belirlenmiştir.
• Bölge sayısı yeni sistemle 4’ten 6’ya çıkmıştır.
• 6. Bölgeye yapılan yatırımlar asgari tutarı (500 bin TL) aşmak kaydıyla sektör sınırlaması
olmaksızın Bölgesel teşviklerden yararlanabilecektir.
• Cari açığı azaltmak ve ileri teknoloji ve katma değer içeren yatırımları teşvik için “Stratejik
Yatırımlar” adı altında yeni bir teşvik kapsamı oluşturuldu. Stratejik Yatırımlar kapsamında
sağlanacak teşvikler Bölge ayrımı olmaksızın tüm Türkiye sathında geçerli olacaktır.
• Sanayi Odalarının yanı sıra Genel Teşvik Belgesi başvurusu yapılabilen kurumlar arasına
Kalkınma Ajansları ile Ekonomi Bakanlığı’nca belirlenecek diğer odalar da eklenmiş oldu.
Bakanlıkça görevlendirme yapılması halinde Yatırım Tamamlama Vizesi işlemleri de bu
kurumlar üzerinden yapılabilecek. Kalkınma Ajansları, teşvik belgeli yatırımların
izlenmesinde görevlendirildi.

3. TEMEL YENİLİKLER
• OSBlere yapılan yatırımlar, aynı sektördeki asgari 5 firmanın yatay veya dikey entegrasyon
sağlayacak ortak yatırımları bir alt Bölgenin teşviklerinden (daha geniş teşvik imkanı)
yararlanacaktır.
• Öncelikli Yatırım Konuları başlığı altında 5. Bölge Teşviklerinden yararlanacak yeni bir teşvik
statüsü getirildi.
• Teşvikli Bölgesel ve Büyük Ölçekli Yatırımlar listesindeki sektörlerin pek çoğunda asgari yatırım
tutarlarında indirim yapılmıştır.
• 2., 3., 4., 5. ve 6. Bölgeye yapılan yatırımlarda Vergi İndirimi, ilgili yatırımdan kazanılacak
kazançların yanı sıra Yatırıma Katkı oranının belirli bir yüzdesine varana kadar diğer tüm
faaliyetleri için de geçerli olacaktır. Yani, İstanbul merkezli bir firma Diyarbakır’a yapacağı
yatırım çerçevesinde alacağı teşvik belgesi kapsamında İstanbul’daki ve diğer illerdeki
kazançları için de vergi indiriminden yararlanacaktır.
• Bina inşaatlarında KDV iadesi (asgari 500 milyon TL’lik Stratejik Yatırımlarda), Gelir Vergisi
Stopajı Terkini (6. Bölgeye yapılan yatırımlarda) adı altında iki yeni teşvik unsuru gelmiştir.

4. YENİ VE ESKİ TEŞVİK BÖLGELERİ
HARİTALARI
Yeni Teşvik Bölgeleri Haritası
Eski Teşvik Bölgeleri Haritası

5. TEŞVİK UNSURLARI
Kimler teşvik belgesi alabilir?
• Gerçek kişiler
• Adi ortaklıklar
• Sermaye şirketleri
• Kooperatifler
• Birlikler
• İş ortaklıkları
• Kamu kurum ve kuruluşları (genel ve özel bütçeli kurum ve kuruluşlar, il özel idareleri, belediyeler ve
kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların sermaye bileşimindeki hisse oranları yüzde elliyi geçen kurum
ve kuruluşlar)
• Kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları
• Dernekler ve vakıflar
• Yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubeleri

6. TEŞVİK UNSURLARI
Teşvik Belgesi için hangi kurumlara başvurulabilir?
Genel Teşvik Belgesi (Uygulama Tebliği EK-4’te yer alan sektörlerdeki azami 10 milyon TL’lik
yatırımlar):
• Adana Sanayi Odası,
• Ankara Sanayi Odası
• Aydın Sanayi Odası
• Balıkesir Sanayi Odası
• Denizli Sanayi Odası
• İzmir ve Muğla illeri için Ege Bölgesi Sanayi Odası
• Eskişehir Sanayi Odası
• Gaziantep Sanayi Odası
• İstanbul Sanayi Odası
• Kayseri Sanayi Odası
• Kocaeli Sanayi Odası
• Konya Sanayi Odası
• İlgili Kalkınma Ajansları
Diğer tüm Teşvik Belgeleri (10 milyon TL üstü Genel Teşvik Belgeleri, Ar-Ge, Çevre, Bölgesel, Büyük
Ölçekli, Stratejik Yatırımlar Teşvik Belgeleri) başvuruları Ekonomi Bakanlığı Teşvik Uygulama ve
Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü’ne (Ankara) yapılacaktır.

