Phòng chống và ngăn ngừa lao động trẻ em (LĐTE) trong hoạt động SXKD đang ngày càng nhận được sự quan tâm của khách hàng và xã hội và là một trong các yếu tố giúp ngành sản xuất phát triển bền vững. Làm cách nào để hỗ trợ các doanh nghiệp thực hiện tốt được định hướng này trong quá trình hoạt động SXKD?

1. HIỆP HỘI CHẾ BIẾN VÀ XUẤT KHẨU THỦY SẢN VIỆT NAM (VASEP)
VIETNAM ASSOCIATION OF SEAFOOD EXPORTERS AND PRODUCERS (VASEP)
LỒNG GHÉP NỘI DUNG VỀ
LAO ĐỘNG TRẺ EM TRONG
HOẠT ĐỘNG HỖ TRỢ CÁC DNTS CỦA VASEP
Trình bày: Ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Tổng Thư ký VASEP
Đà Nẵng, 18 – 19/9/2019

2. NỘI DUNG
I. GIỚI THIỆU VASEP VÀ NGÀNH THỦY SẢN
VIỆT NAM
II. CÁC HOẠT ĐỘNG LỒNG GHÉP NỘI DUNG
VỀ LAO ĐỘNG TRẺ EM ĐỂ HỖ TRỢ
DOANH NGHIỆP THỦY SẢN CỦA VASEP
III. ĐỀ XUẤT VÀ KIẾN NGHỊ

3. 4
1
 Tổ chức Phi chính phủ (NGO), thành lập ngày 12/06/1998
 Ban Chấp hành được bầu cử nhiệm kỳ 5 năm.
 Đến tháng 9/2019: có 268 hội viên (Chính thức: 175; Liên kết: 93).
 Vai trò chính của Vasep là hỗ trợ cho sự phát triển của ngành thủy sản VN
Phát triển - Develope
Thúc đẩy - Promote
2
Bảo vệ - Protect
3
5
I. GIỚI THIỆU VASEP VÀ NGÀNH THỦY SẢN VIỆT NAM
Liên kết - Link
Hỗ trợ - Support

4. 4
CÁC HOẠT ĐỘNG THƯỜNG XUYÊN CỦA VP VASEP
VASEP’’S OFFICE REGULAR ACTIVITIES
Các nhóm hoạt động
VASEP
VASEP activities
Vận động
Chính
sách
Policy
Advocacy
XTTM &
Hợp tác
Quốc tế/
Trade
Promotion &
International
Cooperation
Hội thảo,
Đào tạo
Conferences
/Trainning
Thông tin
Thị trường
Market
Information
BCH &
Hội viên
Executive
Board &
Members
Ủy ban
ngành hàng
& các CLB/
Sector
committee
& sector
clubs

5. 5
NGÀNH THỦY SẢN VIỆT NAM
• Diện tích (Land area): 329.560 km2
• Chiều dài bờ biển (Coast line) : 3.260 km
• Vùng đặc quyền kinh tế (EEZ): 1 triệu km2
• Tổng sản lượng thủy sản (2018): 7,74 triệu tấn
Khai thác: 3,59 triệu tấn
NTTS: 4,15 triệu tấn
• Giá trị XK (2018): 8,8 tỷ USD.
• Lực lượng lao động: Hơn 4 triệu người, trong đó ngành CBTS:
trên 450.000 lao động.
• Thủy sản được xác định là ngành kinh tế mũi nhọn của quốc gia:
 Chiếm 4-5% GDP;
 9-10% tổng kim ngạch
XK quốc gia.
 Đứng thứ 5 về giá trị XK (sau:
điện tử, may mặc, dầu thô, giày dép)
 XK thủy sản sang trên 160 thị trường

6. Sản lượng thủy sản Việt Nam
1344
3078
4857
774323.0
3.5
-5.0
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
1,000 MT
Vietnam fisheries production
Total % total growth

7. Kiểm soát Chuỗi cung ứng TS
 Yêu cầu hiện nay của thị trường thế giới và xu thế toàn cầu là hướng đến
kiểm soát theo CHUỖI - trên chuỗi SX đó luôn yêu cầu nghiêm ngặt về:
– ATTP
– TXNG
– BVMT
– TNXH (trong đó có tuân thủ QĐ của nước sở tại về LĐ, trong đó có LĐTE)
– An sinh ĐV
 Thủy sản là ngành hội nhập sớm và luôn tuân thủ các yêu cầu/quy định
hội nhập này - cả cấp độ bắt buộc (luật lệ VN và thị trường NK) và tự
nguyện (các TC bền vững: GLOBAL G.A.P, ASC, BAP,…)
Nhà
NK
Sản xuất
giống
Trại
nuôi
NM chế
biến
Đại lý
nguyên liệu
Tàu cá

