ο Όμηρος μας διδάσκει τρόπο ζωής

2. Μάθημα 1ο
οι εγωιστικές και αυθαίρετες πράξεις οδηγούν σε ανεξέλεγκτες
συνέπειες, πολλές φορές περισσότερο καταλυτικές από ό,τι η
προσωπική τιμωρία
 Η περίπτωση του Αγαμέμνονα:
η υβριστική του συμπεριφορά προς ένα πρόσωπο ιερό
επέσυρε την αγανάκτηση του Απόλλωνα , ο οποίος
τιμώρησε το σύνολο των αχαιών, για να πλήξει έμμεσα
αλλά πιο δραστικά τον αρχιστράτηγό τους
 η περίπτωση της Ελένης:
η επιλογή της να φύγει με τον Πάρη οδήγησε τους δύο
λαούς σε μια δεκαετή σύγκρουση, για την οποία η Ελένη
σηκώνει το βάρος της ευθύνης

3. Μάθημα 2ο
οι υπεύθυνοι και φιλότιμοι άνθρωποι αντιδρούν και ελέγχουν την
αυθαιρεσία των ισχυρών, ενώ οι πολλοί επιλέγουν τη στάση της
ανοχής
 Η περίπτωση του Αχιλλέα:
ο ήρωας αντιδρά στην παράλογη απαίτηση του
αρχιστράτηγου να του παραχωρηθεί άλλο γέρας στη θέση
αυτού που επιστρέφει πίσω. Οι υπόλοιποι αχαιοί δέχονται
παθητικά, χωρίς αντίδραση την απόφαση του ισχυρού.

4. Μάθημα 3ο
ο θυμός γίνεται κακός σύμβουλος του ανθρώπου για τη διεκδίκηση
του δίκιου του
 η περίπτωση του Αχιλλέα:
ο ήρωας θυμώνει σφοδρά με τον Αγαμέμνονα που
προσβάλλει την τιμή του, χάνει τον έλεγχο του θυμού του,
γίνεται υβριστικός και αυθάδης, τόσο σαρωτικός και
αμετάπειστος που με δυσκολία πια διαφαίνεται το δίκιο του.

5. Μάθημα 4ο
είναι προτιμότερο να εκτονώνεται μια κρίση με την αποδοχή του
«μικρότερου» κακού προκειμένου να αποφευχθεί το «μεγαλύτερο
κακό»
 Η περίπτωση της Αθηνάς:
η θεά προτρέπει τον Αχιλλέα να μιλήσει σκληρά ή και
άσχημα στον Αγαμέμνονα για όσα του έχει κάνει , ώστε να
αποτρέψει την πιθανότητα ο Αχιλλέας να σκοτώσει με το
ξίφος του τον αρχιστράτηγο.

6. Μάθημα 5ο
ο ανταγωνισμός και η φιλονικία την ώρα που απαιτείται σύμπραξη και
ομόνοια διαλύουν το σύνολο και επιφέρουν ολέθριες συνέπειες για
όλους
 Η περίπτωση του Αγαμέμνονα και του Αχιλλέα:
ο γερο Νέστορας καταγγέλλει τη συμπεριφορά των δύο
ηρώων καταλογίζοντάς τους την ευθύνη για όσα θα
συμβούν στο στράτευμα και για την εξέλιξη του πολέμου σε
βάρος τους

7. Μάθημα 6ο
η υποχώρηση μπροστά στο μάταιο δεν είναι πράξη ήττας αλλά κίνηση
ανωτερότητας
 Η περίπτωση του Αχιλλέα:
Ο ήρωας τελικά υποχωρεί και αφήνει τον Αγαμέμνονα να
του πάρει το γέρας, αλλά αποχωρεί με το κεφάλι ψηλά,
αφού έχει σηκώσει το ανάστημά του και έχει αποδείξει ότι δε
φοβάται να αντισταθεί.

