1. งานศิลปหัตถกรรมนักเรียนภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
ครั้งที่ 61
ระหว่างวันที่ 27 -29 ธันวาคม 2554
ณ มหาวิทยาลัยราชภัฎมหาสารคาม

2. โครงการการส่งเสริมพัฒนางานอาชีพและการหา
รายได้ระหว่างเรียน
“การประดิษฐ์ดอกไม้จันทน์จากเปลือก
ข้าวโพด”

3. โรงเรียนชุมชนบ้านปากสวย
ตาบลวัดหลวง อาเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาหนองคาย เขต 2

6. การประดิษฐ์ของใช้จากเศษวัสดุเหลือใช้หรือวัสดุธรรมชาติ
ในท้องถิ่น
โรงเรียนชุมชนบ้านปากสวย
“ดอกไม้จันทน์ช่อประธานจากดอกข้าวโพด”
ดอกไม้จากเปลือกข้าวโพดเป็นงานหัตถศิลป์อีกรูปแบบหนึ่ง โดย
การนาวัสดุเหลือใช้จากธรรมชาติมาแปรรูปให้เกิดประโยชน์
ดอกไม้จากเปลือกข้าวโพดเป็นไอเดียที่แปลกและแตกต่างจาก
ดอกไม้ประดิษฐ์ทั่วไป จุดเด่นของดอกไม้เปลือกข้าวโพด คือ
ต้นทุนในการผลิตต่า รายได้ดี และดอกไม้ที่ได้มีความอ่อนช้อย
งดงาม

8. ประวัติดอกไม้จันทน์
• ในสมัยก่อนการฌาปนกิจศพ มีธรรมเนียมการใช้ดอกไม้จันทน์
เพราะเชื่อว่ากลิ่นหอมของดอกไม้จันทน์จะนาดวงวิญญาณของผู้
ที่ล่วงลับไปสู่สรวงสวรรค์ แต่ธรรมเนียมดอกไม้จันทน์จะใช้
เฉพาะผู้ที่มีตระกูลสูงเท่านั้น สามัญชนจะใช้ดอกไม้จันทน์ไม่ได้
เพราะดอกไม้จันทน์เป็นของสูง ต้องห้ามและมีราคาแพง

9. • สมัยรัชกาลที่ ๕ มีผู้คิดค้นประดิษฐ์ดอกไม้จันทน์เทียมขึ้น เพื่อ
ใช้ในงานพิธีหลวง ต่อมาจึงแผ่ขยายการใช้ดอกไม้เทียมในหมู่
สามัญชน โดยแขกที่มาร่วมงานจะนาดอกไม้จันทน์ไปวางไว้ที่
หน้าโลงศพเป็นการเผาหลอกก่อน แล้วจึงนาดอกไม้จันทน์
ทั้งหมดไปใช้ในการเผาจริงอีกครั้ง ต่อมาไม้จันทน์ที่ใช้ประดิษฐ์
ทาดอกไม้จันทน์นนเริ่มหายากจนแทบหาไม่ได้เลย จึงเปลี่ยนไป
ั้
ใช้วัสดุอย่างอื่นแทน เพราะหาง่ายและมีราคาถูก ซึ่งอย่างไรก็
ตาม ธรรมเนียมของการใช้ดอกไม้จันทน์ก็ยังไม่เปลี่ยนแปลง

10. • ในยุคสมัยปัจจุบันด้วยภูมิปัญญา
ชาวบ้านที่สร้างสีสันต่างๆของ
ดอกไม้จันทน์ ทาให้ดอกไม้จันทน์มี
ความแปลกในรูปแบบของสีสันที่
เปลี่ยนไป ทาให้ทัศนคติของคนที่
นาไปใช้มีความรู้สึกว่าการใช้
ดอกไม้จันทน์เพื่อเป็นการเคารพและ
ระลึกถึงผู้ที่ล่วงลับไม่มีบรรยากาศ
ของความโศกเศร้าเพียงอย่างเดียว