8. III. CÁC HOẠT ĐỘNG LỒNG GHÉP NỘI DUNG
VỀ LAO ĐỘNG TRẺ EM ĐỂ HỖ TRỢ DOANH
NGHIỆP THỦY SẢN
1. Bất cập về quy định
liên quan đến sử dụng
LĐTE trong ngành
CBTS
2. Các hoạt động lồng
ghép nội dung về
LĐTE trong hỗ trợ
DNTS của VASEP

9. 1. Bất cập về quy định liên quan đến sử
dụng LĐTE trong ngành CBTS
Vấn đề:
• Khoản 1 Điều 163 Bộ LLĐ 2012 “Nguyên tắc sử dụng LĐ
là người chưa thành niên” quy định: “Không được sử dụng
LĐ chưa thành niên làm những công việc nặng nhọc, độc
hại, nguy hiểm hoặc chỗ làm việc, công việc ảnh hưởng xấu
tới nhân cách của họ theo danh mục do Bộ LĐTBXH chủ trì
phối hợp với Bộ YT ban hành.”
• Quyết định 190/1999/QĐ-BLĐTBXH ngày 3/3/1999 về danh
mục “nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm” quy
định công việc "chế biến thủy, hải sản đông lạnh” được xếp
vào nhóm nghề nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm loại IV.

10. 1. Bất cập về quy định …
Bất lợi: Các DN TS không được sử dụng các LĐ
thành niên (16 - 18 tuổi) làm trong NMCBTS, kể cả
những CV hết sức giản đơn như bóc tôm, rửa tôm, phân
cỡ TS, rút xương cá, chỉnh hình, xếp khuôn,... Nếu
không tuân thủ thì:
 Các đoàn đánh giá quốc tế về TNXH của các nhà
NK có thể đánh “trượt” hoặc lỗi hệ thống không
tuân thủ pháp luật Việt Nam của DN, gây thiệt hại
lớn trong khi DN luôn cố gắng thực hiện tốt
 DN có nguy cơ mất các đơn hàng và khách hàng

11. 2. Các hoạt động lồng ghép nội dung về
LĐTE trong hỗ trợ DNTS của VASEP
 VỀ ĐỐI THOẠI CHÍNH SÁCH:
• Phản ánh bất cập này với Bộ LĐTBXH (CV
200/2017/CV-VASEP ngày 15/12/2017,
22/2018/CV-VASEP ngày 26/1/2018,
54/2019/CV-VASEP ngày 13/6/2019) để đề
xuất sửa đổi các quy định có liên quan đến
sử dụng LĐ vị thành niên trong CBTS
• Cùng Bộ LĐTBXH tổ chức đợt khảo sát
DNTS ngày 18/4/2018 để tìm hiểu về bất
cập trong LĐ tại các DNTS (Sóc Trăng &
Hậu Giang) trong đó có các vấn đề về LĐTE
Bộ LĐTBXH đi khảo sát
tác động của tăng lương tối
thiểu vùng tại các DNTS
ngày 18/4/2018

12. 2. Các hoạt động lồng ghép …
 VỀ ĐÀO TẠO:
 Tổ chức các Hội thảo, khóa đào tạo về sử dụng LĐ bền vững,
TNXH, ATLĐ,… cho DN để nâng cao kiến thức và kỹ năng
trong sử dụng LĐ (trong đó có hướng dẫn về không SD LĐTE
trong CBTS):
 Hội thảo “Lao động, BHXH và phí CĐ trong bối cảnh hội nhập và
nâng cao năng lực cạnh tranh”, 5/8/2016 tại Hội chợ VIETFISH
2016, tp. HCM
 Hội thảo “Sử dụng LĐ bền vững trong thời kỳ Hội nhập cho
DNTS”, 22/8/2018 tại Hội chợ VIETFISH 2018, tp. HCM
 Hội thảo “Tài nguyên lao động Thủy sản và trách nhiệm xã hội”,
30/8/2019 tại Hội chợ VIETFISH 2019, tp. HCM
 Khóa đào tạo “An toàn lao động và sức khỏe nghề nghiệp cho
người lao động trong DN CBTS”, 13/4/2015, tp. HCM.
 …

13. 2. Các hoạt động lồng ghép …
• Hội thảo “Tài nguyên lao động Thủy
sản và trách nhiệm xã hội”, 30/8/2019
Hội thảo “LĐ, BHXH và phí CĐ trong
bối cảnh hội nhập và nâng cao năng
lực cạnh tranh”, 5/8/2016
Hội thảo “Sử dụng LĐ bền vững trong
thời kỳ Hội nhập cho DNTS”, 22/8/2018
Khóa đào tạo “ATLĐ và sức khỏe nghề
nghiệp cho NLĐ trong DN CBTS”,
13/4/2015