7. TEŞVİK UNSURLARI
Uygulama Tebliği EK-4’te yer alan sektörler
Yatırım sektörleri Yatırım sektörleri (Açıklama)
(US-97 kodu)
15 Gıda ürünleri ve içecek imalatı
Tekstil ürünleri imalatı (Yün ipliği hariç olmak üzere, tekstil elyafının hazırlanması ve eğirilmesi konusunda sadece
17 modernizasyon yatırımları ve halı, tafting, dokunmamış ve örülmemiş kumaş ile çuval hariç olmak üzere tekstil
dokumacılığı konusunda sadece modernizasyon yatırımları)
18 Giyim eşyası imalatı
19 Derinin tabaklanması ve işlenmesi
20 Ağaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç) ; hasır ve buna benzer, örülerek yapılan maddelerin imalatı
21 Kağıt ve kağıt ürünleri imalatı
23 Rafine edilmiş peol ürünleri ve nükleer yakıt imalatı (Madencilik yatırımları hariç)
24 Kimyasal madde ve ürünlerin imalatı
25 Plastik ve kauçuk ürünleri imalatı
26 Metalik olmayan diğer mineral ürünlerin imalatı
27 Ana metal sanayi (2710 demir çelik ana sanayi hariç)
28 Metal eşya sanayi
29 B.y.s. makine ve teçhizat imalatı
30 Büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri imalatı
31 Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli makine ve cihazların imalatı
32 Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı
33 Tıbbi aletler, hassas ve optik aletler ile saat imalatı
34 Motorlu kara taşıtı, römork ve yarı römork imalatı
35 Diğer ulaşım araçlarının imalatı (Gemi ve yat inşa yatırımları hariç)
36 Mobilya imalatı; b.y.s. diğer imalat
Ürün paketleme hizmeti yatırımları
Belediye ve il özel idarelerinin hizmet ve altyapı yatırımları

8. TEŞVİK UNSURLARI
Genel Teşvik Sistemi
Türkiye sathında teşvik edilen ve asgari sabit yatırım tutarının üzerindeki (Kocaeli,
Sakarya, Bolu ve Yalova için 1 milyon TL, Düzce için 500 bin TL) yatırımlar Genel
Teşviklerden yararlanabilmektedir.
Not: Teşviklerden yararlanamayacak sektörler ilgili Bakanlar Kurulu Kararı Ek-4’te
(https://www.box.com/s/abf6b05de234f2f6a2b5) yer almaktadır.
Teşvik unsurları:
• KDV istisnası: Teşvik belgesi kapsamında uygun görülen makine ve teçhizatın ister yurtdışından
olsun ister iç piyasadan olsun KDV ödenmeden alınmasını sağlar.
• Gümrük Vergisi Muafiyeti: Teşvik belgesi kapsamı yatırım mallarının gümrük vergisinden muaf
olarak ithaline imkan verir.
• Tersanelerde gemi, yat (asgari 24 m), yüzer tesis ve deniz araçları yatırımları kapsamında
istihdam edilen işçiler (işverenin sosyal güvenlik işyeri numarası altında ilgili mevzuatta
belirlenen alt işverenler tarafından istihdam edilen işçi dahil) için asgari ücrete tekabül eden
SGK primi işveren hissesi desteğinden yararlanacak.

9. TEŞVİK UNSURLARI
Ar-Ge ve Çevre Yatırımları Teşvik Sistemi
Ar-Ge Yatırımları: Yeni bir ürün geliştirilmesi, ürün kalite ve standardının yükseltilmesi,
maliyet düşürücü ve standart yükseltici yeni bir teknolojinin ülke şartlarına uyumunun
sağlanması amacıyla bilimsel esaslara uygun olarak yapılan ve her aşaması belirlenmiş
araştırma ve geliştirme çalışmaları için gerçekleştirilecek yatırımlar
Çevre Yatırımları: Doğrudan ticari mal üretimine yönelik olmayan, mevcut veya
gerçekleştirilecek tesislerin katı, sıvı veya gaz gibi atıklarının temizlenmesine veya yok
edilmesine yönelik yatırımlar. Doğrudan mal üretimine ve bertarafına yönelik olanlar
Bölgesel Teşvik Sistemi altında değerlendirilmekte.
Teşvik unsurları:
• KDV istisnası: Teşvik belgesi kapsamında uygun görülen makine ve teçhizatın ister yurtdışından
olsun ister iç piyasadan olsun KDV ödenmeden alınmasını sağlar.
• Gümrük Vergisi Muafiyeti: Teşvik belgesi kapsamı yatırım mallarının gümrük vergisinden muaf
olarak ithaline imkan verir.
• Faiz desteği: Yatırım için kullanılan asgari 1 yıl vadeli TL kredilerde 5 puan, döviz kredileri ve
dövize endeksli kredilerde 2 puan faiz indirimi. Faiz desteği tutarı, azami 50 milyon TL olabilir.

