Prezentacja zawiera omówienie związków, człowiek - ukształtowanie przestrzeni, ładem przestrzennym - styl życia, jakość przestrzeni - zdrowie. Wykorzystane są tutaj koncepcje zawarte w opracowanych przesz Christophera Alexandra wzorcach projektowych (Design Patterns), tworzących system języka wzorców (Pattern Language).
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia. Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
1. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia.Jakość przestrzeni a kultura i styl życia.
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiemZwiązek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Jaromar Łukowicz
jaromar.lukowicz@gmail.com
Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
2. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Każda populacja jest częścią środowiska, w której egzystuje
● Człowiek, społeczności ludzkie, ludzkość, w całej swojej historii podlegają
procesowi adaptacji do środowiska, w których funkcjonują
● Adaptujące się jednostki oraz całe społeczności jednocześnie
przekształcają to środowisko
● Można znaleźć analogie w funkcjonowaniu innych gatunków.
● W naturze zazwyczaj taki ewolucyjny proces adaptacji/przekształcenia
wytwarzał pewnej rodzaj dynamicznej równowagi między poszczególnymi
elementami środowiska
Adaptacja do środowiska – przekształcenie środowiska
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
3. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Adaptacja człowieka do środowiska może zachwiać jego równowagą
● Adaptacja człowieka jest wieloaspektowa
● adaptacja biologiczna (anatomia, fizjologia, odżywianie)
● adaptacja etologiczna (zachowanie się w środowisku)
● adaptacja kulturowa (zespół indywidualnych i społecznych reguł oraz sposobów
zachowania się, często świadomych i motywowanych określonymi celami)
● adaptacja poprzez świadome przekształcanie środowiska (dostosowanie otoczenia
człowieka w celu zwiększenia bezpieczeństwa oraz poprawy jakości życia).
● Świadome przekształcanie ma służyć człowiekowi – ale często obraca się przeciw
niemu.
● Wybory i decyzje związane z kształtowaniem swojego otoczenia mają często
charakter indywidualny i grupowy – jednak ich złożoność nie pozwala zrozumieć
wszystkich ich szerokich i długofalowych konsekwencji.
Adaptacja do środowiska – przekształcenie środowiska
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
4. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Głębokość przekształceń
● Ingerencja człowieka w środowisko była różna na różnych etapach kształtowania
społeczeństw
● społeczeństwo zbieracko-myśliwskie (łowców - zbieraczy)
● społeczeństwo rolnicze
● nomadowie (koczownicy pasterze)
● rolnicy (uprawa roli, społeczności osiadłe)
● urbanizacja w społeczeństwie rolniczym
● społeczeństwo przemysłowe
● społeczeństwo postindustrialne
● Tempo i głębokość przekształceń rośnie (wynik gęstości zaludnienia, ale również
poziomu cywilizacji)
Relacja człowiek – otoczenie, człowiek – przestrzeń
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
5. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Ekumena i anekumena
● Ekspansja człowieka podzieliła świat na obszary przekształcone antropogenicznie:
● ekumena (ο κουμένη oikoumene):ἰ
● obszary całkowicie kształtowane przez człowieka (obszary zurbanizowane),
● obszary przekształcone przez człowieka (obszary rolne, obszary leśne)
● obszary pod silnym wpływem człowieka (obszary seminaturalne: bagna,
naturalne doliny rzeczne, niektóre jeziora wraz z otoczeniem, puszcze).
● anekumena ( νο κουμένη): świat nie zaludniony (dziewiczy). Dzisiaj Antarktyda,ἀ ἰ
niektóre obszary tundry, tajgi, lasów deszczowych, sawanny i pustyń. Kiedyś
puszcze, stepy.