14. 2. Các hoạt động lồng ghép …
 VỀ PHỐI HỢP VỚI CÁC ĐỐI TÁC:
• Thường xuyên trao đổi-hợp tác với các cơ quan Nhà nước,
VCCI và các Tổ chức quốc tế (ILO, ASC, BAP, GLOBAL
G.A.P., ...) trong các hoạt động hỗ trợ DN về LĐ-BHXH trong đó
có các vấn đề về LĐTE
 VỀ TRUYỀN THÔNG:
• Tuyên truyền về các quy định, tin tức, hướng dẫn về sử dụng LĐ,
LĐTE cho DN trên website, Bản tin TMTS của VASEP
Bài đăng về Hướng dẫn phòng
ngừa LĐTE trong chuỗi cung
ứng TS trên website của VASEP

15. III. Đề xuất và kiến nghị
A. Với các tổ chức hoạch định chính sách:
Bộ LĐTBXH chủ trì phối hợp với Bộ NNPTNT sớm thống nhất để có văn
bản chính thức ban hành quy định Danh mục các vị trí công việc
được phép và không được phép sử dụng lao động vị thành niên
trong ngành chế biến thủy sản trong đó chỉ các vị trí công việc sau
trong CBTSlà không được sử dụng LĐ vị thành niên :
• Vận hành nồi hơi
• Vận hành hệ thống máy lạnh
• Vận hành hệ thống xử lý nước thải
• Vận hành xe kéo container
• Công nhân cơ khí
• Nhân viên phòng kiểm nghiệm
• Công nhân bộ phận chiên
• Công nhân làm việc trong kho đông lạnh

16. III. Đề xuất và kiến nghị
B. Với các CQ QLNN các cấp:
a. Về truyền thông:
 Tuyên truyền (qua các phương tiện truyền thông đại chúng),
tổ chức các hội thảo, đào tạo nhằm nâng cao nhận thức
cho CQ địa phương, ban ngành, các tổ chức đoàn thể XH
cũng như TE, gia đình, cộng đồng để hiểu về LĐTE, các QĐ
của luật pháp QT và VN có lquan, nguyên nhân, hậu quả và
tác hại của SDLĐTE trái luật
 Phổ biến các quy định liên quan đến LĐTE và ATVSLĐ,
cho các chủ tàu cá, chủ cơ sở nuôi trồng TS, lồng/bè, cơ
sở SX nước đá,… hiểu luật lệ và không sử dụng LĐTE sai
quy định

17. III. Đề xuất và kiến nghị
II. Với các CQ QLNN các cấp (tiếp):
b. Về đào tạo cho LĐTE:
 XD các lớp xóa mù chữ, điểm trường, ký túc xá ở vùng sâu,
vùng xa và lập các Quỹ hỗ trợ cho các em để tạo ĐK và thu
hút các em đi học
 Tổ chức các lớp dạy nghề cho các em (kỹ năng, kỹ thuật
canh tác NN, nuôi trồng và đánh bắt TS an toàn,…) giúp
tăng sản lượng và năng suất cây trồng, thủy sản để các em
có việc làm phù hợp, giúp nâng cao kinh tế gia đình.

18. III. Đề xuất và kiến nghị
II. Với các CQ QLNN các cấp (tiếp):
c. Các hoạt động hỗ trợ khác:
 Hỗ trợ và can thiệp nhằm ngăn ngừa, bảo vệ hoặc đưa
các TE ra khỏi các công việc nặng nhọc, độc hại
 Tổ chức các hoạt động giúp cải thiện ĐKLĐ, ATVSLĐ
và BVMT làng chài, hoặc các trại nuôi TS nhằm giúp nâng
cao kiến thức, hiểu biết về ATVSLĐ

19. III. Đề xuất và kiến nghị
C. Với các DN CBTS:
 Tuân thủ đúng các QĐ pháp lý của VN về sử dụng LĐ
trong DN, trong đó có LĐTE
 Tạo ĐK cho các LĐ vị thành niên trong DN (làm việc
tại các vị trí được phép) về thời giờ, sức khỏe, điều kiện
để tiếp tục học tập ngoài giờ làm việc, góp phần nâng
cao chất lượng việc làm và cuộc sống cho các em

20. Cảm ơn Quý vị đã lắng nghe!
THANK YOU FOR YOUR ATTENTION !
HIỆP HỘI CHẾ BIẾN VÀ XUẤT KHẨU THỦY SẢN VIỆT NAM (VASEP)
VIETNAM ASSOCIATION OF SEAFOOD EXPORTERS AND PRODUCERS
(VASEP)