10. TEŞVİK UNSURLARI
Bölgesel Teşvik Sistemi
Asgari yatırım tutarını sağlayan Bölgesel olarak teşvik edilen sektörlerdeki yatırımlar Bölgesel
Teşviklerden yararlanabilmektedir. Türkiye’de gelişmişlik düzeyine göre 6 farklı Bölge
tanımlanmıştır. Gelişmişlik düzeyi daha düşük olan Bölgeler daha geniş teşviklerden
yararlanmaktadır. Bölgesel olarak teşvik edilen sektörler US-97 kodlarına göre belirlenmektedir.
US-97 kodları için: http://tuikapp.tuik.gov.tr/DIESS/GenelAramaSayfasiGetirAction.do?
Vergi indirimi teşvikinden 1. Bölge dışında yatırım döneminde de yararlanılabilmektedir.
Yatırıma Katkı Yatırım dönemi İşletme dönemi
oranı içindeki pay
Kocaeli (1. Bölge) %0 %100
Sakarya, Bolu, %10 %90
Yalova (2. Bölge)
Düzce (4. Bölge) %30 %70
Örn. Düzce’de (4. Bölge) bir yatırımın yatırım dönemi süresince yararlanacağı vergi indiriminin
yatırıma oranı: Vergi indirimi yatırıma katkı oranı x Yatırım dönemi vergi indirimi payı = %30 x %30 = %9

11. TEŞVİK UNSURLARI
Bölgesel Teşvikler Kocaeli (1. Bölge) Sakarya, Bolu, Yalova (2. Bölge) Düzce (4. Bölge)
KDV İstisnası Var Var Var
Gümrük Vergisi muafiyeti Var Var Var
Yatırım yeri tahsisi Var Var Var
Faiz desteği Yok Yok TL kredilerde: 4 puan,
Döviz krediler: 1 puan
Gelir Vergisi stopajı desteği Yok Yok Yok
Yıllık vergi indirimi oranı %50 %55 %70
(1.1.2014: %30) (1.1.2014: %40) (1.1.2014: %60)
Vergi indirimi yatırıma katkı oranı %15 %20 %30
(1.1.2014: %10) (1.1.2014: %15) (1.1.2014: %25)
Yıllık vergi indirimi oranı %55 %60 %80
(OSBler, Ortak yatırımlar) (1.1.2014: %40) (1.1.2014: %50) (1.1.2014: %70)
Vergi indirimi yatırıma katkı oranı %20 %25 %40
(OSBler, Ortak yatırımlar) (1.1.2014: %15) (1.1.2014: %20) (1.1.2014: %30)
Asgari ücrete tekabül eden Sigorta 2 yıl 3 yıl 6 yıl
primi işveren hissesi desteği (1.1.2014: Yok) (1.1.2014: Yok) (1.1.2014: 5 yıl)
Asg. ücr. Sigorta primi işveren hissesi 3 yıl 5 yıl 7 yıl
desteği (OSBler, Ortak yatırımlar) (1.1.2014: Yok) (1.1.2014: 3 yıl) (1.1.2014: 6 yıl)
Sigorta primi işçi hissesi desteği Yok Yok Yok

12. TEŞVİKLİ SEKTÖRLER
Yatırım Yatırım sektörleri (Açıklama) Asgari sabit yatırım tutarı
sektörleri
(US-97 Kocaeli Sakarya Bolu Yalova Düzce
kodu)
(1. Bölge) (2. Bölge) (2. Bölge) (2. Bölge) (4. Bölge)
0121 Entegre damızlık hayvancılık yatırımları dahil 1 milyon TL 1 milyon TL 1 milyon TL 1 milyon TL 500 bin TL
olmak üzere entegre hayvancılık yatırımları
(detaylar için bkz. dip notlar madde 5)
0500.0.4 Su ürünleri yetiştiriciliği (balık yavrusu ve 1 milyon TL 1 milyon TL 1 milyon TL 1 milyon TL 500 bin TL
yumurtası üretimi dahil)
15 Gıda ürünleri ve içecek imalatı 2 milyon TL 2 milyon TL 2 milyon TL 2 milyon TL 1 milyon TL
(detaylar için bkz. dip notlar madde 6)
17 Tekstil ürünleri imalatı 2 Milyon TL (Tekstilin 2 Milyon TL 2 Milyon TL 2 Milyon TL 1 Milyon TL
(detaylar için bkz. dip notlar madde 8) aprelenmesi (Tekstilin (Tekstilin (Tekstilin (Tekstilin
yatırımları için 10 aprelenmesi aprelenmesi aprelenmesi aprelenmesi
Milyon) yatırımları için 10 yatırımları için 10 yatırımları için yatırımları için
Milyon) Milyon) 10 Milyon) 10 Milyon)
18 Giyim eşyası imalatı Desteklenmiyor Desteklenmiyor Desteklenmiyor Desteklenmiyor 1 milyon TL
üzeri tevsi ve
modernizasyon
19 Derinin tabaklanması ve işlenmesi Desteklenmiyor Desteklenmiyor 1 milyon TL Desteklenmiyor Desteklenmiyor
20 Ağaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç), 4 milyon TL 3 milyon TL 3 milyon TL 3 milyon TL 1 milyon TL
hasır ve buna benzer örülerek yapılan
maddelerin imalatı
21 Kağıt ve kağıt ürünleri imalatı 10 milyon TL 10 milyon TL 10 milyon TL 10 milyon 10 milyon TL
TL
24 Kimyasal madde ve ürünlerin imalatı 4 milyon TL 3 milyon TL 3 milyon TL 3 milyon TL 1 milyon TL