Relacja człowiek – otoczenie, człowiek – przestrzeń
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
6. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Człowiek kształtuje środowisko w celu realizacji swoich potrzeb bytowych
oraz w celu zapewnienia bezpieczeństwa
● Zaspakajanie potrzeb:
● dostęp do wody,
● wyżywienie,
● ciepło, energia,
● mieszkanie,
● materialne środki do życia (odzież, narzędzia, sprzęty, przedmioty codziennego
użytku),
● duchowość, kultura, rozrywka.
● Zapewnienie bezpieczeństwa – przeciwdziałanie zagrożeniom:
● wojny, rabunek
● epidemie, choroby,
● zjawiska meteorologiczne.
● katastrofy naturalne.
Relacja człowiek – otoczenie, człowiek – przestrzeń
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
7. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Wyodrębnienie i wyizolowanie części środowiska z szerszego otoczenia
w celu realizacji potrzeb i przeciwdziałania zagrożeniom
● Dostęp do wody: studnie
● Wyżywienie: pola uprawne.
● Mieszkanie: namiot, jurta, dom, zagroda,
● Zagrożenia wojną rabunkiem: grody, fortyfikacje (mury obronne, wały)
Relacja człowiek – otoczenie, człowiek – przestrzeń
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Wprowadzenie do środowiska sztucznych tworów ułatwiających dostęp
do zasobów środowiska lub przeciwdziałających zagrożeniom
● Dostęp do wody: kanały, akwedukty, wodociągi,
● Wyżywienie: irygacja, nawadnianie gruntów, osuszanie bagien.
● Katastrofy naturalne – powodzie, osuwiska: wały przeciwpowodziowe, zbiorniki
retencyjne, mury oporowe;
● epidemie choroby: odprowadzanie nieczystości.
8. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Osadnictwo wiejskie przyjmuje trwałe formy (zanik gospodarki żarowej)
Agrykultura i osadnictwo wiejskie
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
9. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Urbanizacja: od grodów i podgrodzi, przez miasta lokacyjne
do miasta przemysłowego
Osadnictwo miejskie – izolowanie "przyjaznej przestrzeni"
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
10. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Osadnictwo miejskie – miasto przemysłoweOsadnictwo miejskie – miasto przemysłowe
Źródło:
http://mapy.geoportal.gov.pl/
11. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Osadnictwo miejskie – "racjonalna naprawa"Osadnictwo miejskie – "racjonalna naprawa"
Modernizm / funkcjonalizm w urbanistyceModernizm / funkcjonalizm w urbanistyce
12. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Osadnictwo miejskie – "racjonalna naprawa"Osadnictwo miejskie – "racjonalna naprawa"
Modernizm / funkcjonalizm w urbanistyceModernizm / funkcjonalizm w urbanistyce
13. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Problemy z funkcjonalizmem
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Modernizm rozwiązując jedne problemy generuje zupełnie nowe
● Problem skali (wielkość zabudowy, wysokość budynków, liczba mieszkańców).
● Anonimowość mieszkańców.
● Zagęszczenie mieszkańców, intensywność zabudowy niemal ta sama.
● Otwarta przestrzeń (negatywowa) nie jest dobrze odbierana przez człowieka.
● Konieczność przemieszczania się w ciągu dnia.
● Generowanie ruchu kołowego, obciążenie systemów transportowych.
14. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Niedostosowanie struktury przestrzennej do potrzeb człowieka
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Zarówno miasta przemysłowe, jak i modernistyczne
nie tworzą środowiska zapewniającego oczekiwaną jakość życia
● Ukształtowanie przestrzeni, rozmieszczenie funkcji warunkuje tryb życia człowieka.
● Wielkie struktury, powodujące anonimowość są przyczyną wyobcowania oraz
niskiego poczucia bezpieczeństwa.
● Dostępność do zieleni w miastach opartych na koncepcjach modernistycznych nie
zachęca do aktywności sportowej i ruchu.
● Potrzeba przemieszczania się w ciągu dnia na znaczne odległości odbiera czas,
który mieszkaniec mógłby przeznaczyć na życie rodzinne, sport,
● Przemieszczanie się, ze względu na ograniczenia czasowe zachęca do używania
indywidualnego transportu samochodowego.