11. วัสดุอุปกรณ์
1. ไม้ไผ่หรือไม้ตะเกียบ
2. ฟลอร่าเทป เทปพันสายไฟ
3. กาวตราช้าง
4. เปลือกข้าวโพดที่แห้งแล้วพันเป็นเส้นยาวๆ
5. เปลือกข้าวโพดที่แห้งสนิท
6. ด้าย กรรไกร โบว์สีดา ลวดทาดอกไม้ แท่งไม้หรือดินสอ ธูป
เทียน

12. วัสดุ/อุปกรณ์ในการฟอกย้อม
1. เปลือกข้าวโพด
2. ผงฟอกสี (แคลเซียมไฮโปรคลอไรด์)
3. ถุงมือยาง
4. สีเบสิค
5. เกลือ
6. กรดน้าส้ม
7. อ่างพลาสติกขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 24 นิ้ว
8. ลวดตาข่าย

13. โครงช่อประธาน
วิธีทา
1. นาไม้ไผ่สาหรับทาโครงช่อประธาน แล้วพันด้วยฟลอร่าเทปสี
ดาหรือสีน้าตาลให้เต็มไม้
2. นาเส้นเปลือกข้าวโพดที่เตรียมไว้ติดด้วยกาวตราช้าง โดยเริ่มที่
ปลายไม่ไผ่
3. ใช้ฟลอร่าเทปพันหนวดหรือเส้นข้าวโพดเรียงสลับลงมา
ด้านข้างทาเรื่อยๆ จนได้ความยาวตามที่ต้องการ
4. ตกแต่งโครงโดยใช้กรรไกรตักแต่งให้เป็นรูปทรงสามเหลี่ยม

14. การเข้าดอก
1. ตัดเปลือกข้าวโพดให้มีความยาวประมาณ 4 นิ้ว หรือตามที่
ต้องการแล้วพันหรือม้วนเปลือกข้าวโพดด้วยแท่งไม้หรือ
ดินสอ
2. ม้วนลงไปเกือบสุดโคนเปลือกข้าวโพด
3. ใช้นิ้วโป้งและนิ้วชี้ดันเปลือกข้าวโพดให้ย่นเข้ามา
4. ยืดเปลือกข้าวโพดที่โคนให้เป็นรูปโค้งเหมือนกลีบกุหลาบ

15. 5. ดึงออกจากแท่งไม้จะได้กลีบกุหลาบ จากนั้นเริ่มเข้าดอก
โดยใช้ลวดดอกไม้ทาดอกตูมหรือเกสรโดยใช้เปลือกข้าวโพดที่
บางๆม้วนเข้ากลับลวด จากนั้นเริ่มเข้าดอกโดยการสับหว่าง
ของแต่ละกลีบจะได้ประมาณดอกละ 7-8 กลีบ
6. เมื่อเข้าดอกได้ประมาณ 8-9 ดอก เริ่มเข้าช่อโดยการสับหว่าง
ดอก เรียงลงมาจนได้ความยาวเท่ากับโครงช่อ
7. นาช่อดอกกุหลาบมาติดกับโครงช่อประธานที่เตรียมไว้
8. นาธูป เทียนมาติดกับโครงช่อประธานด้านล่าง พันด้วยเทปพัน
สายไฟ แล้วปิดทับด้วยโบว์ จะได้ช่อประธาน 1 ช่อ

18. ราคาการขายดอกไม้จันทน์
• ดอกเล็ก (ดอกเดียว) ราคาดอกละ 50 สตางค์
• ช่อประธาน ช่อละ 10 บาท
• ดอกกุหลาบจากเปลือกข้าวโพด ราคาดอกละ 7 บาท

19. คมธรรม
พระมหาวุฒิชัย วชิรเมธี (ว.วชิรเมธี)

20. ขอบคุณครับ/ค่ะ