13. TEŞVİKLİ SEKTÖRLER
Yatırım Yatırım sektörleri (Açıklama) Asgari sabit yatırım tutarı
sektörleri
(US-97 kodu)
Kocaeli Sakarya Bolu Yalova Düzce
(1. Bölge) (2. Bölge) (2. Bölge) (2. Bölge) (4. Bölge)
2511 İç ve dış lastik imalatı 4 milyon TL Desteklenmiyor Desteklenmiyor Desteklenmiyor Desteklenmiyor
2610.1, 2610.2 Düz cam, düz camın şekillendirilmesi ve 4 milyon TL 3 milyon TL 3 milyon TL 3 milyon TL 1 milyon TL
(2610.2.03.01 işlenmesi (çok katlı yalıtım camları hariç)
hariç), 2610.3, çukur cam ve cam elyafı imalatı
2610.4
2720, 273 Demir-çelik dışındaki ana metal sanayi, 4 milyon TL 3 milyon TL 3 milyon TL 3 milyon TL 1 milyon TL
metal döküm sanayi
28 Metal eşya Desteklenmiyor 3 milyon TL 3 milyon TL 3 milyon TL 1 milyon TL
29 Makine ve teçhizat imalatı 4 milyon TL 3 milyon TL 3 milyon TL 3 milyon TL 1 milyon TL
30 Büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri 4 milyon TL 3 milyon TL 3 milyon TL 3 milyon TL 1 milyon TL
imalatı
31 Elektrikli makine ve cihazları imalatı 4 milyon TL 3 milyon TL 3 milyon TL 3 milyon TL 1 milyon TL
32 Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve 4 milyon TL 3 milyon TL 3 milyon TL 3 milyon TL 1 milyon TL
cihazları imalatı
33 Tıbbi aletler hassas ve optik aletler imalatı 1 milyon TL 1 milyon TL 1 milyon TL 1 milyon TL 500 bin TL

14. TEŞVİKLİ SEKTÖRLER
Yatırım sektörleri Yatırım sektörleri (Açıklama) Asgari sabit yatırım tutarı
(US-97 kodu)
Kocaeli Sakarya Bolu Yalova Düzce
(1. Bölge) (2. Bölge) (2. Bölge) (2. Bölge) (4. Bölge)
34 Motorlu kara taşıtı ve yan sanayi Ana sanayi: Ana sanayi: Ana sanayi: Ana sanayi: Ana sanayi:
50 milyon TL 50 milyon TL 50 milyon TL 50 milyon TL 50 milyon TL
Yan sanayi: Yan sanayi: Yan sanayi: Yan sanayi: Yan sanayi:
4 milyon TL 3 milyon TL 3 milyon TL 3 milyon TL 1 milyon TL
3591, 3592 Motosiklet ve bisiklet üretimi 4 milyon TL 3 milyon TL 3 milyon TL 3 milyon TL 1 milyon TL
361 Mobilya imalatı 4 milyon TL 3 milyon TL 3 milyon TL 3 milyon TL 1 milyon TL
(sadece metal ve (sadece metal ve (sadece metal ve (sadece metal ve (sadece
plastikten imal plastikten imal plastikten imal plastikten imal plastikten imal
edilenler hariç) edilenler hariç) edilenler hariç) edilenler hariç) edilenler hariç)
5510.1.01, Oteller 3 yıldız ve 3 yıldız ve üzeri 3 yıldız ve üzeri 3 yıldız ve 3 yıldız ve
5510.2.01,5510.3.02, (Turizm yatırım/işletme belgeli özel tesis, üzeri üzeri üzeri
5510.5.02, 5510.5.04 yayla/dağ evi ve butik otel yatırımlarında
"3 yıldız ve üzeri" şartı aranmaz.)
5510.3.01 Öğrenci yurtları 100 öğrenci 100 öğrenci 100 öğrenci 100 öğrenci 100 öğrenci
6302.0.01 Soğuk hava deposu hizmetleri 1000 m2 1000 m2 1000 m2 1000 m2 500 m2
6302.0.03 Lisanslı depoculuk (Tahıl ambarlama 2 milyon TL 2 milyon TL 2 milyon TL 2 milyon TL 1 milyon TL
hizmetleri)
80 (809 hariç) Eğitim hizmetleri (okul öncesi eğitim 1 milyon TL 1 milyon TL 1 milyon TL 1 milyon TL 500 bin TL
hizmetleri dahil, yetişkinlerin eğitilmesi
ve diğer eğitim faaliyetleri hariç)