● Dezintegracja dnia człowieka.
15. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Problem spójności czasu dnia
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
16. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Problem spójności czasu dnia
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
8 h 8 h 8 h
17. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Problem spójności czasu dnia
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
18. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Problem spójności czasu dnia
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
19. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Problem spójności czasu dnia
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
20. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Problem spójności czasu dnia
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
21. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Problem spójności czasu dnia
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
8 h 8 h 8 h
7 h 15' 8 h 6 h
45' 45' 1 h 15'
6 h 45' 8 h 5 h 30'
1 h 15' 1 h 15' 1 h 15'
22. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Konsekwencje istniejącej struktury funkcjonalnej i przestrzennej
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Jak to wpływa na tryb życia oraz "zachowania zdrowotne" ?
● Strata dla czasu wspólnego rodziny.
● Samochód staje rozwiązaniem pragmatycznym.
● Drastyczny spadek aktywności sportowej i ruchowej:
● ze względu na utratę potencjalnego czasu;
● ze względu na przebywanie w samochodzie.
● Wszelki "usługi wyższe" (kino, teatr, muzeum) wypadają poza dni powszednie.
● Wiele prac domowych spada na weekend.
● Źródło zmęczenia – niedostateczna ilość snu oraz styl życia "ciągle w biegu" .
● Problemy meteorologiczno-zdrowotne (sezony grypowe i podobne problemy).
23. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Możliwe rozwiązania w ramach istniejącego modelu
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Poprawa dostępności lub alternatywne środki transportu
● Usprawnienie transportu publicznego:
● hierarchizacja sytemu transportowego (od małych busów do SKM),
● częstotliwość kursowania (nie rzadziej niż10 min, na każdym etapie),
● powiązanie różnych poziomów hierarchii przez węzły przesiadkowe.
● parkingi przy istotnych węzłach transportu publicznego (przykład węzeł
Świętokrzyska w Gdańsku)
● Rower – ścieżki rowerowe zaczynają tworzyć spójny system, może w przyszłości
byłby możliwy rower miejski:
● doskonałe rozwiązanie dla indywidualnego przemieszczania,
● przy małych odległościach również możliwość jazdy dzieci,
● rozwiązanie raczej na sezon letni.
24. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Inne zagadnienia przestrzenne wpływające na jakość życia i
zdrowie mieszkańców
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Zieleń miejska, sport i rekreacja
● Dostępność do terenów naturalnych, seminaturalnych i otwartych (odległość oraz
warunki dostępu komunikacyjnego) wraz lokalizacją infrastruktury rekreacyjnej.
● Występowanie terenów zielonych na obszarze miasta, w tym terenów zieleni
urządzonej, a w szczególności parków, skwerów.
● Zieleń przestrzeni publicznych oraz nasycenie zielenią obszarów niebędących sensu
stricto terenami zielonymi (zieleń uliczna, zieleń osiedlowa, inna zieleń związana z
zabudową).
● Dostęp do wód, w ramach terenów zielonych oraz na styku z przestrzeniami
publicznymi oraz terenami rekreacyjnymi (water-fronts).
● Wyposażenie miasta w infrastrukturę sportowo-rekracyjną:
● dostępność komunikacyjna,
● przestępność cenowa,
● charakter aktywności, który jest promowany (sport masowy, sport wyczynowy,
ogólna aktywność ruchowa),
● wyposażenie terenów zielonych w darmowe urządzenia sportowo-rekreacyjne.
25. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Inne zagadnienia przestrzenne wpływające na jakość życia i
zdrowie mieszkańców
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Rozwiązania przestrzenne promujące ruch pieszy i rowerowy
● System ciągów pieszych oraz rozwiązania sprzyjające pieszej dostępności do usług
publicznych oraz terenów rekreacyjnych.
● System tras rowerowych oraz urządzenia drogowe, w tym ścieżki rowerowe,
tworzące spójny układ powiązań pomiędzy głównymi obszarami zainteresowań,
atrakcjami oraz usługami.