8. Μάθημα 7ο
η πληγωμένη τιμή γίνεται έμμονη ιδέα και οδηγεί σε δρόμους
αδιαλλαξίας και αντίδρασης
 Η περίπτωση του Αχιλλέα:
ο ήρωας βαθιά πληγωμένος από την προσβολή που
του έγινε ζητά από τη μητέρα του να μεσολαβήσει στον Δία
ώστε αυτός να δώσει νίκη στους Τρώες για να δικαιωθεί ο
Αχιλλέας , όταν κανείς δε θα μπορεί να σώσει τους αχαιούς
από την καταστροφή και όλοι θα μετανιώσουν για τη
συμπεριφορά τους σε βάρος του

9. Μάθημα 8ο
το χάρισμα της ομορφιάς δεν εξασφαλίζει στον άνθρωπο
οπωσδήποτε την ευτυχία του ή την επιτυχία των σχέσεών του
 Η περίπτωση της Ελένης:
η ανυπέρβλητη ομορφιά της γίνεται η «κατάρα» της
ζωής της αφού την εμπλέκει στο σκληρό παιχνίδι των
αντρών που την θαυμάζουν και την διεκδικούν αμετανόητα.
Και οπωσδήποτε η ομορφιά της γίνεται η αιτία της ζήλειας,
της κακολόγησης και της απόρριψής της από αυτούς που
δεν την κατακτούν

10. Μάθημα 9ο
η αναγνώριση της αξίας του αντιπάλου σε οποιοδήποτε αγώνα
αποτελεί δείκτη υψηλού ήθους και πολιτισμού
 Η περίπτωση Έκτορα και Αίαντα:
οι δύο ήρωες όταν η μονομαχία τους διακόπηκε από τους
κήρυκες χωρίς αποτέλεσμα, αντάλλαξαν δώρα ως επισφράγιση
αμοιβαίας αναγνώρισης και καταξίωσης.
 η περίπτωση του Πρίαμου και του Αχιλλέα:
όταν ο Πρίαμος βρέθηκε στη σκηνή του Αχιλλέα για να του
ζητήσει το σώμα του νεκρού Έκτορα, οι δυό τους δείπνησαν μαζί
και θαύμαζαν ο ένας τη μορφή του άλλου σα να μην τους χώριζε
ο πόλεμος και το μίσος

11. Μάθημα 10ο
η αξία της φιλίας κρίνεται πιο σημαντική από τη νίκη, τη διάκριση και
την προσωπική καταξίωση
 Η περίπτωση του Αχιλλέα:
ο ήρωας εξαιτίας της απώλειας του αγαπημένου του φίλου
αναθεωρεί τη στάση του απέναντι στους αχαιούς, αδιαφορεί για
όσα έχει προηγουμένως δηλώσει και κινείται αποκλειστικά από το
πάθος για εκδίκηση για το θάνατο του φίλου του
 Η περίπτωση του Γλαύκου και του Διομήδη:
οι δύο άντρες ξεκινούν να μονομαχήσουν αλλά διαπιστώνουν
ότι συνδέονται με δεσμούς οικογενειακής φιλίας . Έτσι σταματούν
τη μονομαχία και ανταλλάσσοντας δώρα επισφραγίζουν και
ανανεώνουν το δεσμό φιλίας τους

12. Μάθημα 11ο
η αδιαλλαξία και ο πληγωμένος εγωισμός προκαλούν σοβαρά θέματα
συμπεριφοράς μακριά από τον ανθρωπισμό και τη συντροφικότητα
 Η περίπτωση του Αχιλλέα:
ο ήρωας επιμένει στην άρνησή του να αγωνιστεί παρόλο
που οι συμπολεμιστές του του εκθέτουν τη δεινή κατάσταση
στην οποία βρίσκονται και τον παρακαλούν να τους
βοηθήσει

13. Μάθημα 12ο
ο άνθρωπος που επιλέγει το «καθήκον» δεν είναι ότι δεν είναι
ευαίσθητος απέναντι στα «αισθήματα» αλλά πιστεύει ότι είναι ο μόνος
τρόπος να διασφαλίσει θεμελιώδεις αξίες και το ίδιο το συναίσθημα
 Η περίπτωση του Έκτορα:
ο ήρωας, ενώ συμπάσχει με την Ανδρομάχη που του ζητά να
μη βγει στη μάχη και μοιράζεται τα ίδια αισθήματα αφοσίωσης με
αυτήν, επιλέγει να επιστρέψει στο πεδίο της μάχης εκτελώντας το
καθήκον του απέναντι στην πατρίδα, στους προγόνους και την
οικογένειά του.

14. Μάθημα 13ο
η αγωγή που δέχεται ένας άνθρωπος είναι αυτή που δεν του επιτρέπει
να φανεί κατώτερος των περιστάσεων
 Η περίπτωση του Έκτορα:
ο ήρωας δηλώνει ότι η αγωγή που δέχτηκε σε όλη του τη
ζωή ήταν αυτή που του επέβαλλε να είναι πάντα πρώτος και
να φαίνεται αντάξιος της γενιάς του. Αυτή λοιπόν τώρα δεν
του επιτρέπει να φανεί ανάξιος, δειλός και ασυνεπής.