15. TEŞVİKLİ SEKTÖRLER
Yatırım sektörleri Yatırım sektörleri (Açıklama) Asgari sabit yatırım tutarı
(US-97 kodu)
Kocaeli Sakarya Bolu Yalova Düzce
(1. Bölge) (2. Bölge) (2. Bölge) (2. Bölge) (4. Bölge)
8511.0.01-05, Hastane yatırımı, huzurevi Hastane: Hastane: Hastane: Hastane: Hastane:
8511.0.99, 1 milyon TL 1 milyon TL 1 milyon TL 1 milyon TL 500 bin TL
8531.0.01-03
Huzurevi: Huzurevi: Huzurevi: Huzurevi: Huzurevi:
100 kişi 100 kişi 100 kişi 100 kişi 100 kişi
Atık geri kazanım veya bertaraf tesisleri 1 milyon TL 1 milyon TL 1 milyon TL 1 milyon TL 500 bin TL
Seracılık 40 dekar 40 dekar 40 dekar 40 dekar 10 dekar

16. TEŞVİKLİ SEKTÖRLER
Dip Notlar
• İstanbul ili hariç olmak üzere, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilan edilen İhtisas Organize
Sanayi Bölgelerinde gerçekleştirilecek ihtisas konusundaki yatırımlar, ilgili Bölgede seçilmiş sektörler
arasında yer almasa dahi Bölgesel desteklerden yararlanır.
• Havayolu ile yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar 1 inci Bölgede uygulanan desteklerden
yararlanır. Havayolu taksi işletmeciliği yatırımları teşvik edilmez.
• Turizm yatırım/işletme belgeli özel tesis, yayla/dağ evi ve butik otel yatırımlarında "3 yıldız ve üzeri"
şartı aranmaz.
• 6. Bölge hariç olmak üzere, sadece kağıt hamurundan başlayan entegre kağıt ve kağıt ürünleri üretimi
konusundaki yatırımlar Bölgesel desteklerden yararlanabilir.
• Entegre hayvancılık yatırımlarında;
‒ 1 . ve 2.Bölgede: süt yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında 500 büyükbaş, et yönlü büyükbaş entegre
yatırımlarında 700 büyükbaş/dönem, damızlık büyükbaş entegre yatırımlarında 500 büyükbaş, damızlık
küçükbaş hayvan entegre yatırımlarında 2.000 küçükbaş, süt ve et yönlü küçükbaş entegre yatırımlarında 2.000
küçükbaş/dönem ve kanatlı entegre yatırımlarında 200.000 adet/dönem asgari kapasite şartı aranır (damızlık
kanatlı entegre yatırımlarında kapasite şartı aranmaz).
‒ 3., 4. ve 5.Bölgede: süt yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında 300 büyükbaş, et yönlü büyükbaş entegre
yatırımlarında 500 büyükbaş/dönem, damızlık büyükbaş entegre yatırımlarında 300 büyükbaş, damızlık
küçükbaş entegre yatırımlarında 1.000 küçükbaş, süt ve et yönlü küçükbaş entegre yatırımlarında 1.000
küçükbaş/dönem ve kanatlı entegre yatırımlarında 200.000 adet/dönem asgari kapasite şartı aranır (damızlık
kanatlı entegre yatırımlarında kapasite şartı aranmaz).