● Rower miejski jako środek ułatwiający i promujący przemieszczanie się po mieście
na rowerze.
● Integracja systemu pieszego, rowerowego z transportem publicznym oraz
powiązanie z transportem kołowym poprzez węzły integracyjne połączone z
parkingami w celu umożliwienia osobom spoza miasta wjazd do śródmieścia
transportem publicznym lub na rowerze (węzeł Świętokrzyska, z możliwością
uzupełnienia o rower miejski).
26. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Nowe modele kształtowania struktury przestrzennej
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Nowa urbanistyka
● Język wzorców projektowych z zakresu architektury i urbanistyki – Christopher
Alexander
● celem tej koncepcji nie jest kolejny rewolucyjny projekt „idealnego miasta”,
● system ten dokonuje przeglądu faktycznych historycznych i współczesnych
rozwiązań, które można poznać i przebadać w rzeczywistych sytuacjach,
● istniejące rozwiązania zostały wyodrębnione i zaprezentowane w formie wzorców.
● przy wyodrębnianiu zadbano o kontekst tych form zagospodarowania i struktur,
które są definiowane jako kolejne wzorce, wraz z opisem ich wzajemnych relacji.
● sposób aplikacji rozwiązań opiera się na sekwencji zdefiniowane wg schematu:
kontekst (sytuacja) – problem (istota problemu: wymagania i wykluczenia) –
kompromis (rozwiązanie),
● wzorce można traktować jak frazy, służące formułowaniu opisu zasad
zagospodarowania.
● dochodzenie do pożądanych rozwiązań opiera się na określeniu celu i zakłada
proces drobnych usprawnień i modyfikacji istniejącego zagospodarowania.
27. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Nowe modele kształtowania struktury przestrzennej
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Nowa urbanistyka
● Elizabeth Plater-Zyberk i Andrés Duany:
● przeciwdziałanie zjawisku suburban sprawl oraz wyjaławianiu miast (urban
disinvestment),
● Leon Krier:
● poszukiwanie komponentów urbanistycznych miast,
● alternatywy dla megastruktur miejskich i metropolitalnych,
● hierarchizacja struktur miejskich w celu wyodrębnienia mniejszych i przyjaznych
jednostek osadniczych (neighbourhood quartiers),
● krytyka modernizmu w architekturze i urbanistyce.
28. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Nowe modele kształtowania struktury przestrzennej
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Nowa urbanistyka
● Smart growth:
● mieszane użytkowanie terenu (powiedzielibyśmy wielofunkcyjność)
● zwarta zabudowa, przy jednoczesnym poszerzaniu oferty różnych typów
zabudowy,
● sąsiedztwa z priorytetem ruchu pieszego (walkable neighborhoods),
● ochrona przestrzeni otwartych (rolniczych, leśnych, naturalnych i seminaturalnych)
● rozwój skierowany do potrzeb istniejących wspólnot lokalnych,
● wsparcie uczestnictwa społecznego w kształtowaniu przestrzeni, szczególnie w
odniesieniu do usług publicznych, transportu, przestrzeni publicznych,
● zapewnianie szerokiego wyboru rozwiązań transportowych,
● prowadzenia przewidywalnej polityki przestrzennej (długofalowość i trwałość),
● współpraca społeczności lokalnych i władz w wypracowaniu polityki przestrzennej.
29. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Język wzorców – Pattern Lanuage (Christopher Alexander)
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Atrakcyjna i dostępna metropolia,
kompromis między urbanizacją a przestrzenią otwartą.
● Perspektywa regionalna. Rozmieszczenie miast w strukturze regionalnej i ich
powiązanie z przestrzenią otwartą. Główne funkcje miejskie.
