1. ХАЙР, ТАЛАРХАЛ ХОЁР ХАМТ ЯВДАГ <br />left0Б.БАТЧИМЭГ -“Чингэс хаан” дээд сургуулийн Гэр бүл судлалын тэнхимийн багш:<br />“Чингэс Хаан” дээд сургууль дээр өрнөсөн “Монгол тэмүүлэл” долоо хоногийн аян 2010.03.31-04.06-ны өдрүүдэд болсон ба тэнхим тус бүр өөрсдийн мэргэжлийн чиглэлтэй холбоотой үйл ажиллагааг хариуцан явуулсан юм. Энэ нь тэнхим удирдсан багш нарын идэвхи санаачлагыг нэмэгдүүлж, оюутнуудын нийгмийн оролцоог өндөржүүлэх нөхцөл боллоо. Аяны нээлтийн арга хэмжээнд “Монгол тэмүлэл-Сайхан Монгол Орон” ТББ-ын тэргүүн А.Шагдарсүрэн, Хүн судлалын шинжлэх ухааны гавьяат ажилтан, доктор, профессор Ц.Балхаажав, хувийн их дээд сургуулиудын холбооны орлогч дарга, цагдаагийн хурандаа, Н.Агваанцэрэн нарын хүндэт зочид оролцон, өөрсдийн ажил амьдралын туршлагаас хуваалцсан юм. Аяны өдрүүдэд хамгийн өргөн хүрээг хамарсан арга хэмжээ нь талархлын өдөр байлаа. Энэ өдрөөр Монгол Улсын гавьяат багш Ц.Түвшинтөгс хүрэлцэн ирж, “Хүндэтгэлийн лекц” уншлаа. Тус сургуулийн Гэр бүл судлалын тэнхимийн багш Б.Батчимэгийн хайр ба талархлын тухай сэтгэлзүйн сонирхолтой лекц нь энэ өдрийн хөтөлбөрийг улам сонирхолтой болгосон юм. Ингээд та бүхэндээ түүний ярианаас хэсэгчлэн хүргэе.<br /> Талархлын өдөр их сайхан болж байна. Тэгэхээр хүнийг баярлуулна, хүнээс эргээд баяр бясгаланг авна гэдэг бол их эрхэм ёс байдаг юм байна. Хүүхэд болгон багш нартаа, найз нөхдөдөө, хамт олондоо, баярлаж явдаг байна. Харин энэ бүхнээ илэрхийлэх боломж, сэдлийг олгож өгсөн “Монгол тэмүлэл”-ийн хамт олонд их талархлаа. Хайр, талархал гэдэг хоёр үг бол цуг явдаг. Итгэл, хүндэтгэл гэдэг зүйлтэй үнэ цэнийн холбоотой байдаг. Хүүхдүүд маань бага гэлтгүй сэтгэлийн өглөгүүд өгсөн. Өрөөндөө сууж байсан чинь банштай цай ороод л ирлээ. Тэгээд их хөөрхөн үгтэй талархлын мэндчилгээнүүд, чихрүүд орж ирж, байна. Бусад тэнхимүүдэд бас бялуу хувааж задалсан гэнэ. Зарим тэнхимд бүр ёслолын буудлага хийгдсэн гэнэ. Энэ нь өөрсдөө цаасаар бууддаг юм хийгээд бусдадаа баяр хүргэхэд хэрэглэсэн байна.<br />Хайр, талархлыг өгөхдөө үгээр илэрхийлж болно. Бас хийж байгаа зүйлд нь туслах ч юмуу, сайхан инээмсэглэлээр шагнах, магтан сайшаах, гар барьж тэврэх зэргээр талархлаа хүргэж болно. Зарим хүүхдийн хувьд их өвөрмөц байдлаар талархлаа илэрхийлж байна. Багш нар нь шуудан болсон явж байх жишээтэй. Хоёр хоногийн дараа задлаарай гэсэн захидал ч явуулж байсан. Энэ бол их гоё ажил байна аа. Ер нь хүн болгоны сэтгэлд тэмүүлэл оршиж байхад бүх юм сайхан болдог. Хүсэл дууссан газар мөхөл байдаг, тэмүүлэл байгаа цагт бүх зүйл өсөн дэвжиж байдаг. Яг энэ өдөр шиг дандаа ийм байвал бид бүгдийн сэтгэл өөдрөг сайхан байна. Угаасаа хүн бол амар амгалангийн төлөө амьдардаг. Тэгэхээр амар амгалангийн хамгийн сайхан бэлэг нь талархал юм. Та сайхан амьдаръя гэвэл, та амар тайван байя гэвэл байгаа болгондоо таларх. Хайр, талархал, хүндэтгэл гурвыг цуг авч явж чадвал та эрхэм хүн болно. Дөнгөж сая захиатай талархал ирж байгааг хараа биз дээ. Энд ингэж бичсэн байна. <br />Нугад ургасан хорин таван сарнай <br />Нуураа тойрсон хорин таван хун <br />Нууцаа дэлгэсэн хорин таван анд<br />Нэг багшийн хорин таван шавь Ангидаа бид хорин тавуулаа билээ <br />Амьдралыг минь чиглүүлсэн багш тандаа хайртай шүү. <br />Танд үргэлж баярлаж явдаг шүү гэсэн илгээмжийг Алтантуяа гэдэг хүүхэд ирүүлсэн байна. Ингээд уншаад байвал цаг их орохоор л доо. Ер нь тэгээд жижигхэн юм шиг боловч асар том бэлэг байдаг л даа. Миний хувьд хоёр наймдугаар анги, арван 10-р анги, дөрвөн дээд сургуулийг төгсгөхөд талархал бол маш их цугларсан байдаг. Тэгээд ийш тийш нүүх үедээ энийгээ аваад явдаг. Нэг удаа талархлын зүйлсээрээ үзэсгэлэн гаргасан. Бүр танхим дүүрээд л их сайхан шүү. Талархалд хоёр чухал зүйл байдаг.Нэгдүгээрт, ажлын үр дүнгээс шалтгаалах зүйл гэж байна, хоёрдугаарт, талархаж чаддаг хүн өөрөө хүнд талархал өгч чаддаг л юм байналээ. Талархлын үгийг яг хэрэгтэй үед нь хэлнэ гэдэг чухал. Энэ талархлын илгээмжүүдээ нийлүүлээд гоё ном хийнэ гэж бодож байгаа. <br />