17. TEŞVİKLİ SEKTÖRLER
Dip Notlar
• Derinin tabaklanmasına yönelik yatırımlar sadece Organize Sanayi Bölgelerinde teşvik edilir.
• 6. Bölge hariç olmak üzere, iplik ve dokuma (yün ipliği, akıllı ve çok fonksiyonlu teknik tekstil, halı,
tafting, dokunmamış-örülmemiş kumaş, çuval hariç) konularında sadece modernizasyon cinsindeki
yatırımlar Bölgesel desteklerden yararlanır.
• 6. Bölge hariç olmak üzere, I. grup madenler ve mıcır yatırımları ile İstanbul ilinde gerçekleştirilecek
maden istihraç ve/veya işleme yatırımları bölgesel desteklerden yararlanamaz.
• Aşağıda belirtilen yatırım konuları bulunduğu bölgede uygulanan bölgesel desteklerden yararlanır:
‒ Müteharrik karakterli araçlar hariç olmak üzere lojistik yatırımları.
‒ Jeotermal enerji ile veya enerji santralleri atık ısısı ile konut ısıtma/soğutma yatırımları
‒ İstanbul ili hariç olmak üzere, asgari 2 milyon TL tutarındaki "demiryolu ve tramvay lokomotifleri ile
vagonlarının imalatı" ve "hava ve uzay taşıtları imalatı" ile bunların aksam ve parçaları konusundaki yatırımlar
‒ Asgari 5 Milyon TL tutarındaki liman ve liman hizmetleri yatırımları (yat limanı ve marina dahil)
• Birden fazla bölgede gerçekleştirilecek Bölgesel yatırımlar, görece daha fazla gelişmiş bölgenin
desteklerinden yararlanır.
• Asgari 50 Milyon TL tutarındaki yeraltı doğalgaz depolama yatırımları ile asgari 5 Milyon TL tutarındaki
sondaj yatırımları 2.Bölgede uygulanan bölgesel desteklerden yararlanır.

18. TEŞVİK UNSURLARI
Büyük Ölçekli Teşvik Sistemi
Asgari yatırım tutarını sağlayan teşvik edilen sektörlerdeki tüm Türkiye’de sathında
teşvik edilen büyük ölçekli yatırımlar. Teşvik unsurları Bölgelere göre değişiklik
göstermektedir. Ekonomi Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel
Müdürlüğü’nce organize edilen Yatırım Teşvik Sistemi’nde Türkiye’de gelişmişlik
düzeyine göre 6 Bölgesel sınıflandırma altında toplanmıştır.
Vergi indiriminden 1. Bölge dışında yatırım döneminde de yararlanılabilmektedir.
Yatırıma Katkı Yatırım dönemi İşletme dönemi
oranı içindeki pay
Kocaeli (1. Bölge) %0 %100
Sakarya, Bolu, %10 %90
Yalova (2. Bölge)
Düzce (4. Bölge) %30 %70
Örn. Düzce’de (4. Bölge) bir yatırımın yatırım dönemi süresince yararlanacağı vergi indiriminin
yatırıma oranı: Vergi indirimi yatırıma katkı oranı x Yatırım dönemi vergi indirimi payı = %40 x %30 = %12

19. TEŞVİK UNSURLARI
Yatırım sektörleri Asgari sabit yatırım tutarı
Kimyasal madde ve ürünlerin imalatı 200 milyon TL (eski: 1 milyar TL)
Rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı 1 milyar TL
Transit boru hattıyla taşımacılık hizmetleri yatırımları 50 milyon TL
Motorlu kara taşıtları ana sanayi yatırımları 200 milyon TL (eski: 250 milyon TL)
Motorlu kara taşıtları yan sanayi yatırımları 50 milyon TL (eski: 100 milyon TL)
Demiryolu ve tramvay lokomotifleri ve/veya vagon imalatı 50 milyon TL
Liman ve liman hizmetleri yatırımları 200 milyon TL (eski: 250 milyon TL)
Elektronik sanayi yatırımları 50 milyon TL (eski: 1 milyar TL)
Tıbbi alet, hassas ve optik aletler imalatı yatırımları 50 milyon TL
İlaç üretimi yatırımları 50 milyon TL (eski: 100 milyon TL)
Hava ve Uzay taşıtları ve/veya parçaları imalatı yatırımları 50 milyon TL
Makine (elektrikli makine ve cihazlar dahil) imalatı yatırımları 50 milyon TL
IV/c grubu metallerden nihai metal üretimine yönelik yatırımlar (entegre tesisler 50 milyon TL
dahil)