● Independent Regions [1] - Samodzielne regiony;
● The Distribution Of Towns [2] - Rozkład miast (rozmieszczenie i wielkość miast);
● City Country Fingers [3] - Miejsko-wiejskie zatoki (w oryginale palce);
● Agricultural Valley [4] - Dolina rolnicza;
● Lace Of Country Streets [5] - Koronka dróg wiejskich;
● Country Towns [6] - Małe miasteczka;
● The Countryside [7] - Obszary wiejskie;
● Magic of The City [10] - Magia miasta;
30. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Język wzorców – Pattern Lanuage (Christopher Alexander)
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Drogi (układ podstawowy i tranzytowy)
Transport publiczny (metropolitalny)
Powiązana lokalne (transport publiczny i indywidualny)
„Blob” - scentralizowana aglomeracja Zdecentralizowane funkcje wielkomiejskie
Zagnieżdżanie
się struktur
31. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Język wzorców – Pattern Lanuage (Christopher Alexander)
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Hierarchizacja podziału przestrzennego miast – Zagnieżdżanie się struktur
● Rozłożenie miasta na komponenty, tak aby dostępność do usług, miejsc pracy była
jak najlepsza:
● Mosaic of Subcultures [8] - Mozaika subkultur;
● Community of 7000 [12] - Wspólnota 7000;
● Identifiable Neighborhood [14] – Sąsiedztwo z którym można się utożsamić;
● House cluster [37] - Skupisko domów (lub strefa zamieszkania);
● The Family [75] - Rodzina;
● Work Community [41] - Wspólnota pracy;
32. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Separacja jednostek osadniczych
i elementy zagospodarowania
kreujące rubieże
Okręgi sąsiedzkie
Zespoły osadnicze
(dzielnice, subkultury)
Rubież okręgu sąsiedzkiego
(Neibourghood Boundary)
Rubież zespołu osadniczego
(Subculture Boundary)
Pasmo przemysłowe
(Industrial Ribbon)
Elementy struktury
sieci osadniczej
Elementy zagospodarowania
tworzące sieci osadniczej
Przestrzenie otwarte w tym:
lasy, tereny rolne;
tereny zielone w mieście;
tereny chronione tworzące
korytarze ekologiczne;
Rzeki
i zbiorniki wodne
Bariery naturalne
„Obwodnice”
(Ring Roads)
Drogi klas A, S, GP, G i Z
pełniące funkcje tranzytowe
ponadmiejskie,
międzydzielnicowe,
międzyosiedlowe
Kolej
Bariery
infrastrukturalne
Język wzorców – Pattern Lanuage (Christopher Alexander)
33. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Język wzorców – Pattern Lanuage (Christopher Alexander)
Ciągi piesze
Drogi lokalne/dojazdowe
Rozwidlenia –
strefy wymiany
Interchange [34]
Węzły aktywności
Activity Nodes [30]
Główna Brama
Main Gateway [53]
Mimośrodowe Jadro
Eccentric Nucleus [28]
Wspólnota (dzielnica)
Community of 7000 [12]
Sąsiedztwo (osiedle)
Identifiable Neighborhood [14]
Struktura przestrzenna wspólnoty (Community of 7000 [12]) z ukształtowanym
centrum (mimośrodowym jądrem - Eccentric Nucleus [28])
34. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Język wzorców – Pattern Lanuage (Christopher Alexander)
Sąsiedztwo – Identifiable Neighborhood [14]
● Populacja maksymalnie 500 osób
● największa przekątna 300 m
35. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Język wzorców – Pattern Lanuage (Christopher Alexander)
Sąsiedztwo – Identifiable Neighborhood [14]
36. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Język wzorców – Pattern Lanuage (Christopher Alexander)
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Separacja jednostki osadniczej
● Subculture Boundary [13] - Rubież subkultury;
● Neighborhood Boundary [15] - Rubież sąsiedztwa;
● Ring Roads [17] – Obwodnice;
● Industrial Ribbon [42] - Pasmo przemysłowe;
● Main Gateways [53] - Bramy główne;
Budowa jednostek: rdzenie i ich otoczenie
● Eccentric Nucleus [28] - Mimośrodowe jądro;
● Interchange [34] - Rozwidlenie – strefa wymiany;
● Activity Nodes [30] - Węzły aktywności;
37. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Język wzorców – Pattern Lanuage (Christopher Alexander)
Teren Wspólnoty
(Community o f 7000 [12])
Wspólnota 7000
(Community of 7000 [12])
Główne drogi lokalne
(Local Transport Areas [11]
Parallel Roads [23])
Koncentracja stref wymiany
Wspólnoty
(Interchange [34])
Węzły aktywności
(Activity Nodes [30])
w mimośrodowym jądrze
(Eccentric Nucleus [28])
Rubież wspólnoty
(Subculture Boundary [13])
Obszar wyższej jednostki organizacyjnej
(Mosaic of Subcultures [8])
Bariery naturalne: zieleń,
pas ziemi, lasu, rzeki- min.