15. Μάθημα 14ο
ο πόλεμος ως συνθήκη καταστρέφει ολοσχερώς ό,τι πιο πολύτιμο
χτίζουν οι άνθρωποι στη ζωή τους: την ευτυχία των σχέσεων
αφοσίωσης και αγάπης
 Η περίπτωση του Έκτορα και της Ανδρομάχης:
οι δύο ήρωες έχουν αναπτύξει μεταξύ τους όμορφο
δεσμό αγάπης και αφοσίωσης. Ζουν ευτυχισμένοι στα
πλαίσια της οικογένειας που έχουν δημιουργήσει. Όμως ο
πόλεμος θα διαλύσει την ειδυλλιακή κατάσταση και θα
επιφέρει τη δυστυχία του αποχωρισμού

16. Μάθημα 15ο
η αμοιβαιότητα των συναισθημάτων και ο κοινός άξονας αξιών
ενώνουν ποιοτικά τους ανθρώπους
 Η περίπτωση του Έκτορα και της Ανδρομάχης:
Τα αισθήματα αγάπης και αφοσίωσης είναι αμοιβαία. Η
ποιότητα του ήθους τους παρόμοια και ο κώδικας αξιών
κοινός. Έτσι μόνο επιτυγχάνεται η δημιουργία μιας σοβαρής
και ισορροπημένης σχέσης

17. Μάθημα 16ο
ο πόλεμος και ο ανταγωνισμός δημιουργούν κλίμα κατάλληλο για την
αλλοίωση του ήθους του ανθρώπου
 Η περίπτωση του Έκτορα:
ο υπέροχος άνδρας που μας γοήτευσε ως σύζυγος, πατέρας,
γιος και αδερφός στο πεδίο της μάχης μεταλλάσσεται σε
σκληροτράχηλο και αλαζόνα πολεμιστή

18. Μάθημα 17ο
η υπερεκτίμηση των δυνάμεων αποτελεί «παγίδα» που οδηγεί σε
προδιαγεγραμμένο αποτέλεσμα
 Η περίπτωση του Πάτροκλου
ο ήρωας παρασυρμένος από την επιτυχία των πράξεών
του ξεχνά τις οδηγίες του Αχιλλέα να μην καταδιώξει τους
Τρώες στην πεδιάδα, αψηφά την προειδοποίηση του
Απόλλωνα ότι δεν είναι γραφτό να πέσει η Τροία από αυτόν
και συνεχίζει ακάθεκτος μέχρι την τελική πτώση, το θάνατό
του

19. Μάθημα 18ο
ο άνθρωπος με γενναίο φρόνημα ακόμη κι όταν ξέρει ότι δεν υπάρχει
ελπίδα, δεν παραδίδει τα όπλα, αλλά ξεπερνά τον ίδιο του τον εαυτό και
«σανιδώνει το γκάζι» παρά τον τοίχο που υψώνεται μπροστά του
 Η περίπτωση του Έκτορα:
ο ήρωας «ήξερε πως δεν έχει ελπίδα
μα βγήκε από τα τείχη και πολέμησε
για της ψυχής του την πατρίδα»
 Η περίπτωση του Αχιλλέα:
ο ήρωας γνώριζε ότι σκοτώνοντας τον Έκτορα προχωρά ένα
βήμα πιο κοντά και στο δικό του θάνατο, αλλά δεν σταμάτησε
παρά τις προειδοποιήσεις της μητέρας του.

20. Μάθημα 20ο
ο πόνος από την απώλεια αγαπημένου προσώπου δε δικαιολογεί
συμπεριφορές σκληρές και απάνθρωπες, αλλά επιβάλλει πιο
γενναιόδωρη ματιά απέναντι στη ζωή και στο συνάνθρωπο
 Η περίπτωση του Αχιλλέα και Πρίαμου:
ο Αχιλλέας δυσκολεύτηκε πολύ να χειριστεί τον πόνο που του
προκάλεσε ο χαμός του Πάτροκλου. Κατάφερε να λειτουργήσει
σωστά μόνο όταν επέστρεψε το νεκρό σώμα στον Πρίαμο. Και οι
δύο πονούν σπαρακτικά για τους δικούς τους ανθρώπους,
μπορούν όμως να μοιράζονται τον πόνο, το κοινό δείπνο και τον
αλληλοθαυμασμό