20. TEŞVİK UNSURLARI
Büyük Ölçekli Yatırım Teşvikleri Kocaeli Sakarya, Bolu, Yalova Düzce
(1. Bölge) (2. Bölge) (4. Bölge)
KDV İstisnası Var Var Var
Gümrük Vergisi muafiyeti Var Var Var
Yatırım yeri tahsisi Var Var Var
Faiz desteği Yok Yok Yok
Gelir Vergisi stopajı desteği Yok Yok Yok
Yıllık vergi indirimi oranı %50 %55 %70
Vergi indirimi yatırıma katkı oranı %25 %30 %40
(1.1.2014: %20) (1.1.2014: %25) (1.1.2014: %35)
Yıllık vergi indirimi oranı %55 %60 %80
(OSBler, Ortak yatırımlar)
Vergi indirimi yatırıma katkı oranı %30 %35 %50
(OSBler, Ortak yatırımlar) (1.1.2014: %25) (1.1.2014: %30) (1.1.2014: %40)
Asgari ücrete tekabül eden sigorta primi işveren 2 yıl 3 yıl 6 yıl
hissesi desteği (1.1.2014: x) (1.1.2014: x) (1.1.2014: 5 yıl)
Asg. ücr. Sigorta primi işveren hissesi desteği 3 yıl 5 yıl 7 yıl
(OSBler, Ortak yatırımlar) (1.1.2014: x) (1.1.2014: 3 yıl) (1.1.2014: 6 yıl)
Sigorta primi işçi hissesi desteği Yok Yok Yok

21. TEŞVİK UNSURLARI
Stratejik Yatırımlar Teşvik Sistemi
Stratejik Yatırım kapsamına giren yatırımlar için Türkiye sathında geçerli teşvikler sağlanacaktır. Kocaeli,
Sakarya, Düzce, Bolu ve Yalova’da stratejik yatırımlar kapsamında teşvik edilen yatırımlar aynı teşviklerden
yararlanacaktır. Bir yatırımın Stratejik Yatırımlar kapsamında olup olmadığının nihai tespitini Ekonomi
Bakanlığı bünyesinde oluşturulan Stratejik Yatırımları Değerlendirme Komisyonu yapacaktır.
Stratejik yatırımlar:
• BBK EK-4’te yer alan teşvik edilemeyecek yatırım sektörleri içinde yer almayan,
• Asgari yatırım tutarı 50 milyon TL olan,
• %50’den fazlası ithalat ile karşılanan,
• Asgari %40 katma değer üreten
• Üretilecek ürünle ilgili toplam ithalat değeri son 1 yıl itibariyle en az US$ 50 milyon olan (rafineri ve
petrokimya yatırımları ile yurt içi üretimi yoksa bu şart aranmayacaktır) yatırımlardır.
Vergi indiriminden yatırım döneminde de yararlanılabilmektedir.
Yatırıma Katkı oranı Yatırım dönemi İşletme dönemi
içindeki pay
Kocaeli, Sakarya, %50 %50
Düzce, Bolu, Yalova
Örn. Kocaeli’de bir yatırımın yatırım dönemi süresince yararlanacağı vergi indiriminin
yatırıma oranı: Vergi indirimi yatırıma katkı oranı x Yatırım dönemi vergi indirimi payı = %50 x %50 = %25

22. TEŞVİK UNSURLARI
Stratejik Yatırımlar Teşvik Sistemi
Katma Değer Oranı ile ilgili hesaplama Uygulama Tebliği Ek-10’da yer almaktadır.
Katma Değer Oranı hesaplama formülü: (Yıllık Satış Tutarı/Yıllık Üretim Maliyeti) – 1
K Ürününün Üretimi Yıllık Üretim Kapasitesi 1.000 Adet / Yıl
Miktarı
GTİP Birim Fiyatı Girdi Maliyeti
Girdilerin Adı (Adet, kg,
(TL) (Fiyat*Miktar) (TL)
m2...)
A) Hammadde ve Aramalı
(birim ürün için)
Hammadde-1 1 Kg 1.000 1.000
Hammadde-2 100 m2 2.000 200.000
Aramalı-1 10 Adet 5.000 50.000
B) Mamulün Bünyesine Giren
Yardımcı Maddeler
(birim ürün için )
Yardımcı Madde-1 1 Kg 500 500
Birim Girdi Maliyeti Toplamı 251.500
B) Ürün Girdi Maliyeti (Yıllık) 251.500.000
B) Ürün Satış Tutarı (Yıllık) 1.000 350.000 350.000.000
ÜRÜN KATMA DEĞER ORANI % 39,2

23. TEŞVİK UNSURLARI
Stratejik Yatırım Teşvikleri Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova
KDV İstisnası Var
KDV iadesi 500 milyon TL üzeri yatırımların bina ve inşaat
harcamaları için
Gümrük Vergisi muafiyeti Var
Yatırım yeri tahsisi Var
Faiz desteği Yatırım tutarının %5’ini geçmemek kaydıyla
azami 50 milyon TL’ye kadar
Gelir stopajı desteği Yok
Yıllık vergi indirimi oranı %90
Vergi indirimi yatırıma katkı oranı %50
Sigorta primi işveren hissesi desteği 7 yıl
Sigorta primi işçi hissesi desteği Yok