70 m.
Bariery antropogeniczne:
Kolej, drogi
(obwodnice -
Ring Roads [17])
Strefa wymiany poziomu
miejskiego
(Interchange [34])
Neutralna przestrzeń
publiczna - „meeting
places”
Węzeł aktywności
(Activity Nodes [30])
38. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Język wzorców – Pattern Lanuage (Christopher Alexander)
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Stopnie upublicznienia i gęstości zagospodarowania
● Degrees of Publicness [36] - Stopnie publicznego otwarcia;
● Density Rings [29] - Kręgi gęstości osadnictwa;
Konstruowanie przestrzeni publicznej
● Common Land [67] - Wspólnotowy grunt;
● Public Outdoor Room [69] - Przestrzeń publiczna;
● Activity Nodes [30] - Węzły aktywności;
● Small Public Squares [61] - Małe place ogólnodostępne (skwery);
● Promenade [31] - Promenada;
39. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Język wzorców – Pattern Lanuage (Christopher Alexander)
Przestrzeń publiczna – Public Outdoor Room [69]
dach
kolumny
arkady
zadaszenie
ławki
krzesła
stoliki
styczny
szlak pieszy
40. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Język wzorców – Pattern Lanuage (Christopher Alexander)
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Model funkcjonalny
● Household Mix [35] - Mieszana forma zabudowy mieszkaniowej;
● Scattered Work [9] - Rozproszona praca;
● Industrial Ribbon [42] - Pasmo przemysłowe;
● Web of Shopping [19] - Sieć zakupów;
● Shopping Street [32] - Ulica handlowa;
● Market of Many Shops [46] - Galeria handlowa;
● Health Center [47] - Ośrodek zdrowia;
● Housing in Between [48] - Zabudowa usługowa i publiczna: „mieszkaniówka
pomiędzy usługami”;
41. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Język wzorców – Pattern Lanuage (Christopher Alexander)
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
System transportowy
● Web of Public Transportation [16] - Pajęczyna transportu publicznego;
● Interchange [34] - Rozwidlenie – strefa wymiany;
● Promenade [31] – Promenada;
● Local Transport Areas [11] - Lokalne obszary transportowe;
● Ring Roads [17] – Obwodnice;
● Mini-Buses [20] - Drobny transport publiczny na telefon;
● Nine per cent parking [22] - Dziewięcioprocentowa powierzchnia parkingowa;
● Shielded parking [97] - Osłonięty parking;
● Small Parking Lots [103] - Małe parkingi;
● Parallel Roads [23] - Równoległe drogi;
● Looped Local Roads [49] - Okrężne drogi lokalne;
● T Junctions [50] - Skrzyżowania „T”;
● Green Streets [51] - Zielone ulice;
● Network of Paths and Cars [52] - Sieć ścieżek i dróg;
42. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Planowanie przestrzenne
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Planowanie przestrzenne, jako narzędzie kształtowania
otoczenia zapewniającego jakość życia i promującego zdrowy styl życia
● Planowanie przestrzenne stanowi podstawę racjonalnej gospodarki przestrzennej w
tym ochrony środowiska, rozwoju osadnictwa i gospodarki, zarządzania systemami
infrastruktury technicznej i transportowej i szeroko rozumianego kształtowania
przestrzeni. Można powiedzieć, że planowanie przestrzenne jest narzędziem
świadomego kształtowania ładu przestrzennego, z uwzględnieniem zasady
zrównoważonego rozwoju.
43. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Model systemu planowania
przestrzennego
Planistyczny model
opisu rzeczywistości
(przestrzeń/zjawiska/obiekty)
Modele
procedur
planistycznych
Bazy
wiedzy
Modele
harmonizacji
danych
Systemy
wnioskowania
Ewaluacja
oraz
identyfikacja
procesów
Inwentaryzacja,
monitoring
-
gromadzenie
danych
Uwarunkowania
rozwoju
Sformułowanie
wariantowych
scenariuszy
rozwoju
Analiza
potrzeb
/
możliwości
Koncepcje
oczekiwanego
kształtu
zagospodarowania
Ocena
Diagnoza
Decyzje
planistyczne
Projektowane
rozwiązania
Prognozy
wpływu
rozwiązań
(środowisko,
jakość życia
finanse)
System regulacji
(akty prawa
miejscowego)
Rekomendacje
do procesu
wdrażania
(dla sektorowych
programów
operacyjnych)
Planowanie strategiczne i operacyjne
Cele strategiczne i operacyjne
SWOT, rekomendacje
Dane i informacje
na temat stanu
elementów
zagospodarowania
i realizacji
programów
Regulacje prawne,
przeznaczenie
terenu,
lokalizacja
inwestycji
Zewnętrzne
modele
sektorowe
Zewnętrzne
modele
sektorowe
Zewnętrzne
modele
sektorowe
Zewnętrzne
modele
sektorowe
Zewnętrzne
modele
sektorowe
Zewnętrzne
modele
sektorowe
Zewnętrzne
modele
sektorowe
Zewnętrzne
modele
ogólne i
sektorowe
Planowanie przestrzenne
44. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Model systemu planowania
przestrzennego
Planistyczny model
opisu rzeczywistości
(przestrzeń/zjawiska/obiekty)
Modele
procedur
planistycznych
Bazy
wiedzy
Modele
harmonizacji
danych
Systemy
wnioskowaniaŚrodowisko
Warunki społeczne
Demografia
Gospodarka
Infrastruktura
techniczna
Transport
Kompozycja
urbanistyczna
Dziedzictwo
kultury
Modele
harmonizacji
danych
(crossmapping hub)
Zewnętrzne
modele
sektorowe
Mapowanie
modeli
Ewaluacja
oraz
identyfikacja
procesów
Inwentaryzacja,
monitoring
-
gromadzenie
danych
Baza
wiedzy
Harmonizacja
Wnioskowanie
(reasoning)
Planowanie przestrzenne
45. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Planowanie przestrzenne – analiza danych
"John Snow" autorstwa Oryginał przesłał Rsabbatini z angielski Wikipedia - [1]
Originally from en.wikipedia; description page is/was here.. Licencja Creative Commons Attribution 4.0 na podstawie
Wikimedia Commons - http://commons.wikimedia.org/wiki/File:John_Snow.jpg#mediaviewer/File:John_Snow.jpg
"Snow-cholera-map-1" autorstwa John Snow (Original uploader was Rewardiv at en.wikipedia) -
Published by C.F. Cheffins, Lith, Southhampton Buildings, London, England, 1854 in Snow, John.
On the Mode of Communication of Cholera, 2nd Ed, John Churchill, New Burlington Street, London, England, 1855.
(This image was originally from en.wikipedia; description page is/was here.Image copied fromhttp://matrix.msu.edu/~johnsnow/images/online_companion/chapter_images/fig12-5.jpg)
. Licencja Public domain na podstawie Wikimedia Commons - http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Snow-cholera-map-1.jpg#mediaviewer/File:Snow-cholera-map-1.jpg
● Mapa epidemii cholery w Soho w Londynie w 1854.
● John Snow zidentyfikował jej źródło – okazała się nim
być pompa wodna przy ulicy Broad Street.
● Obrazowanie przestrzenne pozwoliło wykazać
słuszność jego diagnozy.
46. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Planowanie przestrzenne – źródła danych SDI / INSPIRE
Zarządy Dróg
Konce-
pcje i
Programy
rozwoju
Ewid.
Dróg
i O.M.
Geolog Powiatowy
Powiatowe
archiwum
geologiczne
Geolog Wojewódzki
Wojewódzkie
archiwum
geologiczne
(...)
(...)
(...)
(...)
(...)
(...)
(...)
(...)
(...)
(...)
Urząd
Morski
Państwowy Powiatwoy
Inspektor Sanitarny
Ministerstwa
Programy
rządowe
Rada Ministrów /
Ministerstwo
Rozwoju
Regionalnego
KPZK
Samorząd
Województwa
Programy
woje-
wódzkiePZPW
Urząd
Lotnictwa
Cywilnego Rejestr
lądowisk
Państwowy
Wojewódzki
Konserwator
Zabytków
Rejestr
zabytków
Wojewoda
Rejestry decyzji lokalizacyjnych
dla „specustaw”
GMINA
MPZPStudium
Bazy gminne
KZGW/RZGW
Plany
gospoda-
rowania
wodami
Kataster
Wodny
GDOŚ /
RDOŚ Rejestr
Form
ochrony
przyrody
Wojewódzki / Powiatowy
ODGiK
TBD, mapa zasadnicza;
EGiB, GESUT, Hydro, Sozo
47. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Planowanie przestrzenne – źródła danych SDI / INSPIRE
Dane
opisoweDane
opisowe
Zewnętrzne
serwisy geograficzne
OWS
(WMS,WFS,WCS)
Serwisy
Katalogowe /
słowniki
metadanych
Schematy
danych,
słowniki, ontologie
Zewnętrzne dane
opisowe i
statystyczne
Serwisy sieciowe
Dane opisowe
Dane geometryczne rastrowe Dane geometryczne wektorowe
DOKUMENT
PLANISTYCZNY
48. Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Jakość przestrzeni a kultura i styl życia
Związek między ładem przestrzennym a zdrowiem
Planowanie przestrzenne – źródła danych SDI / INSPIRE
Rejestr
Serwerów
Centralna
Usługa
Katalogwa
Dane
przestrzenne
Baza
Meta
danych
Serwisy
WMS,
WFS,
WCS
Usługa
katalo-
gowa
Dane
przestrzenne
Baza
Meta
danych
Serwisy
WMS,
WFS,
WCS
Usługa
katalo-
gowa
Dane
przestrzenne
Baza
Meta
danych
Serwisy
WMS,
WFS,
WCS
Usługa
katalo-
gowa
Dane
przestrzenne
Baza
Meta
danych
Serwisy
WMS,
WFS,
WCS
Usługa
katalo-
gowa
Dane
przestrzenne
Baza
Meta
danych
Serwisy
WMS,
WFS,
WCS
Usługa
katalo-
gowa
Dane
przestrzenne
Baza
Meta
danych
Serwisy
WMS,
WFS,
WCS
Usługa
katalo-
gowa
GeoPortal Serwisu organówGeoPortal Serwisu organów
administracji InfoGeoPlanadministracji InfoGeoPlan
UŻYTKOWNIK
49. Jakość przestrzeni a kultura i styl życia. Związek między
ładem przestrzennym a zdrowiem
Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku
Jaromar Łukowicz
Dziękuję z uwagęDziękuję z uwagę
Jaromar Łukowicz
jaromar.lukowicz@gmail.com
Smart Metropolia. Gdańsk 23-24 października 2014 roku