24. TEŞVİK UNSURLARI
Öncelikli Yatırımlar
Aşağıdaki sektörlerdeki yatırımlar 5. Bölge teşviklerinden yararlanır:
• Denizyolu ve demiryolu ile yük ve yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar
• Özel sektör tarafından yapılacak şehirlerarası yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik demiryolu
yatırımları ile şehir içi yük taşımacılığına yönelik demiryolu yatırımları
• Otomotiv, uzay veya savunma sanayine yönelik test merkezleri, rüzgar tüneli vb. mahiyette yatırımlar
• Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde (ör. Kocaeli-Sakarya Karadeniz Kıyı Bandı) yapılacak
turizm yatırımları
• Asgari 50 bin m2 kapalı alana sahip uluslararası fuar yatırımları (konaklama ve alışveriş merkezi
üniteleri hariç)
•Sağlık Bakanlığı proje onayına istinaden yapılacak asgari 20 milyon TL sabit yatırım öngören
biyoteknolojik ilaç, onokoloji ilaçları ve kan ürünleri üretimine yönelik yatırımlar
• Savunma Sanayi Müsteşarlığı proje onayına istinaden yapılacak asgari 20 milyon TL sabit yatırım
öngören savunma, havacılık ve uzay alanındaki yatırımlar
• Maden istihraç ve/veya işleme yatırımları (I. Grup madenler ve mıcır yatırımları ile İstanbul’da
yapılacak yatırımlar hariç)
• Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek ilk, orta ve lise eğitim yatırımları
• Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı destekli Ar-Ge projeleri neticesinde geliştirilen ürünlerin üretimine
yönelik yatırımlar

25. Öncelikli Yatırım Teşvikleri (5. Bölge) Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova
KDV İstisnası Var
Gümrük Vergisi muafiyeti Var
Yatırım yeri tahsisi Var
Faiz desteği TL kredilerde: 5 puan,
Döviz krediler: 2 puan
Gelir stopajı desteği Yok
Yıllık vergi indirimi oranı %80
Yıllık vergi indirimi oranı %90
(OSBler, Ortak yatırımlar)
Vergi indirimi yatırıma katkı oranı %40 (1.1.2014: %30)
Vergi indirimi yatırıma katkı oranı %50 (1.1.2014: %35)
(OSBler, Ortak yatırımlar)
Sigorta primi işveren hissesi desteği 7 yıl (1.1.2014: 6 yıl)
Sigorta primi işveren hissesi desteği 10 yıl (1.1.2014: 7 yıl)
(OSBler, Ortak yatırımlar)
Sigorta primi işçi hissesi desteği Yok

26. DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN
HUSUSLAR
• 1 Ocak 2012’den bu yana düzenlenen Yatırım Teşvik Belgeleri yeni sistemin sağladığı lehe gelen
hükümlerden yararlanabiliyor.
• Bölgesel (Öncelikli Yatırım Konularındakiler ve Alt Bölge Desteğinden yararlanacak olanlar dahil),
Büyük Ölçekli, Stratejik Yatırım kapsamına giren yatırımlar için talep halinde Genel Teşvik Belgesi
düzenlenebiliyor. (Ör. 50 milyon TL’lik Otomotiv Yan Sanayi yatırımı hem Büyük Ölçekli, hem Bölgesel
hem de Genel Teşvik Belgesi ve hatta belki Stratejik Yatırımlar Teşvik Belgesi alabilir.) Teşviklerden
azami ölçüde yararlanılabilmesi için doğru yönlendirme ve bilgilenme büyük önem taşımaktadır.
• Bölgesel olarak teşvik edilen sektörler incelenirken US-97 koduna tekabül eden sektörün kontrol
edilmesinde fayda görülmektedir. Örnek: Teşvikli sektörler listesinde Lisanslı Depoculuk görünürken
US-97 kodundan kontrol edildiğinde Tahıl Ambarlama alanındaki Lisanslı Depoculuk yatırımlarının
teşvik edildiği görülmektedir.
• Aynı şekilde Bölgesel olarak teşvik edilen sektörler ile ilgili dipnotlarda yer alan bilgiler
atlanmamalıdır.
• Teşvik Belgesi başvurularında en kritik hususlar, muaccel SGK prim ve idari para cezası olmamalı veya
yapılandırılmış olmalı, ÇED Raporu veya ÇED Gerekli Değildir Kararı ile Uygulama Tebliği EK-2’de
geçen izin ve ruhsat belgeleri
• Teşvik Belgesinin alınması sonrası Kalkınma Ajanslarınca Bakanlığa 6’şar aylık bildirimlerle
yatırımların gerçekleşme düzeyi izlenecektir.
• Teşvik Belgesi ile kullanılmış makine-teçhizat (Baskı, basım, matbaa, tekstil, hazır giyim ve
konfeksiyon yatırımları hariç) ve komple tesis (izne bağlı) ithali mümkün.

27. teşekkürler